Nr 13 - 2007 - Heerlijke ontspanning - Weller

Aug ’07
3 Krista's 4 Wellertaart 5 Dolce far niente 8 De mooiste tuin 10 De taal van de mam 11 Vroeger
14 De Tigelwei 16 Lekker op de fiets 18 Heerlijk sporten 20 Hobby in de wijk 22 Erop uit
24 Boksen + Young Xperience 26 Voetbalhemd van het lijf 29 Wellerhebbes 30 Een bezoekje van Balkenende
32 Wellerkids
Heerlijke
ontspanning

Ontspannen in soorten en maten
De een ontspant tijdens het sporten, de ander tijdens mediteren. Even de waan van de
dag achter je laten. Door een weekendje weg of een lange vakantie. Door muziek te
maken, een boek te lezen, wat te gaan drinken met vrienden, naar de film te gaan of
gewoon lekker thuis op de bank voor de tv. Samen of alleen. Ieder zijn ding. Het
Wellermagazine staat in het teken van ontspanning. Pak er een lekker kopje koffie of
thee bij, blader, doe ideeën op én ontspan.
We willen u gewoon lekker laten wonen
In onze Wellerij kunt u met al uw vragen en (woon)wensen terecht. We hebben een
actueel zicht op de Wellerwoningen, maar kunnen u ook helpen met al uw vragen
die te maken hebben met uw woonplezier. Bovendien is er in de Wellerij altijd van
alles te beleven en te doen.
Weller is nu
iedere werkdag
Telefonisch
bereikbaar
van 08.00 uur
tot 17.30 uur.
Adressen
Weller
Postbus 2, 6400 AA Heerlen
telefoon 045 - 404 86 00
www.wellernet.nl
Wellerij
Geerstraat 320, Heerlen
Raadhuisstraat 21b, Brunssum
Telefoon 045 - 404 86 00
Colofon
aug 07
wellermagazine
02
Openingstijden
maandag t/m vrijdag: 09.00 - 17.00 u.
donderdagavond tot 19.00 u.
Klus of reparatie?
Bel de GRATIS Wellerlijn.
Volg op uw telefoontoestel de
toetsen 0800 - BEL WELLER
of kies 0800 - 235 935537
Wellermagazine is een uitgave van
Weller. Het wordt in een oplage van
11.000 exemplaren verspreid onder
Wellerklanten en -relaties.
Heeft u tips, vragen, opmerkingen of
interessante berichten voor dit magazine
stuur ze naar dan Wellermagazine, t.a.v.
de redactie, Postbus 2, 6400 AA Heerlen.
Hoofdredactie: Krista Poulissen
Redactie: Karin Theunissen, Krista Poulissen,
Zuiderlicht
Fotografie: Arjen Schmitz, Zuiderlicht
Vormgeving en productie: Zuiderlicht
Lithografie en drukwerk: Rosbeek
07 aug
wellermagazine
03
Paardrijden: een nooit uitgekomen
kinderdroom van kleine Krista!
Maar veel verder dan een ritje in
Ponypark Slagharen op een (vooroorlogse)
pony kwam het niet. En
dan ook nog zo eentje die zelf de
weg kent, stuurt en zichzelf ook
meteen opzadelt. Hoewel ik uit een
‘boerengat’ kom, stonden er helaas
geen paarden in onze achtertuin.
En als dat wel zo geweest was,
had ik deze column nu ook niet
kunnen schrijven. Zo zie je maar
dat alles een reden heeft….
In mijn pubertijd sloeg de zoete kinder-
herinnering om in een wat wildere
droom. …ik voelde me een Amazone!
Een sterke, ruige vrouw met wapperende
haren op een robuust renpaard.
Strijdend voor de goede zaak. De grootte,
de souplesse, de kracht die ‘gepaard’
gaat met zo’n dier. Dat wilde ik ook!
Alleen dat gedoe met dat ontblote
bovenlijf vond ik schromelijk overdreven,
aan mijn lijf geen polonaise!
Dromen blijven je achtervolgen! Laatst
raakte ik in een romantische bui en zag
mezelf al over het strand galopperen.
‘s Morgens vroeg, het betoverende
rode licht van het ochtendgloren, een
Krista's column
heerlijk koel briesje, zilte lucht en een
kabbelende zee. Maar opeens verandert
dit lieflijke tafereeltje in een horror-
scenario: Krista gevallen, veel pijn, dikke
tranen, ambulance, ziekenhuis, pols
gebroken, 8 weken gips, krabben met
een breinaald……Ach eigenlijk ben ik
niet zo’n ochtendmens en we hebben
ook helemaal geen strand in Parkstad.
Mijn positieve kant besluit het toch
gewoon te leren. Hoe moeilijk kan het
zijn???? Ik ben minstens de evenknie
van Anky van Grunsven! En dan is zoiets
pietluttigs als hoogtevrees maar bijzaak.
Woensdagavond, in een weloverwogen
gekozen ensemble van laarzen, strakke
rijbroek, cap en zweepje, maak ik mijn
opwachting in de manege. Maar voordat
ik mijn rijkunsten mag vertonen, krijg ik
een borstel in mijn hand gedrukt.
Hulpeloos kijk ik naar het enorme dier.
Hoezo schoonmaken? Katten doen dat
toch ook zelf! Mijn smetteloze kleding
wordt meteen bestormd door een leger
bacteriën en viezigheid. Mijn hoofd is
knalrood door het harde werk, mijn
haar plakt van het zweet en mijn net
gemanicuurde nagels zijn veranderd in
zielige stompjes. Afijn, drie kwartier en
een afgepeigerd lijf later zit ik op een
brandschoon en gezadeld paard. Maar
wat een drama, dit paard luistert helemaal
niet naar me! In een vloek en
een zucht lig ik zand te happen in de
rijbak… Zo snel geef ik niet op, mag
ik een ander paard alstublieft?
Mijn nieuwste aanwinst lijkt al niet
veel beter. Een woeste merrie staat
briesend en stampvoetend klaar om
haar volgende berijder te lijf te gaan.
Volgens boze tongen op de manage
kan dit variëren van steigeren, stampen,
wegrennen of bijten. Ik krijg er zelfs
een handleiding bij. Al bibberend en
shakend loop ik de box in. Maar wonder
boven wonder is er een klik…onze
pittige karakters passen kennelijk goed
bij elkaar en we worden dikke maatjes.
Dat wil niet zeggen dat ze tegen
iedereen aardig is. Toen ik een vriendin
vroeg haar even vast te houden, ging
‘el diablo’ nijdig op haar voet staan.
Lang heeft mijn carrière niet geduurd,
een onwillige knie heeft me ‘figuurlijk
over het paard getild’. Het enige wat
rest van mijn droom, is de herinnering.
En eerlijk gezegd is die voor mij zoeter
dan de werkelijkheid. Maar sport kent
natuurlijk ook hele leuke momenten:
lees het interview maar eens met
topvoetballer Willem Janssen speler bij
Roda JC of van Mandy Geurten een
bokskampioen die nauwe banden
onderhoudt met Arnold Vanderlyde. Ik
wens u veel plezier met het nummer
‘Heerlijke ontspanning’.

