Beleef de winter - Weller

Winter ‘04’05
2 Agenda 3 Krista’s column 4 De Wellertaart 5 Kom maar op met die winter 9 Frans’ herinnering 10 De taal
van de mam 11 Vroeger 14 Koken met de buren 16 Zomaar van Weller 18 Weller in de buurt 20 Wie sjoen os
Parkstad is 22 Oma’s tips 23 De Buitenboel 24 Samen gaat het beter 26 Erop uit met de kids 27 Wellerhebbes
28 Smukstuk 30 Zin in een leuk uitstapje? 32 Wellerkids & Co.
Beleef
de winter!

Leven in de Wellerij
Bij de Wellerij kunt u met al uw vragen en (woon)wensen terecht. We hebben een
actueel zicht op de Wellerwoningen, maar kunnen u ook helpen met al uw vragen die
te maken hebben met uw woonplezier. Bovendien is er in de Wellerij altijd van alles te
beleven en te doen. Kijk maar eens naar de agenda hieronder. De workshops zijn in
het groen aangegeven. Weller inspireert u graag. En het kost u niets.
Onze inspiratie kost u niets
Deze herfst maakten we het extra gezellig. Zo was er een workshop herfstkransen
maken met Jean-Pierre Stoelinga en de workshop koekjes bakken en wild bereiden
met een topkok. Heerlijk. Deze winter gaan we lekkker stamppotjes maken, nagelstylen
en grimeren. Handig, zo vlak voor carnaval. Wilt u erbij zijn? Stuur een kaartje naar
Debby Bosch of mail haar (DebbyBosch@wellernet.nl). Plaatsen zijn beperkt, dus
uiteraard geldt hier: wie het eerste komt… Tot snel bij Weller!
Een winter vol activiteiten!
Gratis workshops!
December
19 Koopzondag Brunssum, Heerlencentrum,
Woonboulevard en
Heerlerbaan
Gezinsnatuurdag winterspeur
tocht Brunssummerheide
21 Begin van de Winter (kortste dag)
25 1e Kerstdag
26 2e Kerstdag
31 Oudejaarsdag
Wandelexcursie ‘de winter en
groen’ Brunssummerheide
Januari
1 Nieuwjaarsdag
6 Workshop stamppotjes maken
6 Drie Koningen
20 Workshop Grimeren
20 Islamitisch Offerfeest
31 Koningin Beatrix jarig
Februari
4 Kinderoptocht Heerlerheide
5 Kinderoptocht in Brunssum,
Heerlen, Hoensbroek, Landgraaf
en Kerkrade
6, 7, 8 Carnaval
8 Lichtstoet Heerlen
9 Aswoensdag/Haringbijten
14 Valentijnsdag
17 Workshop Nagelstyling
Adressen
Weller
Postbus 2, 6400 AA Heerlen
telefoon 045 - 404 86 00
www.wellernet.nl
Wellerij
Geerstraat 320, Heerlen
Dorpstraat 121, Brunssum
Telefoon 045 - 404 86 00
winter 04/05
wellermagazine
02
Openingstijden
Maandag t/m vrijdag van 09.00 uur
tot 18.00 uur, donderdagavond
tot 20.00 uur en zaterdag van 10.00
uur tot 14.00 uur.
Klus of reparatie?
Bel de GRATIS Wellerlijn.
Volg op uw telefoontoestel de
toetsen 0800 - BEL WELLER
of kies 0800 - 235 935537
Colofon
Weller magazine is een uitgave van Weller
en verschijnt vier maal per jaar.
Weller magazine wordt in een oplage van
12.000 exemplaren verspreid onder Wellerklanten
en relaties.
Heeft u tips, vragen, opmerkingen of interessante
berichten voor dit magazine stuur ze
dan naar Weller magazine, t.a.v. de redactie,
Postbus 2, 6400 AA Heerlen.
Productie, fotografie, vormgeving: Zuiderlicht
Lithografie en drukwerk: Rosbeek

04/05 winter
wellermagazine
03
Winter
Winter, tijd van gezelligheid, warmte en familie. Jaarlijks werden wij op kerstavond verrast
met een prachtig versierde boom. De twinkelende lichtjes wierpen lange schaduwen op
de cadeautjes. Met verbazing keken we steeds weer naar al die presentjes. Waar kwamen
ze vandaan? Hoe speelde de kerstman het keer op keer klaar om ongemerkt in ons huis te
komen? Later ontdekte ik dat de kerstcadeautjes al maanden van tevoren thuis waren
‘afgeleverd’. Ze lagen in de kleerkast van mijn ouders. Als er niemand in de buurt was,
glipte ik er stiekem naar toe. Voor zo’n kleine muis was het natuurlijk geen probleem om in
de kast te klauteren. Ik betaste met mijn grijpgrage vingertjes het prachtige papier, volgde
behoedzaam de contouren en pakte de cadeaus héél voorzichtig uit. Met mijn vingers
friemelde ik net zo lang tot alle geheimen blootlagen. Urenlang hielden de cadeaus mijn
blik gevangen (ermee spelen durfde ik niet). Bij het uitpakken gaf ik een showtje weg,
waarop zelfs Julia Roberts jaloers zou zijn. Met een onschuldig engelengezichtje bedankte
ik die lieve kerstman voor alle verrassende cadeaus. Mijn moeder wist natuurlijk alles van
mijn escapades. En ik maar denken dat het niet opviel. Cadeautjes heb ik nooit meer
gevonden, tot op de dag van vandaag is de nieuwe locatie geheim gebleven.
Tegenwoordig associeer ik kerst met het feest van verbroedering. Alhoewel ik me daarover
steeds meer zorgen maak. Verbroedering kennen we het nog? Of worden we meegesleurd
in wereld vol terrorisme en geweld? Wat doen we fout? Is het opvoeding? De hoge druk
van onze maatschappij? Of is onze wereld gewoon veranderd sinds 11 september 2001?
Kun je nog veilig in een vliegtuig stappen? Je mening geven of over straat lopen? Allemaal
vragen waarop niemand het antwoord kent.
Het lijkt allemaal wat ver van mijn bedshow, maar dat is het natuurlijk niet. De moord op
Theo van Gogh maakte dat pijnlijk duidelijk. Maar natuurlijk niet alleen aandacht voor
bekende Nederlanders. Mensen zoals u en ik worden slachtoffer van zinloos geweld. Bart
Raaijmakers, Meindert Tjoelker en René Steegmans. Drie gewone namen op een helaas
steeds langer wordende lijst. Tolerantie en begrip, daar ontbreekt het aan. Deze kerst zal
ik stilstaan bij een soms ‘zieke’ wereld die hopelijk heel snel weer beter wordt.
Ik wens u liefdevolle feestdagen en een mooi 2005!
En natuurlijk veel leesplezier in ons winteravontuur.
Krista Poulissen
Hoofdredacteur

De Wellertaart
Vindt u dat iemand een Wellertaart verdient, schrijf ons dan.
Het redactieadres vindt u vooraan in dit magazine.
Een geweldige dame
Wellerklant Tinie Notermans is een
geweldige dame die op het Corneliusplein
woont. Ze poetste 18 jaar lang
in de kerk, naaide heel wat jurkjes
voor de missie in elkaar, breidde voor
malariapatiënten en is al 20 jaar
vrijwilliger voor de SDOH (Stichting
Dienstverlening Ouderen Heerlen).
En of dit allemaal niet genoeg is, zit
de 80-jarige Tinie al 57 jaar bij de
vrouwenbond, heeft ze zelf een
carnavalsvereniging opgericht, organiseerde
ze uitstapjes voor de volleybalclub
en steelt ze de show op de
catwalk. Naomi Cambell heeft aan
haar geduchte concurrentie. Met flair
stapt ze parmantig rond en showt
mode van de laatste ‘snit’. Aan hobby’s
geen gebrek, ze maakt zelf ansicht-
kaarten, maakt poppetjes, naait slabbertjes,
kortom te veel om op te
noemen. Maar daarnaast staat Tinie
altijd voor iedereen klaar. Haar goede
vriendin mevrouw Abrahams vindt dat
Tinie daarom wel een Wellertaart
verdient. Ze schreef ons een lange en
mooie brief en motiveerde haar voordracht
met verve.
Tinie Notermans is een prachtig mens,
ze heeft een geweldig gevoel voor
humor en neemt het leven met een
knipoog. Ze zit vol met grappen en
vertelt er hele verhalen over. Haar man
en de pastoor waren vaker dan eens
‘slachtoffer’ van haar grollen. Opvallend
is ook haar energie. Ondanks haar
‘gevorderde’ leeftijd is ze nog kwiek
winter 04/05
wellermagazine
4
en ondernemend. Ze is vaak in de
weer voor het ontmoetingscentrum in
Hooghendael en is regelmatig te vinden
bij het kienen.
Tinie vind het heerlijk om op vakantie
te gaan. Vorig jaar is ze samen met
haar vriendin en man naar Spanje
geweest. Twee maanden geleden is ze
helemaal alleen naar Malgrat de Mar
gegaan. Voor zo’n lange busreis draait
ze haar hand niet om en contacten
zijn snel en eenvoudig gemaakt. Ik
bewonder haar avonturisme enorm.
Tinie is niet alleen lief en goed voor
haar medemens, ze heeft ook nog lef!

