2.ppt LB ecologische beheersprincipes.pdf - Provincie West ...
2.ppt LB ecologische beheersprincipes.pdf - Provincie West ...
2.ppt LB ecologische beheersprincipes.pdf - Provincie West ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ECOLOGISCHE &<br />
BEHEERPRINCIPES<br />
module 2
Inhoudsopgave:<br />
• Wat is ecologie?<br />
• Wat is biodiversiteit?<br />
• Wat is natuurbeheer?<br />
• Boerennatuur op en rond het erf<br />
Hoofdstuk module 2<br />
2
Wat is ecologie?<br />
Wat is ecologie?<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
Οικος = huis<br />
→ leer van de betrekkingen tussen<br />
dieren en planten en hun omgeving<br />
of tussen dieren en planten onderling<br />
1866: Ernst Haeckel<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
1923: Charles Elton<br />
→ voedselweb<br />
1953: Eugene Odum<br />
→ werkt begrip ecosysteem uit<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
ecologie als ‘containerbegrip’ = ‘milieuvriendelijk’<br />
“De Hybrid X belichaamt een visie op de <strong>ecologische</strong> auto van morgen” (Toyota)<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
sleutelbegrip =<br />
ecosysteem<br />
12 t gesynthetiseerd<br />
materiaal verdeeld over:<br />
1 t kruiden<br />
humus<br />
0,3 t bacteriën<br />
en schimmels<br />
4 t bladeren<br />
5 t hout<br />
2 t wortels<br />
4 t strooisel<br />
Zonneenergie<br />
1 t bodemfauna<br />
koolstofcyclus<br />
Module <strong>ecologische</strong> & beheerprincipes Hoofdstuk module 2 2<br />
watercyclus
Wat is ecologie?<br />
niet-levende elementen van een ecosysteem<br />
1. KLIMAAT<br />
• neerslag<br />
• wind<br />
• temperatuur<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
2. BODEM<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
3. WATER<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
levende elementen van een ecosysteem<br />
1. (GROENE) PLANTEN<br />
koolstofdioxide + water + 2.835.000 J glucose + zuurstofgas<br />
energiearme<br />
verbindingen<br />
lichtenergie<br />
fotosynthese<br />
energierijke<br />
verbindingen<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
stikstofbindende<br />
bacteriën in de bodem<br />
en in dood hout<br />
humus<br />
dode planten<br />
rotting<br />
uitwerpselen<br />
en dode dieren<br />
stikstofkringloop<br />
Stikstof in de bodem<br />
ammoniak – ammoniumverbinding –<br />
nitrieten – nitraten<br />
door stikstofbindende bacteriën<br />
uitgescheiden<br />
Stikstof in dieren<br />
(eiwitten)<br />
denitrificerende bacteriën<br />
opgenomen<br />
opgegeten<br />
Stikstof in<br />
de lucht<br />
Stikstof in<br />
planten<br />
(eiwitten)<br />
module 2<br />
wortelknolletjes/<br />
bacteriën<br />
op vlinderbloemigen
Wat is ecologie?<br />
niet-levende elementen van een ecosysteem<br />
2. DIEREN<br />
Module <strong>ecologische</strong> & beheerprincipes Hoofdstuk module 2 2
Wat is ecologie?<br />
• voedselketens<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
• voedselweb<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
• voedkringloop<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
• voedselpiramide<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
• natuurlijk evenwicht<br />
module 2
Wat is ecologie?<br />
Module <strong>ecologische</strong> & beheerprincipes Hoofdstuk module 2 2
Wat is biodiversiteit?<br />
Wat is biodiversiteit?<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• specialiseren om te overleven → <strong>ecologische</strong> niche<br />
Hoofdstuk module 2 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• biodiversiteit op verschillende niveaus<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• SOORTEN- diversiteit<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• ECOSYSTEEM-diversiteit<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• successie: sleutel tot biodiversiteit<br />
pioniervegetatie<br />
weinig variatie<br />
flexibiliteit<br />
hoge nettoproductie<br />
climaxvegetatie<br />
veel variatie<br />
stabiliteit<br />
lage nettoproductie<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• successie: een cyclisch gebeuren<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• grenzen beïnvloeden biodiversiteit<br />
scherpe grens (ophopingsgrens) vage grens (spreidingsgrens)<br />
• overgang slik / schor<br />
• steile afslaande rivieroever<br />