Wim en Wil Hermsen met onze
relatiebeheerder Kim Stroucken.
Wellertaart
voor Wim Hermsen
Achter de geraniums zitten is niks
voor Wim Hermsen. Het liefste is hij
lekker bezig. Dat heeft zijn omgeving
ook in de gaten. “Als je gepensioneerd
bent, denken de mensen dat je zeeën
van tijd hebt.” Ze hebben het mis.
De dagen van Wim zijn vaak te kort.
Samen met zijn vrouw Wil wordt de
voorzitter van stichting Bewonersbelangen
de Egge (BBE) in het
zonnetje gezet.
Wim en Wil wonen al 33 jaar in de
Bongardstraat in Brunssum. Een
heerlijke buurt, waar ze niet meer weg
willen. “Er is veel onderling contact.
Zeker sinds we twee jaar geleden
met de stichting begonnen. Mensen
van alle nationaliteiten groeten elkaar
tegenwoordig.” De stichting organiseert
het hele jaar door activiteiten
voor de buurt. Van een straatmarkt
met hapjes tot een speurtocht voor
jong en oud in het donker. Van een
Sinterklaasmiddag tot paaseieren
rapen. Dat laatste was het afgelopen
jaar trouwens een groot succes. De
“Iedereen groet
elkaar tegenwoordig
in De Egge” Verse broodjes
75 kinderen zochten de eieren bij de
kinderboerderij van Verpleeghuis
Schuttershof. Ook leuk voor de ouderen.
Militairen
Wim is daarnaast nog voorzitter van
het thuisfrontcomité, dat activiteiten
organiseert voor partners van militairen
die uitgezonden worden naar het
buitenland. Jaarlijks collecteert hij voor
de brandwondenstichting en op afroep
is hij chauffeur voor Schuttershof. En
dan zijn er natuurlijk nog de twee
kleinkinderen, van hun twee zonen.
“Maar mijn grootste hobby is mijn
vrouw”, zegt hij olijk. Wim houdt van
een grapje, maar dit keer zie je dat hij
het ook meent.
aug 07
wellermagazine
04
Wim’s vrouw Wil doet onder andere
ook vrijwilligerswerk in het verpleeghuis.
De hele dag bij elkaar op de lip
zitten, vinden ze niet nodig. Ze zien
elkaar toch dagelijks aan het ontbijt,
wanneer Wil verse broodjes bakt?
Potje Mens-erger-je-niet erbij. Het bord
ligt nog op tafel. “De dobbelstenen
vliegen soms door de kamer”, lacht
Wil. “Hij kan niet goed tegen zijn
verlies”, waarop Wim vrolijk zegt dat
dat juist voor zijn vrouw geldt.
Om de Wellertaart soldaat te maken
belooft Wim de bestuursclub bij elkaar
te trommelen. Dit keer geloven we
hem meteen.
07 aug
wellermagazine
05
Dolce far
niente
Rustpauze
Verlangt u naar rust, genieten en
ontspannen? Kans is groot dat Italië
tot uw favoriete vakantiebestemmingen
behoort. Voor nuchtere
‘Hollanders’ als wij, is het een waar
genot om de cultuur en tradities van
de Italianen op te snuiven. Al lijkt
menige Italiaan hyperactief en allerminst
geboren om ook maar voor vijf
seconden zijn mond te houden, ze zijn
experts als het aankomt op ontspannen.
Dat begint al met het feit dat er rond
één uur ’s middags een rustpauze wordt
ingelast van een paar uur: winkels gaan
dicht, rolluiken omlaag en het rumoer
op straten en pleinen maakt plaats voor
een bijna ongebruikelijke stilte. Reden:
de Italianen gaan uitgebreid genieten
van il pranzo, hun middagmaal.
Zelfs veel musea en kerken houden
hun deuren stevig op slot. Alleen de
Benvenuti!
Het grote Italiaanse ontspannen
Als er één land is waar ontspannen nog met een grote O wordt geschreven,
dan is het wel Italië. Of u nu gewoon per auto de prachtige landschappen
bewondert, zalig lui aan het strand ligt, uitgebreid gaat shoppen of tot in de
late uurtjes van de Italiaanse keuken geniet. In Italië is het allemaal mogelijk.
Onze favoriete ontspan-locaties? Het betoverende, bekendere Toscane en het
pure, nog amper door toeristen ontdekte Puglia. Benvenuti! Welkom!
restaurants zijn open. En vaak
afgeladen vol. Het volgende ontspan-
moment is niet ver weg: in de late
namiddag en ’s avonds is de piazza
het trefpunt van de Italianen. Zo goed
als elk dorps- of stadsplein stroomt
vol. Er wordt druk handen geschud,
gezoend, gelachen en gepraat.
Kortom: genoten en gerelaxed.
Logisch dat een cultuur als deze
aanstekelijk werkt.
Chillen in Toscane
Op welke manier u ook het liefst
relaxt, in Toscane komt u niet een
beetje, maar volledig aan uw trekken.
Heerlijk eten en proeven van de meest
verfijnde Toscaanse gerechtjes en

Wist u dat...
... augustus de vakantiemaand van
de Italianen zelf is en het dan erg
druk (en duur) is in Italië?
... de landschappen in Puglia en
Toscane qua uitbundigheid van
kleuren het mooist zijn in april
en mei?
... Puglia werkelijk vól staat met
olijfbomen en er dus ook
overheerlijke olijfolie te vinden is?
... Toscane jaarlijks meer dan 7
miljoen toeristen lokt?
... zowel Toscane als Puglia twee
provincies zijn die u het best
ontdekt met de auto?
... in Italië je naamdag heel speciaal is
en gevierd wordt met cadeautjes?
... samenwonen in Italië nog niet echt
‘done’ is en je liefst eerst trouwt?
... ouders bijna als heiligen worden
gezien en altijd bij de familie
blijven horen en wonen?
... de meeste Italianen werken als een
noodzakelijk kwaad beschouwen
en niet zozeer iets waar je veel
plezier aan beleeft?
... het dus niet zo verbazingwekkend
is dat ontspannen en genieten in de
genen van de meeste Italianen zit?
exquise wijnen, is slechts één mogelijk-
heid. Wat te denken van heerlijkheden
uit de zee zoals zuppa di cozze
(mosselsoep) of caciucco (vispotje)?
Maar ook gerechtjes van het land zijn
niet te versmaden. Een Bistecca alla
Fiorentina van het Chianina-rund móet
u gewoon geproefd hebben. Net als de
ragout van chingiale (everzwijn).
Flink gaan shoppen, is nog zo’n ont-
spannen Italiaans tijdverdrijf. Toscane
is een paradijs voor shopaholics. Vooral
als u op zoek bent naar designermode,
sieraden en leer. Italiaanse merken als
Prada, Versace en Gucci, zijn er in
overvloed. En nu we toch op de sjieke
toer bezig zijn: waarom niet een
middagje golfen à la Tiger Woods? Er
zijn tientallen golfterreinen in Toscane.
Of staat u liever wat dichter bij de
natuur? Vul een picknickmand met vers
gekochte Toscaanse lekkernijen, steek
er een ijsgekoelde fles prosecco
(schuimwijn) bij, zoek de mooiste
glooiing in het landschap op, spreidt
een grote deken uit en geniet. Simpel,
aug 07
wellermagazine
06
maar zo heerlijk! En voor we het
vergeten: voor degenen die wat
meer spektakel willen, zijn er de
bijna ontelbare feesten en festivals.
Gaande van muziekvoorstellingen,
processies, riddertoernooien en
religieuze festiviteiten. En last but
not least: ontdek zeker de sagre, de
vele kleine en grotere dorpsfeesten.
In Toscane is het zo goed als elke
dag feest! Informeer ernaar bij het
plaatselijke VVV-kantoor.
Ontstressen in Puglia
Als u niet over de miljoenen toeristen
wilt struikelen die jaarlijks Italië
aandoen maar toch wilt genieten van
alle voordelen van dit zalige land, is
Puglia een absolute aanrader. Dit is
de ‘hak’ in het uiterste zuidoostelijke
puntje van Italië. Ruw als een
ongeslepen diamant en dus minder
populair dan Toscane. Maar daar
staat een nóg grotere gastvrijheid
tegenover (werkelijk iedereen is hier
vriendelijk!), een niet te evenaren
07 aug
wellermagazine
07
Thermaal ontspannen
Het summum van ontspannen in
Italië is een bezoekje aan de thermen.
Zowel in Toscane als Puglia zijn er
verschillende kuuroorden en warmwaterbaden
waar u terecht kunt
voor complete relaxatie.
Geneeskrachtige bronnen zorgen
niet alleen voor het broodnodige
‘ontstressen’, maar bieden ook heel
wat heilzame eigenschappen voor
het lichaam. Klachten als constipatie,
huidaandoeningen, reuma en ademhalingsproblemen
worden er zachtjes,
doch doeltreffend aangepakt. In
Toscane staan vooral Montecatini
Terme en in Puglia Santa Cesarea
Terme goed aangeschreven. Allen
daaarheen!
keuken, dorpjes die absoluut charmant
en authentiek zijn en een kustlijn die
eeuwig lijkt te duren. Ruwe rotskusten
(veel) en dromerige zandbaaitjes
(genoeg) wisselen elkaar kilometerslang
af. Wedden: de wat afgesleten
wegen, de ietwat eerste rommelige
indruk én grotere verkeerschaotiek,
neemt u er zonder morren bij. Net als
in Toscane behoren de eetmomenten
hier tot één van de meest ontspannen
bezigheden. Volgens de Italiaanse topkok
Antonio Carlucci krijgen ze er in
Puglia nooit genoeg van! Vis komt
hier altijd vers uit zee en smaakt
hemels. Vergeet ook zeker niet lokale
specialiteiten zoals pucce (brood
met olijven), zee-egels en tiela, een
eenpansgerecht meestal gevuld met
rijst, mosselen, tomaat en courgette,
te proeven.
Puglia leent zich ook perfect om op het
dooie gemak door authentieke dorpjes
te slenteren. Otranto en vooral
Polignano a mare hebben ons hart
gestolen. Alsof hier nog nooit een
toerist voet aan wal heeft gezet!
Behalve de Italianen zelf dan:
degenen die uit de noordelijkere
gelegen provincies naar het diepe
zuiden komen afgezakt omdat ze
weten hoe goed toeven het is hier
is. Ontdek de oogverblindende
vergezichten over zee, de historische
smalle straatjes, de bijna oosterse
rust en de verborgen adresjes waar
het heerlijk likken is aan een versgemaakte
gelato. En ontspannen
overdag? Een luie autorit van Otranto
tot Capo Santa Maria di Leuca in
het zuidelijke puntje, tovert via de
schilderachtige bochtige kustweg de
meest onwaarschijnlijke rotskusten
tevoorschijn. Dit is genieten van Puglia
in zijn meest pure vorm.

