Nr 10 - 2006 - Gezellig in de buurt - Weller

Aug ’06
3 Lieve buren 4 De Wellertaart 5 Kunst in de buurt 8 Schutterspark voor de kids 10 Koken bij de buren 12 Vroeger
15 Wellerhebbes 16 Zomaar van Weller 18 Erop uit met de kids 20 De voedselbank, broodnodig! 22 Weller in de
buurt 24 Wellerpuzzel 25 De taal van de mam 26 Al 48 jaar samen op de Heerlerbaan! 28 Oase van rust
30 Een echte Juul Meesters 32 Wellerkids
Gezellig in de buurt

Gezellig in de buurt
Dit keer heeft het Wellermagazine het thema ‘Gezellig in de buurt’. In de verschillende
wijken en buurten van Heerlen, Brunssum en Schinveld gebeuren veel leuke dingen.
Activiteiten die zorgen voor een goede sfeer en initiatieven die buurtbewoners dichter
bij elkaar brengen. En gezelligheid draagt bij aan een fijne woonomgeving. De tuinen
en parken, kunst en water partijen in en om onze buurten doen daar nog een schepje
bovenop. Lekker wonen in een gezellige buurt: dat is wat Weller u wenst!
We willen u gewoon lekker laten wonen
In onze Wellerij kunt u met al uw vragen en (woon)wensen terecht. We hebben een
actueel zicht op de Wellerwoningen, maar kunnen u ook helpen met al uw vragen
die te maken hebben met uw woonplezier. Bovendien is er in de Wellerij altijd van
alles te beleven en te doen.
Kijk snel op
pagina 24 en
puzzel mee voor
een originele
Wellerprijs!
Adressen
Weller
Postbus 2, 6400 AA Heerlen
telefoon 045 - 404 86 00
www.wellernet.nl
Wellerij
Geerstraat 320, Heerlen
Dorpstraat 121, Brunssum
Telefoon 045 - 404 86 00
Openingstijden
maandag t/m vrijdag: 09.00 - 17.00 u.
donderdagavond tot 19.00 u.
Klus of reparatie?
Bel de GRATIS Wellerlijn.
Volg op uw telefoontoestel de
toetsen 0800 - BEL WELLER
of kies 0800 - 235 935537
Colofon
aug 06
wellermagazine
02
Wellermagazine is een uitgave van
Weller. Het wordt in een oplage van
12.000 exemplaren verspreid onder
Wellerklanten en -relaties.
Heeft u tips, vragen, opmerkingen of
interessante berichten voor dit magazine
stuur ze naar dan Wellermagazine, t.a.v.
de redactie, Postbus 2, 6400 AA Heerlen.
Redactie: Krista Poulissen
Fotografie, vormgeving, productie: Zuiderlicht
Lithografie en drukwerk: Rosbeek
06 aug
wellermagazine
03
‘Lieve‘ buren
Waar is die tijd toch gebleven, dat alle buren gezellig op straat zaten? Dat deuren nooit op slot
gingen en iedereen elkaar kende? Tegenwoordig leven veel mensen in de anonimiteit. Je hoort er
nooit wat van, behalve als ze overlast veroorzaken. Heb ik ooit verteld dat ik in een flat woon?
Lekker in het centrum, ruim, comfortabel en leuk ingericht! Er is maar één groot minpunt: buren. In
de loop der jaren heb ik ze zien komen en gaan. En eigenlijk was er altijd wat. Ze zeggen wel eens:
‘Beter een goede buur dan een verre vriend’. Ik heb zo mijn eigen spreekwoord: ‘Buren hebben altijd
kuren!’.
Het begon met een onvriendelijke onderbuur. Ik had net mijn rijbewijs gehaald en moest mijn
auto parkeren. Dat is een hele opgave als je geen ervaring hebt en (sorry dames) een vrouw bent.
Een dubbele handicap dus. Je zou eigenlijk een vast aantal parkeeruren moeten hebben voor je je
rij bewijs krijgt. Net zoiets als vlieguren, maar dan anders! Met het zweet op mijn voorhoofd en
klamme handjes probeerde ik mijn auto in een ietwat krappe parkeerplaats te laveren. Stond die
lantaarnpaal er net ook al? Een potsierlijke kras ontsiert sindsdien mijn maagdelijke achterportier.
Balen! Maar er was hoop. Vanuit mijn ooghoek zag ik een prachtige, grote én lege parkeerplaats,
formaatje voetbalveld. Ik twijfelde geen moment. Met hernieuwd zelfvertrouwen zette ik hem er
keurig in. Zo die staat goed! Ik was beretrots op mijn stuurmanskunst. Een dag later hing er een
dreigbrief op mijn deur! Hoe kon ik nu weten dat het de invalidenparkeerplaats van de buurman
was?
En dat was pas het begin. De linkerbuurman maakte geluiden waar ik rode oortjes van kreeg.
De bovenburen hadden een viervoeter met hondsdolheid. Niet echt natuurlijk, maar hij blafte de hele
tijd. De enige leuke buurvrouw vertrok naar Rotterdam, de enige leuke buurman naar Brazilië. En
geef ze eens ongelijk! Buren kun je nu eenmaal niet kiezen. Het zou mooi zijn als er een burenwinkel
bestond. Gesorteerd op eigenschappen, dat wel. ‘Doe mij maar dat stel van rij drie, vak vier…’.
Toch lijkt de rust te zijn wedergekeerd. Alle rotte appels en zure citroenen zijn weg. Laatst werd er
zelfs een buurtbarbecue gegeven. Er heerste voor het eerst sinds jaren een ‘wij-gevoel’. En ik ben
wel de laatste die dat wil verstoren. Om mijn goede wil te tonen heb ik zelfs mijn tanden in een
stukje zwartgeblakerd vlees gezet en weggespoeld met lauwe frisdrank. Heerlijk, jokte ik! Ach, je
moet er wat voor over hebben. Wonen in een flat betekent nou eenmaal geven en nemen.
Gelukkig staan in dit magazine ook lieve buren. Lees het verhaal van Netje en Gerarda, al 48 jaar
buren. En vergeet ook niet te lezen over de leuke (en lekkere) buurtbarbecue op de Heerlerbaan.
Zo kan het dus ook!
Krista Poulissen, Hoofdredacteur

Een lekkere taart voor
Wellerklant Hein, een man
van goede daden!
Hein Venhovens werd voorgedragen voor de Wellertaart door de ‘buuf’. In een
spannende brief stond beschreven hoe Hein tijdens een van zijn vele goede
daden een ongelukje kreeg. Terwijl hij de achterpaden voor de buren sneeuwvrij
maakte, gleed hij uit. Het resultaat? Een gebroken arm, een dikke laag
gips en acht weken niet meer kunnen werken als buschauffeur. En laat dit nou
net zijn passie zijn! Toch weerhield deze misère Hein er niet van om vrolijk
door het leven te gaan. Daarom verdient hij deze heerlijke taart!
‘Direct’ is een woord dat heel goed
bij Hein past. Zo krijg ik meteen een
ongezouten mening over de toenemende
jongerenoverlast in de buurt.
Terecht ook, want dit is inderdaad
een groeiend probleem. Hein kan
gelukkig wel relativeren en met een
flinke portie humor is zo’n probleem
best draaglijk.
Motormuis
Motorrijden is voor hem echte
ontspanning. Hij rijdt op een scooter.
Hein lacht: “Mijn motor is vermomd
als scooter, hij lijkt op een snorfiets
maar kan net zo hard rijden als een
auto.” Daar houdt hij veel mensen
mee voor het lapje. Zeker de politie.
Regelmatig houden ze hem aan,
maar ze mogen hem niet op de bon
slingeren.
Buschauffeur
Hein werkt bij Hermes als buschauffeur.
Behalve werk, is het ook meteen
zijn grootste hobby. Vroeger werkte
hij op de bouw als ijzervlechter. Een
van zijn laatste projecten was het
Limburgs Museum in Venlo. Hein: “Het
was zwaar lichamelijk werk en je werd
er enorm smerig van. Sinds acht jaar
ben ik chauffeur. Ik kwam van de hel
in de hemel. Lekker onder de mensen,
schone kleren en altijd een koel briesje
van de airco. Als ik door zou moeten
werken tot mijn 70ste, tekende ik
meteen.”
Dromen
Hein heeft een aantal mooie dromen.
Of ze uitkomen is maar zeer de vraag,
maar daarvoor zijn het dromen. Hein:
“Ik ben gek op dingen die niet
iedereen meteen doet. Zo heb ik eens
de Kennedymars gelopen (een wandeltocht
van maar liefst 80 km, red.), de
nacht van Gulpen en misschien wil ik
nog wel de Nijmeegse 4-daagse lopen.
Met de motor racen op de TT in Assen
lijkt me ook gaaf. En als ik dan toch
mag kiezen dan wil ik wel een Honda
Goldwing voor de deur.”
We hopen dat al zijn wensen
uitkomen!
aug 06
wellermagazine
04
Kent u ook dat iemand die net zoals
Hein een Wellertaart verdient? Schrijf
ons dan! Het redactieadres vindt u
vooraan in dit magazine.
06 aug
wellermagazine
05
Kunst
in de buurt
Uw buurman heeft een schilderij
gemaakt. Zijn hele ziel en zaligheid
erin gelegd. Uren en uren
gewerkt. Elke dag voor dag en
dauw op gestaan en tot diep in
de nacht gezwoegd. En dan is het
klaar, moe maar voldaan kijkt
hij met trots naar het resultaat:
een meesterwerk is geboren!
Vervolgens vraagt hij wat u ervan
vindt…