04/05 winter
wellermagazine
5
Het is winter. Tijd van de Kerstman en zijn rendieren.Het huis versieren.
Lekker knutselen aan verrassende cadeaus, mooie ijslichten maken, de tafel
gezellig dekken... En buiten valt er ook zoveel te beleven: een heerlijke
winterwandeling of misschien zelfs voldoende sneeuw voor een echt sneeuwballengevecht
of een heuse sneeuwpop. Lekker koud, en misschien ook wat
nat, maar voor gezellig samen. Samen rond de kachel, met de kaarsjes aan en
de (spruitjes)stamppot op tafel. En de beste wensen. Heerlijk. Tijd voor een
warme Weller winter!
Kom maar op met
die winter
Een echt feestmaal!
Vindt u het ook zo heerlijk om naar
een prachtig gedekte tafel te kijken?
En vindt het niet nog mooier als er
ook nog eens een heerlijk diner
geserveerd wordt? Ja, het oog wil
ook wat. Liefde gaat wel door de
maag van een man... maar toch.
Weller helpt u dan ook graag met
een paar simpele tips waarmee uw
gerechten in een handomdraai extra
lekker worden.
Tip 1: Met steekvormpjes in verschillende
maten steekt u niet alleen deeg
uit, maar kunt u ook vormpjes uit
groente en fruit steken. Zoals wortel,
paprika of meloen. Leuk voor in de
soep of salade. Gebruik de vormpjes
ook om met poedersuiker of cacaopoeder
‘figuren’ op bijvoorbeeld pannenkoeken
te maken.
Tip 2: Rijst of aardappelpuree ziet er
prachtig uit door een rond kommetje
af te vullen. Leg het bord er boven op,
druk goed aan en draai het geheel
samen om. Verwijder het kommetje
en zie het resultaat! Mooi hè.
Tip 3: Laat (chocolade)saus van een
lepel op het bord lopen en ‘teken' er
kunstige vormen op (cirkeltjes of
hartjes door met een prikkertje een
extra verticaal streepje in het cirkeltje
te trekken). Deze truc werkt
trouwens ook met room in soepen.
Tip 4: Sprankelende sterretjes in het
toetje maken het totaal feestelijk af.

Eigengemaakte
glühwein
voor 6 personen
U kent het vast van de kerstmarkt
of de wintersport: Glühwein.
Wilt u het ook een keertje thuis
zelf maken? Probeer dit recept
dan eens.
Wat u nodig heeft:
4 liter rode wijn
1/4 liter brandewijn
3 citroenen
2 sinaasappels
6 kaneelstokjes
kruidnagel
suiker
Was de citroenen en sinaasappels
met schil en al. Houdt één citroen
apart. In de andere steekt u gezellig
verdeeld 10 kruidnagels per vrucht.
Vervolgens doet u de citroenen en
sinaasappels in een pan, samen met
de wijn, de brandewijn en de kaneelstokjes.
Doe de deksel erop en zet
het geheel op een vuurtje. Als het
warm is, laat u het zo’n 10 minuten
pruttelen. Voeg 12 afgestreken lepels
suiker toe. En laat het geheel nog
eens lekker 15 minuten doorpruttelen.
Maar, let op: laat het mengsel
niet koken, want dan verdampt de
alcohol. En dat is zonde van de
smaak. Schep voor het inschenken
alle ingrediënten uit het vocht.
Serveer de glühwein in een leuk glas
met een schijfje citroen erin.
Proost! Op de winter!
O dennenboom, O dennenboom
winter 04/05
wellermagazine
6
Dit bekende kerstliedje is eigenlijk niet helemaal waar. Want de boom die we ieder
jaar in huis halen is in de meeste gevallen een spar en geen dennenboom. Veel tuincentra
bieden een ruime keus. Ziet u door de bomen het bos niet meer? Weller helpt u
op weg met aantal tips en een overzicht van de meest voorkomende soorten.
De kerstboom
top 5:
1 Groene fijnspar Picea abies
2 Servische spar Picea omorika
3 Blauwspar Picea pungens 'Glauca'
4 Nordmann Abies nordmanniana
5 Nobele spar Abies nobilis
Tip bij het uitkiezen van een kerstboom
Wrijf met uw duim en wijsvinger langs een takje. Vallen er veel naalden? Dan kunt
u beter uitkijken naar een andere boom. De beste zijn in potten gekweekt of hebben
op z'n minst een stevige, compacte kluit. Dit zorgt namelijk voor voldoende haarworteltjes
voor de wateropname. Bomen met één grote hoofdwortel, zonder grond
of afgezaagd hebben niet voldoende water kunnen opnemen en verliezen sneller hun
naalden. Echter, het ontwikkelen van een goed wortelstelsel kost tijd en arbeid en
daardoor is de prijs van een boom met kluit of pot ook aanzienlijk hoger.
Inpakken maar!
December, tijd voor pakjes onder de kerstboom. Een hele mooie verpakking kan een
simpel cadeautje heel bijzonder maken. En dat hoeft helemaal niet duur te zijn. Denk
daarom tijdens het inpakken eens aan de volgende tips...
• Koop gewoon wit papier, schrijf hier een persoonlijke boodschap op, laat de kinderen
erop tekenen, of werk met stempels. Stempels zijn makkelijk zelf te maken door een
vorm uit een aardappel te snijden. En die aardappelstempel smeert u dan in met
inkt, en stempelen maar.
• Je kunt leuke effecten creëren met stukjes linten, transparante stof of kant. Tip hier
bij: reststukken zijn op de markt vaak goedkoper verkrijgbaar.
• Heeft u meerdere cadeautjes die bij elkaar horen? Pak ze allemaal apart in, maar
doe ze samen in transparant cellofaan (verkopen ze onder andere bij de Hema).
Bind het cellofaan samen met een grote strik en een mooi naametiket.
• Gebruik gekleurd golfkarton als inpakpapier.
• Rijg kralen aan inpaktouw en wikkel dit om het pakje.
• Beplak papier met allerlei vormpjes van gekleurd papier, plaatjes en stickers.

04/05 winter
wellermagazine
7
Gezellig
samen
tafelen
Het buitenleven van picknicken en barbecuen verdwijnt en het binnenleven
van gezellig samen tafelen begint. Zaak dus om de tafel zo feestelijk mogelijk
te maken. Geen ideeën? Weller heeft er genoeg!
Persoonlijke placemat
Koop een mooie stof en knip daar
lapjes van ongeveer 40 x 60 cm uit.
Even omzomen, klaar. De randen
kunt u extra versieren door linten en
kralen erop te naaien. U geeft er een
persoonlijk tintje aan door de naam
of de initialen van uw kinderen,
broers, zuster, andere familie of
vrienden erop te zetten. Of koop een
dikke, witte, katoenen stof en laat de
(klein)kinderen er met textielstiften
een mooi wintertafereel op maken.
Guirlande van kralen
Simpele tip om de voet van een kandelaar
te versieren. Rijg kleine kraaltjes
aan een stuk metaaldraad. Die
kunt u dan om de kandelaar heen
buigen voor een feestelijk effect.
Servettenpret
Een mooi gevouwen servet maakt een
feestelijke tafel net ietsje meer af.
Gebruik hiervoor een goed gestreken
servet. Papieren servetten kunnen
natuurlijk ook. Let er wel op dat de
servetten vierkant zijn. Hier een voorbeeld
van hoe je in simpele stappen
een ‘envelop’ vouwt, waar je het
bestek zo in kunt schuiven.
1) 2) 3) 4) 5)
1
2
3 4
Witte winterpracht in Parkstad
Een wit besneeuwd Limburgs landschap
geeft een prachtige sprookjesachtige
aanblik. Maar hoe ontstaat
sneeuw nou eigenlijk? In elke wolk
bevinden zich altijd piepkleine
waterdruppeltjes, wanneer de
temperatuur plotseling onder het
vriespunt daalt veranderen die in
hele fijne ‘ijsnaaldjes’. Deze blijven
op hun weg naar beneden aan zwevende
deeltjes in de lucht hangen,
denk aan as-, rook-, of stofdeeltjes.
Hier vormen ze ‘sneeuwsterren’.
Sneeuwsterren kunnen veel vormen
hebben maar zijn altijd zespuntig.
Deze sneeuwsterren klitten weer
samen tot vlokken. En die sneeuwvlokken
dwarrelen verder naar beneden
om ons prachtige Parkstad van
een wit jasje te voorzien!
Stap 1 Vouw de 4 hoeken naar het midden.
Stap 2 Leg het servet met één punt naar beneden.
Stap 3 Vouw de onderste punt net boven het midden omhoog.
Stap 4 Keer het gevouwen servet om, vouw de punten 5 en 6 voorbij het midden naar binnen.
Stap 5 Schuif de linkerpunt tussen de twee lagen van de rechterpunt.
5
6