Lekker in de tuin
Math Kohlen,
De winter in Nederland vindt Math Kohlen maar niks. Dan is er namelijk niets
te beleven in zijn tuin, behalve misschien wat sfeerverlichting. Maar de rest
van het jaar laat hij zijn groene vingers wapperen, samen met zijn vrouw Els.
Hun voortuin op Heerlerbaan werd door de jury van de Weller tuintjeswedstrijd
uitgeroepen tot mooiste van deze wijk. En op een stralende zomerdag in juli
is in één oogopslag duidelijk waarom.
Math werd 64 jaar geleden geboren
op Heerlerbaan, in een gezin van elf
kinderen. Hij herinnert zich nog dat
het huis gebouwd werd waar hij nu
zelf woont. Vroeger waren daar weilanden
met fruitbomen. Ze kregen er
nog een paar in hun tuin toen
begonnen werd met de bouw. Vanaf
het moment dat Maths vader jong
overleed, verzorgde hij die tuin. Dat
beviel. De laatste vijfentwintig jaar
voor hij met de VUT ging, werkt hij
dan ook bij een tuincentrum.
Bloemenzee
Math heeft gevoel voor planten en de
planten voelen zich duidelijk goed bij
hem. De voor- en achtertuin aan de
Hambeukerboord 60 is het best te
omschrijven als een tot in de puntjes
verzorgde bloemenzee. Fuchsia’s,
begonia’s, buxussen, hibiscus, margrie-
aug 07
wellermagazine
08
De mooiste
voortuin van
Heerlerbaan
ten, gladiolen en ga zo maar door. In
het voorjaar vindt Math zijn tuin zelf
het mooist, met bloeiende tulpen en
azalea’s. Maar een favoriete plant
heeft hij niet. “Ik hou van alle planten,
maar ook van bomen. En palmen,
daar ben ik ook gek op.” In zijn
achtertuin staan twee palmen in
potten. In de winter gaan ze het tuin-
huisje in, dat hij nog meenam van
hun vorige woning op de Corusberg.
Kacheltje erbij: planten hebben
niks te klagen bij Math en Els. Het
echtpaar woont nu drie jaar aan de
Hambeukerboord. “Hadden we hier
maar tien jaar eerder kunnen wonen”,
zeggen ze nu. De rust in de straat
vinden ze heerlijk.
07 aug
wellermagazine
09
Dagtaak
Aan hun tuin hebben ze een dagtaak,
zeker op hete zomerdagen. Het water
geven van de planten viel hun zoon
kort geleden nog vies tegen, toen Els
en Math op vakantie waren. Want op
vakantie gaan ze graag, liefst drie keer
per jaar. In januari zaten ze op Gran
Canaria. “Het zeeklimaat is daar zo
mild. Alle planten stonden er in volle
bloei in januari. Daar sta je versteld
van”, zegt Math bewonderend. En in
mei bezochten ze hun favoriete
vakantieland: Spanje. Malaga aan
de Costa del Sol. Tijdens zo’n vakantie
genieten ze van de natuur, de zon
en de zee. Én ze fietsen en wandelen
ook graag.
Palmbomen
Hun andere gedeelde hobby is stijl-
dansen. “We gaan nog iedere week
uit”, glundert het stel. “En op vakantie
gaan we dansen in de chique hotels,
waar een orkestje speelt in de buiten-
lucht. Dansen onder de palmbomen,
wat wil je nog meer?” Maar de
allergrootste hobby van Math is toch
Roda JC. Hij en Els hebben beiden een
seizoenskaart, zodat ze geen wedstrijd
hoeven te missen. Zelfs op Gran
Canaria liep Math een paar kilometer
voor een café met satellietschotel,
zodat hij Roda-PSV kon zien.
De hoofdprijs voor de mooiste tuin
van Heerlerbaan is een cheque van
Intratuin ter waarde van vijfhonderd
euro. Die gaat Math waarschijnlijk
besteden aan enorme hoeveelheden
potgrond en meststoffen. “Planten
moeten ook eten hebben”, zegt hij.
“Of misschien koop ik er wel een
wintervaste palm voor! Jammer dat
je de zon niet kunt kopen.” Een ding
staat vast: die palm kan zich geen
betere tuin wensen.
Weller Klantteammanager Martin Nilessen
overhandigd de check aan Math Kohlen.

De taal van de mam wordt geschreven in onze moedertaal: het dialect. We spreken over ’taal’ omdat
het Limburgs een echte en erkende taal is, die in niets onderdoet voor het Nederlands.
Ten opzichte van onze standaardtaal – het Nederlands – is het Limburgs een dialect, zoals het
Nederlands een dialect is in relatie tot het handels- en diplomatiek Engels.
De taal van de mam
Kafee
In de kafee
zitte lüj
die geer
alling zint
en vuur noe
gezelsjap
zeuke.
Óntsjpanne
Me kan zich óp allerlei manere
óntsjpanne en vuur jieëkerinne is dat
wer angesj. ’t Geet drum das te weësj
aafgeleid van diene ege sores en
toervel, dan pas bis te óntsjpanne.
Parachutsjpringe, bokse, bergklumme,
koeëgelsjtoeëte of sjnorkele bevuurbild,
eise diene ganse aandach óp.
Ich doeë ze zelf alle vief neet, mè dit
lieke mich bezighede die dich gans
in besjlaag numme en dus vuur
maximale óntsjpanning zörge. Wie
gezag wat vuur d’r inne geldt, kan
gans get angesj zieë vuur ’n angere.
Lekker oetgezak óp ee kafeeterras
zitte en de lüj besjtudere kan zieëker
óch óntsjpanning zieë. ’t Leëve van al
daag kump an dich vuurbei.
Is ’t neet heerlik die gruëtsje oma te
hure? Höar ieësjte kleekink weëd inne
groeëte later. Fysiologies logies. Mè
dat bedoelt ze neet. Wat höar Frenske
van drei joar al allenui kint en wit. Inne
leuke en loeëze! ’t Weëd inne ganse,
dat is ee geniaal keëlke en professor is
’t minste wat deë weëd en waarsjienlik
nog wal mieë! Ze vertelt dat mit zoeng
uëvertuging dat ich ’t benoa al goa
geleuve. Is dat óntsjpanning of neet?
En wat tungs Uch van coole Jo in d’r
cabrio. Deë is in deë kótte tied dat ich
hei zit, al veer moal ’toevallig’ en
’ónópvallend’ vlak langs ’t terras kómme
rieje, vanoet inne ooghoek sjpeurend
noa verwónderde blikke. Vermoedelik
wilt ’e indruk make óp die giechelende
meëdjes sjuin vúúr mich….
Zoe terras is óch informatiebron. Was
te nog neet wits oet de gezet, huësj te
hei. D’r plaatsjelike politiek kump
breed an de orde en ich huur van ’t
dusjke achter mich dat zie dat ummer
al gewete hant. Deë wethouder sjmeet
as kink al mit geld. Hoofs te neet te
vroage wat noe gebuët. Hils te ’t vuur
meugelik zoeëvöal gemeensjapsgeld
vuur dat éé projek? As ’t an hön geleëge
houw, woar deë noeëts óp deë sjtool
terech gekoame. D’r woare wal vöal en
vöal beëtere. Ich kós die mannesjtum
good versjtoa vlak achter mich, ofsjoeën
ze get hees woar. Ja me mót zieng sjtum
good gebroeke, angesj geet ’t neet
alling óp ’t gemeentehoes verkieëd….
aug 07
wellermagazine
10
Iets betekenen voor je
medebewoners
Lierzaam is óch ’t verhoal van inne
zieëkere Sjeng, deë alles van voetbal
sjeen aaf te wete. Heë holt vuurbilde
aa um dudelik te make dat ’t an d’r
Cruyff lik en an ginne angere. As deë
zich noe ins endlig neet mieë zouw
bemuje mit ’t Nederlands Elftal, da
góng alles vöal beëter. Deë sjteet
juus wie vier geweun neëve ’t veld
en mót ins liere zjwiege. Elk voordeel
hep z’n nadeel. Ich geleuf d’r man
op zie woad.
D’r ober, deë mich een nui gleëske
bringt, hilt zich wieselik óp de vlakte,
mè ich meende toch get van
insjtumming an ’m aaf te kinne leëze.
Ich kan ’t neet loate um de lüj te
besjtudere en zieë get wier ing vrouw
en ’ne man plaatsj numme. Ich zieën
’t dierek: dat is gee paar: doa is deë
signeur mich te vruntelik vuur!
Of heë an miene dusj kós plaatsnumme,
vroog ’ne man. En of mich
dat neet zouw sjture went heë
ziene laptop zouw gebroeke. ”Gee
probleem heer, plaatsj genog óp d’r
dusj”, zaan ich en dierek d’rnoa geet
ziene computer al aa. Zónger van ’t
sjerm aaf te kieke, bejstelt heë get
an d’r ober en blief gekónsentreerd
sjtare en ieverig intiepe.
Dat is toch geweldig allewiel dat
droadloze, ofsjoeën me soms dinkt
dat sommige ’droadloze’ een dröadje
los hant as ze d’r ganse daag zint ’nt
belle…
As deë wuste cabrio-Jo vuur de
zoeëvöalste kier kump langs gebroeze,
begin ich mich te ergere. Weg
óntsjpanning! Ich goa noa heem
noadinke uëver inne kursus. Ich
twiefel nog tusje twieë üterste:
parachutsjpringe of sjnorkele.
Ger Prickaerts Heëlesj
07 aug
wellermagazine
11
Heerlijke ontspanning,
vroeger…
Een zomerse vakantie is voor bijna iedereen de gewoonste zaak van de wereld.
Onze welvaart zorgt er zelfs voor dat we ons drukke leven met werken en
andere bezigheden soms meerdere malen per jaar met een ontspannen
vakantie kunnen onderbreken. Vroeger was dat echter alleen voorbehouden
voor de allerrijksten.
De ‘gewone man’ kon zijn werkbare
loopbaan nauwelijks onderbreken,
het fenomeen ‘verlof’ is pas een
verworven recht vanaf de twintigste
eeuw. Toch waren er gelegenheden
te over om het harde bestaan af te
wisselen met momenten van heerlijke
ontspanning, maar dan dicht bij huis.
Tal van oude Limburgse gezegdes
herinneren daaraan. Een aantal
voorbeelden: ‘De speelman zit op ’t
dak’ (het gaat er lustig aan toe),
‘Goede zangers drinken graag’, ‘Lustig
geleefd en zalig gestorven, dat is de
duivel de markt bedorven’, ‘De dag
wil ook een avond hebben’ (na gedane
arbeid is het goed rusten) of ‘De geit
leiden’ (iemand foppen).
Dus kun je wel zeggen dat ontspanning
zo oud is als de weg naar Aken.
In een vorig nummer gaf ik al een
kort overzicht van allerlei (Limburgse)
feesten, zoals het St. Barbarafeest,
Driekoningen, de kermis en het
‘mei-i-vaare’. Feesten die direct of
indirect met het geloof en de volksaard
samenhangen.
Schuttersfeesten
Geen melding heb ik toen gemaakt van
twee andere, eeuwenoude feesten die
in elk dorp in onze regio zeer in aanzien
waren en nog zijn. Het schuttersfeest
en het feest der zotten, carnaval. De
dorpsschutterijen waren op de eerste
plaats gezelligheidsverenigingen. Het
schieten, het gezamenlijk optrekken en
bezoeken van concoursen, het opluisteren
van kermissen en volksfeesten,
gaf de nodige ontspanning. Het samen
recreëren was uiteraard in ieders belang.
De grotere dorpen als Heerlen en
Kerkrade hebben mogelijk reeds vóór
1500 een schutterij gehad en Brunssum
volgens eigen zeggen ook, hoewel de
oudst bekende bron, een stuk schut-
Vroeger
Bovenaan: Schutterij St. Sebastianus van
Heerlerheide voor café Van Eijseren op 28
april 1889 bij de ingebruikname van hun
vaandel. Hierboven: Het koningsschieten bij
het federatiefeest in Heerlen in 1949
door Roelof Braad
Roelof Braad is stads his toricus van Heerlen
en bereikbaar bij Rijckheyt, centrum voor
regionale geschiedenis (voorheen:
Stadsarchief) te Heerlen.
Foto's: collectie Rijckheyt, Heerlen