Tja, wat te zeggen als u het foeilelijk
vindt. Een compositie die nog het
meest doet denken aan een griezelkabinet.
Of je herkent een treffende
gelijkenis met Kermit de Kikker. Zijn
aantrekkelijk ogende vrouw zo maar
omgetoverd in het monster van
Frankenstein. Sterker nog u krijgt
er gewoon kippenvel van, pijnlijke
ogen en acute diarree. “Ik vind het
apart, het is even wennen...” hoort u
zichzelf met geveinsde interesse zeggen.
Anders gezegd: dit is het meest
waardeloze, afzichtelijkste en lelijkste
kunstwerk dat u ooit gezien heeft.
Zelfs een kind van twee kan het beter.
En in uw ogen is dit een belediging
voor het begrip kunst.
Wat is kunst?
Wanneer is iets eigenlijk kunst? Als
het gesigneerd is met Rembrandt,
Appel of Picasso? Het grote namen
draagt zoals Da Vinci’s Mona Lisa,
zijn meesterlijke Laatste Avondmaal
of Van Goghs Zonnebloemen? Moet
het misschien eerst opduiken uit een
vergeten Mayastad? Nee hoor, het
geheim van kunstwerken is dat ze op
één punt allemaal op elkaar lijken.
Ze bezitten namelijk een bepaald
patroon, een bepaald ontwerp. Dit
geldt voor een theaterstuk, literatuur,
een muziekstuk, een beeldhouwwerk,
een schilderij. Ze zijn door de kunstenaar
op zorgvuldige wijze ‘gecomponeerd’.
Je bent pas een kunstenaar als je erin
slaagt persoonlijke ideeën te verwer-
ken én uniek werk aflevert. Kunst is
pas kunst als de zintuigen van een
ander het waarnemen. Pas in de ogen
van de toeschouwer ontstaat kunst.
En of het nou mooi of lelijk is, doet er
eigenlijk niet zoveel toe. Als het maar
emoties oproept.
Van alle tijden
Kunst is van alle tijden. Zelfs in de
vroegste geschiedenis van de mens.
Door het vangen van de werkelijkheid
en bijzondere gebeurtenissen
in het leven van de primitieve mens,
ont stonden de eerste kunstuitingen.
Muziek, dans, theater, tekenen, schilderen,
allemaal disciplines waarin de
mens uiting gaf aan zijn gevoelens. Hij
probeerde de wereld om zich heen te
begrijpen.
Religie
Bij oude volken zijn kunst en godsdienst
altijd nauw met elkaar verbonden.
De grotschilderingen van Lascaux
(Frankrijk) en Altamira (Spanje)
behoren tot de oudste vormen van
schilderkunst met waarschijnlijk een
religieuze betekenis. Denk eens de
kunst van de Egyptenaren, deze stond
in het teken van de goden en de dood.
Ook schilderwerken hebben vaak in
het teken gestaan van godsdienst.
De meerwaarde van kunst
Bij Weller is kunst ook een kwestie
van geloof, maar dan het geloof in de
meerwaarde ervan. Hans Laudy, directeur-bestuurder
van Weller (lid van de
Werkgroep Straatbeelden Brunssum),
aug 06
wellermagazine
06
vertelt waarom Weller aandacht heeft
voor kunst. “Kunstwerken zijn een
opwaardering van een gebouw. Mensen
die er wonen identificeren zich
met het kunstwerk. Als je mensen
vraagt uit te leggen waar ze wonen
zeggen ze vaak: 500 meter van het
tank station af, dat huis met die gele
voordeur. Maar als er een kunstwerk
staat is het: rechts naast dat mooie
bronzen beeld. Het is eigenlijk het
uithangbord van een gebouw. Net
zoals vroeger de gevelsteen als huisnummer
diende.”
Kunstwerken van Weller
Weller heeft inmiddels al vijftien
kunstwerken geplaats. We lichten er
drie uit.
‘Leven’ van Wim Steins
Woningvereniging Brunssum (een van
de rechtsvoorgangers van Weller, red.)
is op 2 augustus 1912 opgericht. In
1987, bij het 75-jarig bestaan, wilde
de toenmalige directie van Woningvereniging
Brunssum haar huurders
een kunstwerk aanbieden. Het werd
een bijzonder werk: ‘Leven’. Twee
naakte figuren (zonder hoofd) die
verbonden worden door een schijf
die de zon voorstelt. Als de bron van
het leven. In de volksmond wordt
het soms gekscherend de ‘uitgeklede
huurders zonder kop genoemd’.
Weller heeft dit beeld inmiddels omgedoopt
tot het ‘reizende kunstwerk.’
Jaren geleden moest het namelijk
wijken voor een ander kunstwerk;
06 aug
wellermagazine
07
‘Leven’
Wim Steins
de ‘Voetwassing van Gregorius’.
Ons ‘Leven’ werd verplaatst naar de
Bosse Hook. De ‘roots’ van het kunstwerk
lagen echter bij het kantoor
en het werd daarom weer voor ons
kantoor in de Dorpstraat geplaatst.
Vlak bij de oude plek. Binnenkort
krijgt het weer een andere bestemming,
want er is een verhuizing van
het kantoor op komst. Saillant detail:
de ‘Voetwassing van Gregorius’
staat sinds kort eindelijk op de plek
waar wij destijds met ons kunstwerk
moesten ver trekken.
‘Ode aan Odille’ van Marianne
Pennings-Olieslagers
Dit prachtige werk is in 2005 ge-
‘Levensdans’
Jenny Roost
plaatst bij de Brunnerbron in het
kader van herstructurering. Odille Bex
was de laatste vrouwelijke bewoonster
van het Bexhoes (voormalig Kasteel
Spieker). De vrouwen figuur symboliseert
Odille als vruchtbaarheidsgodin
en moet expressie geven aan het
wonder van het leven. Ze staat op de
plaats waar lang geleden al water uit
de grond kwam (De Brunner Bron, red.).
De ‘Levensdans’ van Jenny Roost
‘Levensdans’ is geplaatst bij het
seniorencomplex ‘Scoop’. Op de
huidige plek van de ‘Scoop’ heeft
vroeger hét Schinveldse uitgaanscentrum
‘Plaisier’ gestaan. Mensen,
jong en oud, bekend en onbekend
‘Ode aan Odille’
Marianne Pennings-Olieslagers
kwamen daar bij elkaar om te dansen
en menige relatie is daar opgebloeid.
Beeldengroep ‘Levensdans’ verwijst
naar dit stuk historie, maar geeft ook
een knipoog naar de toekomst. Het
beeld vertelt subtiel dat het leven
vooral geleefd moet worden. Het straalt
vrolijkheid uit. ‘Levensdans’ nodigt uit
om dansend door het leven gaan en
levenslust uit te stralen.
Brunssumse beeldenroute
Wist u dat er een beeldenroute bestaat
in Brunssum? Een mooie wandeling
voert u langs maar liefst 100 prachtige
kunstwerken! Wilt u wel wat cultuur
opsnuiven? De VVV kan u er alles over
vertellen.

