Jongeren, nieuwsmedia en betrokkenheid - Windesheim

Voor vormen van sociale activiteit die ook in fysieke zin inspanning vragen en niet
vanachter een tafel verricht kunnen worden, zet over het algemeen niet meer dan
5% van de jongeren zich in. Grote uitzondering zijn de beide vormen van sociale
participatie: ten eerste hulp aan een buurtbewoner, wat 28% van de jongeren doen. 8
De tweede uitzondering is vrijwilligerswerk, waarvoor 22% van de jongeren zich
inzet. 9
In de online survey was niet gevraagd naar de motieven, terwijl daarover in de
focusgroepen nog wel enige discussie ontstond: daarin gaven de jongeren, die
kritisch zijn over zichzelf, ruiterlijk toe dat een belangrijke motivatie voor het doen
van vrijwilligerswerk was om werkervaring op te doen - of een schuldgevoel af te
kopen.
Behalve naar deze vormen van maatschappelijke participatie is ook gevraagd naar
het stemgedrag bij landelijke, provinciale of gemeentelijke verkiezingen.
De deelname aan verkiezingen ligt op het eerste gezicht aan de lage kant. Dit wordt
veroorzaakt door het feit dat grofweg een kwart van de respondenten te jong was
om deel te mogen nemen aan de laatste verkiezingen op landelijk, provinciaal en/of
gemeentelijk niveau. Zie tabel 5.1.1.
Daarin zien we dat van degenen die wel stemgerechtigd waren (dus exclusief de
groep ‘Niet oud genoeg’), zich zich per type verkiezing steeds een meerderheid
deelname herinnert:
Landelijk: 82% (63/77x100%)
Provinciaal: 54% (41/76 x100%)
Gemeentelijk 61% (47/77 x100%)
Tabel 5.1.1 Deelname aan verkiezingen
Deelname aan verkiezingen
Landelijk Provinciaal Gemeente
Ja 63% 41% 47%
Nee 12% 29% 25%
Niet oud genoeg 23% 24% 23%
Weet niet (meer) 2% 6% 5%
Totaal 100% 100% 100%
pagina 74
De landelijke verkiezingen zijn bij de jongeren een stuk populairder dan
achtereenvolgens de gemeentelijke of provinciale. Dit komt overeen met de
opkomstcijfers van de totale Nederlandse bevolking:
Landelijk: 80% (2006)
Provinciaal: 46% (2007)
Gemeentelijk 59% (2006)
In de online survey hebben de jongeren niet alleen aangegeven bij welke sociale
activiteiten zij betrokken zijn (geweest), maar ook in hoeverre zij zich betrokken
voelen bij de/hun gemeenschap.
Van de respondenten zegt 15% zich betrokken te voelen. Dat percentage steekt
tamelijk schril af bij de 78% die op een of andere manier maatschappelijk
participeert. Mogelijk is hiervoor de formulering van de vraag verantwoordelijk:
de jongeren moesten aangeven of de volgende uitspraak op hen van toepassing
is: ‘Ik voel me betrokken bij mijn gemeenschap.’ Daarbij is in het midden gelaten
of het nu gaat om een religieuze, geografische, sociale, etnische of welke andere
gemeenschap ook. Een andere verklaring is dat een gevoel van betrokkenheid
geen noodzakelijke voorwaarde is om maatschappelijk actief te zijn. Zoals uit de
focusgesprekken bleek, kunnen ook andere motieven een rol spelen.