terszilver van deze vereniging, het
jaartal 1614 aangeeft. In 1484 werd al
gewag gemaakt van de ‘schuttebanen'
in Heerlen. De naam van de schutterij
St. Sebastianus van Heerlen leren we
pas in 1596 kennen. St. Sebastianus
Kerkrade staat al in 1553 in de
archieven opgetekend. Tussen 1550
en 1700 kregen ook andere dorpen
een schutterij. Toch werden er ook in
de vorige eeuw nog schutterijen
opgericht: St. Sebastiaan Heerlerheide
bijvoorbeeld ontstond in 1850, St.
Joseph Waubach in 1888. De oudste
schutterij van Landgraaf, ‘Koningin
Wilhelmina' uit Nieuwenhagen, is
van 1860.
Helaas zijn de precieze ontstaansdata
van de oude dorpsschutterijen
onbekend. Veel jaartallen, bijvoorbeeld
op de vaandels, zijn fictief. Soms zijn
deze jaartallen gebaseerd op de
oudste vermelding van het dorp, op
het oudste koningszilver, of op
gebeurtenissen waaruit men meende
af te leiden dat er ‘dus' een schutterij
bestond. De wens om zo oud mogelijk
te zijn en op gunstige tijdstippen
jubilea en schuttersfeesten te organiseren,
hebben er toe bijgedragen dat
het met de jaartallen niet altijd even
nauw werd genomen, want er moest
immers gefeest kunnen worden.
Bij de schuttersfeesten was er voor
elk wat wils. Zo vermeldde het
`Programme der vermakelijkheden,
uitgeoefend door de S. Sebastianus-
Schutterij te Heerlen' in 1859 prijsvogel-
schieten, zaklopen, mastklimmen,
stokrijden en op kermismaandag het
beroemde `Spiegelgevecht of Stormen'.
Het feest der zotten
Het middeleeuwse carnaval – de vasten-
avondviering – was heel anders dan
het tegenwoordige feest, dat door de
verschillende carnavalsverenigingen die
veelal pas na de Tweede Wereldoorlog
ontstonden, in ere wordt gehouden.
Carnaval is ontstaan uit oude heidense
lente- of vruchtbaarheidsfeesten,
bekend bij de oude Grieken, Germanen
en de Romeinen. Een schip op wielen
speelde bij de lente- of nieuwjaars-
aug 07
wellermagazine
12
feesten een belangrijke rol. Het woord
carnaval zou dan ook afgeleid kunnen
zijn van de woorden 'carrus navalis'
(scheepswagen). In de christelijke
middeleeuwen werden de lente- of
vruchtbaarheidsfeesten omgevormd
tot het vastenavondfeest. Het volk
kon zich tijdens dit feest nog eens
flink te buiten gaan aan spijzen en
drank. Hierna begon een lange periode
van onthouding, de veertigdaagse
vastentijd. Het woord carnaval zou
dan ook afkomstig kunnen zijn van
'carnavale', hetgeen 'afscheid van
het vlees' betekent.
Over de vastenavondviering in de
voormalige mijnstreek zijn maar
weinig bijzonderheden bekend. Door
de gevonden sprokkelingen achter
07 aug
wellermagazine
013
elkaar te zetten krijgt men toch een
aardig beeld. In de 13de eeuw
werden in de omgeving van Kerkrade,
Simpelveld en Bocholtz vastenavondvuren
ontstoken. Kinderen zochten
op vastenavond de omgeving af op
brandbare materialen. Deze werden
onder andere op een weiland naast
de Sint Lambertuskerk in Kerkrade
verzameld en in brand gestoken.
De kinderen dansten en sprongen
rondom het vuur. Zij droegen daarbij
fakkels die gemaakt waren van hout,
jute en kaarsvet.
Op zondag voor de veertigdaagse
vasten trokken een eeuw later kinderen
rond. Zij zongen vastenavondliedjes
en bedelden om allerlei lekkers. Zij
speelden daarbij ook op de foekepot.
Jan van Heinsberg, bisschop van Luik,
verbood in 1440 om tijdens de vasten-
avondviering maskers te dragen. Vijf
jaar later verkocht de abt van Klooster-
rade, Johannes de Vorstheim een
vastenavondvarken aan Willem van
Anstelen. In 1488 werd op de zondag
voor de vasten, ook wel Pfaffen-
zondag genoemd, het feest der zotheid
gevierd. Tijdens dit feest werden de
autoriteiten en geestelijken belachelijk
gemaakt door ze overdreven te
imiteren. En alweer volgde er, nu in
1500, een verbod op het dragen van
maskers door de bisschop van Luik.
Ondanks de herhaaldelijke verbods-
bepalingen vierde men steeds weer
uitbundig feest met vastenavond. Naast
het rondtrekken met de foekepot, de
vastenavondvuren en de maskerades
werden ook vastenavondspelen zoals
gansrijden en haneslaan georganiseerd.
Bij het gansrijden moest men al rijdend
op een paard of op een kar proberen
de kop van een gans eraf te trekken. De
gans hing omgekeerd aan een draad
die tussen twee palen was gespannen.
In Heerlen zat de rijder hierbij op een
vlakliggend, ronddraaiend wagenrad.
Bij het haneslaan werd een haan
ondersteboven in een bodemloze mand
gehangen. Alleen zijn kop stak eruit.
Geblinddoekt moest men vervolgens
met een sabel proberen de kop van de
haan eraf te slaan.
De maandag van vastenavond heette
'razende maandag', wellicht omdat er
veel lawaai gemaakt werd. De dinsdag
heette 'dollen dinsdag', wellicht omdat
het er die dag 'hol en dol' toeging.
Vastenavond was in de dorpen vooral
een huiselijk feest, waarbij men zich
tegoed deed aan eten en drinken. Vooral
genoot men van het vastenavondgebak
als nonnevotten (een soort in olie
gebakken Berliner bollen), wafels en
moetzen (een soort zandgebak). Van
1663-1794 waren Heerlen, Klimmen,
Voerendaal en Nieuwenhagen Staats
gebied, dus protestants. Daar waren
de vastenavondspelen en maskerades
verboden. Met de komst van de
Fransen in 1794 kwam aan deze situatie
een einde, maar het duurde toch nog
tot ongeveer 1830 voor de viering
weer opleefde.
Om zelf te maken: de foekepot
De ouderwetse ‘foekepot’ of ‘rommels-
pot’ is een ‘vergeten’ muziekinstrumentje
dat een ‘foeke-foeke’-geluid maakt
en vooral bij de vastenavond werd
gebruikt. Je hebt er voor nodig een
leeg conservenblikje met uitstaande
rand of een aardewerken zoutkom of
Keulse pot, een dun verf- of bamboe-
stokje van ca. 40 cm of iets dergelijks
(afgezaagd na een verdikking in het
takje), een droge varkensblaas en
een stuk dun touw. Maak een klein
gaatje in het midden van de varkensblaas
en plaats het uiteinde van het
bamboestokje in het gat. Doe een
stukje dun touw om het uiteinde van
het stokje, zodat deze er niet uit kan
schieten. Maak de varkensblaas
vochtig en laat het vocht intrekken tot
de blaas soepel is. Span daarna de
blaas over de rand van het verfblik of
de kom en wel zo dat het bamboestokje
in het midden zit en zet het
stevig vast met dun touw dat enkele
malen onder de uitstekende rand is
gewikkeld en vastgeknoopt. Als het
goed is staat het bamboestokje nu
vanzelf recht omhoog. Laat het vel
drogen, het spant zich nu vanzelf. De
foekepot is daarna klaar voor gebruik.
Houd deze met een hand vast en druk
het tegen de borst. Even flink spugen
in de andere hand en dan met de
vochtige hand stroef langs het bamboestokje
bewegen: 'pompen' maar!
Bronnen: Ach lieve tijd, twintig eeuwen
Mijnstreek de bewoners van oostelijk Zuid-
Limburg [Zwolle 1993-1995], de delen 5 en 10;
H.W.A. Lemmerling, Oet vreuger jaore
[Oirsbeek 1978-1985], de delen 3 en 8; T. de
Joode, Feesten in Nederland [Amsterdam
1977]; Charles de Mooij (red.), Vastenavond –
Carnaval; feesten van de omgekeerde wereld
[Zwolle 1992]; H. Welters, Feesten, zeden,
gebruiken en spreekwoorden in Limburg
[Venlo, z.d.].
Linker pagina: De bekende Limburgse
schilder Charles Eyck maakte in 1962 dit
schilderij van het Limburgs schuttersleven.
Ernaast: Vastenavondliedjes in de vorm van
notenbalken met etenswaren, eet- en
drinkgerei en zottekappen. Daaronder: Een
17de-eeuwse vastenavond met veel eten
en drinken naar Pieter Brueghel II.
Deze pagina, boven: Een foekepot.