aug 06
wellermagazine
08
06 aug
wellermagazine
09
Schutterspark
voor de kids
Heb jij zin in een leuk dagje uit? Lekker spelen in de speeltuin, kapitein zijn
van een cruiseschip in de MiniHaven, spelen op het dagstrand en je favoriete
dieren aaien op de kinderboerderij? Dat kan in het Schutterspark in Brunssum.
Het enige wat je moet doen is papa en mama ‘verleiden’. Doe je best, het is
zeker de moeite waard! Het Schutterspark is nog leuker, mooier en spannender
geworden.
Kinderboerderij
Op de kinderboerderij zijn wel 100
dieren aanwezig met exotische
namen: Ouessantschapen, Nubische
geiten, Pauwstaartduiven, Chinchilla’s,
Brahma’s. Nieuwsgierig? Kom
maar snel kijken. Je ziet dan overigens
ook oer-Hollandse geiten, ezels
en konijnen. En als je je oogjes tot
spleetjes knijpt en heel goed kijkt,
zie je misschien zelfs de minikoeien!
Boertje of boerinnetje
Als echte boer of boerin kun je in
de schoolvakanties meehelpen op
de kinderboerderij, die mede gefinancierd
is door Weller. Het is wel
hard werken: schoonmaken, planten
water geven, beesten borstelen. Zin
in een origineel verjaardagsfeestje?
Ook dat kan in het nieuwe park. Je
mag meehelpen met het verzorgen
van de dieren en er eens lekker
mee knuffelen. Ook een ritje op de
pony hoort er natuurlijk bij. Weet je
niet hoe je een konijn of pony moet
verzorgen? Het Schutterspark geeft
cursussen zodat je binnen de kortste
keren een echte kenner wordt. Houd
je niet zo van dieren? Ga dan maar
naar de grote speeltuin of als je echt
iets spannends wilt doen naar de
MiniHaven.
MiniHaven
Varen in je eigen schip, wie wil dat
nu niet? In de MiniHaven komt een
droom uit. Je mag daar een eigen
schip kiezen. Welke neem jij? Een
cool cruiseschip, een stoere sleepboot
of een echte vissersboot? Of wordt
het de rode brandblusboot? En wat
dacht je van de Mississippi raderboot?
Maakt niet uit wat je kiest, het
is altijd een avontuur.
Het is best wel moeilijk, maar het
kompas wijst je de weg. Je vaart
langs het eiland en stuurt langs de
boeien. Volle kracht vooruit, achteruit,
afremmen, zelf sturen, laveren…
kijk wel uit voor de andere schepen!
Aan het einde van het vaaravontuur
leg je aan in de haven en ga je met
de andere matrozen weer aan land.
‘s Avonds wordt de MiniHaven écht
spannend. Varen in het donker? Geen
enkel probleem: de lichtschepen en
vuurtorens wijzen je wel de weg!
Voor meer informatie kun je kijken op
www.minihaven.nl.
Ouders u leest het, het ultieme dagje
uit voor uw kinderen. En ook u hoeft
zich niet te vervelen. Lekker wandelen
of een kopje koffie op het terras
van het Schuttershüske. Kortom: het
Schutterspark, een park vol recreatiemogelijkheden!
Schutterspark,
Heidestraat 2, Brunssum.

Koken bij de
buren
“De gezelligste
barbecue in de
leukste buurt!”
In Koken bij de buren, geeft een Wellerklant een kijkje in zijn of haar keuken.
Dit keer kijken we niet mee in één keuken, maar maken we kennis met een
eetfestijn voor de hele buurt: de jaarlijkse buurtbarbecue rondom A gen
Giesen. Dat is eten met véél buren!
aug 06
wellermagazine
10
06 aug
wellermagazine
11
We bellen aan bij Resi Slootbeek en
worden hartelijk ontvangen. Zij is de
drijvende kracht achter de buurtbarbecue
die dit jaar voor de derde keer
werd georganiseerd. Elk jaar weten
meer buurtbewoners Resi te vinden
en melden zich aan voor een avond
gezelligheid. Ik waarschuw haar
maar vast dat het na deze publicatie
in Wellermagazine volgend jaar nóg
gezelliger en drukker zal zijn op de
barbecue.
“Het is hier een heerlijk buurtje”,
verzucht Resi. Rond A gen Giesen,
waar zij met haar man, zoon en
hond woont, is een hecht contact
tussen de buren. Iedereen helpt
elkaar. Vanzelfsprekend. Volgens
Resi vind je nergens anders zo’n
fijne buurt als hier. “Mensen hebben
veel voor elkaar over. Je hoeft het
niet eens te vragen, mensen bieden
elkaar zo hun hulp aan. Ik wil hier
nooit meer weg”, zegt ze stralend.
De jaarlijkse barbecue valt hier dan
ook in goede aarde. Genoeg mensen
die er een gezellig feestje van willen
maken. Dat juist bij Resi het initiatief
voor de buurtbarbecue vandaan
komt is niet verwonderlijk. Resi is
een sociale, energieke vrouw die
niet stil kan zitten. Haar achtertuin
is zo’n beetje de ‘doorloop’ van de
buurt. Om een barbecue te organiseren
ben je al gauw twee dagen
bezig: voorbereiden, tafels leuk
versieren, bestellingen doen, en na
afloop alles natuurlijk weer opruimen.
Maar Resi doet dat met liefde,
samen met haar man en enkele vrijwilligers
uit de buurt.
Sinds dit jaar heeft ze er een gespecialiseerde
barbecue-cateraar bij
ingeschakeld. De hele vleesbestelling
groeide haar steeds meer boven het
hoofd. En om dan ook nog tijdens
het bakken van het vlees (daar zorgt
haar man altijd voor) in de gaten te
houden voor wie welk stuk vlees ook
weer was… Voor een klein bedrag
is er voor iedere gast een gevarieerd
‘menu’ aan vlees. Daarnaast worden
salades, stokbrood en servies kant
en klaar afgeleverd. En de vuile vaat
wordt weer opgehaald. Van haar mag
het volgend jaar dus gerust drukker
worden. Hoe meer buurtbewoners, hoe
beter.
Feesten met Weller
Als u een activiteit bij u in de buurt
of wijk wilt organiseren, laat ons dat
dan even weten. Weller heeft namelijk
kleine sponsorpakketten met ballonnen,
vlaggen en slingers. Samen
werken aan optimaal contact in de
wijk zorgt voor meer woonplezier. En
als Weller daar een steentje aan kan
bijdragen, reken er dan maar op dat
we erbij zijn!
Wat is een buurtbarbecue
zonder salade?
Vraag een aantal buurvrouwen en
-mannen een salade te maken. Dan is
het werk verdeeld en de keuze groot.
Weller geeft hiernaast wat recepten
en helpt u daarmee vast op weg met
een paar lekkere frisse en mediterrane
salades, die je het gevoel geven op
vakantie te zijn. Ook al sta je met je
eigen buren te barbecuen.
Sperziebonensalade
Maak de sperziebonen schoon en
breek ze. Snipper de sjalotjes. Meng
azijn met honing en breng dit aan
de kook. Voeg de sperziebonen toe
en laat ze ongeveer 5 minuten in dit
mengsel koken. Daarna laten afkoelen.
Giet olijfolie over de sperziebonen en
voeg de gesnipperde sjalotjes toe.
Griekse salade
Nodig: tomaten (pomodori’s), rode ui,
komkommer, olijven, feta, olijfolie,
oregano en basilicum. Snijd de
tomaten en de ui in dunne schijfjes
en schaaf de komkommer in dunne
plakjes. Meng ze met de olijven.
Breng op smaak met peper, zout,
oregano en basilicum. Brokkel de feta
in grote stukken over de tomaten en
be sprenkel de salade met olijfolie.
Dien eventueel op met tzatziki.
Tzatziki
Nodig: 500 gr Griekse of Turkse
yoghurt, 6 teentjes knoflook, 1 komkommer,
olijfolie, azijn, zout, peper.
Was en schil de komkommer. Rasp de
komkommer fijn, laat goed uitlekken
en bestrooi met zout en de peper.
Voeg de uitgeperste knoflook, de azijn
en de yoghurt toe en roer het door
elkaar. Voeg ten slotte de olijfolie toe,
even mengen en klaar!