Een warm welkom
voor visite
In deze feestelijke maanden zijn huizen en tuinen vaak
prachtig versierd. Daarom twee decoratietips die erg
geschikt zijn voor buiten. Erg leuk om bij de ingang van
uw tuin of entree van uw woning te plaatsen.
Echte lampionnelichtjes
Wat heeft u nodig?
Zaaddoosjes van een lampionplant (physalis)
verkrijgbaar in het tuincentrum of uit eigen tuin.
Hobbymesje
Snoer kerstverlichting
Neem een zaaddoosje, verwijder het steeltje en snij een kleine opening naast
de steelaanzet. Schuif het zaaddoosje over een lampje en ga zo door totdat
alle lampjes bekleed zijn. De meeste kerstlampjes produceren geen warmte,
dus brand is uitgesloten. Vertrouwt u het toch niet? Behandel dan de lampionnetjes
met brandvertragende spray. De slinger kunt u gebruiken om uw
voordeur mee te versieren of u hangt hem in een windlicht. Ook heel gezellig!
winter 04/05
wellermagazine
8
Spannend ijslicht
Water, een paar kaarsen en wat geduld,
meer heeft u niet nodig voor dit ijzige
sfeerlicht. De grote is afhankelijk van de
ruimte in uw vriezer. Neem bakjes die u in
de keuken gebruikt, een oud boterkuipje
of een emmertje, het kan allemaal dienst
doen als vorm voor het ijslicht. Vul de
vorm voor tweederde met water, laat dit
eerst helemaal bevriezen. Haal de vorm
uit de vriezer. Plaats een voorwerp in het
midden, vul dit met iets zwaars (bijvoorbeeld
zand) om het op zijn plaats te
houden. Bij grotere ijslichten kan dit een
plastic bakje zijn, bij kleine ijslichten het
metalen cupje van een waxinelichtje.
Controleer na 1 of 2 uur of het voorwerp
nog steeds in het midden staat. Is dit niet
het geval kunt u het nu nog verschuiven.
Laat het geheel daarna helemaal bevriezen.
Verwijder het voorwerp. Dit gaat het
beste als u eerst het zand vervangt door
warm water. Ook de vorm rond het ijslicht
verwijdert u makkelijker als u het geheel
even in een bak met warm water plaatst.
In het gat dat ontstaat kunt u een brandende
kaars of waxinelichtje plaatsen.

04/05 winter
wellermagazine
9
Waar is de winter?
Waar zijn de strenge winters uit mijn
jeugd gebleven? Die lange koude
winters toen alle kinderen elke vrije
minuut gingen sleeën, glijbaantjes
trokken of op oude botte Friese
doorlopers schaatsten op de plaatselijke
vijvers. Na school, dik ingepakt
en met twee paar geitenwollen sokken
aan lekker naar buiten. Spelen in
de vrieskou totdat het donker werd.
Iedereen deed mee, niemand bleef
thuis. Hoe koud het ook was. Winter
was feest en echte ouderwetse
gezelligheid. Hele straten werden
afgezet zodat we, zonder ouderlijk
toezicht, heerlijk konden spelen. Als
we ruzie kregen dan vochten we het
onderling uit zonder tussenkomst
van advocaten. En een uurtje later
waren we weer de beste vrienden en
zoefden we met onze sleetjes weer
de berg af.
En hoe spannend was het niet om
op de vijver met de hele groep op
het ijs te springen totdat het kraakte?
Ach, af en toe zakte er wel
iemand door het ijs, maar behalve
een nat pak gebeurde er nooit iets.
Het was spannend en we hadden
dikke pret.
Na het spelen kwamen we thuis met
avontuurlijke verhalen, natte kleren,
rode wangen en gloeiende handen.
De kleren werden gedroogd op de
kachel. ‘s Avonds gingen we met een
warme kruik naar bed en droomden
weer van de volgende dag. Toen was
de winter nog leuk.
En hoe gaat het tegenwoordig? Als
het al eens écht winter wordt, blijven
de vijvers veel te lang gesloten. Op
straat mogen geen glijbaantjes meer
gemaakt worden omdat het te gevaarlijk
is voor voetgangers. Sleeën en
sneeuwballen gooien is uit den boze
omdat er ongelukken kunnen gebeuren.
Sterker nog, iedereen is verplicht
om zijn eigen stoep sneeuwvrij te
maken vanwege veiligheid en aansprakelijkheid.
De meeste mensen vinden de winter
gewoon niet meer leuk, alleen nog
maar lastig. De kinderen kunnen nergens
meer spelen en je gaat alleen
maar naar buiten als het echt nodig is.
Heel Nederland zeurt. We doen ons
uiterste best om sneeuw en ijs zo snel
mogelijk te laten verdwijnen. En wat
doen we dan? Vervolgens gaan we
met wintersport en geven handenvol
geld uit voor Tiroler sneeuwpret.
Maar thuis? Nee, thuis moeten we er
niets meer van hebben.
Volgens mij hebben de kwakkelwinters
van tegenwoordig en het wegblijven
van de lange strenge winters
helemaal niets te maken met het
broeikaseffect. Ik denk dat Koning
Winter er gewoon geen zin meer in
heeft. Hij voelt zich vast niet meer
welkom in Nederland. Begrijpelijk
omdat iedereen alleen maar klaagt
en sneeuw en ijspret niet meer leuk
vindt.
En wat is het resultaat? Dat er van
die vervelende mensen zijn die voortdurend
vertellen dat het vroeger veel
leuker was.
Frans

De taal van
de mam
WINKTER
Kaod kil en kaal,
lang nachte,
vöal duuster
rónk ’t leeg
va Krismes.
Krismesverrassing
Heem gekoame van sjoeël, wis ich
neet wat mich uëverkoam.....
Óngerwiel dat de mam noa de sjtad
woar um ’t zoeëvöalste aasjleepwerk
te doeë vuur de Krismes, houw d’r
pap d’r ee haof ATV’tje teëgenaa
geworpe um ós te verrasse: heë woar
d’r boom en de krib ’nt ópzette.......
Ich zoog ’t al dierek...heë bedoelde
’t good, mè ’t woar in éé woad: kappes!
Wat zouwe mam en ich verras
zieë en dat woar och zoeë: knudde.
Foei foei foei wat ee gehoddel ! De
lempkes in d’r boom branke, mè doa
woar och alles mit gezag. Ging
fetsuunliche verdeling, sjots en sjeef
as of heë ze zoeë mar drin houw
gesjmieëte. D’r boom idem dito, och
sjots en sjeef. Neet te geleuve, gee
gezich. Wie woar dat te rijme mit
anger joare wie v’r mit de ganse
siepsjaf óp d’r maat zoeëget alle
beum in de heng houwe gehad vúúr
dat d’r pap endlich inne houw deë
winter 04/05
wellermagazine
10
De taal van de mam wordt geschreven in onze moedertaal: het dialect.
We spreken over ‘taal’ omdat het Limburgs een echte en erkende taal is,
die in niets onderdoet voor het Nederlands. Ten opzichte van onze standaardtaal
– het Nederlands – is het Limburgs een dialect, zoals het Nederlands
een dialect is ten opzichte van het handels- en diplomatiek Engels.
heë good genog vóng....En noe dizze
sjeve sjrankel hat heë zich in de heng
loate duje. Foei foei foei !
Zónger de mam is d’r pap nurges.Heë
hat de balle versjtank va krisböl en ’t
ingelehoar liek mieë óp ’ne haof
oeteree gerieëte knot witte wol. Foei
foei foei! En woeë is ’t ege geheëkelde
ingelke van de mam geblieëve ?
Achter in d’r boom woeë ginne hónk ’t
kós zieë hange ! ’T eekketske dat heë
óp de hobby-sjoeël zelf houw gemak,
dat hóng vure aa óp de blink. Wie heë
zich vuursjtelt wie de klinge van hei
neëve an de klöksjkes kinne kómme, is
mich och ee roadsel.
Noe pas zieën ich de krib....neet te
filme ! Wie ónwies sjtóm. Ee zootje
verfroemeld papier mós rotse vuursjtelle...Rotse
die vanoet ’t nieks begóste
zoeëget 30 sentemeter van gen eëd en
dronger oet sjtoke de sjmaal koeëpere
puëtjes van ’t beizettöafelke....Kan ‘t
nog viezer? ’T roeëd lempke in ’t sjtelke
kan ich nog goodkure, mè zoeë vlak
boave de aagekleëfde naas van d’r
Joeësef ? Mót dat zoeë ópzichtig in ‘t
oog valle ? ’T liek wal ee soat bruikaseffek
in d’r ieskouwe sjtal.
Uëver d’r éé-ermige herder hat e noagedach,
mè doa sjteet teëgenuëver dat
’t groeëtste deel van ‘t anger gezelsjap
mit d’r rugk noa de kamer sjteet. Foei
foei foei ! En neet ins ee paar dennetek
vuur d’r radiator gezat, ojee
neë. De dreikuëninge sjtónt regelrech
vuur de thermostaatverwerming te
koekeloere. ’T mos zoeë ”natuurlik”
meugelik tussje de figure gesjtruid.
Good bedoeld, mè ’t is nieks en ’t
sjpegelke as drinkplaatsj vuur de
dere ligk och nog vol d’r mit. Sorry
pap, och bereëkende ónversjilligheed
mót gekind zieë.
Neë d’r pap kin kinne wat e kint, mè
dit kint e nit. Foei foei foei ! Boete ’t
Jeseke sjeet al mar get plompverloare
erum. De mam hat ee vöal beëter
geveul vuur zoeëget. Juus wie ich an
höar dink, doa kump de mam...de
doeëdvermuidheed is höar aa te
zieë. Ofsjoeën ’t pas veer oer is,
hingt höar kapsel óp haof elf.
Aafgetoaperd sjteet ze mit tesje en
tuute in de heng, kiekt de kamer in
en.... bliet sjtok sjtief sjtoa. ”Foei foei
foei.......... wat bin ich mui” zeët ze
flot drachter aa um d’r pap neet
teleur te sjtelle. Mè höar blikke
sjpreëke vuur zich..... Later hat ze ee
en anger sjtiekem verplaatsjt en
verhange went d’r pap effe neet in
de kamer woar. Mè ’t eekketske leet
ze vanaaf zieng prominente plaatsj
de kamer in sjtare ”want ’t geet um
d’r gouwe wil mit Krismes” zag de
mam.
Ger Prickaerts Heëlesj