aug 07
wellermagazine
14
‘Het is heerlijk om hier na een dag
werken thuis te komen’
Lekker wonen
in de Tichelwei
Net een week woont Petra de Ruyter (57) ten tijde van het interview
in haar nieuwe flat op de eerste verdieping van appartementencomplex
‘De Tichelwei’ in Brunssum. De hele flat is opgeknapt, alles oogt en
ruikt nieuw. De muren en plafonds zijn hagelwit. En in de algemene
hal werkt nog een monteur aan de nieuwe naambordjes bij deurbel
en brievenbus. “Heerlijk vind ik het als je huis nog zo fris is en álles
is opgeknapt. Een groot voordeel van verhuizen”, lacht Petra. “Je
ruimt eens een keertje écht goed op.” Een verhuizing lijkt zo op een
nieuwe start.
07 aug
wellermagazine
15
Petra is opgegroeid in Brunssum.
Slechts een paar jaar heeft zij buiten
de stad doorgebracht, om in 1983
weer terug te keren naar Treebeek.
Daar woonde zij graag, in een ruim
huis met een grote tuin. “Maar op een
gegeven moment gaan je kinderen
het huis uit en dan sta je als het
ware op een kruispunt in je leven”,
vertelt Petra. “De ruimte van het
huis wilde ik eigenlijk niet kwijt; de
grote tuin werd steeds meer een
blok aan mijn been. Vier jaar geleden
kwam ‘De Tichelwei’ op mijn pad.
Hier vond ik de ruime woning die ik
zocht, zonder arbeidsintensieve tuin.
En dat op een steenworp afstand
van het winkelcentrum van Brunssum.
Ideaal gewoon. Vanaf de eerste dag
dat ik in ‘De Tichelwei’ woon, vind ik
het heerlijk om hier thuis te komen.”
Sociale flat
Ruim een jaar geleden kwam Petra
op een nieuw kruispunt in haar
leven. Vanwege haar gezondheid
was het wenselijk dat zij haar ruime
appartement met kamers op twee
verdiepingen inruilde voor een
gelijkvloerse woning. Deze stap
heeft zij nu binnen het complex
gezet. Petra: “Ik peinsde er niet over
om ‘De Tichelwei’ te verlaten. Het is
hier veel te gezellig. Er wordt veel
voor de bewoners, voornamelijk
senioren, georganiseerd. Wie er zin
in heeft, kan iedere ochtend in de
ontmoetingsruimte een kopje drinken.
Er zijn leuke activiteiten met kerst of
carnaval, een barbecue, een jaarlijks
uitstapje. We hebben het hier
gewoon erg leuk. Maar, niets is
verplicht. Als je geen zin hebt in
gezelligheid, dan doe je gewoon niet
mee of je slaat een activiteit over. Dat
is geen enkel probleem.”
Zelf maakt Petra sinds kort samen
met haar hartsvriendin die ook in ‘De
Tichelwei’ woont, deel uit van het
geheel vernieuwde bestuur van de
bewonerscommissie. Een frisse wind
dus. Daar zorgt Petra met plezier voor,
naast al die andere bezigheden in haar
overvolle agenda. Want zij werkt ook
nog als receptioniste in het Atrium Mc.
Zij zingt en zit in het bestuur van een
koor. En een dag in de week let zij op
haar kleinzoon van 2 jaar. Dat is pas
écht genieten voor de trotse, jonge oma.
Voor meer informatie over lekker
wonen in ‘De Tichelwei’ kunt u contact
opnemen met Roel Retrae. In
het complex bevinden zich 3 types
appartementen, met één of twee
ruime slaapkamers. Voor gasten is er
altijd een extra logeergelegenheid.

Lekker op de fiets
aug 07
wellermagazine
16
‘Als ik maar kan
fietsen’
07 aug
wellermagazine
17
Zo lang hij het zich kan herinneren is Gerrit Knol van de Peter Schunckstraat
uit Heerlen gek op fietsen. Geboren en getogen in Meezenbroek heeft hij als
jonge jongen samen met zijn vriendjes heel wat rondjes door de buurt geracet.
Met Gerrit aan kop. “Ik heb er altijd al een hekel aan gehad om ergens
achteraan te bungelen”, lacht hij. 71 Jaar oud is Gerrit nog even fanatiek.
Zijn droom: op de racefiets een bezoek brengen aan zijn zoon in Middelburg.
Een tocht van ongeveer 250 kilometer.
Mooie jeugdherinneringen
Het begon zoals gezegd in de straten
van Meezenbroek. Maar het fietsverhaal
van Gerrit kreeg op zijn
veertiende jaar, in 1949, al een
onverwacht hoogtepunt. Gerrit vertelt
vol enthousiasme, trots op waar de
fiets hem in zijn leven heeft gebracht.
“Mijn vader, een uitvinder in hart en
nieren én een groot avonturier, had
van allerlei losse onderdelen een
mooie fiets voor mij gebouwd. Als ik
mijn school af had, beloofde hij mij,
zouden wij samen op reis gaan naar
Zwitserland. Met de fiets! De reis
van vier dagen heen en vier dagen
weer terug, is voor mij een kostbare
herinnering. Hoe we onderweg van
een boer geen water kregen maar
wel wijn. Hoe we een bad namen in
het ijskoude gletsjerwater van de
Brennersee. Het geratel van de fietsketting.
Onvergetelijk.”
FC Brabantia
Zijn werk bij de Nederlandse Spoorwegen
bracht het gezin Knol in de
jaren ‘60 naar Roosendaal. Daar
werd Gerrit lid van de plaatselijke
rennervereniging FC Brabantia, die
als jaarlijkse hoogtepunt een tocht
had van Roosendaal naar Maastricht,
dwars door de Belgische Kempen.
Een authentiek T-shirt houdt de
herinnering aan deze periode levendig.
Daarna werd het wat stil op het
fietsfront. Gerrit: “Het was druk
genoeg met werk en gezin, het fietsen
werd functioneel: naar de stad, naar
de winkel, naar mijn dochter een paar
straten verderop.”
Tot vorig jaar. Gerrit was gestopt met
roken en besloot om van het gespaarde
geld een racefiets te kopen, inclusief
outfit. Het virus had weer toegeslagen.
Zijn trots weegt 8,5 kilo en telt 9
versnellingen. Gerrit lacht: “Ik heb
mijn raceprogramma heel voorzichtig
opgebouwd. Want je moet natuurlijk
wel goed letten op wat je lijf aankan.
Maar ondertussen ben ik fanatieker
dan ooit. Ik rijd ongeveer 100 tot 150
kilometer per week. De ene keer een
vlakke route, de andere keer kies ik
voor de heuvels van het Mergelland.
Mensen verklaren mij wel eens voor
gek. Maar ik voel mij er prima bij. Ik
geniet van elke minuut op de fiets.
Bovendien heb ik nu een ijzersterke
conditie en dat is op mijn leeftijd alleen
maar goed.”
De favoriete toertochten van Gerrit!
vlak > via Schinveld (het eerste deel
heeft veel stoplichten) > Koningsbosch
> Posterholt > Roermond (volg doorgaand
verkeer) > over de Maas weer
terug naar Heerlen.
heuvelachtig > via Simpelveld >
Nijswiller > Gulpen > Plateau van
Margraten > Cadier en Ceer >
Valkenburg > Klimmen > Voerendaal
> Heerlen.