aug 06
wellermagazine
Buurten in vroegere tijden:
12
de mijnkolonie
Vroeger
door Roelof Braad*
Roelof Braad is stads his toricus
van Heerlen en bereikbaar
bij Rijckheyt, centrum voor
regionale geschiedenis
(voorheen: Stadsarchief) te
Heerlen.
Foto's: collectie Rijckheyt, Heerlen
Volgens de laatste parkstadmonitor leven er tegenwoordig 244.181 mensen
in Parkstad Limburg in 117.516 huishoudens en ongeveer netzoveel woningen
(111.253) als huishoudens. Per wooneenheid komt dat neer op een gemiddelde
huishoudgrootte van 2,08 personen. Dat was bij de opkomst van de mijnindustrie
vanaf pakweg 1900 wel heel anders. In 1900 waren er in Brunssum
214 wooneenheden voor 1206 inwoners, een gemiddelde huishoudgrootte
van 5,6 en in Heerlen respec tie velijk 1141 en 6646, een huishoudgrootte van
gemiddeld 5,8. Die gemiddelde cijfers zijn niet helemaal betrouwbaar, omdat
men vaak met meerdere gezinnen één wooneenheid deelde. Die wooneenheden,
zeker de arbeiderswoningen, waren daarbij nog eens een stuk kleiner
dan die van tegenwoordig.
Nieuwe tijden...
In de eerste helft van de twintigste
eeuw veranderde het karakter van
oostelijk Zuid-Limburg ingrijpend. Je
zou – overdreven gesteld – kunnen
beweren dat het idyllisch plattelandsleven
in veel Limburgse gemeenten
plaats heeft moeten maken voor het
jachtig bestaan in een geïndustrialiseerde
en verstedelijkte samenleving.
In een plaats als Brunssum vond in
1909 nog bijvoorbeeld meer dan
40% van de beroepsbevolking werk
in het agrarisch bedrijf, vlak na de
Tweede Wereldoorlog was dit cijfer
hier al gedaald tot amper 1,5% en
verdiende reeds meer dan 70% zijn
boterham in de mijnbouw en in aanverwante
bedrijven. De ontwikkelingen
in Brunssum stonden niet op zichzelf.
Ook elders in de streek zien we dat
veel landbouwbedrijven in deze jaren
het veld hebben moeten ruimen voor
de mijnbouw. Er was niet alleen
sprake van verschuiving van werkgelegenheid,
ook de omvang van de
werkgelegenheid nam dramatisch
toe. De behoefte aan mijnwerkers
was groter dan het aanbod van
Limburgse jongens en mannen. Alle
mijnen zagen zich dan ook gedwongen
arbeidskrachten te ronselen in
andere delen van ons land (de zogenaamde
‘polderjongens’) en in het
buitenland. Voor huisvesting werd
gezorgd: de mijnen betaalden mee
aan de oprichting van gezellenhuizen
voor ongehuwde mijnwerkers
en bouwden vele nieuwe woningen
voor arbeiders met gezinnen, aanvankelijk
op loopafstand van de
mijn. Vermoedelijk door hun ligging
buitenaf werden zij in de volksmond
‘kòllenieën’ genoemd. Zo ontstonden
onder andere in de begintijd de
buurten Musschemig, Grasbroek,
06 aug
wellermagazine
13
Voor de opvang van vrijgezelle arbeiders
werden gezellenhuizen gebouwd, zoals
deze in Eygelshoven.
Beersdal, Leenhof, Eikenderveld,
Terwinselen, Eikske en De Slak.
Nieuwe noden...
Toch ging alles niet zonder slag
of stoot. Bij de groei van de mijnindustrie
en de explosieve groei van
het aantal mijnwerkers verslechterde
de woonsituatie en was er een
schrijnend woningtekort. Allerlei
misstanden waren daarvan het
gevolg. De woningverenigingen (de
meeste zijn opgericht voor de Eerste
Wereldoorlog) en de mijnen konden
het bouwen van voldoende woningen
niet bijbenen.
Een mijnwerkersgezin met vijf kinderen
stond soms niet meer dan
één kamer van vijf bij drie meter ter
beschikking. Vooral ongehuwden, en
dat waren de meeste mijnwerkers
die van elders kwamen, vonden
maar moeizaam onderdak. In de
‘kolonieën’ van de mijnen woonden
tot tien ongehuwden in één eengezinswoning.
Bedden werden afwisselend
beslapen door mijnwerkers
die nacht- en dagdiensten hadden. In
een woonwagen woonde niet alleen
een mijnwerkersgezin maar ook nog
twee kostgangers, zij het dat die
Beersdal toen, gebouwd als mijnwerkerskolonie
door de Oranje Nassaumijnen.
onder de wagen moesten slapen. Ook
in stallen en schuren werden ongehuwden
ondergebracht. Begrijpelijk
dat menig nieuw mijn werkersgezin
dat met hoge verwachtingen naar
Limburg kwam, na een paar weken
weer teleurgesteld vertrok. En door de
stagnatie van de woningbouw tijdens
de Eerste Wereldoorlog (1914-1918)
werden de misstanden nog groter.
De kolenproductie moest omhoog
omdat uit Duitsland vrijwel geen kolen
meer kwamen. Om de productie met
1000 ton per dag te verhogen, waren
300 extra arbeiders nodig; daarvoor
waren 150 nieuwe woningen vereist.
Vele nieuwe mijnwerkers werden
aangetrokken maar de woningbouw
lag bijna geheel stil door de stijgende
prijzen van bouwmaterialen. In 1916
waren sommige bouwmaterialen twee
maal zo duur als vóór de oorlog.
In een woningcomplex van 75 mijnwoningen
woonden in 1918 behalve
de 75 huurders met hun 695 gezinsleden
nog 25 gezinnen met kinderen
en nog 132 kostgangers. In elke
gezinswoning die de Staatsmijnen
in Treebeek had gebouwd, woonden
gemiddeld liefst veertien per sonen!
Huisjesmelkers en speculanten
Het Röselaersplein is het eerste woningbouwproject
uit 1913 van de Woningvereniging
Hoensbroek.
werden slapend rijk over de ruggen
van de mijnwerkers. Een mijnwerkers
gezin met vijf kinderen
huurde dat jaar een schuur waarvoor
het per week 6 gulden betaalde.
Het weekloon was 19 gulden.
Eenkamerwoningen werden aan
twee gezinnen verhuurd. Een krijtstreep
op de vloer gaf aan waar de
grens liep.
Al eerder waren door een journalist
van het Limburgs Dagblad,
Th. Vianen, mistoestanden in de
woonwijken aan de kaak gesteld.
Hij verhaalt over de Pinksterzondag
van 1907 hoe het er in de mijnwerkersbuurt
Musschemig aan toe ging:
‘Drie tonnen bier en twaalf kannen
jenever werden op pinksterzondag
1907 via een van de toegangswegen
bezorgd bij de kolonie van de Oranje
Nassaumijn aan de Sittarderweg
in Heerlen. “ ‘t Was een gewone
Zondag middag, toen ik in een der
kolonies zijn moest. Reeds buiten
hoorde ik de woeste dronkemanskreten,
het gehuil en gekijf van de
afwisselend lallende of ruziemakende
meiden en kerels. Maar binnen!
’t Was het gewone bekende vertrek

Staatsmijnen bouwde een grote mijnwerkersbuurt
in Treebeek, tijdens en kort na de
Eerste Wereldoorlog. De Treebeekstraat nu.
dier mijnwerkerswoningen. De kleine
ruimte was volgepropt met een
dronken troep van wijven en kerels;
in een hoek deunde een vent lijzige
melodieën op zijn harmonika, de
jenever werd gedronken uit allerlei
voorwerpen, glazen, kommen, enz.
En in het midden hoste de troep bij
het gedrens van de muziek. Er hing
een atmosfeer, om onpasselijk te
worden en het getier zou iemand
met zenuwen als kabeltouwen van
streek hebben gemaakt.”
Nieuwe buurten...
Bestuurders en mijndirecties gaven
aandacht aan het probleem en zorgden
samen met de geestelijkheid dat
er snel voldoende nieuwe buurten
kwamen, met een kerk, een patronaat
en nieuwe verenigingen om de
mijnwerkers in de vrije tijd van de
alcohol af te houden. Door de mijnen
en woningcorporaties aangestelde
woninginspectrices gingen toezicht
houden op de goede zeden en de
goede bewoning van de woningen.
Hoewel aan de snel doorgevoerde
woningbouw meestal geen stedenbouwkundige
plannen ten grondslag
lagen, waren de nieuwe wijken wel
De wijk Eikske met de uitbreiding van kort
na de Tweede Wereldoorlog
volgens een bepaald idee opgezet. Ter
garantie van een goede en gezonde
leefomgeving en ter voorkoming van
gettovorming, zoals die in de omliggende
buitenlandse industriegebieden
had plaats gevonden, bouwde men
ruim opgezette buurten van eengezinswoningen
met een tuin.
De achterliggende gedachte bij deze
‘tuinwijken’ was tevens dat een dergelijke
leefomgeving beter aansloot bij
hetgeen de mijnwerkersgezinnen kenden,
aangezien er velen uit een landelijke
omgeving kwamen. Een grote tuin
bood hen bovendien de kans eigen
groenten te kweken en enkele dieren
te houden. Dit had als bijkomende
voordelen dat veel families een deel
van hun eigen eten verbouwden en
dat de kompels, naast hun afbrekende,
ondergrondse werk, met de moestuin
ook een scheppende activiteit in de
buitenlucht hadden.
Doordat voor de bouw van de ‘tuinwijken’
een grote hoeveelheid grond
nodig was en de beschikbare middelen
voor de volkshuisvesting beperkt
waren, lieten de woningbouwverenigingen
hun oog vallen op locaties
waar de grondprijs het meest aantrekkelijk
was. Dit waren aanvankelijk
Schuttersveld in Brunssum
aug 06
wellermagazine
14
zelden goed ontsloten plekken in de
nabijheid van de bestaande kernen.
Een sterk verspreide be bouwing
was het gevolg. Met woonwijken
als Meezenbroek, Molenberg,
Versiliënbosch, Husken, Treebeek,
Chevremont, Kakert, Lauradorp, De
Dem, Steenberg, De Egge, Haansberg
en Schuttersveld. Na 1930 werden
er minder nieuwe wijken gesticht,
maar zocht men vooral aansluiting
bij de bestaande ‘kòllenie’-bebouwing.
In totaal bouwden de mijnen
en de woningbouwverenigingen tussen
1915 en 1925 maar liefst 6.500
arbeiderswoningen in oostelijk Zuid-
Limburg, bijna de helft daarvan op
Heerlens grondgebied.
Pas midden jaren dertig neemt de
woningnood wat af, maar na de
Tweede Wereldoorlog moesten door
de plotselinge babyboom weer in
versneld tempo op grote schaal nieuwe
grote wijken worden gebouwd.
Er ontstaan dan nieuwe buurten die
minder het karakter van een mijnwerkerskolonie
hebben.
* Met dank aan historicus Loek Kreukels
voor enkele teksten en gegevens.
06 aug
wellermagazine
15
Broodnodig en dorstlessend
Blokker broodtrommel € 5,99
drinkbeker € 7,99
Wellerhebbes
Leuke hebbedingetjes gespot door Weller
Ik wil bolletje(s)!
Hema per schaaltje € 1,95
Zuur in een suikerzoet flesje!
Hema € 3,95
In hogere sferen
Blokker (kaarsen + schaal) € 6,67
Weer eens wat anders dan een varken!
Blokker € 4,99