04/05 winter
wellermagazine
11
door Roelof Braad
Roelof Braad is stadshistoricus van
Heerlen en bereikbaar bij het Heerlense
Stadsarchief.
Met dank aan de Heemkundevereniging
‘Bron van Brunsham'
Foto’s: Heemkundevereniging ‘Bron van
Brunsham', Peter Trompetter.
Vroeger
‘De Egge’
Van mijnwerkerskolonie
tot moderne wijk
Op 24 november 2000 was er hoog
bezoek in de tachtig jaar oude
wijk ‘De Egge’ in Brunssum.
De gouverneur van Limburg, baron
Van Voorst tot Voorst was in de
oude mijnwerkerskolonie met tal
van hoogwaardigheidsbekleders
voor de officiële oplevering van de
herstructurering van de wijk. Zo´n
kwart eeuw na de sluiting van de
mijnen in Zuid-Limburg was met
een facelift van de wijk het stof
van de mijnbouwperiode afgewassen
en kreeg de wijk weer een
frisse en modernere aanblik. Maar
de sfeer van de twintigste-eeuwse
mijnbouwperiode is bij een wandeling
door de wijk nog steeds
voelbaar…
Luchtfoto van de Staatsmijn Hendrik,
waar vele mannelijke buurtbewoners hun
kost verdienden.
Een eeuw daarvoor bestond De Egge
nog niet. De naam kwam in de oude
archieven slechts als veldnaam voor.
Een van de oudste vermeldingen van
de veldnaam stamt uit 1470 toen
Jan van Weerst als bezitter van 4
morgen land ‘op die Eygen’ of ‘op
die Eggen’ wordt genoemd. Bij deze
akkers moet toen ook een boerderij
hebben gestaan, de Pyrinxhof, waar
Herman Rynckens een tijdlang
gewoond moet hebben. Een aantal
van de akkers op ‘die Eygen’ leverden
tot ongeveer 1800 een deel van
het salaris van de pastoor van
Brunssum. Al deze gegevens wijzen
erop dat ‘De Eggen’ een laatmiddeleeuwse
ontginning is.
Tot in de twintigste eeuw bleef het
agrarische karakter overeind. Oude
kaartjes van de plek waar nu de
bebouwing van een hechte wijk is,
laten geen bebouwing zien, alleen
een verkaveling omgeven door

van boven naar beneden:
Plattegrond Brunssum, 1867
winter 04/05
wellermagazine
12
De Voorstraat in de Egge kort na het
gereedkomen van de woningen. De bekende
huisarchitect van ‘Ons Limburg’, Jan Stuyt,
zorgde voor de hoogwaardige karakteristiek
van deze arbeiderswoningen.
De Voorstraat in het voorjaar van 1921
met op de achtergrond de inmiddels eerste
bewoonde huizen rond het Eggeplein. Het
gebouw rechts op de voorgrond was
jarenlang depot voor de woningvereniging.
heidegebied en bos. Een ideale uitvalsbasis
dus voor de jacht op klein
en misschien ook wat groter wild.
Brunssum was tot de twintigste
eeuw een dorp met nog geen 1250
inwoners, met in het verleden wel al
enige nijverheid van formaat.
Vermeldenswaard is rond 1200 de
pottenbakkersindustrie bij Oeloven
langs de Rode Beek en korte tijd
rond 1800 de bloeiende metaalnijverheid
in het dorp waar zo’n
100.000 kilo ijzer werd verwerkt tot
wijzerplaten van klokken, scharnieren
en deurbeslag, kaarsensnuiters,
lampen, suikertangen en passers.
Het aanzien van de velden ‘Op den
Eygen’ zou snel na 1911 veranderen.
Toen begon men met de aanleg van
de Staatsmijn Hendrik. In Rumpen
waren daarvoor 23 percelen gekocht
met een aaneengesloten oppervlakte
van ongeveer 24 ha. Daarop verrezen
boortorens en allerlei gebouwen

04/05 winter
wellermagazine
13
Zo landelijk was 'De Egge' ooit.
voor de steenkolenwinning. Toen de
schachten in 1918 op een diepte van
422 meter de eerste ontginbare
steenkoollaag bereikten, konden vele
mijnwerkers het ondergrondse werk
beginnen. Door de toenemende
productie groeit Brunssum al gauw
uit tot een heus mijnwerkersstadje
met in 1920 al bijna 10.000 inwoners
en in 1930 zo’n 16.000.
Enkele boerderijtjes en enkele wat
grotere bedrijfjes moesten het veld
ruimen voor de woningbouw voor de
huisvesting van de vele mijnwerkers.
In de nabijheid van de Hendrik
wordt tussen 1918 en 1920 het
‘Schuttersveld’ met 421 woningen
volgebouwd, overigens met instandhouding
van het bos als park, dat bij
gelegenheid van het gouden jubileum
van de Staatsmijnen is gemoderniseerd
tot een echt stadspark
met roeivijver en kabelbaan. In
1920, werden door Woningvereniging
Brunssum (voorloper Weller) ook de
240 woningen van ‘De Egge’
gebouwd. In het voorjaar van 1921
konden de eerste bewoners er gaan
wonen. In de Voorstraat was het kantoortje
van de woningvereniging waar
in de begintijd maandelijks de huur
van rond de 22 gulden moest worden
betaald. Voor de vrijgezelle mijnwerkers
verrees in De Egge nog een gezellenhuis.
De wijk werd eerst ver na de
Tweede Wereldoorlog uitgebreid met
nieuwe eensgezinswoningen en galerijwoningen
in de Mettebos.
In 1955 werd de wijk ingedeeld bij de
St. Jozephparochie en kreeg De Egge
een kerk op haar grondgebied.
De bewoners van de wijk, of beter
gezegd de ‘mijnkolonie’, deelden in de
loop van de jaren lief en leed. Het
harde mijnwerkersbestaan eiste zijn
tol van de mannen. En men stond
elkaar vooral bij toen de Hendrik op
13 juli 1926 en 27 maart 1947 werd
getroffen door de grootste mijnwer-
De Egge werd recent nog een bedevaartsoord.
De wenende madonna van de
Voorstraat trok van heinde en verre
mensen die op zoek waren naar genezing
of een wonder.
kersrampen uit de Nederlandse mijnbouwgeschiedenis,
waarbij beide keren
13 koempels om het leven kwamen.
De saamhorigheid was ook merkbaar
in het verenigingsleven in de
wijk. ‘De Egge’ had zijn eigen voetbalclub
en ook de carnavalsvereniging
‘De Streupers’ zag in 1954 het
levenslicht in café Bus op de Egge.
De (mannelijke) inwoners van ‘De
Egge’ stroopten nu niet meer op
wild, maar ‘streupten’ nu de cafés
en dancings af naar vrouwen en
vermaak.
Als één van de weinige wijken van
Brunssum haalt ‘De Egge’ in 1995
het landelijke nieuws. Een beeld van
O.L. Vrouwe Fatima van de familie
Coumans in de Voorstraat heeft
bloed gehuild. Daardoor is het
kapelletje, waar het beeldje nu
staat, voor sommige mensen een
bedevaartsoord geworden.

