Wet Koop onroerende zaken; de evaluatie - WODC

MOLENGRAAFF INSTITUUT VOOR PRIVAATRECHT
geven dat niet duidelijk is of nu de derdeverkrijger zelf moet leveren dan wel moet dulden dat alsnog een
levering door de verkoper aan de koper plaatsvindt. 90
Heyman vindt dat er wat voor te zeggen is om de wettelijke basis voor conversie van het beslag op het
onroerend goed in beslag op de koopsom onder de notaris alsnog te leggen. Volgens Heyman is dit eenvoudig
te bereiken door aanpassing van de artikelen 507a lid 1 en 726 Rv. Op dit moment valt de koopsom
niet onder de vervangende vergoedingsvordering, genoemd in die artikelen, maar dat kan worden
uitgebreid. Door een wetswijziging in eerdergenoemde zin wordt het evenwicht hersteld tussen het belang
van de koper en dat van de verhaal zoekende schuldeiser. Bovendien is het uitwijken naar een andere notaris
in dat geval niet meer een effectief vluchtmiddel. Tenslotte is het beslag onder de koper niet meer
nodig. Dat heeft als voordeel dat de koper buiten de problematiek tussen de schuldeiser en de verkoper
wordt gehouden. 91
• Kan een schuldeiser beslag leggen op de koopprijs onder de koper?
De vraag of ondanks Vormerkung beslag kan worden gelegd op de koopprijs onder de koper werd door
de Rechtbank Groningen op 21 juli 2006 beantwoord. 92
A is de juridisch eigenaar en B is de economisch eigenaar van een onroerende zaak. Op 23 juni 2006 verkopen
A en B de zaak aan C. De koopakte is op 27 juni 2006 ingeschreven in de openbare registers. Op 29
juni 2006 heeft D ten laste van de verkoper conservatoir beslag gelegd op de zaak. Op 7 juli 2006 heeft D
ten laste van de verkoper conservatoire beslagen gelegd onder de koper, de notaris en het kantoor waaraan
de notaris is verbonden. De zaak is nog niet geleverd. De koper vordert nu opheffing van de conservatoire
verhaalsbeslagen onder de koper, onder de notaris en op de zaak, en subsidiair te verklaren dat de inschrijving
door D van het beslag op de zaak waardeloos is.
HR:
Door het onder de koper gelegd beslag op de door haar aan de verkoper te betalen koopsom wordt de
werking van de Vormerkung doorkruist. De koper kan onder deze omstandigheden namelijk niet betalen en
zal dat wel moeten doen alvorens tot levering kan worden overgegaan. De door de Vormerkung geboden
bescherming van de koper wordt derhalve door dit beslag buiten werking gesteld. 93 Op grond van het voorgaande
dient het beslag onder de koper te worden opgeheven.
Ten aanzien van het beslag onder de notaris wordt overwogen dat de Beslagsyllabus vermeldt dat "bij het
verlof voor een derdenbeslag onder een notaris voor de koopsom van een registergoed het raadzaam is te
bepalen dat het verlof niet geldt voor het deel van de koopsom bestemd voor de aflossing van de hypothecaire
schulden waarmee het registergoed is belast". Het beslag onder de notaris dient te worden opgeheven
tot een bedrag gelijk aan het deel van de koopsom, dat bestemd is voor de aflossing van de hypothecaire
schulden. Het beslag op de zaak wordt niet opgeheven nu deze ondanks het daarop gelegd beslag door de
verkoper nog aan de koper kan worden geleverd. Het belang van de Vormerkung is immers juist dat de koper
bescherming wordt geboden tegen het door D op het winkelcentrum gelegd beslag. Dit beslag werkt
niet jegens de koper, tenzij de zaak niet binnen zes maanden na inschrijving van de koopakte aan de koper is
geleverd. Op dat moment werkt het beslag weer jegens een ieder, waaronder ook tegen de koper, en daarmee
is tevens het belang van D bij handhaving van het beslag gegeven.
Op 18 augustus 2006 werd een nadere uitspraak gedaan in deze casus. 94 De Voorzieningenrechter
Rechtbank Groningen herhaalde de overwegingen uit de uitspraak van 21 juli 2006.
Ynzonides & Oudelaar 2001, paragraaf 2.12 resp. 18.1.7, 18.1.8, Stein 2002, paragraaf 65, Mijnssen 2009, paragraaf
1.3 en Jongbloed 2008, paragraaf 3.3.
90 E.B. Rank-Berenschot, Conclusie bij HR 6 februari 2009, LJN BG5850, onder 3.7.
91 Heyman 2009, p. 4 en noot 28. Zie ook Van Straaten 2009a alsook Westrik 2009.
92 NJF 2006, 420, RN 2006, 88, BR 2006/11. (Bun/Schuitema). Zie ook Van Velten 2009b, p. 162.
93 Bovendien vermeldt, zo overweegt ook de voorzieningenrechter, de Beslagsyllabus dat: "in het geval van derdenbeslag
onder de koper van het registergoed voor de door de koper te betalen koopsom, tenzij - hetgeen de
verzoeker zal moeten nagaan en stellen - geen inschrijving als bedoeld in artikel 7:3 BW heeft plaatsgevonden of
die inschrijving inmiddels haar werking heeft verloren, het raadzaam is het gevraagde verlof niet te verlenen".
94 LJN: AY6507 (Trust/Bun).
101