De Egge
smaakt naar
meer!
Gaat u voor traditionele Hollandse kost? Of toch liever voor Indonesische
saté, Surinaamse roti of Antilliaanse broodjes? Lekkerbekjes en smulpapen
konden hun hart ophalen tijdens het eerste multiculturele Eggepreuvenement
in Brunssum. Kennismaken met de buren terwijl de smaakpapillen worden
verwend met exotische lekkernijen. Kan het nog mooier?
Preuve
Bewonersvereniging Egge en
Weller wilden een interculturele
ontmoetings dag organiseren. Het
doel was bewoners met verschillende
nationaliteiten op een ontspannen
manier samen te brengen. Het idee
werd al snel geboren: We organiseren
een ‘Eggepreuvenement’! Samen
koken en samen eten. In alle culturen
leidt dit tot verbroedering. En dat is
gelukt! Iedereen genoot met grote
saamhorigheid van dit feestelijke
evenement.
De naam Preuvenement, roept
meteen allerlei associaties op met
de grote broer uit Maastricht. Maar
niets is minder waar! Hier geen
massale, prijzige gerechten en een
drommende mensenmassa, maar een
toegankelijke, knusse en betaalbare
variant. Voor een paar euro kon je
flink ‘preuve’ en at je je buikje rond.
Walhalla
De Wellermedewerkers bakten hamburgers
in een Amerikaanse kraam
en de originele all-American hotdog
werd uiteraard ook geserveerd.
Handjes uit de mouwen en bakken
maar! Ook de Wellersnoepkraam met
suikerspin, popcorn en allerlei zoetigheden
was erg in trek. Voor kinderen
natuurlijk het Walhalla. Als volleerde
suikerspindraaiers creëerden zij in
een mum van tijd massa’s heerlijke
suikerspinnen.
aug 06
wellermagazine
16
06 aug
wellermagazine
17
Zomaar van
Weller
Kinderactiviteiten
Naast lekker smullen, waren er
voor de kinderen ook leuke dingen
te doen. De stoere kids kregen een
henna tatoeage waarmee ze lekker
konden pochen. Dreunende beats
en lekker swingen op K3. Sommige
muzikale talenten trommelden naar
hartelust op het Afrikaanse ritme van
de djembé-groep en voor de durfals
was er zelfs een workshop buikdansen.
De dag was een megasucces. Er gaan
zelfs geruchten dat het Preuvenement
zich ook zal verspreiden naar
andere wijken. Daar zouden wij
helemaal geen bewaar tegen hebben.
Toch?

Hortus
Botanicus
Erop uit met
de kids
aug 06
wellermagazine
18
06 aug
wellermagazine
19
Kids gaan jullie mee op wereldreis in Kerkrade? De Botanische Tuin is een groot mondiaal avontuur. Als echte ontdekkingsreiziger
val je van het ene werelddeel in het andere. Zet je speurneus op, pak je vergrootglas en zoek naar de meest
exotische soorten uit de plantenschatkist. Wat dacht je van de ‘Prachtiris’ uit Centraal-Azië, de ‘Aardkastanje’ uit Europa
en de ‘Sterjasmijn’ uit Japan. Ze hebben zelfs een ‘Herfstklokje’ uit het Middellandse Zeegebied. Een herfstklokje in de
zomer? Reken maar van yes! En er staan je nog veel meer verrassingen te wachten.
Wunderkind
Ooit overgewicht gezien bij een
plant? De ‘Slanke Sleutelbloem’
bewijst dat planten zich niet tegoed
doen aan vette troep. Nou ja, behalve
de vleesetende plant dan. Die lust
wel een hamburgertje op zijn tijd. De
tuinen zijn niet alleen hartstikke leuk,
maar ook leerzaam. Je maakt kennis
met een echt ‘Wunderkind’. En heel
misschien word je er zelf ook wel
een. Pas wel op dat je niet struikelt
over het ‘Valkruid’.
Donder
Vlakbij de vijver vind je ‘Donderkruid’.
Kijk nou niet of je het in
Keulen hoort donderen. Er komen
heus geen onverwachte bliksem stralen
uit de lucht. Je vervolgt je weg en
voelt opeens je neus prikken. Hatsjie!
Dat is vast en zeker ‘Nieskruid’. Vanuit
je ooghoek zie je een paar vrolijke
‘Afrikaantjes’, dansend in de wind. Wat
een prachtige kleuren! En wat ruikt
het hier lekker! Is dat soms ‘Zeepkruid’?
Als je verder loopt kom je een
echte Mexicaanse ‘Agave’ tegen. Daar
maken ze toch dat toch dat drankje
van? Tequila. Klopt helemaal! Maar om
dat te proeven moet je toch echt iets
ouder zijn.
Kunstliefhebbers
In de tuinen vinden regelmatig kunstexposities
plaats. Maar de echte kunst
wordt door de natuur gemaakt. De
tuin is een groot levend museum!
De mooiste schilderijen vallen in het
niet bij dit natuurlijke kleurenpalet.
En elk seizoen ziet het er anders uit.
Een lust voor het oog. En dan al die
mooie bloemen. Daar kan de Keukenhof
jaloers op zijn!
Interesse?
Voor meer informatie over de
Botanische Tuin in Kerkrade kunt
u bellen naar 045 - 541 56 15.
Kinderen van 8 t/m 12 jaar kunnen
al naar binnen voor één euro. Als je
ouder bent kost het drie euro. Een
jaarabonnement heb je al voor zeven
euro. www.botatuin.nl