Lekker sporten
aug 07
wellermagazine
18
Het zweet druipt van je voorhoofd, je hart lijkt een paar meter
achter je aan te sloffen en het duurt niet lang meer of je gooit
de handdoek in de ring. Toch zet je nog even door. Inspannend,
zo’n rondje hardlopen? Absoluut. Maar als de energie weer
terug in je lichaam stroomt, terwijl alle spanningen en stress
als sneeuw voor de zon zijn verdwenen, weet je dat het andere
uiterste ook heel waar is: sporten is ontspannend.
Ontspanning via
inspanning
07 aug
wellermagazine
19
De een wil die paar vakantiekilo’s
kwijt, de ander wil graag weer een
trap op het werk kunnen nemen
zonder boven uit te moeten puffen
en een derde wil actief aan de slag
met het advies van de dokter om
‘minstens een half uur per dag te
bewegen’. Zoveel mensen zoveel
redenen om actief aan de slag te
gaan. Sporten voor de ontspanning
komt misschien niet bij iedereen als
eerste op. Toch blijkt het zo te werken.
Gewoon doen
Belangrijk is wel dat je een sport
kiest die bij je past. Het kost toch de
minste moeite jezelf te motiveren voor
iets dat je leuk vindt. Wordt het een
teamsport, met ieder weekend een
wedstrijd ergens in het land? Of ga je
voor een abonnement op de fitness
club, waar je zo vaak terecht kunt
als je wilt? Na afloop nog even de
sauna in, zodat je na gedane arbeid
helemaal tot rust kunt komen?
Buiten of binnen? Actieve sport of
denksport? In een team of in je
uppie? Wat je wensen ook zijn, er is
altijd een sport bij te vinden. En dan
is het een kwestie van ‘gewoon doen’.
Hardlopen
De laatste tijd kiezen steeds meer
mensen voor hardlopen. Bijvoorbeeld
omdat ze niet vast willen zitten aan
een vereniging maar vooral willen
sporten op een moment dat het hen
uitkomt. Niet eerst in de auto stappen,
maar gewoon starten vanaf je eigen
voordeur. Lekker naar buiten. Langs
heuvelachtige velden, grazende koeien
die je lodderig nakijken en het fluiten
van de vogels als achtergronddeuntje.
Je kiest eens een andere route en leert
je eigen buurt van een andere kant
kennen. ‘Wat een leuk straatje.’ ‘Wat
een mooie voortuin.’ Tot je in een soort
trance raakt en het niet meer zo heel
veel uitmaakt waar je loopt, als je
maar loopt. Het ritme van je stappen
werkt meditatief en voor je het weet
sta je weer aan je eigen voordeur.
Geestelijk en lichamelijk verlicht!
Startblokken
Sta je al in de startblokken? Om te
gaan hardlopen, of eindelijk eens te
beginnen met die ene sport die al
langer in je hoofd rond zeurt? Omdat
ontspanning via inspanning je wel
aanspreekt? In de gemeentegids, op
internet, of via via ben je er snel
genoeg achter wat in jouw omgeving
de mogelijkheden zijn. Zorg wel dat je
geen valse start maakt. Want hoewel
je bijvoorbeeld om te gaan hardlopen
niet heel veel hoeft te investeren, is
het wel heel belangrijk om een paar
goede schoenen te kopen en je eigen
conditie niet te overschatten. Ga je
fitnessen? Laat je ter plekke adviseren
over een trainingsschema dat bij
jouw conditie past. Met de juiste
voorbereiding ligt de weg naar
ontspanning aan je voeten. Blessures
zijn namelijk verre van ontspannend!

Muziek is mijn lust, mijn leven, mijn alles!
Hobby in de wijk
Jessica Ernst houdt van kunst:
Schilderijen van bevriende kunstenaars
sieren de wanden, beelden domineren
de kasten. Minstens zo spectaculair is
echter het uitzicht vanuit haar woning.
Dat vindt ook Jessica die bij haar
inschrijving te kennen gaf, zo hoog
mogelijk te willen wonen. Jessica: “Het
vergezicht is spectaculair. Aan de ene
kant kijk ik tot ver in Duitsland, aan de
andere zijde heb ik een schitterend
aug 07
wellermagazine
20
Op een frisse zomerochtend bel ik aan bij Jessica Ernst. Zij woont bijna twee
jaar aan de Peter Schunckstraat in Heerlen. Voor de deur van haar woning op
de tiende etage houdt een strenge Beethoven de wacht. Hij zet de toon, niet
qua uitstraling, integendeel, maar wel op muzikaal en artistiek vlak. Want in
de woning van de opera- en concertzangeres die in de jaren ‘50 en ‘60 furore
maakte onder de naam ‘Jesje van Limburg’ is het een en al kleur en fleur. Met
als pronkstuk: een witte vleugel midden in de woonkamer.
panorama over het heuvelland. Ieder
halfuur trekt hier een ander schilderij
aan mijn neus voorbij. Want de
Hollandse luchten, dat zijn toch de
mooiste ter wereld.”
Snip en Snap
Terug in de woonkamer is het
onmogelijk om de grote, witte vleugel
te negeren. Al zet hij de nietsvermoedende
bezoeker wel op het
07 aug
wellermagazine
21
verkeerde been. De nu 74-jarige ‘Jesje’
is geen pianiste, de piano staat er
voor de begeleiding. Jessica vertelt:
“Al op jonge leeftijd was duidelijk
dat ik begenadigd ben met een
mooie stem. Ik kom uit een creatief
nest en mijn ouders hebben mijn
talent goed herkend.” Opleidingen
aan het conservatorium in Maastricht
waar zij cum laude afstudeerde en
masterclasses in Düsseldorf (D) en
Luzern (S) volgden. Aansluitend trok
Jessica jarenlang door Europa met
verschillende opera- en operettegezelschappen.
Van de Zuid-Nederlandse
Opera tot de ‘Stadtoper van
Würzburg’. Ook trad zij op met het
Limburgs Symfonie Orkest onder
leiding van André Rieu senior. Een
van de hoogtepunten uit haar carrière
is haar deelname als ‘Jesje van Limburg’
(de achternaam ‘Ernst’ was té serieus)
aan de Snip en Snap Revue in 1959.
Jessica: “Daar sta je dan als Limburgs
meisje in Carré. Dat grote podium, die
zaal en die entourage, het is een
onvergetelijke herinnering voor mij.”
U zingt maar
Het ‘toeren’ langs de theaters duurde
niet lang. Jessica: “Ik kreeg kinderen
en dat was in die tijd een reden om te
stoppen. Maar het bloed kruipt, waar
het niet gaan kan. Ik besloot van mijn
hobby mijn vak te maken en werd
zanglerares aan de muziekschool in
Heerlen. Dat werk heb ik vele jaren
met groot plezier gedaan. Na mijn
pensioen heb ik de zaak weer
omgedraaid en van mijn vak weer een
hobby gemaakt. Nu zing ik vooral
nog met en voor vrienden in mijn
flat. Mooie liederen, aria’s uit
wereldberoemde opera’s of lichtere,
jazzy stukken. Ik zing alles, want
mijn stem is door de jaren heen
enorm gegroeid. Mijn buren, inclusief
de boven- en benedenburen hebben
er geen last van. Ik vraag het hen
regelmatig. En steeds weer krijg ik
dezelfde reactie: ‘Mevrouw, u zingt
maar’. Gelukkig, want zingen is mijn
lust en mijn leven: de ideale in- én
ontspanning tegelijk.”

Erop uit!
Uit in ’t
Patronaat
aug 07
wellermagazine
22
Afgelopen voorjaar (her)opende ‘Het Patronaat’ aan de Sittarderweg in Heerlen
zijn deuren voor het publiek. Na een ingrijpende renovatie is het voormalige
gemeenschapshuis in zijn oude glorie hersteld: als trefpunt voor verenigingen
en voor cultureel vermaak. De ideale plek voor een leuke avond uit in eigen
stad, of zelfs buurt. Het nieuwe seizoen waarin de liefhebber van
(podium)kunst leuke verrassingen te wachten staat, opent op 19 augustus
met een tentoonstelling van kunstschilder Wim Albrink, die hiervoor bekende
Heerlenaren portretteerde. Verder staan de komende maanden o.m. een reeks
cabaretvoorstellingen, een internationaal filmfestival, leuke optredens van
lokale en regionale bandjes en een serie klassieke muziek op het programma.
Meer informatie is te vinden op www.patronaat.eu.
07 aug
wellermagazine
23
Regionaal podium voor de amateurkunst én
voor kleine professionele producties
Het Patronaat van architect Jos
Wielders (1883-1949) heeft een veelbewogen
geschiedenis achter de rug.
Gebouwd tegen de achtergrond van
de bloeiende mijnindustrie in de jaren
’20 van de vorige eeuw vervulde het
een belangrijke ontmoetingsfunctie
in de hoogtijdagen van Heerlen.
Mijnwerkers en hun gezinnen kwamen
er samen voor ontspanning. Vele
generaties Heerlenaren koesteren dan
ook mooie herinneringen aan het
gebouw. Wie is er niet geweest, voor
een optreden van de harmonie, de
toneelclub of voor een feest?
Desondanks heeft het Patronaat het
een aantal jaren erg moeilijk gehad.
De verenigingen trokken weg, het
fraaie en statige gebouw verpauperde.
Dankzij steun van Europa, de
provincie Limburg, het ministerie van
VROM en de gemeente Heerlen is het
bewaard gebleven. Als een schitterend
beeld- en sfeerbepalend monument
voor de wijk Grasbroek, Musschemig
en Schandelen. Een monument voor
de stad.
Cultureel (buurt)centrum
Het vernieuwde Patronaat beschikt over
een theaterzaal met 224 zitplaatsen,
een gezellig theatercafé voor kleinere
optredens, twee repetitieruimtes en
een foyer. Een stichting zorgt voor de
exploitatie van het gebouw, dat behalve
voor optredens ook geschikt is voor
congressen en feesten. Maar cultuur is
toch de hoofdmoot.
Achter de schermen wordt hard
gewerkt aan een gevarieerd programma
waarmee het Patronaat een plekje wil
veroveren in het culturele aanbod van
Heerlen en Parkstad Limburg. Want op
dat vlak is veel gebeurd de laatste tijd.
“Podia zijn er in Heerlen sinds dit jaar
in soorten en maten”, legt Nico Pelt
uit. Hij is een van de kartrekkers achter
het Patronaat. “Van het Theater Heerlen
tot Lexor dat deze maand weer opengaat,
en van het Glaspaleis tot De
Nieuwe Nor. Het Patronaat onderscheidt
zich in het aanbod als centrum voor
de amateurkunst én podium voor
kleinere professionele gezelschappen.
Toneel, cabaret, film, beeldende
kunst, muziek: alle mogelijke genres
kunnen wij voor het voetlicht brengen.
Daarbij vinden wij het erg belangrijk
dat onze podia laagdrempelig zijn.
Nationale maar ook lokale artiesten
kunnen ons gebruiken om naam te
maken. En het publiek moet gewoon
bij ons binnenlopen en zich laten
verrassen door wat er te zien, te
horen of te beleven valt. Eigenlijk,
net zoals dat vroeger gebeurde in
het gemeenschapshuis. Je wist niet
wat er op het programma stond,
maar het was altijd gezellig.”
Loop ook eens binnen bij het
Patronaat. U bent van harte welkom!
Kijk voor het programma op
www.patronaat.eu

