Download - Windesheim

zich ook uit tot na de verkoop (after sales). Het woordje ‘persoonlijk’ komt als adjectief in tenminste 17
reacties voor.
Daarbij noemen veel ondernemers hun professionaliteit als kracht en evenzeer zeggen ze te beschikken
over een persoonlijke combinatie van eigenschappen die tot succes leiden (creativiteit, humor, rust,
passie, nauwgezetheid, warmte et cetera). Het gaat hierbij zowel om het beschikken over kennis en
vaardigheden als over een aantal persoonskenmerken. De ondernemers zijn met andere woorden zelf
de kracht van hun bedrijf! Vergelijk het volgende citaat in antwoord op de vraag wat de kracht is van
het bedrijf: “Het persoonlijke contact en betrokkenheid, welke niet ophoudt na het ritueel. Mijn
vakkennis en de persoonlijke invulling die ik aan cliënten weet te ontlokken. Mijn persoonlijke inzet en
groei.”
Ten slotte is ook de niet-gebondenheid aan een specifieke vorm van spiritualiteit een krachtelement:
men kan aansluiten bij de spiritualiteit van de cliënt (4x) en neemt op de levensbeschouwelijke markt
een positie in tussen kerk en nieuwe spiritualiteit (3x).
3.4.2 Zwakte
Waarin zou het bedrijf volgens deze ondernemers sterker mogen zijn (vraag 41)? Wat opvalt is dat 6
ondernemers op deze vraag geen antwoord geven of weten te geven. Men is kennelijk niet ongelukkig
met hoe de zaken nu gaan, of zelfs zeer positief gestemd. Daar staat tegenover dat een cluster van
onderwerpen door anderen wordt genoemd, dat te maken heeft met de commerciële, zakelijke kant
van de bedrijfsvoering (totaal 55x). PR (20x!), marketing en commerciële vaardigheden worden het
meest genoemd, evenals het netwerken, het ondernemerschap, websitebeheer en financiële zaken. Het
organiseren en positioneren van het bedrijf vindt men lastig. De genoemde zaken hebben duidelijk
aansluiting met vraag 25 (waar loop je het meest tegenaan). De positie op de markt is nog onzeker en
een werkelijk krachtig bedrijf voeren is voor velen nog niet weggelegd. Soms ontbreekt het nog aan
zelfvertrouwen.
3.4.3 Kansen
Vraag 42 verkent de kansen voor het reli-ondernemerschap. Als het gaat om deze kansen formuleren
sommigen het in termen van toenemende vraag, maar meer respondenten leggen het accent op
toenemende behoeften. Daarbij gaat het om de behoefte aan levensverdieping, aan het omgaan met
religieuze vragen, en vooral aan rituelen, waarbinnen uitvaartbegeleiding het meest wordt genoemd (6
keer). Ook begeleiding bij ontslag wordt genoemd.
De meeste kansen lijken te liggen bij individuele afnemers, waarbij ook wordt gedacht aan
samenwerking met uitvaartondernemers. Regelmatig wordt echter ook gesproken over het inspelen op
behoeften van bedrijven (ontslagbegeleiding, moreel beraad, verbinden van werknemers met het
bedrijf). Een enkeling ziet mogelijkheden op de grens van werk en zorg (helend begeleiden van mensen
die ‘vast zitten’, zoals bij het UWV en re-integratietrajecten). De term ‘maatwerk’ wordt niet expliciet
genoemd, maar impliciet wel (“per aanvraag bekijken”; “steeds meer mensen die hun eigen rituelen
willen mee-ontwerpen”).
Een drietal mensen noemt expliciet de samenwerking met kerken als een kans: kerken leren de taal van
nu te spreken, diensten aan de kerken verlenen, inspringen als vervanger voor pastorale zorg,
bijvoorbeeld voor een overbruggingsperiode bij vacatures.
Een enkeling noemt ook ‘scholen’ als groeimarkt of ziet kansen groeien binnen een speciale doelgroep,
zoals ‘oudere veteranen/oorlogsslachtoffers’ of de multi-religieuze samenleving (moslimvraagstuk).
21