Koken bij de
buren Oer-Hollandse
Het is weer winter! De kou doet zijn
intrede en de stampotten ook.
Nederlanders zijn er dol op! Of het
nu gaat om hutspot, boerenkoolstampot,
of zuurkoolstamppot, we
vinden het allemaal even heerlijk.
Daarom onthult Wellerklant Mia
Keydener een paar lekkere oer-
Hollandse stamppotrecepten.
Een vlotte babbel, actief voor de
gemeenschap, een hartelijke vrouw
en een liefdevolle moeder. Dat is Mia
Keydener. Samen met haar man
woont ze al 32 jaar op de Keerweg
(Heerlerbaan). Eigenlijk wonen haar
twee zonen er ook nog een beetje.
Nou ja, tijdens het avondeten dan.
Iedere avond bereidt moeders namelijk
een heerlijke maaltijd voor het
hele gezin. Ze vindt het leuk dat
haar zonen komen eten. Zolang ze
het nog kan, kookt ze met liefde.
Dit bezige bijtje is een voorbeeld
voor de samenleving. Want ondanks
haar drukke huishouden doet ze een
heleboel vrijwilligerswerk. Ze helpt
in de St. Jozefkerk, poetst er en runt
het huishouden van de pastoor. Ook
bij het inpakken voor de missie laat
zij geen verstek gaan.
stampotten met
een exotisch tintje
Een keer in de vier weken heeft Mia
een ‘atv-dag’. Dan gaat ze lekker met
vriendinnen treinen door heel
Nederland. Een futuristisch museum,
een oude Hanzestad of een knus restaurantje,
gewoon een gezellig dagje
uit. Meneer Keydener neemt op deze
dagen de honneurs waar. Hij kookt
eenvoudige gerechten, maar doet het
met net zoveel zorg.
Haar grootste hobby is reizen. Samen
met haar man bezoekt ze exotische
oorden. Rhodos, Gran Canaria, Tenerife
en Turkije, als het er maar warm is. Met
haar vlotte babbel verovert ze snel het
hart van vele vakantiegangers. Ook na
vakantie onderhoudt ze de contacten.
En zo wordt de lijst met vrienden en
bekenden alleen maar langer.
Nieuwsgierig naar de gerechten van
Mevrouw Keydener? Probeer ze maar
snel uit. Alle recepten zijn voor vier
personen.
winter 04/05
wellermagazine
14
Zuurkoolschotel met banaan
1 pond zuurkool
1 kilo kruimige aardappelen
3 rijpe bananen
1 pond half om half gehakt
1 scheutje melk
Peper en zout
Schil de aardappelen en kook ze
gaar. Maak hier puree van en voeg
zout, peper en melk naar smaak toe.
Kook de zuurkool in een klein beetje
water. Als de zuurkool gaar is, het
water afgieten. Doe een klontje
boter in dezelfde pan en stoof de
zuurkool in 30 minuten gaar op een
klein vuur. Bak ondertussen het
gehakt rul en vet een vuurvaste
schaal in met boter. Voeg één laag
puree, één laag gehakt, één laag
zuurkool, één laag banaan in stukjes
en tenslotte nog een laag puree toe.
Besprenkel het geheel met paneermeel
en botervlokken. Zet de schaal

04/05 winter
wellermagazine
15
20 minuten op 200 graden in de
oven. De bovenkant heeft nu een
mooie bruine kleur.
Savooienkool stampot
1 kilo aardappelen
1 kilo savooiekool
1 flinke ui
1 scheut melk
2 ons hamblokjes
Beetje boter of olie
Flinke theelepel mosterd
Schil de aardappelen en kook ze gaar.
Maak de kool schoon en snijd deze in
kleine stukjes. Snipper de ui en fruit
deze in een beetje boter of olie.
Roerbak de kool en de hamblokjes
5 minuten in een wok. Maak puree
van de aardappelen en voeg wat melk,
peper en zout en mosterd toe. Schep
het koolmengsel door de puree.
Spruitjes stampot
1,5 kilo aardappelen
2 uien
1 kilo spruitjes
1 scheut melk
Peper
Zout
Nootmuskaat
Maak de spruitjes schoon en kook
ze gaar. Schil de aardappelen en
kook ze in water met een beetje
zout. Maak puree van de aardappelen
en voeg wat melk, peper, zout
en nootmuskaat toe. Snipper de ui
en fruit hem in een beetje boter. Giet
de spruitjes af en schep ze samen
met de ui door de aardappelpuree.
Smakelijk eten!

Zomaar van
Weller
Een informele ontmoeting
De vrolijke Jean-Pierre Stoelinga,
eigenaar van een tuincentrum in
Landgraaf, gaf in de Wellerij een
workshop herfstkransen maken.
Hij maakte echte kunstenaars van
de aanwezigen. De meest schitterende
creaties waren het eindresultaat.
Maar de workshop was niet alleen
herfstkrans-technisch verantwoord.
Weller
workshops
Weller nodigt u uit!
Als een volleerd entertainer zorgde hij
voor hilariteit en een onvergetelijke
avond.
Door het succes van deze en andere
workshops staan er voor de winter
weer drie geweldige workshops op het
programma. Zit er een bij die u aanspreekt?
Aarzel dan niet en schrijf u
direct en zonder kosten in!
Stampotjes koken
winter 04/05
wellermagazine
16
Een avondje wijnproeven, koken met asperges of bloemschikken bij een
woningcorporatie? Het zal u wellicht verbazen maar bij Weller kan dat. Wij
doen namelijk véél meer dan alleen het verhuren van woningen. Onder de
naam Wellerworkshops organiseert Weller regelmatig een paar gezellige uurtjes
voor klanten. Waarom? Wij zijn nieuwsgierig, willen u graag ontmoeten
en nader kennismaken.
Heeft u het verhaal van Thijs
Offermans in het vorige magazine
gelezen? Deze jonge talentvolle kok
uit Brunssum heeft het koken tot
kunst verheven.
Of het nu gaat om het fileren van
vis, het bakken van vlees, het blancheren
van groente of het creëren
van een spectaculair nagerecht, hij

04/05 winter
wellermagazine
17
doet het met passie en overgave.
Daarom was de workshop koekjes
bakken wel aan hem besteed. De
Wellerij rook heerlijk zoet en het
resultaat mocht er zijn. In chocolade
gedoopte bokkenpootjes, knapperige
oblies, romige soesjes en warme
kokosmakrons. Om je vingers bij
af te likken... Nieuwsgierig naar de
kookkunsten van Thijs? Op 6 januari
ontmoeten ouderwets en modern
elkaar als Thijs heerlijke stampotjes
gaat bereiden.
Grimeren
Het carnavalsseizoen is al ingeluid,
maar het échte feest moet nog beginnen.
Een paar dagen ongestraft gek
doen, kijken naar de verklede mensen,
genieten van de optocht en met hese
stem lekker mee blèren op ’Sjeng oan
de geng’. Carnaval is voor de meeste
Limburgers echte nostalgie en er
wordt dan ook veel aandacht aan het
uiterlijk besteed. Bent u ook zo jaloers
op mensen die er zo mooi uitzien en
de meest indrukwekkende patronen
op hun gezicht hebben? Geen nood
want bij Weller kunt u dit leren. Een
echte grimeur brengt u op 20 januari
in sneltreinvaart de fijne kneepjes van
het vak bij. Dit jaar steelt u de show!
Nagelstyling
Zijn mooie, sterke en lange glanzende
nagels ook uw droom? Mis de
workshop nagelstyling dan zeker
niet. Professionele nagelstylisten
zullen uw nagels vertroetelen, verzorgen
en lakken. En natuurlijk krijgt
u ook heel veel handige tips. Laat
deze kans niet voorbijgaan en ben
er bij op 17 februari.
Onze workshops zijn geheel gratis.
Maar wees er snel bij want wie het
eerst komt, het eerst maalt. Klanten
die nog niet eerder hebben deelgenomen
aan een van onze workshops
hebben voorrang. Is uw
interesse gewekt? Stuur dan een
kaartje of e-mail naar Debby Bosch
(Debbybosch@wellernet.nl).
Tot ziens in onze Wellerij!