Boksen + Young
Xperience
aug 07
wellermagazine
24
Mandy Geurten doet aan
wedstrijdboksen
“Je moet in jezelf
geloven”
07 aug
wellermagazine
25
In het begin stond ze niet echt te springen om de handschoenen op te
pakken en de ring in te stappen. “Ik was bang dat ik een blauw oog
zou oplopen”, lacht Mandy Geurten uit Heerlen. Inmiddels weet de
31-jarige secretaresse dat zo’n ‘blauw oog’ prima te camoufleren is met
wat make-up en traint ze wekelijks met Arnold Vanderlyde. Haar doel:
het WK boksen in 2008. Over adrenaline, voetenwerk en sterretjes.
Wie denkt dat boksen een kwestie is
van je tegenstander zo snel mogelijk
tegen de grond slaan, heeft het mis.
Mandy Geurten uit Heerlen weet wat
de vooroordelen over haar sport zijn.
“Mensen denken dat je agressief bent
als je bokst, of dat je vast niet zo slim
bent.” Gelukkig kan ze daar hard om
lachen. Ze noemt zichzelf een ‘lachebekje’
en tijdens het gesprek blijkt
dat ze die bijnaam dubbel en dwars
verdient. “Alleen als ik een bokswedstrijd
verloren heb, lach ik even niet
meer. Maar als je wint, geeft dat juist
een enorme kick. Toen ik net begon
lag ik ’s avonds wel eens klaarwakker
in mijn bed na een overwinning. Te
veel adrenaline.”
Krachttrainingen
Toen Mandy zeven jaar geleden begon
met boksen, was ze meteen verkocht.
De techniek die erbij komt kijken, de
conditie, de krachttrainingen, het
voetenwerk. In 2003 maakte ze de
stap naar het wedstrijdboksen op
amateurniveau. Ze traint dagelijks en
eens in de week wordt ze gecoacht
door Arnold Vanderlyde in
Munstergeleen. “Hij heeft een rugzak
bomvol ervaring. Haalde drie keer
brons op de Olympische Spelen,
heeft altijd goede zin en kan je super
motiveren. Ik leer ontzettend veel van
hem.” Mandy maakt deel uit van het
damesteam dat Arnold klaarstoomt
voor Europese- en
Wereldkampioenschappen.
IJzersterke conditie
Op dit moment bokst ze zo’n vier tot
vijf wedstrijden per jaar. Een wedstrijd
bestaat uit drie keer twee minuten,
met een minuut rust ertussen. Dat lijkt
weinig, maar met een hart dat als een
bezetene tekeer gaat, is dat echt maximaal,
zegt Mandy. Een ‘kap’ op haar
hoofd moet haar beschermen tegen de
grootste schade. En natuurlijk haar
ijzersterke conditie. “Die moet top zijn.
Het is een gevaarlijke sport. Ik kan me
geen slechte conditie veroorloven. De
ring is een goede stok achter de deur
om vijftien uur te trainen naast een
40-urige werkweek.”
Sterretjes
Ze is gelukkig nog nooit KO geslagen.
“Wel heb ik twee keer sterretjes
gezien toen ik een flinke klap op mijn
kin had gekregen.” Behalve een prima
reactievermogen en een goede conditie
heeft het boksen Mandy ook meer
zelfvertrouwen gegeven. “Je moet
geloven in jezelf om te kunnen boksen.
Dat zelfvertrouwen groeit als je het
langer doet. Tegenwoordig is boksen
voor mij een manier van leven. Het
geeft me voldoening en ik krijg er
energie van. Als ik een paar dagen niet
heb gesport, word ik kribbig.”
Desondanks zou ze niet willen
overstappen naar het professioneel
boksen. De trainingen zijn dan zo veeleisend,
dat een privéleven bijna niet
meer mogelijk is. “En ik vind ontspannen
minstens zo belangrijk”, besluit
Mandy lachend.

aug 07
wellermagazine
26
Voetbalhemd van
het lijf
Sporten...
Op topniveau
07 aug
wellermagazine
27
Sommige mensen hebben alles mee: de looks, talent en zijn nog leuk ook! Zo ook Willem Janssen, een
21 jarige profvoetballer. Tot voor kort speelde hij bij VVV (Voetbalclub Venlo), maar nu speelt de jonge
ster op topniveau bij Roda JC. Ik vraag hem zijn voetbalhemd van het lijf over een jongensdroom die
werkelijkheid werd...
Wat is het grootste verschil tussen
voetballen bij Roda JC en VVV?
‘Heel veel eigenlijk: het niveau is
hoger, het tempo is sneller en de
techniek is beter. Kortom het is veel
professioneler. Verder mikt Roda op
Europees voetbal en dat is een hogere
ambitie dan die van VVV (handhaving
van de eredivisie).’
Hoe voelt dat als je straks tegen je
oude club VVV moet spelen?
‘Hartstikke spannend, zeker als het
een uitwedstrijd is en ik in Venlo moet
spelen. Er zitten mensen in het publiek
die je vroeger toejuichten maar nu
hopen dat je verliest. Tja, zo gaat dat!
Maar ik vind het natuurlijk vooral
leuk om de jongens weer te zien.
Wat is tot nu toe je hoogtepunt in je
voetballoopbaan?
‘Het promoveren van VVV het
afgelopen seizoen. Dit werd groots
gevierd met een huldiging op het
bordes van het stadhuis in Venlo.
15.000 Mensen waren uitzinnig van
vreugde. Dat was zo’n kick!’
Hoe voelt het om als 21e jarige voor
een groot publiek te spelen?
‘Wennen! Bij VVV zaten gemiddeld
vijfduizend mensen op de tribune,
Roda JC speelt haar thuiswedstrijden
voor zo’n 12.500 mensen. Tijdens de
warming-up zal ik vast wel eens
zenuwachtig zijn. Vooral als we tegen
een topclub als Ajax spelen, dan ziet
het zwart van de mensen. Maar als je
eenmaal aan het spelen bent verdwijnen
de zenuwen als sneeuw voor de zon.
Je concentreert je dan op het voetballen
en hoopt op een goede wedstrijd.’
Hoe ziet je trainingsweek eruit?
‘Tijdens de competitieperiode (die duurt
ongeveer 34 weken), wordt er elke dag
gevoetbald behalve op zondag. In het
begin van de week trainen we twee
keer per dag. Naarmate we dichter bij
de wedstrijd komen moet het lichaam
ook voldoende rust krijgen en trainen
we nog maar 1 keer. De trainingen zijn
zwaar, maar ik heb voldoende vrije tijd
om bij te komen.’
Heb je een speciaal dieet?
‘Niet echt, maar we krijgen wel
voedingsadviezen. We eten veel groente,
fruit en koolhydraten én drinken veel
water. Elke maand wordt ons vet-
percentage gemeten en vooral na de
zomerstop heeft dit nog wel eens
consequenties voor voetballers.’
Kun je een voorspelling doen voor het
nieuwe seizoen van Roda JC?
‘Het doel is om weer Europees
voetbal te spelen, maar dan moet je
minimaal bij de eerste negen van de
eredivisie eindigen en goed presteren
bij de play off wedstrijden. Vorig jaar
werden we 6e dus dat voorspelt veel
goeds.’
Als profvoetballer zul je wel aanbeden
worden door vrouwelijk schoon?
‘Dat valt allemaal reuze mee. Dat is
misschien zo als je in het buitenland
speelt, bij de grotere clubs. Je hebt
natuurlijk wel je vaste supporters
maar het is echt niet zoals de serie
‘Voetbalvrouwen’ suggereert. Daar
worden voetballers neergezet als
versierders. Heel veel vrouwen houden
helemaal niet van voetballers. En al
zou het wel zo zijn, ik ben al 4,5 jaar
gelukkig met mijn vriendin. Ik moet
eerlijk bekennen dat ik wel graag
naar de serie Voetbalvrouwen kijk
(Willem lacht ondeugend).
Zijn voetballers macho’s of is dit een
cliché?
‘Tja dat klopt eigenlijk wel, het is
tenslotte is toch een mannenwereldje.
En waar mannen zijn, zijn grote
verhalen……’
Welke muziek zit er nu in je cd-speler/
mp3?
‘Usher! Ik hou van bijna alle muziek,
behalve van hardrock en hardcore.’

