Download - Windesheim

(5) Ook in deze categorie, van de afwijzers van de term, botsen religie en commercie in de beleving van
tenminste 6 respondenten: “Ik ervaar in toenemende mate een spanningsveld tussen het commerciële
ondernemerschap en religieuze zaken.”
(6) De term is theologisch niet specifiek genoeg volgens 1 respondent . Deze respondent werkt vanuit
een welomschreven christelijk perspectief en ‘reli’ is daarom te breed.
Dit alles overziend blijven we met de vraag zitten wat een passende term is voor deze groep theologen
en religiewetenschappers die werkt als zelfstandig ondernemer. Wat voor de een te religiegericht is voor
de ander te weinig christelijk. Een respondent doet het voorstel te werken met de term ‘handelaar in
levensvragen en zin’. Gezien de spreiding in de reacties is het de vraag of dit het antwoord is. Misschien
is het analoog aan de ontwikkeling van de term ‘ritueelbegeleider’ zo, dat er tijd nodig is om de term te
laten inburgeren tot terminus technicus. Reli-ondernemer is een term die voor sommigen altijd
weerstand zal blijven oproepen, maar die wellicht bruikbaar is als koepelterm voor een variatie aan
beroepen en beroepsbenamingen.
3.2 Marketingmix
Aanvullend op het thema van de zelfdefinitie die de reli-ondernemers in ons onderzoek hanteren, is het
natuurlijk interessant bij de verkenning van het beroepsbeeld om te weten welke werkzaamheden men
precies verricht en wat die opleveren. We hebben daartoe een aantal vragen gesteld over de
marketingmix, in dit onderzoek geoperationaliseerd als een mix die bestaat uit product, prijs, persoon
(afnemer), plaats (afzetgebied) en promotie.
3.2.1 Product
Als we aan de hand van vraag 30 t/m 32 een beeld proberen te vormen van de werkzaamheden die
men verricht, zien we in de eerste plaats dat het vooral om het verrichten van een dienst gaat.
Slechts tien reli-ondernemers verkopen ook tastbare producten. Bij de producten gaat het vooral
om boeken die worden gekocht (8x). Alle respondenten geven aan dat ze diensten leveren (vraag 31).
Dat betekent dus dat er geen respondenten zijn die alleen producten verkopen; dit gebeurt altijd in
combinatie met het aanbieden van een dienst.
Het overzicht van diensten (vraag 32) geeft een waaier aan activiteiten te zien. De reli-ondernemers
begeleiden mensen, organisaties en instellingen in velerlei vorm: advisering, coaching, geestelijke,
psycho-sociale, supervisorische of pastorale begeleiding en rituele begeleiding. Sommigen richten zich
op een bepaald thema, bijvoorbeeld loopbaanbegeleiding, levensloopbegeleiding, identiteitsvragen in
het onderwijs, rouwbegeleiding, communicatievraagstukken, stervensbegeleiding, muziektherapie of
‘helende reistherapie’. De vorm waarin de begeleiding wordt geboden verschilt: van individuele
gespreksbegeleiding (in bijvoorbeeld wandelpastoraat) tot groepssessies; van het toepassen van
Reikitechnieken tot methodische behandeling met het oog op angstreductie. Anderen noemen geen
specifiek onderwerp waarop begeleiding of advisering wordt aangeboden. De begeleiding op het gebied
van rituelen wordt soms ook nader gespecificeerd: uitvaarten, kerkdiensten, belangrijke
overgangsmomenten in het persoonlijk leven of van een bedrijf.
Daarnaast bieden reli-ondernemers educatieve diensten aan in trainingen, cursussen, workshops,
catechese en retraites. Ook daarbij hebben ze soms specialisaties: verhalen vertellen, levensverhalen
schrijven of het maken van levensboeken bijvoorbeeld.
17