Uniek in Nederland:
het Gregoriushuis
In de toekomstplannen van Weller neemt de zorg voor ouderen
een speciale plek in. Dit is niet ‘zomaar een keuze’. De bevolkings-
cijfers in Parkstad wijzen op vergrijzing. Dit betekent dat er steeds
meer behoefte ontstaat aan ouderenhuisvesting. Een groot
maatschappelijk probleem dat alleen maar opgelost kan worden
als alle betrokken partijen daadwerkelijk willen samenwerken en
creatief met de beschikbare middelen omgaan.
Weller in de
buurt
winter 04/05
wellermagazine
18

04/05 winter
wellermagazine
19
Een goed voorbeeld van zo’n
samenwerking is het Gregoriushuis,
een bijzonder initiatief van Weller en
de stichting Gezondheidszorg Oostelijk
Zuid-Limburg Ouderenzorg.
Vlak in de buurt van de prachtige
Gregoriuskerk is onlangs het
Gregoriushuis geopend door heuse
Argentijnse dansgroep. Een unieke
woonvorm die werkelijk alle aandacht
verdient. Weller en de G.O.Z.L.
Ouderenzorg ontwikkelden deze spe-
ciale woonvorm voor dementerenden.
Weller nam de bouw van het woonhuis
met acht kamers voor haar rekening
en G.O.Z.L. draagt zorg voor de
begeleiding.
In het Gregoriushuis vinden op dit
moment acht ouderen een (t)huis
waar zij onder begeleiding nog zelfstandig
kunnen wonen. Het credo van
het Gregoriushuis: laat de bewoners
zo veel mogelijk zelfstandig doen. In
tegenstelling tot bijvoorbeeld een ver-
pleegkliniek wordt in het Gregoriushuis
iedere dag een maximaal appèl
gedaan op zelfredzaamheid. De
bewoners worden betrokken bij alle
dagelijkse zaken. Samen boodschappen
doen, samen koken en het
samen gezellig hebben. Familieleden
worden eveneens betrokken bij de
begeleiding.
De bewoners zijn unaniem enthousiast
over deze unieke woonvorm en
inmiddels tevreden Wellerklanten.

Wie sjoën os
Parkstad is
de simpele schoonheid te ontdekken van oude motieven.
Vakwerk!
Zo maar vlak in de buurt midden in de
golvende dalen van Geul en Gulp zie
je een onvervalst natuurdecor voor
prachtig witte vakwerkboerderijen.
Half verscholen tussen boomgaarden
winter 04/05
wellermagazine
20
Een klomp vol rode bloemen op een witte vakwerkwand. Met nieuwe ogen
en hellingbossen lijken ze achteloos
te zijn uitgestrooid maar toch opvallend
door hun heldere kleur en
karakteristieke constructie.
Ze vormen een harmonieus geheel

04/05 winter
wellermagazine
21
met hun omgeving, meidoornhagen,
knotwilgen en holle landwegen, wegkruisen
en kapellen, prachtig mooi.
De Limburgse vakwerkboerderij kenmerkt
zich door soberheid. De boeren
waren hun eigen bouwmeester en zij
gebruikten geen andere bouwstoffen
dan hout, klei en stro.
De vakken tussen het houten raamwerk
bestaan uit een vlechtwerk van
stevige takken en buigzame twijgen,
aan weerskanten bepleisterd met
een mengsel van klei en gehakt stro.
De vloeren in deze woningen werden
gemaakt van leem waaraan o.a. runderbloed
was toegevoegd.
Wilt u ze zien? In Mechelen, Epen en
Wittem zijn ze nog volop te bewonderen.
Geen zin in een autoritje? Of zoekt
u het liever dichterbij? Wandel dan
door het gehuchtje Terstraten, verbaas
u in Benzenrade of geniet in Hommert.
Ze klinken als exotische bestemmingen
maar zijn écht vlakbij. Lof van de eenvoud,
product van ambachtelijke
vormgeving uit vroegere tijden,
primitieve charme van het oude
handwerk.
Het vakwerkhuis, een fenomeen dat
zichzelf heeft overleefd. U hoef
maar een klein stapje terug te zetten
in de tijd om de verrassende
ontdekking te doen dat dit nù nog
bestaat!

Oma’s tips
Sommige dingen van vroeger zijn
helemaal niet achterhaald. Hooguit
vergeten. Weller praat u even bij met
slimme tips van weleer die vaak
verrassend actueel zijn.
Weg met wintertenen
Wintervoeten of wintertenen hebt
of krijgt u door een abnormale ontstekingsreactie
die ontstaat door
slechte doorbloeding bij kou en
vocht. Vaak zijn wintervoeten erfelijk.
Ze komen voor op elke leeftijd.
Wintervoeten kunt u behandelen
met rauwe eidooier. Smeer ze iedere
avond ermee in. Even laten drogen,
sokken aantrekken en naar bed.
Goed inwrijven met kamferspiritus
(van bij de drogist) is trouwens ook
goed. En wisselbaden natuurlijk:
afwisselend 2 á 3 minuten in koud
of warm water bevorderen de doorbloeding.
Verder is het belangrijk om
voeten en handen droog en warm te
houden, en vooral geen te kleine
schoenen en handschoenen te dragen.
Want die belemmeren de doorbloeding.
Verkoudheid te lijf
Als het koud en nat is, is de kans op
een fikse verkoudheid groot. Daarom
kunt u in deze tijd van het jaar de
volgende tips vast gebruiken:
Wilt u nooit meer verkouden worden?
Spoel dan uw neus wekelijks met lauw
water. Neem een beetje in uw hand en
inhaleer dit door de neus. Het is
onprettig, maar het went en houdt de
de boel bacterievrij.
Als u verkouden bent, biedt dit zelfgemaakte
drankje een uitkomst. Doe een
halve gesneden ui in een klein kommetje
en vul het kommetje af met
bruine suiker. Laten staan tot het
mengsel goed vochtig is. Neem er af
en toe een lepeltje van.
Om vrijer te ademen in uw slaap legt
u een ui (in stukken gesneden) naast
het bed. Bij een verstopte neus snuift
u met een lepel zout met afgekoeld
gekookt water op: 1 theelepel zout op
1 beker heet water.
Prijsjes weghalen
met lampenolie
winter 04/05
wellermagazine
22
Prijsstickertjes op nieuwe kerstballen
of cadeautjes zijn soms moeilijk te
verwijderen. U kunt er een föhn op
zetten. Van warmte laat de lijmlaag
los, u kunt het stickertje er dan zo
vanaf trekken. Wasbenzine kan ook
een uitkomst zijn, hoewel het op
roestvrij staal of kunststof nogal
eens vlekken achterlaat. In dat geval
kunt u het beste wat lampenolie
gebruiken. Een kleine hoeveelheid
op een oude doek, even wrijven en
de sticker verdwijnt als sneeuw voor
de zon.
Een groene kerst
Uw mooi versierde kerstboom wilt u
natuurlijk zo lang mogelijk groen
houden. Geef de boom regelmatig
water en doe er wat glycerine bij, dan
houdt de boom langer zijn naalden.

04/05 winter
wellermagazine
23
De Buitenboel
Help vogeltjes de winter
door
Als de vorst zijn intrede doet, krijgen
vogeltje die overwinteren in
Nederland het zwaar te voorduren.
In de winter kan het voor vogels,
namelijk een probleem zijn om voldoende
voedsel bij elkaar te scharrelen.
Bent u een echte vogelfan? Help
ze dan een handje.
Voeren
Om in de koude wintermaanden hun
lichaamstemperatuur op peil te houden
hebben ze behoorlijk wat voedsel
nodig. Helaas is het een heuse strijd
om hun buikjes gevuld te krijgen. De
vogeltjes zijn dan afhankelijk van
onze goedgevigheid. Start daarom
eind november al met voeren in kleine
hoeveelheden. Zo weten de vogels
precies waar ze moeten zijn als het
écht winter wordt. De noodzaak van
het voeren stopt wanneer het niet
meer vriest. Maar het beste kunt u
het langzaam afbouwen.
Het menu
Er zijn vogels die alles lusten, vogels
die alleen insecten willen en vogels
die bijna alleen maar zaden en vruchten
eten. Wit u iedereen tevreden stellen?
Stel een menu samen uit: appel,
vruchtvlees van een kokosnoot, vogelzaad
voor buitenvogels, voer voor
insecteneters, ongebrande pinda’s,
zonnebloempitten, ongekookte havermout,
brood, rozenbottels en bessen.
Voer waar zout in zit is niet geschikt.
Zijn sloten en vijvers dicht
gevroren?
Vergruis enkele ijsblokjes en biedt die
aan in een bakje dat afgedekt is met
gaas. Zo voorkom je dat de vogels erin
baden en hun veertjes bevriezen.
Tip van Weller
Nieuwsgierig hoe een taart voor
vogels eruit ziet? Probeer ons ‘vogeltaartrecept’
alleen of met de kinderen.
De vogels zullen u dankbaar zijn. Ga
als volgt te werk:
• Laat wat frituurvet smelten en vervolgens
een beetje afkoelen
• Meng er vogelzaad, maanzaad en
zonnepitten doorheen
• Vul een bakvorm en laat het
mengsel helemaal afkoelen
• Haal de ‘taart’ uit de vorm, (hou de
vorm eerst even in heet water)
• Versieren met pinda’s, zonnepitten,
kokosnoot, appel en klaar!
A: Kauw, B: Koolmees, C: Merel, D: Mus, E: Spreeuw
Oplossing
Tuinvogel top 5
Deze vogels zijn de meest frequente
bezoekers van Nederlandse achtertuinen
en balkons. Kunt u de
verschillende vogels aan de juiste
foto’s koppelen?
1 Koolmees
2 Mus
3 Kauw
4 Spreeuw
5 Merel
A
B
C
D
E