Wie is je grote voetbalheld?
‘Dennis Bergkamp! Ik ben al fan vanaf
mijn 8ste. Dennis is gewoon een van
Nederlands beste voetballers. Een
tijdje geleden is hij gestopt. Als je 35
bent is je voetbalcarrière ten einde.’
Ben jij rijk?
‘Wat is rijk? Hoe hoger je komt des te
meer geld je verdient. Het is gewoon
werk, ik moet er ook van leven. Maar
als je het vergelijkt met leeftijdsgenoten,
kun je mijn inkomen wel
riant noemen.’
Welke Willem zien we als er niet
gevoetbald wordt?
‘Een rustige! Ik ga niet heel vaak uit,
al vind ik het af en toe wel eens leuk.
Maar als voetballer kun je je nooit
helemaal laten gaan. Je moet in topconditie
blijven! Ik drink ook geen
alcohol. Nooit gedaan! En dat voor
iemand wiens ouders een café
hebben. Ik heb er helemaal geen
behoefte aan en kan mezelf prima
zonder vermaken.’
Je komt oorspronkelijk uit Well en je
woont nu in Heerlen. Hoe bevalt het
hier?
‘Goed, al ben ik hier nog maar kort. Het
is een leuke stad, er is genoeg te doen
en ik heb natuurlijk een fantastische
woning van Weller. Een zogenaamde
Full Domestic woning (een compleet
ingerichte woning red.). Voor mij is het
belangrijk dat ik een rustig plekje heb en
dan is het fijn als alles goed geregeld is.’
Met welke voetballer zou je wel eens
willen duelleren?
‘Edgar Davids, de middenvelder van
Ajax. Vroeger was ik altijd een fan van
Ajax en nu ga ik er zelf tegen spelen.
Dat is toch geweldig!’
Hoe ie je voetbaltalent ontdekt?
‘Door scouts van VVV. Als je goed
genoeg bent kom je in de jeugd-
opleiding terecht. Deze scouts zoeken
meestal in de eigen regio. Je komt dus
als Limburger niet snel in de jeugdopleiding
van AJAX terecht.’
Als je geen voetballer was geworden
wat dan wel?
‘Daar heb ik nooit over na hoeven te
denken want ik zit al vanaf mijn 8ste bij
aug 07
wellermagazine
28
VVV. Maar mijn ouders hebben een
horecazaak in Well, misschien zou
dat een optie zijn?’
Wat is jouw meerwaarde voor
Roda JC?
‘Ze zochten een middenvelder die
ook doelpunten kan maken, want
Roda JC scoorde vorig jaar moeizaam.
Dat kan ik wel, ik ben een actieve
middenvelder en scoor graag!’
Word je altijd opgesteld?
‘Dat ligt helemaal aan mezelf! Als
ik goed genoeg ben word ik ook
opgesteld. Als ik faal niet! Het is
gewoon belangrijk dat je altijd je
beste beentje voorzet. Het is
natuurlijk anders als je een blessure
hebt, maar die heb ik gelukkig nog
niet gehad.’
Voetbal is voor jou ……………..
‘Het klinkt een beetje overdreven,
maar het is mijn leven. Zolang ik
me kan herinneren wilde ik al
profvoetballer worden en als je dat
kunt bereiken is dat fantastisch!’
Slaap zacht
Ontspannende Douchegel. 5,29
Hier heeft de hele buurt plezier van!
Stoepkrijt. 1,00, Blokker
Hiermee ga je zeker niet de boot in!
Joe Speedboot. 12,50, Plantage Boekhandel
Familieplezier!
Jeu de Boules. 4,49, Intertoys
Knetterend lekker
Badzout in drie geuren. 5,99, De Tuinen
Die vlieger gaat wel op
4,99, Blokker
Wellerhebbes
Leuke hebbedingetjes
gespot door Weller
Hier staat je hoofd wél naar
Massagespin. 3,99, Blokker
My cup of thea * Kruidenthee om te
ontspannen. 2,99, De Tuinen

Hoog bezoek
aug 07
wellermagazine
30
07 aug
wellermagazine
31
Op 29 mei jl. bracht onze minister-president een ‘informeel’ bezoek aan
Heerlen. Hij wilde komen praten over de veiligheid in de stad. Niet alleen met
professionals en mensen van de gemeente maar ook met bewoners. Zo kon
het gebeuren dat op die bewuste dinsdagavond in mei, rond tienen in de
avond ineens Jan-Peter Balkenende bij je op de stoep stond. Het overkwam
de bewoners van de Abel Tasmanstraat in Heerlerheide.
Hoog bezoek
Veilig
Monique van der Heyden kan de
avond nog tot in detail voor de geest
halen. “Ineens kwam een enorme
colonne veiligheidswagens, politieauto’s
en camerawagens van L1
langsrijden. Vrij indrukwekkend
allemaal. De auto’s stopten bij mij
op de hoek. Ik ging kijken en stond
meteen oog in oog met de ministerpresident.
Hij kwam naar mij toe en
stelde zich aan mij voor, met een
stevige handdruk. We praatten wat
over de tuin waarin ik een grote
trampoline heb staan en over de
kinderen. Hij wilde ook weten of ik
graag in Heerlerheide woon en wat
er volgens mij beter kan in de buurt.
Ik heb heel eerlijk geantwoord, dat ik
de graffiti storend vind en veel moeite
heb met het vandalisme. Maar ik
woon pas een jaar in de buurt – naar
tevredenheid trouwens – en heb
weinig kritiek. Balkenende vond ik
heel spontaan, veel minder stijf dan
dat hij op televisie vaak lijkt. En, op
die koude dinsdagavond had hij heel
warme handen. De ontmoeting was
een belevenis. Met al die politie en
beveiligingsmensen in de buurt heb
ik mij nog nooit zo veilig gevoeld.”
Waardevol contact
Monique Raats woont al 16 jaar aan
de Abel Tasmanstraat. Zij kon vanuit
haar ruime ervaring een goed beeld
schetsen van de sfeer en de veiligheid
in de buurt. “Ik heb de premier verteld
dat ik met mijn gezin graag in Heerlerheide
woon. Ik zou niet weg willen,
maar vind wel dat er op verschillende
fronten verbetering nodig is.
Bijvoorbeeld meer speelruimte voor de
kleintjes en voor de jongeren. Ik maak
mij ook wel eens zorgen over het
sociale klimaat. Er zijn veel nieuwe
mensen in de buurt komen wonen en
niemand kent elkaar nog. Dat vind ik
jammer, juist omdat Heerlerheide altijd
zo hecht is geweest. Balkenende heeft
écht naar mij geluisterd en dat vond ik
heel waardevol. Hij beloofde mij dat hij
mijn opmerkingen in zijn ‘achterhoofd’
zou meenemen en dat hij zou proberen
om iets aan de situatie te doen. Ik heb
‘m maar meteen gevraagd om de
opmerkingen in zijn ‘voorhoofd’ te
houden. Zodat er écht iets gebeurt. Het
was een onvergetelijke ontmoeting.”
Van mens tot mens
Ook Hakima Loiazizi kijkt met plezier
terug op het bezoek van Balkenende
aan Heerlen. Zij woont sinds vorig jaar
aan de Abel Tasman-straat. “Ik was
thuis die avond en zag ineens een
cameraploeg in de buurt. Ik ging even
kijken maar er gebeurde niets. Ik ben
maar gewoon weer naar binnen
gegaan en heb mij gedoucht en de
pyjama aangedaan. Toen bleek ineens
dat Balkenende in de straat was.
Met mijn jas over de pyjama ben ik
even gaan kijken, helemaal niet met
het idee om een gesprek met de
minister-president aan te gaan. Dat
ging helemaal vanzelf. Hij stond met
de rug naar mij toe, draaide zich om
en begon vragen aan mij te stellen.
Ik had niet eens tijd om na te denken
over de situatie en zenuwachtig te
zijn. Het werd daardoor een heel
leuk gesprek, waarin ik openhartig
kon zijn in mijn mening over de
buurt. Bijvoorbeeld dat ik het hier
druk vind en best moest wennen
toen ik hier een jaar geleden kwam
wonen. Het was een gesprek van
mens tot mens in plaats van premier
tot burger. Heel vertrouwd."
Hakima Loiazizi hebben we helaas
niet op de gevoelige plaat kunnen
vastleggen. Zij was ten tijde van
deze fotoshoot zich heerlijk aan het
ontspannen ergens in het buitenland.

Wellerkids
Deze tekening is gemaakt door Dimitri Vaessen. Hij
mag een cadeautje in de Wellerij komen ophalen of
zich telefonisch melden bij Weller en vragen naar
Krista Poulissen. Wil jij jouw tekening de volgende
keer op de achter kant van het Wellermagazine zien
en ook een cadeautje ophalen in de Wellerij? Stuur je
mooiste (t)huistekening dan snel naar:
Wellermagazine
t.a.v. de redactie
Postbus 2, 6400 AA Heerlen