Online betalen 2009 - Twinkle

42 - Veranderingen in het speelveld van betalingen
4.1 Banken
Deze partijen bieden betalingsmethodes en –producten aan die het voor rekeninghouders
mogelijk maken geld over te boeken tussen verschillende rekeningen. Voorbeelden daarvan
zijn overboekingformulieren, automatische incasso‘s, acceptgiro‘s en recentelijk Giropay
(Duitsland) en iDEAL (Nederland). Ze bieden deze diensten aan zowel de zender als de
ontvanger van de overboeking. Het feit dat banken dit op een standaardmanier doen (vaak op
landelijk niveau) heeft geleid tot netwerkeffecten. Men kan geld ontvangen van en versturen
naar iedereen binnen het banksysteem. Meer recentelijk zijn banken begonnen hun klanten
internetbetaalfaciliteiten aan te bieden waarmee ze hun lopende rekening kunnen beheren,
hetgeen heeft geresulteerd in een snellere verwerking en groter gebruiksgemak voor klanten
zowel als winkeliers en een kostenbesparing voor de banken zelf. Het aantal mensen dat
gebruik maakt van deze faciliteiten is in de afgelopen jaren enorm gegroeid en algemeen
wordt aangenomen dat online bankieren het dominante bankkanaal zal worden. Online
bankieren is oorspronkelijk opgezet om consumenten of zakelijke klanten te bedienen. Met de
komst van internetbetalingen via online bankieren is er een netwerk ontstaan waarin de twee
kanten van de bankwereld (consumentenkant en zakelijke kant) samenwerken. Dit wordt
zowel door individuele banken gedaan (Nordea Solo, Polen, België: verscheidene individuele
banken) als in combinaties van banken (iDEAL, Giropay, EPS).
De geschiedenis laat zien dat 4-partijen modellen (Visa, MasterCard) de sterkste
netwerkeffecten hebben, omdat alle partijen een eigen duidelijke rol spelen en hun eigen
redenen hebben om het netwerk te laten groeien. Dit in tegenstelling tot zogenaamde 3-
partijen modellen waarin acquiring en issuing zijn gecombineerd en de provider zelf beide
kanten van het netwerk moet organiseren (American Express, Diners), wat het wereldwijde
bereik vanzelfsprekend kleiner maakt.
4.1.1 Acquiring bank
Een acquiring bank onderhoudt de formele relatie met de winkelier en zorgt ervoor dat de
winkelier zijn geld krijgt. Acquirers hebben licenties verkregen van de schemes (zie 4.2) zoals
Visa, MasterCard, iDEAL en Giropay om hun transacties te accepteren.
Als gevolg van krimpende marges op het gebied van acquiring is er een trend ontstaan van
internationalisering, met name op het terrein van cards omdat die over het algemeen
internationaal opereren. Acquirers zoeken naar grensoverschrijdende handel en proberen
daarnaast buitenlandse winkeliers te overtuigen zich bij hen aan te sluiten. Voorbeelden zijn
B+S, Concardis (beiden Duitsland), EuroConex (Ierland) en BCC (België) die zich op de
Nederlandse markt begeven.
Volgens de nieuwe regels van SEPA moeten winkeliers één acquiring contract kunnen afsluiten
voor al hun Europese transacties en hoeven ze niet langer per land een contract af te sluiten.
Als gevolg hiervan kunnen winkeliers er ook voor kiezen om alle transacties langs hetzelfde
kanaal uit te laten betalen (central acquiring), maar dit is alleen voordelig voor winkeliers die
Online betalen 2009