Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

8.8 Resultaten enquêtes
MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT
8.8.1 Resultaten ten aanzien van het schriftelijkheidsvereiste
8.8.1.1 Wijzigingen en aanvullingen nadat mondelinge overeenstemming is bereikt
Uit de literatuur en de rechtspraak komt naar voren dat in de praktijk de status van mondelinge afspraken
een probleem is, met name als er iets tussen komt waardoor één van de partijen niet of niet onder dezelfde
voorwaarden wil contracteren nadat reeds mondeling overeenstemming was bereikt. Enkel op basis van
jurisprudentie kan niet zonder meer worden aangenomen dat het probleem in de praktijk ook daadwerkelijk
een grote rol speelt. Derhalve is aan makelaars en notarissen gevraagd of het in hun praktijk voorkomt
dat partijen iets willen wijzigen op het moment dat het contract schriftelijk moet worden vastgelegd.
Notarissen in Amsterdam
De respondenten antwoorden dat dit af en toe het geval is. Bij enigen is dit niet bekend.
Notarissen buiten Amsterdam
Meerdere respondenten geven aan dat dit af en toe voorkomt. Een aantal geeft aan dat dit regelmatig
voorkomt en enkelen geven aan dat dit vaak het geval is. De overigen antwoorden dat dit nooit voorkomt
of hebben daarover geen informatie.
Makelaars buiten Amsterdam
Meerdere respondenten geven aan dat dit af en toe het geval is. Een enkeling geeft aan dat dit regelmatig
voorkomt. Volgens een enkeling komt dit nooit voor.
Makelaars in Amsterdam
Een enkele respondent in deze groep geeft aan dat dit nooit voorkomt. Meerdere respondenten geven aan
dat dit af en toe voorkomt. Een aantal respondenten zegt zelfs dat dit regelmatig voorkomt.
8.8.1.2 Uitbreiden van het schriftelijkheidsvereiste?
Ook is gevraagd of men van mening is dat het schriftelijkheidsvereiste voor meer objecten dan enkel woningen
zou moeten gelden en of ook zakelijke kopers onder het ‘schriftelijkheidsregime’ zouden moeten
vallen.
Notarissen in Amsterdam
Meerdere respondenten in deze groep vinden dat het schriftelijkheidsvereiste inderdaad voor meer objecten
zou moeten gelden. Een enkeling is van mening dat het vereiste in ieder geval ook voor objecten met
een gemengde bestemming dient te gelden in verband met de rechtszekerheid. Volgens meerdere respondenten
zou het schriftelijkheidsvereiste voor alle koopovereenkomsten met betrekking tot onroerend goed
moeten gelden, ongeacht de bestemming van het object, onder andere omdat het belang bij dergelijke
overeenkomsten groot is en de materie ingewikkeld. Eén respondent geeft aan dat het proces dan inzichtelijk
wordt en fraude (met inbegrip van fiscale fraude) kan worden voorkomen. Voorts is genoemd dat de
rechtszekerheid hiermee beter gediend is en er zo een beter evenwicht tussen de verkoper en koper ontstaat.
Anderzijds vinden meerdere respondenten onder de notarissen in Amsterdam het geen probleem dat een
particulier die een zakelijk object koopt (bijvoorbeeld om er een woning van te maken) buiten de bescherming
van artikel 7:2 BW valt. Een dergelijke koper kan er immers zelf voor kiezen om zich te laten
bijstaan door een deskundige. Een enkeling stelt dat het wel een probleem zou kunnen zijn, zeker indien
de particulier reeds goedkeuring heeft voor de gewenste bestemmingswijziging; duidelijk is dan immers dat
voor woondoeleinden gekocht wordt, maar naar de letter van de wet valt het toch buiten de bescherming.
Op de vraag of het schriftelijkheidsvereiste ook voor andere dan enkel particuliere kopers zou moeten
gelden, antwoordt een enkele notaris uit deze groep ontkennend, omdat dit een onnodige belasting zou
zijn. Meerdere respondenten zijn van mening dat het vereiste altijd zou moeten gelden, ongeacht de
199