Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT
Amsterdam. Ook aan (ver)kopers is gevraagd of zij kunnen aangeven waar zij hun woning hebben ge- dan
wel verkocht. De vragenlijsten van de enquêtes zijn als bijlage bij dit rapport gevoegd.
Er zijn geen aselecte steekproeven getrokken, maar er is gericht gezocht naar respondenten, waardoor we
niet kunnen spreken van een representatieve steekproef. Dit was ook niet noodzakelijk voor het doel van
dit onderzoeksdeel, namelijk het genereren van meer inzicht in de praktijk en illustraties daarvan. De enquête
is gedurende vier weken on-line beschikbaar geweest. Makelaars en notarissen zijn benaderd door
middel van brancheorganisaties. Kopers en verkopers zijn benaderd via makelaars en notarissen, oproepen
op internet-websites en persoonlijke netwerken van de onderzoekers. Het totale aantal respondenten is
391 en is als volgt verdeeld over de verschillende groepen:
- Makelaars buiten Amsterdam: 21
- Makelaars in Amsterdam: 54
- Notarissen buiten Amsterdam: 92
- Notarissen in Amsterdam: 25
- Koper/verkoper: 199
Opvallend is de relatief hoge respons onder de makelaars in Amsterdam. Ons vermoeden is dat dit is veroorzaakt
door het feit dat in Amsterdam een aparte makelaarsvereniging actief is (naast de landelijke organisaties).
Deze vereniging heeft haar leden via haar website en daarnaast ook actief opgeroepen deel te
nemen aan de enquête, wat naar wij menen de oorzaak is van de hoge respons. Het bereiken van makelaars
buiten Amsterdam om daarmee de respons te verhogen bleek lastig, omdat deze niet, zoals in Amsterdam,
via een specifieke organisatie benaderd konden worden.
De relatief hoge respons wat betreft kopers/verkopers is mogelijk toe te schrijven aan het feit dat de onderzoekers
mensen in hun omgeving, waarvan bekend was dat ze (recent) een huis gekocht of verkocht
hadden, persoonlijk hebben gevraagd deel te nemen. Verder is de enquête met een link onder de aandacht
gebracht van medewerkers van de Universiteit Utrecht en de Faculteit REBO, door middel van de universitaire
en de facultaire website. Er is een oproep geplaatst in het U-blad, gelezen door medewerkers en
studenten van de Universiteit Utrecht (oplage 18.100). Dit is een selectieve groep, namelijk veel hoog opgeleiden.
8.2.3 Opvragen van tarieven
Per e-mail of telefonisch zijn bij notariskantoren binnen en buiten Amsterdam tarieven opgevraagd. Nu
het in Amsterdam gebruikelijk is dat de notaris de koopovereenkomst opstelt, kunnen de tarieven in Amsterdam
in vergelijking met de tarieven daarbuiten mogelijk enig inzicht geven in de gevolgen voor de tarieven
indien inschakeling van de notaris in de obligatoire fase verplicht zou worden gesteld.
Gevraagd is naar de tarieven met betrekking tot een huis van € 250.000,-, ten tijde van het onderzoek (februari
2009) ongeveer de gemiddelde prijs van een woning. De prijzen die in Amsterdam zijn opgevraagd
liepen uiteen van € 550,- als laagste en € 805,- als hoogste prijs. Daarbuiten was € 349,- het laagste en €
750,- het hoogste. Alhoewel daaruit lijkt voort te vloeien dat de notarissen in Amsterdam iets duurder zijn,
staat daar tegenover dat veel notarissen in Amsterdam juist goedkoper zijn dan notarissen daarbuiten, terwijl
wel meer diensten geleverd worden.
Uit de resultaten zijn geen conclusies te trekken. Als gezegd lopen de door middel van ons onderzoek verkregen
prijzen sterk uiteen, maar deze waren ook moeilijk met elkaar te vergelijken, omdat niet altijd duidelijk
was wat bij de prijs inbegrepen was. Sommige kantoren bieden full-service voor een vaste prijs, terwijl
anderen bepaalde zaken (zoals controles van GBA, VIS, CIR, etc.) apart opvoeren. Bovendien is er
door het vrijgeven van de tarieven sprake van een aantal prijsvechters die onder de kostprijs werken. Ook
het gebied waar de notaris is gevestigd lijkt van invloed op de tarieven.
188