De
Voedselbank,
broodnodig!
aug 06
wellermagazine
20
Met vooroordelen heeft de Voedselbank dagelijks te maken. U kent de verhalen wel:
‘Mensen die daar komen hebben torenhoge schulden, opgebouwd door roekeloos lenen.
Die werken niet voor hun centen, en het zijn vooral veel buitenlanders. Laag opgeleid
natuurlijk. Van die types: wel een breedbeeld TV en DVD-speler, maar de kinderen onverzorgd
de straat op sturen.’ De werkelijkheid ligt echter heel anders!
06 aug
wellermagazine
21
Slechts een deel van de klanten
van de Voedselbank heeft problematische
schulden. Vaak gemaakt
om zo lang mogelijk ‘normaal’ te
kunnen blijven leven. Het gros van
de klanten heeft gewoon een betaalde
baan en is goed opgeleid. Het zal
u misschien verbazen dat maar liefst
95% van de voedselbankbezoekers
de Nederlandse nationaliteit heeft.
En een TV is niet strikt noodzakelijk,
maar is vaak wel de enige overgebleven
luxe. Vakanties, merkkleding,
schoolreisjes en betaalde sporten
zijn al lang doorgestreept.
Vicieuze armoedecirkel
Een alleenstaande moeder met
kinderen bijvoorbeeld, die in geld-
problemen komt doordat haar man
geen alimentatie betaalt. Een zelfstandige
ondernemer, goed opgeleid,
die zijn zaak onderuit ziet gaan
en schuldeisers nog tien duizenden
euro’s moet betalen. Een ontslagen
werknemer die te lang op een uitke-
ring moet wachten en z’n spaargeld al
heeft opgesoupeerd. Dit soort mensen
komt vaak in een vicieuze armoedecirkel
terecht: te weinig geld, gezondheidsproblemen
door eenzijdige en/of
slechte voeding, een toenemend sociaal
isolement, verleid worden tot het
afsluiten van ‘goedkope’ leningen…
De problemen stapelen zich geleidelijk
op maar vormen uiteindelijke een
onoverkomelijke berg ellende.
Voedselbank Limburg Zuid
De Voedselbank Limburg Zuid is de
grootste voedselbank in Limburg.
Het is een vrijwilligersorganisatie die
één keer per week voedselpakketten
uitdeelt aan mensen met financiële
problemen. Helemaal gratis! Ongeacht
hun kleur, geloof, geslacht of leeftijd,
maar onder duidelijke voorwaarden.
Op dit moment worden 250 gezinnen
per week voorzien van een gratis
voedselpakket en is er een wachtlijst
van 290 gezinnen. Het streven is om
aan het einde van dit jaar 300 gezinnen
te kunnen helpen. Door de voedselpakketten
wordt er tijdelijk wat
druk van de ketel gehaald. Zo krijgen
ze de kans actief aan verbetering van
hun situatie te werken.
Donateur
De Voedselbank Limburg Zuid heeft de
financiële donaties van particulieren,
bedrijven en instellingen keihard nodig
omdat zij geen structurele subsidies
ontvangt. Ze zijn even belangrijk
voor het voortbestaan van de voedselbank
als de aanvoer van voedsel.
Zeker nu het aantal mensen dat
afhankelijk is van de voedselbank zo
hard groeit.
Voedsel is belangrijk, maar zonder
extra geld kan de Voedselbank niets
doen. Voor vier euro per maand
word je donateur en ga je de strijd
aan tegen verspilling van eten
en armoede in Zuid-Limburg. De
Voedselbank werkt uitsluitend met
vrijwilligers. Alle donaties komen dus
direct terecht bij de doelgroep.
Weller draagt bij
Voedselbank Limburg Zuid heeft
haar distributiecentrum in Landgraaf.
De lokale voedselbanken zijn gevestigd
in Heerlen, Kerkrade, Brunssum,
Maastricht (2x), Sittard en Geleen.
Diverse woningcorporaties sponsoren
huur, gas, water en elektriciteit.
Ook Weller draagt haar steentje
bij. In Brunssum stelt ze gratis een
woning beschikbaar.
Kijk voor meer informatie op
www.voedselbanklimburg.nl
of stuur een e-mail naar
info@voedselbanklimburg.nl.

Weller in de
buurt
Vlakbij het bloeiende centrum
van Brunssum, ligt de
Rozengaard. Een wijk die gezien
mag worden en bruist van vitaliteit.
Prachtige nieuwbouwwoningen,
ruime garages en mooi
gerenoveerde huizen. Openheid
en transparantie zorgen voor
een overzichtelijke geheel. Het is
moeilijk voor te stellen dat het
ooit anders was!
Een groot succes
Jan Tukker
Een ingrijpende renovatie ging vooraf
aan de huidige Rozengaard. In
2003 is Weller gestart met opknappen.
Er werd gesloopt, gerenoveerd,
verkocht, gebouwd… werkelijk
alles om er een groot succes van te
Lekker wonen in de
Rozengaard
maken. En dat is gelukt! Weller creëerde
niet alleen fijne woningen, maar
ver beterde samen met de gemeente
het hele leefklimaat. Een flinke klus,
waarbij we gelukkig gesteund werden
door bewoners comité ACT (Actief
Collectief Toekomst). Ooit waren ze
een actiecomité, maar door de goede
samenwerking met Weller is dat gelukkig
veranderd.
Voor senioren uit de buurt ontwikkelde
Weller prachtige appartementen.
De bewoners mochten zelf de naam
kiezen en het werd: ‘De Rozenrank’.
De woningen zijn levensloopbestendig.
Het complex ligt midden in het hart
van de Rozengaard. Een ideale plek
dus! In het gebouw huist ook een
aug 06
wellermagazine
22
José Fijnaut met haar ‘Piet’ Familie Eijgelshoven feliciteert Weller
ontmoetingsplek waar iedereen van
harte welkom is.
Kunstwerk ‘Piet’
Na al dat harde werk was het tijd
voor een feestje! Vrijdag 24 maart
was het zover. Dat de bewoners
blij waren met het resultaat werd
al snel duidelijk. De straten waren
prachtig versierd. Vrijwilligers en
bewoners waren uren in de weer
geweest om de buurt op te vrolijken
met ballonnen en vlaggen. Het was
dan ook een feest voor iedereen.
Een van de hoogtepunten was het
onthullen van een fraai kunstwerk
van de Brunssumse kunstenares José
Fijnaut. Haar beeld ‘Piet’ herinnert
aan de goede oude tijd van mijn-
06 aug
wellermagazine
23
werkers en duivenpieten. Maar het
beeld symboliseert ook de vrijheid
van een nieuwe toekomst. Als slotact
was er een spetterend optreden van
de Kerkraadse band ‘De Koalejitze’,
een knipoog naar het mijnwerkersverleden.
Ook zaterdag ging het feest nog
verder. Op één van de drie pleintjes,
die de jeugd van de Rozengaard zelf
ontworpen heeft, vond een straatspeeldag
plaats. Jongeren konden
genieten van een speeleiland, een
springkussen, verschillende spellen
en een ballonnenwedstrijd. En Weller
had nóg een bijzondere verrassing in
petto: alle bewoners kregen een heerlijke
Wellertaart thuisbezorgd.
In gesprek met Jan Tukker
Jan Tukker is geboren en getogen in de
Rozengaard. Hij woont al sinds 1934
in hetzelfde huis. Zijn ouders waren
de eerste bewoners. Samen met zijn
vrouw Bertha Kroes heeft hij ook nog
de eerste renovatie mee gemaakt.
Wat vindt Jan van de renovatie? Jan:
“Om maar meteen met de deur in huis
te vallen, de eerste renovatie vond ik
geen succes. Eerlijk gezegd heb ik er
nog steeds slechte herinneringen aan.
Deze renovatie is gelukkig heel anders
verlopen. Maar als je ouder wordt, is
het toch een hele opgave. Een nieuwe
douche, toilet, keuken, plafond, kozijnen
en garage maken natuurlijk veel
goed. Ik ben heel blij met het resultaat.”
“Het is een fantastische buurt om
te wonen. Alleen mis ik de gezelligheid
van vroeger een beetje. De
oude mijnwerkers zaten toen buiten
op een bankje sterke verhalen te
vertellen. Het leugenbankje noemden
we dat, want er werd een hoop bij
elkaar verzonnen. Op straat speelden
jong en oud met elkaar. Dat is eigenlijk
zo gebleven tot de tv kwam. Toen
moest iedereen opeens het nieuws
zien.”
“Tegenwoordig zijn we wat meer
op ons zelf. Lekker wandelen, in de
tuin werken… Zo compenseer ik het
tekort aan groen om ons heen. Dat
mis ik echt. Maar het wonen hier is
fijn en ik zou niet meer weg willen.”