• cultuurgrenzen<br />
gradiënt<br />
• afnemende begrazing<br />
• verlanding<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• zonatie<br />
zonatie<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• AGRO- biodiversiteit: GENETISCHE diversiteit<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• AGRO- biodiversiteit: FUNCTIONELE diversiteit<br />
module 2
Wat is biodiversiteit?<br />
• AGRO- biodiversiteit: BEGELEIDENDE diversiteit<br />
module 2
Wat is natuurbeheer?<br />
Wat is natuurbeheer?<br />
module 2
Wat is natuurbeheer?<br />
• uitwendig natuurbeheer<br />
negatieve invloeden van buitenaf weren<br />
hoever mogen we gaan om de natuurwaarden niet te bedreigen?<br />
• inwendig natuurbeheer<br />
natuurwaarden in stand houden of herstellen<br />
hoever moeten we gaan om de natuurwaarden in stand te houden?<br />
Hoofdstuk module 2 2
Wat is natuurbeheer?<br />
• uitwendig beheer<br />
storingsvrije<br />
kern<br />
oppervlakken gelijk<br />
vorm verschillend<br />
houdbaarheid?<br />
veronderstelde inwerking van een verstoring<br />
module 2
Wat is natuurbeheer?<br />
• uitgangspunten<br />
– ruimtelijke milieuvariatie (gradiënten!)<br />
– temporele milieuvariatie (dynamiek)<br />
– continuïteit in beheer<br />
module 2
Wat is natuurbeheer?<br />
1<br />
2<br />
<br />
1<br />
2<br />
toepassing natuurbeheerprincipes op<br />
wegbermbeheer<br />
1<br />
2<br />
jaarlijks hooien (juni)<br />
jaarlijks hooien (juni &<br />
oktober)<br />
elk onpaar jaar hooien<br />
(oktober)<br />
elk paar jaar hooien<br />
(oktober)<br />
module 2<br />
struweel: afzetten om de<br />
7-10 jaar
Wat is natuurbeheer?<br />
• ruimtelijke variatie – constant beheer<br />
jaarlijks<br />
gemaaid<br />
om 2-3 jaar<br />
gemaaid<br />
periodiek afgezet<br />
soortenrijke wegberm met<br />
zonatie in beheer<br />
klepelmaaier met<br />
afzuiginstallatie<br />
module 2
Wat is natuurbeheer?<br />
• oppervlakte-effect<br />
of<br />
module 2
Wat is natuurbeheer?<br />
• samenhang van het landschap<br />
module 2
Wat is natuurbeheer?<br />
a<br />
b<br />
KLE als corridors<br />
module 2
Wat is natuurbeheer?<br />
• natuurlijkheidsgraad<br />
- natuurlijk landschap: flora + vegetatie spontaan<br />
- halfnatuurlijk landschap: flora spontaan<br />
- cultuurlandschap: flora + vegetatie beïnvloed<br />
module 2
Wat is natuurbeheer?<br />
cultuurlandschap<br />
halfnatuurlijk landschap<br />
module 2<br />
natuurlijk landschap
Wat is natuurbeheer?<br />
• inwendig beheer: de beheersparadox<br />
vervenen<br />
akkers<br />
akkers<br />
beweiding<br />
beweiding<br />
extensieve<br />
begrazing<br />
hakhout<br />
afplaggen tred afbranden maaien niets doen<br />
mozaïeklandschap<br />
module 2
Wat is natuurbeheer?<br />
tijd<br />
niets<br />
doen<br />
akker<br />
struweel<br />
omvormingsbeheer<br />
omploegen<br />
niets doen<br />
maaien<br />
begrazen<br />
niets doen<br />
(vrij) uniform natuurbos<br />
gevarieerd natuurbos<br />
bemest grasland<br />
struweel<br />
niets<br />
doen<br />
niets doen<br />
maaien en/of begrazen<br />
verschraald grasland<br />
„wastine‟<br />
boomheide<br />
„parklandschap‟<br />
afnemende<br />
begrazingsintensitei<br />
idem<br />
module 2<br />
permanente zeer<br />
extens. begrazing
Wat is natuurbeheer?<br />
na 5 jaar:<br />
successie bevroren door beheer<br />
aanleg natuurtuin:<br />
vestiging pioniersoorten<br />
maaien<br />
maaien + betreding<br />
module 2<br />
niets doen
Wat is natuurbeheer?<br />
• vormen van ‘natuurbeheer’?<br />
temporele milieuvariatie (dynamiek)<br />
+ -<br />
LANDBOUW<br />
NATUURBEHEER<br />
TUINIEREN<br />
+<br />
module 2<br />
ruimtelijke<br />
milieuvariatie<br />
(mate<br />
kleinschaligheid)
Boerennatuur?<br />
Boerennatuur op en rond het erf?<br />
module 2
Boerennatuur?<br />
huiszwaluw boerenzwaluw<br />
module 2
Boerennatuur?<br />
kerkuil ringmus zwarte roodstaart<br />
module 2
Boerennatuur?<br />
module 2
Boerennatuur?<br />
module 2
tetitatutes…<br />
is het gedaaaan?<br />
module 2
BEDANKT VOOR UW AANDACHT!<br />
VRAGEN?<br />
module 2<br />
deze presentatie werd opgemaakt door CVN<br />
bronnen beeldmateriaal: CVN
MEER INFO<br />
Centrum voor Natuur- en milieueducatie<br />
module 2<br />
Appelmansstraat 12 bus 6<br />
2018 Antwerpen<br />
tel.: 03 226 02 91<br />
info@c-v-n.be
Change language