Samen gaat
het beter
Op 1 oktober 2004 stond u voor
een gesloten deur… Neen, de
Wellermedewerkers hadden geen
vrij en zij namen ook niet deel
aan een dure cursus. Het voltallige
personeel was namelijk
actief in de regio. Weller heeft
oog voor haar omgeving en vindt
het belangrijk om direct in
contact te komen met het maatschappelijke
‘Umfelt’.
Het motto van dit jaar was ‘Weller
in actie’. De directie koos voor vijf
regionale doelen: het dagactiviteitencentrum
Op de Bies in Landgraaf,
de afdeling langdurige zorg van de
Mondriaan Zorggroep en het dagactiviteitencentrum
van jeugdzorginstelling
Xonar in Heerlen, en in Brunssum
waren de bewoners van bejaardenverzorgingstehuis
Huize Louise en Radar
de gelukkigen. In nauw overleg met
deze organisaties is besloten om het
beschikbare geld te besteden aan een
‘verwendag’. In een tijd van louter
bezuinigingen was het de hoogste tijd
voor gezelligheid, lekker eten en samen
‘gewoon’ een leuke dag beleven.
Een verwendag is het zeker geworden.
De ruim 100 medewerkers van Weller
werden verdeeld over de vijf goede
doelen en gingen de hele dag op stap.
De pupillen van Op de Bies werden
getrakteerd op een dagje winkelen in
Maastricht en sloten af met pannenkoeken
en een boottochtje.
winter 04/05
wellermagazine
24
Maar liefst 150 bewoners van de
Mondriaan Zorggroep gingen naar
de bioscoop en genoten een hele
middag tijdens een ‘diner dansant’.
De jongens en meisjes van Xonar
kozen voor een dagje in de sneeuw
in Landgraaf.
Voor de bewoners van Huize Louise
had Weller iets bijzonders in petto:
een échte frietwagen verraste de
bewoners met een ouderwetse puntzak
friet. Een kienmiddag met afsluitende
karaoke en polonaise maakten
1 oktober een onvergetelijke dag.
De laatste gelukkigen waren bewoners
van het Bexhoes (Radar), zij
gingen shoppen op de Woonboulevard
en werden in kasteel
Hoensbroek getrakteerd op een
middeleeuwse spellenmiddag. En
dat was nog niet alles. De directies
van deze instellingen kregen ter
afsluiting een symbolische cheque
met het resterende budget.

04/05 winter
wellermagazine
25
5
Weller in actie
9

Als ik aan kom lopen in de
Keekstraat in Heerlerheide, wordt
er vanaf het raam van Wellerklant
meneer Poplawski al hartelijk
naar me gezwaaid. Vol warmte
word ik onthaald. De knusse
huiskamer staat bol van de
vazen, beeldjes, porselein, Mariaiconen
en Pools kristal. Meneer
Poplawski is bijna 80 jaar en runt
z’n hele huishouden nog zelf, het
ziet er piekfijn uit. Het gesprek
met meneer Poplawski is erg
gezellig. Pas anderhalf uur en
vele kopje thee later hebben we
het over zijn hobby: dessertwijn
maken. Of het nu kersenwijn,
rozebottelwijn, aalbessenwijn,
rijstwijn, appelwijn of druivenwijn
is, meneer Poplawski kan
het allemaal.
Hoe wordt de wijn
gemaakt?
winter 04/05
wellermagazine
26
Een hartstochtelijk verhaal over
de wijn eindigt in een ingewikkeld
proces. Een korte samenvatting:
Alle druiven worden zorgvuldig
geplukt (in eigen tuin) en daarna
tot pulp/most vermalen. Dit wordt in
een 25 liter fles gedaan met suikerwater
en gist. In een aparte ruimte
waar het 24 graden is vindt het gistingsproces
plaats. Drie keer per dag
wordt de fles bewogen om te voorkomen
dat er een dikke korst ontstaat
van velletjes en pitten. Als de
velletjes gaan zakken is de wijn
bijna goed voor persing. Na 12
dagen gisten wordt de wijn geperst.
Hij wordt door een speciale zak
geschonken zodat velletjes en pitten
achterblijven. Na twee maanden

04/05 winter
wellermagazine
27
Goede wijn...
wordt de wijn overgeheveld zodat
achtergebleven velletjes verwijderd
worden. Twee maanden daarna gebeurt
dit nog een keer. De wijn is nu klaar,
maar nog niet geschikt voor consumptie!
De gist is namelijk nog niet
helemaal uitgewerkt. En omdat gist de
lever aantast moet de wijn nog een
heel jaar lang rusten.
Proeven
Meneer Poplawski pakt een van zijn
creaties: rode dessertwijn gemaakt
van zelfgekweekte druiven. In twee
schattige wijnglaasjes schenkt hij
wat van het rode vocht in. Vol verwachting
neem ik een eerste slokje.
En dan? Mijn tong wordt gestreeld,
mijn smaakpapillen verwend en in
mijn neus een prachtig boeket.
Spannende geuren, lichtjes prikkelt
het mijn lippen. In tegenstelling tot
veel andere wijnen heeft dit goddelijke
goedje geen wrange nasmaak.
Het is gewoon zoet en lekker. Het
geheim? De steeltjes zijn niet mee
geperst. Want deze zorgen voor de
wrange smaak. Vol enthousiasme
Smukstuk
richt ik me op het tweede glaasje,
waar kersenwijn in zit. Een diepe
robijnrode kleur siert het glas. Een
flinke slok later wordt ik een beetje
vrolijk. Hoeveel alcohol zit er eigenlijk
in? hoor ik mezelf vragen. Na
een uitgebreide meting komt het
‘schokkende antwoord: maar liefst
20%! Gelukkig waren het maar
twee kleine glaasjes. Ik zou er wel
een kelder mee willen vullen, maar
helaas. De wijn wordt niet verkocht,
het is en blijft een hobby.

Erop uit met de kids
Zin in een ouderwets uitje? Lekker zwieren op
smalle ijzers, inktzwart krakend ijs en stiekem
dromen van een glorieuze finish op de
Bonkevaart. Een druppende neus, tintelende
vingers en een wankel evenwicht. Eerst een
beetje bang maar daarna vol lef en keihard.
Of liever plonsen in zalig warm bad, wuivende
palmbomen, nippen aan een exotisch drankje?
Of toch maar liever modern en keihard raggen
en skaten. Dat kan vlakbij en voor een prikje!
Glanerbrook, Kummenaedestraat 45 in Geleen
is het grootste recreatiecentrum in de regio.
Het sport- en recreatiecentrum bestaat uit een
buitenijsbaan van 400 meter, een ijshal, een
wielerbaan, wedstrijdbad, subtropisch-zwembad,
peuter-kleuterbad, natte speeltuin, twee
sporthallen en een gezellig horecagedeelte. Het
centrum bruist het hele jaar van gezelligheid.
Een bezoekje aan sport- en recreatiecentrum
Glanerbrook garandeert u en uw gezin een
sportieve en ontspannen dag. Voor een overzicht
van alle mogelijkheden in sport- en recreatiecentrum
Glanerbrook bezoek de volgende
site: www.laco-international.nl
In Nederland lijken de mensen niet wijs,
Ik kan mijn ogen haast niet geloven:
De een praat met bomen, de ander met ijs
En het Oranjegevoel zweeft erboven.
In Nederland kijken ze nuchter en grijs
Naar Kerstmis en de kaarsen die doven
Maar als het gaat vriezen dan is het weer prijs
En verlaten de mensen hun hoven.
Een Hollander schaatst hier tot aan het graf
In gesprek met het ijs, intens tevreden:
Zonder schaatsen is het leven niet af.
Elk volk heeft vreemde gewoonten en zeden,
Maar nergens ter wereld zijn ze zo maf
Van ijs en die gekke Friesche Elf Steden.
IN GESPREK MET HET IJS
Onno Kastelein
winter 04/05
wellermagazine
28