1
12
2
4
14
11
17
10
18
9
15
16
8
3
aug 06
wellermagazine
24
1 heerlijk niksdoen 2 een nieuwe woning betrekken 3 initiatief voor mensen met financiële problemen (p 23) 4 na zo'n hete zomer
mag het wel wat … worden 5 de naam van het kunstwerk van Jenny Roos (p 7) 6 dit verdient iemand die zich inzet voor zijn buurt,
zijn buren (p 4) 7 favoriete dans van Juul Meesters (p 31) 8 genieten van de zon in de tuin of op het … 9 bruisende wijk vlakbij
centrum van Brunssum (p 21) 10 stenen stapelen met specie 11 zij tekende de caravan op de achterpagina 12 beter een goede …
dan een verre vriend 13 voor al uw vragen en (woon)wensen (p 2) 14 gezellenhuizen werden speciaal gebouwd voor ongehuwde …
(p 12) 15 ha, buurvrouw, kom je gezellig … drinken? 16 in deze stad ligt een Wellerij 17 hoog woongebouw 18 vlees, salade, drank,
stokbrood, gezelligheid 19 leuk uitje voor kinderen en ouders (p 9)
kortom…
12
1
7
5
19
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
13 14 15 16 17 18 19
Stuur uw oplossing vóór 30 september naar Weller en u maakt kans op een originele Wellerprijs!
Wellermagazine, t.a.v. de redactie, postbus 2, 6400 AA Heerlen
13
6
06 aug
wellermagazine
25
De taal van de mam wordt geschreven in onze moedertaal: het dialect.
We spreken over ‘taal’ omdat het Limburgs een echte en erkende taal is, die in niets onderdoet voor
het Nederlands. Ten opzichte van onze standaardtaal – het Nederlands – is het Limburgs een dialect,
zoals het Neder lands een dialect is ten opzichte van het handels- en diplomatiek Engels.
Woeëne
Vanzelfsjpreëkend is woeëne erg
belangriek vuur ’ne miensj. Dat is
zie hoes en zie heem, doa kan ’e
zich zelf zieë. Of ste noe ee ege hoes
has of gehuurd wóns, dat egene,
dat heemgeveul is ’t zelfde. Mè óch
de umgeëving, de buët, de wiek,
de sjtroat en de bure sjpieële ing
belangrieke rol in ’t sociale leëve.
Bei ós is ’t neet zoeë dat vier ós as
bure uëverlope, mè went ’t nuëdig
is, zint v’r vuur ee doa. Went Holland
voetbalt lope v’r in ’t oranje, went
de Prüse winne hant v’r d’r duvel in.
As de fanfaar sjpilt da zint v’r d’rbei.
De sjutterei lik ós an ’t hat en vier
zint gruëtsj went ózze voetbalkloep
gewónne hat.
’t Sjoeëne van ós buët is dat ze
gemengd is: ouwer lüj en jóng
gezinne mit kinger, wirkende en
gepensioneerde. Enfin ing durchsjnei
wiek, geweun en doarum zoeë riek.
Ós sociale leëve sjpilt zich vuur ee
groeët deel aaf in ós gemeensjapshoes
mit ee riek verenigingsleëve.
Doa truf me zich bei ee gezamelik
gleëske. Doa weëde fieëste gehaote,
mè d’r zint óch koffietoafels noa
begreffenisse. Doa is vruid en leed,
doa weëd gelache en getreurd, enfin
ee bild van ’t leëve van al daag.
Vier hant geluk mit ’t Mona en
d’r Haarie, de oetbaters van ós
gemeensjapshoes. Heë ’ne klinge
gedrónge artistiek oetzieënde, get
kalende man mit zjwoar winkbrouwe
en ’ne reusachtige sjnauts. Allezeleëve
mit ee nondejuke óp ee hème mit
kótte mouwe. Wen ste ’m huësj kalle
hat ’e ing groeëte carriere gemis as
cabaretier en is in sjtaat um ee haof
dörp óp d’r kóp te zette mit ziene kal.
’t Mona is ’t betste te umsjrieve as
ing gouw blutsj mit hoare óp de teng.
Neet oet ’t loeëd te kriege, korrek en
vruntelik teëge jieëkerinne.
’t Mona hat óch get van Lisa went
ze grieëmelt. Ze is ing nette versjiening,
mè dink neet dat Mona ee
’doetje’ is. Oneë! Ze kan verendere wie
ee blad an ’ne boom as jóng
sjnake zich get mene bei höar. Of went
manslüj discrete vroage sjtelle of uëver
höare leëftied beginne… Vier sjatte
höar óp ee joar of vieëtig, mè doa wilt
ze nieks va wete! Zoeë huët ’t óch
meen ich, dees vrouw, die óp sommige
manslüj sjienbaar vöal indruk mak, hilt
toch ummer get aafsjtand. Dat mót ze
óch as wieëdvrouw en same mit höare
Haarie zint ’t perfekte café-lüj.
Doa is DE óntmoetingsplaatsj in ós
wiek en ich kan Uch verzieëkere dat
vier doa get aaflache. D’r Haarie is
’ne kreteman van de böavesjte plank.
De taal van
de mam
Geheim
’t Janine en d’r Frens zint 25 joar getrouwd
en ze hant ’t nog ginne daag berouwd
’Janine óp dizze biezóngere daag
ving ich dat ich mie geheim zage maag
’t mót droet al vilt ’t mich zjwoar mie kink
leefste Janine, ich bin… klureblink’
’Och Frens’ zeët ’t Janine, ’went dat alles is
óch ich han vuur dich ing bekintenis
haot dich vas vuur wat ich ummer verzjweeg
noe kumt óch mieng woarheed an ’t leeg
ich zaan ’t dich mar plomp verloare
ich bin neet i Holland, mè i Ghana geboare’
Boave de tieëk hange diverse sjpreuke
van ’m. Inkele kin ich va boete:
wen ste nieks te doeë has, doch ’t
da neet hei
as puntje bei pöalke kumt…
da zint ze mit z’n twieë
lestig? sjleet de oge en kiek da wier!
vuurnaam lüj numme v’r neet mit
d’r vuurnaam
einselgenger hant gezelsjap nuëdig
alle lüj zint mich eëve leef, mè
belastinginsjpektuurs sjloan ich
neet hoeëg aa
Ze weëde nog juus neet óp heng
gedrage, d’r sjlaagveëdige Haarie en
zie Mona, mè de ganse buët is vroeë
mit de beidrage die die twieë lieëvere
an inne gouwe woeënsfeer in ós wiek.
Ger Prickaerts Heëlesj

Al 48 jaar samen
op de Heerlerbaan!
aug 06
wellermagazine
26
06 aug
wellermagazine
27
Netje Cobben (links op de foto) en Gerarda Brandt zijn al 48 jaar buren op
de Heerler baan. Een lange tijd vol herinneringen. Ze vinden het gezellig om
naast elkaar te wonen, maar hebben elk hun eigen activiteiten. Maak kennis
met Wellerklanten Netje en Gerarda.
Gerarda Brandt is een spontane
‘jonge dame’ van 91 jaar. Vertellen
kan ze als de beste, er komt een
waterval aan woorden uit. Helaas
is haar man overleden en woont ze
nu alleen. Ze mist hem iedere dag,
maar dat wil niet zeggen dat ze bij
de pakken neer gaat zitten. Ze weet
zich nog goed te amuseren en zoekt
daarbij graag wat gezelschap op.
Ja, in huize Brandt is het een zoete
inval! Wonen op de Heerlerbaan
vindt Gerarda geweldig. Ze zou
er nooit meer weg willen. En dan
te bedenken dat ze er, als het aan
haar gelegen had, nooit terecht was
ge komen.
Een echt thuis
Gerarda woonde in een prachtig
huis op de Caumerkerklaan. Toen
haar man met pensioen ging, wilde
hij graag een huis met tuin. De
wijk Heerlerbaan voldeed aan zijn
wensen. Schoorvoetend gaf ze toe.
Eigenlijk vond ze het maar niets
om van de stad naar het ‘dorp’ te
verhuizen. Want zo voelde het. Lang
hoefde ze echter niet te wennen. Het
werd al snel een echt thuis. Nu kan
ze zich niet voorstellen dat ze ergens
anders wilde wonen. Haar dochter
woont in Enschede. “Zij heeft me
wel eens gevraagd of ik daar zou
willen wonen.” Maar Gerarda wees
dat aanbod resoluut van de hand:
“Ik ken daar niemand en ik versta
ook helemaal geen Twents. Een oude
boom moet je niet verplanten. Ik ben
hier gelukkig.”
Gerarda is een actieve dame en gaat
graag op stap. Sjoelen met vrienden,
kienen bij de ouderensoos in
Gemeenschapshuis de Caumerbron.
En tegen een potje jokeren zegt ze
niet snel nee. Laatst is ze een hele
week met haar dochter op avontuur
geweest: stoom afblazen in het
Miljoenenlijntje, lekker shoppen in
Maastricht (ze ziet er piekfijn uit), een
boottochtje op de Maas en koffie op
het terras van het romantische kasteel
Terworm. Eigenlijk maakt het haar niet
zo veel uit waar ze naar toe gaat als
ze maar onder de mensen is.
Buurvrouw Netje Cobben is een lieve
en humoristische dame. De lachrimpeltjes
bij haar ogen getuigen van vrolijkheid.
Met haar jeugdige uitstraling
lijkt ze een stuk jonger dan 81 lentes.
Hoewel ze het gezelschap van andere
mensen erg waardeert, is ze het liefst
lekker thuis met haar man Hein. Elke
ochtend brengt ze een paar uurtjes
door in de tuin. Omringd door een
oase van mooie planten en vredige
rust. Dat is echt haar plekje.
Snoepwinkeltje
Wonen op de Heerlerbaan bevalt hen
goed. Netje vindt het alleen jammer
dat er zo weinig kinderen op de straat
spelen. “Vroeger was dat heel anders,
toen was het een gezellige boel. Het
hoogtepunt van de week was het
zakgeld. Zodra de kinderen hun vijf
cent kregen, stormden ze op het
sigarenwinkeltje van Drummen af.
Alsof hun leven ervan afhing. Als
jonge honden dartelden ze om de
verschillende soorten snoep heen.”
Netje en Hein, wilden dolgraag op
de Heerlerbaan wonen. Maar hoe
kreeg je in hemelsnaam een woning
toegewezen? Zonder connecties
kwam je niet ver. Je moest iemand
kennen met invloed. Netje werkte als
interieurverzorgster bij de politie en
dat werd haar redding. De commissaris
deed een goed woordje en zo
kregen ze toch nog hun droomhuis.
Hobby’s
Manlief wil elke dag graag een
warme maaltijd en daar wordt met
veel liefde voor gezorgd. Netje
staat met plezier in hun prachtige
aanbouwkeuken. Er wordt nog echt
‘ouderwets’ gekookt. Een gezonde
stevige maaltijd met verse ingrediënten.
Soep maken is een van
haar specialiteiten. Hein heeft zijn
eigen taken. Zo doet hij bijvoorbeeld
de boodschappen. “Dan weet ik
tenminste wat ik krijg!”, grapt hij.
Behalve koken heeft Netje nog een
hobby: handwerken. Overal liggen
prachtige kleedjes die haar interieur
een knusse uitstraling geven. Ze
geeft ook les, dus als u nog een tip
nodig heeft…
Weller hoopt dat Gerarda, Netje en
Hein nog lang naast elkaar mogen
wonen en genieten van elkaar!

