Zeggen hoe het is - Windesheim

40
Zeggen hoe het is
financiële instellingen een systeemcrisis veroorzaken. Bepaalde financiële instellingen
konden recent alleen op de been blijven met (tijdelijke) overheidsteun of moesten zelfs
genationaliseerd worden. Een financiële instelling die veel winst maakt, maar te veel risico
neemt draagt niet bij aan het genereren van klantwaarde. Integendeel, een dergelijke
financiële instelling is een bron van maatschappelijke onrust en levert zo een negatieve
bijdrage aan de welvaartsontwikkeling. De recente geschiedenis heeft geleerd dat de
financiële sector zichzelf overschat heeft en te veel risico heeft gelopen. Daar stonden tot
2007 ook relatief hoge rendementscijfers tegenover.
Risico en rendement zijn positief gecorreleerd. Dit betekent dat een vereiste lagere
risicograad van de activiteiten van financiële instellingen ook gepaard zal gaan met een
lagere rendementsverwachting. Het aantrekken van risicodragend vermogen wordt met dit
rendementsperspectief niet eenvoudiger. Tegelijkertijd heeft de opgelopen imagoschade
van de financiële sector de afgelopen jaren het vertrouwen van de burger in de sector
verslechtert. En dat op een moment dat de financiële sector een belangrijke bijdrage
kan leveren aan het aanpakken van grote maatschappelijke uitdagingen. Denk hierbij
bijvoorbeeld aan de kostenontwikkeling in de gezondheidszorg. Deze ontwikkeling baart
politiek en burger zorgen. Tegelijkertijd stellen we steeds hogere eisen aan de kwantiteit
en kwaliteit van die zorg. De financiering via de zorgverzekeraars en de ontwikkeling van
corresponderende premiehoogte gaat meer en meer wringen.
Het blijven fungeren als de smeerolie voor het ontplooien van economische activiteiten,
is de maatschappelijke uitdaging voor de financiële sector de komende jaren. Deze rol
behelst dat er voldoende en duurzaam rendementsperspectief voor de financiële sector
moet zijn. Tegelijkertijd moeten de risico’s die gelopen worden, beheersbaar en te overzien
zijn.
5.2 Trends en ontwikkelingen in en rond de financiële sector
In deze paragraaf besteden we aandacht aan een aantal omgevingsfactoren die van invloed
zijn op het rendementsperspectief van de financiële sector. We beperken ons tot drie
belangrijke zaken: de (macro)-economische ontwikkelingen, de overheidsinvloeden en de
verwachte marktontwikkelingen. Bij de uit te voeren onderzoeken zal de invloed van deze
en wellicht ook andere omgevingsfactoren nader geanalyseerd moeten worden.
Macro-economische ontwikkelingen
Natuurlijk speelt de (verwachte) mondiale economisch groei een belangrijke rol. De
financiële sector levert enerzijds een bijdrage aan de economische groei, maar is ook
afhankelijk van de macro-economische ontwikkeling. We maken onderscheid tussen de
verwachte conjuncturele en structurele economische groei.
Vanuit een conjuncturele optiek zien we momenteel mondiaal nauwelijks hoopgevende
ontwikkelingen: Europa gaat naar alle waarschijnlijkheid een recessie in, een zeer
zwak herstel van de groei in de Verenigde Staten, grote onzekerheid of Japan de