04/05 winter
wellermagazine
29
Wellerhebbes
Leuke adresjes die een bezoek meer
dan waard zijn. De lekkerste plekjes
van Parkstad gespot door Weller:
Alles gebeurt op ambachtelijke wijze.
Chocoladedroom…
Frank Visser, een enthousiast ondernemer
die van aanpakken weet. Hij
is verantwoordelijk voor maar liefst
zeven winkels met een interieur
waarop zelfs de Bijenkorf jaloers is.
Zijn chocoladearsenaal mag zich één
van de grootste in Nederland noemen.
Hier worden de bonbons nog
op ambachtelijke wijze gemaakt.
Visser Chocolade is een jonge club
waar hard gewerkt wordt aan kwaliteit.
Alleen de beste producten zijn
goed genoeg. Toch zijn de bonbons
en andere lekkernijen uiterst betaalbaar.
De kwaliteit van een bonbon
wordt bepaald door het smeltgedrag
in de mond. Ik constateer dat het
wel snor zit, want ze smelten als
sneeuw voor de zon. Frank Visser
levert ook aan toprestaurants, maakt
menu’s met cacao en geeft professionele
workshops. Ondanks zijn
drukke programma neemt hij toch
Een greep uit het assortiment
van Visser Chocolade
Chocoladeweetjes
Krijgen we van chocolade een beter gevoel? De geur van chocolade vertraagt
onze hersengolven waardoor we ons kalmer voelen. En bij het snoepen van chocolade
komt er endorfine (geluksstofjes) vrij, dit geeft ons een gevoel van welbehagen.
Verliefd door chocolade? In chocolade zit phentyl-ethylamide (pea) dat op adrenaline
lijkt. Pea stimuleert de gevoelens die we associëren met verliefd zijn. Dus als we
chocolade eten voelen we ons een beetje verliefd.
Chocolade gezond? Wanneer je zo nu en dan een stukje neemt, vermindert dat de
kans op hart- en vaatziekte. Vooral pure chocolade heeft een gunstig effect.
rustig de tijd voor mij. Wat is de
geschiedenis van chocolade en hoe
wordt het eigenlijk gemaakt? Frank
beantwoordt de vragen heel geduldig.
Geschiedenis
Chocolade vindt zijn oorsprong in
Mexico. Hier werd het bittere drankje
door de Azteken als geneesmiddel
gebruikt. De naam die de Azteken voor
deze drank gebruikten was Xocolatl.
Een groep Spanjaarden onder leiding
van Hernando Cortez introduceerden
de drank in Europa. Pas in de 19e
eeuw werd de huidige vaste chocolade
ontwikkeld.
Hoe wordt chocolade
gemaakt?
Chocolade wordt gemaakt van cacaobonen.
De bonen worden zorgvuldig
geselecteerd en gebrand, bij een temperatuur
van 120 graden. Dat moet
heel erg precies omdat bij een te lage
Een kijkje in de ‘keuken’.
temperatuur een bittere smaak het
aroma zal bederven. Na het branden
worden de bonen verbrijzeld,
gewalst en verwerkt tot een cacaomassa.
Daarna wordt er suiker en
cacaoboter aan toegevoegd. Voor
melkchocolade wordt er nog wat
melkpoeder gebruikt. Witte chocolade
bevat geen cacaopoeder maar wordt
geproduceerd op basis van cacaoboter,
suiker en melkpoeder. Tenslotte
worden natuurlijke sojalecithine en
vanille toegevoegd. Nu kan de
chocolade naar Visser, waar het op
ambachtelijke wijze tot één van de
zeven zaligheden wordtverwerkt.
Blij en voldaan loop ik naar buiten.
De endorfinen hebben hun werk
goed gedaan…
Heeft u interesse in Visser Chocolade,
hun winkels en workshops? Kijk dan
snel op www.visserchocolade.nl.

1
Het leukste uitstapje in deze
tijd van het jaar is natuurlijk de
kerstmarkt. Ieder jaar zijn er in
veel plaatsen gezellige kraampjes
en stalletjes te vinden, maar wat
als u net even wat anders wil?
Weller ging voor u op zoek naar
kerstuitstapjes die er uitspringen.
Bijzondere evenementen die misschien
net buiten de grenzen van
onze prachtige regio vallen, maar
de reis meer dan waard zijn.
Het reuzenrad of de
schaatsbaan?
Van 26 november tot en met 9 januari
vindt op het Vrijthof ‘Winterland
Maastricht’ plaats. Maar liefst 6
weken lang hangt in de Maastrichtse
binnenstad een gezellige winterse
sfeer. Wandel eens over de gezellige
kerstmarkt die tot en met 23 december
geopend is. Geniet van heerlijke
poffertjes en glühwein in het Winter
Café. Bind de schaatsen onder voor
een rondje op de ijsbaan. Of maak
een ritje in het metershoge reuzenrad
voor een prachtig uitzicht over
de stad (foto 1,2).
Zin in een leuk
uitstapje?
2
3
4
winter 04/05
wellermagazine
30
Mooiste kerstmarkt van
Europa
Proef de authentieke kerstsfeer bij
onze oosterburen. De ‘Aachener
Weihnachtsmarkt’ is een van de grootste
en vooral ook mooiste van Europa.
De authentieke kerstmarkt trekt jaarlijks
meer dan 1,4 miljoen bezoekers
van over de hele wereld. Als je door
de stad loopt hoor je dan ook allerlei
talen spreken. Hier moet u zijn voor
een winters vakantiegevoel en dát
vlak om de hoek. Geopend van 22
november tot en met 22 december.
Wandelen door sfeervolle
grotten
Kerststad Valkenburg, de Fluweelgrot
en de Gemeentegrot zijn tot en met
21 december 2004 dé locatie voor een
kerstevenement. In de grotten worden
twee aparte kerstmarkten gehouden
met elk hun eigen kenmerken. Het is
mogelijk om met een speciale passepartout
tegen één prijs beide markten
te bezoeken. Wandel door de sfeervolle
grotten op zoek naar het leukste
cadeau of de mooiste decoratie.
(foto 3,4)
Levensechte kerststal
In de St. Martinuskerk in Weert vindt
jaarlijks een bijzonder evenement
plaats van 25 december tot en met 9
januari. Over de hele lengte van het
rechter zijschip wordt het kersttafereel
levensgroot nagebootst. Door vele vrijwilligers
is er maanden aan gebouwd.
U ziet de kerststal, het kindje Jezus en
de drie koningen compleet met hofhouding
en kamelen. Dit jaar is het
thema ‘Van Koning tot Kind’.

04/05 winter
wellermagazine
31
Wij wensen u voor
2005
een huis vol licht,
een thuis vol warmte
Namens alle Wellermensen van
Brunssum, Heerlen, Schinveld
december 2004
Beste klanten,
Het eerste Wellerjaar zit er bijna op. De tijd is ‘gevlogen’. Voor ons een moeilijk, maar wel een fantastisch jaar. Twee organisaties
zijn samengesmolten tot één dynamisch bedrijf. In het begin nog een beetje onwennig, maar nu alsof het nooit anders is geweest.
Daar zijn wij trots op! Weller heeft dankzij u een gezicht gekregen: een groep trouwe klanten die begrip toonden als er eens iets mis
ging. Klanten die ons op een eerlijke manier feedback gaven, waardoor we zaken konden verbeteren. En spontane klanten die ons
regelmatig complimenteerden. Bedankt!
In de komende maanden gaan wij verder met het verbeteren van onze service en dienstverlening. Wij nodigen u uit om dit proces
kritisch te volgen en ons regelmatig van (opbouwende) kritiek te voorzien.
Mede namens onze medewerkers en onze Raad van Commissarissen wensen wij u en uw familie een buitengewoon fijne kerst en
een fantastisch 2005 toe!
Jack Gorgels, Hans Laudy en alle andere Wellermensen

Wellerkids & Co
winter 04/05
wellermagazine
32
Deze tekening is van Sandy Driessen
(9 jaar). Sandy mag een cadeautje
komen halen in de Wellerij.
Wil jij jouw tekening de volgende
keer op de achterkant van het
Weller magazine zien en ook een
cadeautje kunnen ophalen in de
Wellerij? Stuur je mooiste (t)huistekening
dan snel naar:
Weller magazine
t.a.v. de redactie
Postbus 2, 6400 AA Heerlen