Oase van rust
Heerlijk een momentje voor uzelf?
Weg van de stadsdrukte? Even
genoeg van blik en stinkende
uitlaatgassen, onvoorspelbare files
en eindeloze asfaltstrepen? Geen
paniek, ontsnappen is mogelijk. In
het zuiden van Heerlen ligt het pittoreske
Welten. Daar ligt een idyllisch
paradijsje verborgen; de Weltervijver.
Een romantisch plekje waar tijd geen
rol speelt.
Even in een andere wereld
Het lijkt net of u even in een andere
wereld bent. Een moment om te
koesteren en waarvan je hoopt dat het
eindeloos blijft duren. Het voelt er als
een eeuwigdurende vakantie, ‘la dolce
vita’!
Zalig met een koel biertje of colaatje
aan het water. Of wat dacht u van
een gezellige picknick met het gezin.
april 06
wellermagazine
28
Een hippe deken op de grond, een
frisse groene salade, een omelet van
kakelverse eieren, exotisch fruit en
een knapperig stokbroodje met kruidenkaas.
Genietend van de prachtige
omgeving en de koelte van de vijver.
Waar kleurige libellen hun liefdesdans
uitvoeren. Eendjes enthousiast
kwekken als ze het overgebleven
brood krijgen en de zon spannende
weerspiegelingen maakt op het
06 aug
wellermagazine
29
rimpelloze water.
Enorme bomen bieden beschutting
tegen de felle zonnestralen. De zoete
geur van zomer vult de lucht. Een
koel briesje is meer dan welkom en
laat de groene blaadjes kort ritselen.
Liggend in het gras kunt u de wolken
zien. Uw fantasie slaat even op hol.
Olifanten met lange slurven, woeste
vikingen, dappere gladiatoren en
spetterende dolfijnen…
Wandelgebied
Na een paar lome en vrolijke uurtjes, is
het tijd voor wat beweging. Dat komt
goed uit, want bij de vijver ligt een
prachtig wandelgebied. Al snelwandelend
calorieën verbranden? Dat is
niet voor iedereen weggelegd. Maar
als u rustig loopt geniet u meer van de
natuur. Al wandelend zult u ook aan
de rand van de vijver een originele
watermolen aantreffen.
Deze molen werd in vroegere tijden
door water uit een hoger gelegen
bekken aangedreven. Het is een van
de mooiste watermolens van Nederland.
En hij is nog steeds (beperkt)
te bezichtigen, dus als u daar toch
bent…

Een echte
Juul Meesters
aug 06
wellermagazine
30
Een warme zomerdag in Parkstad.
Ik bel aan bij Juul Meesters,
die hier al vijftig jaar woont. Na
het eerste halfuur aan zijn gezellige
tafel, met de beloofde pot
koffie en koek erbij, ben ik al vergeten
voor welke hobby ik ook
weer kwam. Want Juul Meesters
mag dan de 80 reeds gepasseerd
zijn: hij is een superactieve man.
En hij vertelt graag: leuke verhalen
en mooie herin neringen
buitelen over elkaar.
06 aug
wellermagazine
31
Juul Meesters vertelt over zijn jonge
jaren, de oorlog, gevangenschap,
onderduiken en hoe hij getuige was
van een bombardement en wist te
vluchten. Over zijn ondergrondse
jaren. Over de reizen die hij maakte
naar Australië. Over de Kambucha
zwammenthee die hij zelf bereidt en
drinkt om gezond te blijven. Dat hij
worstelde toen hij jong was, en zelfs
tweede werd bij landelijke kampioenschappen.
Maar wie denkt dat hij
een ruige man is, vergist zich. Hij is
ook koning van de wals, en meester
op het dambord. Tot op de dag van
vandaag.
Nu ja… na het infarct doet hij
nog een beetje rustig aan. Slaapt
‘s ochtends wat langer door. En
walst nog even niet. Vroeger… ja
dan gingen ze elke maand met een
hele groep dansen in de Heidestubbe
bij Gangelt. Gewalst bij het leven,
zegt hij zelf. Als dammer speelde
hij wedstrijden in Wit-Rusland en
Praag, midden tussen de toptalenten.
Stoere verhalen. Reizen per
trein. En hij kon afdwingen dat zijn
vrouw meereisde. Als leider van de
groep, werd hij immers ontvangen als
een echte VIP. Terwijl we praten klinkt
Juuls muziek er duidelijk doorheen. De
Regento Stars. Bruno Majcherek. Af en
toe onderbreekt hij zijn eigen verhaal,
kijkt me indringend aan en zegt “en
nu komt het”. Of “dit is mijn favoriet”.
Een man die geniet van elke maat.
Juuls vrouw Maria overleed in 2004.
Maria straalde altijd gezelligheid uit.
Een groot gemis dat zij er niet meer
is. Maar hij prijst zich gelukkig met
vier dochters die ieder een vaste dag
per week voor hun vader zorgen. En
daarbij 6 kleinkinderen en 11 achterkleinkinderen
op wie hij alle even dol
is. En zij op hem. Ook al jaagt hij ze
regelmatig de stuipen op het lijf, want
een vos...
Maar waar ik eigenlijk voor kwam is
de pottenbakkerij. In zijn kelder is een
heus pottenbakatelier te vinden. Zelf
aangelegd (met toestemming) in zijn
Wellerwoning. Hier staat zijn draaischijf,
de oven, de glazuurafdeling.
Hij begon met pottenbakken in het
Klei Atelier Brunssum toen hij 14
jaar was. Hij leerde het vak van een
gevluchte Duitse beeldhouwster.
Later ging hij ook twee dagen per
week naar de kunstnijverheidsschool
in Maastricht. Met de fiets.
Dan spaarde hij elke week ƒ 3,60
uit aan bus kaartjes. Zijn potten, kopjes,
vazen, eierdoppen en kommen
zijn beroemd in de hele omgeving.
Gesigneerd met ‘JM’.
Winnaars van damwedstrijden
krijgen ‘een potje van Juul’.
Afgelopen maart maakte hij nog
160 eierdopjes. En onlangs deed
hij mee aan een door de Provincie
Limburg uitgeschreven ‘vazen-ontwerpwedstrijd’.
Hij maakte de Iterson
koeltoren van de Emma-mijn op
schaal na. Een lastige vorm, omdat
klei altijd naar beneden wil, terwijl
hier juist het zwaartepunt boven ligt.
Hij won er geen prijs mee, maar viel
in het geheel wel op. Met zoveel
activiteiten, is dit een eervolle vermelding
meer dan waard!

Wellerkids
Deze tekening is gemaakt door Amina (6 jaar). Zij mag
een cadeautje in de Wellerij komen ophalen of zich
telefonisch melden bij Weller en vragen naar Krista
Poulissen. Wil jij jouw tekening de volgende keer op
de achter kant van het Wellermagazine zien en ook
een cadeautje ophalen in de Wellerij? Stuur je mooiste
(t)huistekening dan snel naar:
Wellermagazine
t.a.v. de redactie
Postbus 2, 6400 AA Heerlen