Operatie aan de neusbijholten - Isala Klinieken

Operatie aan de
neusbijholten

Operatie aan de neusbijholten
Binnenkort ondergaat u een operatie aan uw neusbijholten (en neustussenschot).
Deze folder geeft u informatie over uw opname en de
operatie. Het dient als aanvulling op de algemene brochure ‘Opname
in de Isala klinieken’, die u hebt gekregen van de secretaresse van de
KNO­arts.
Wat zijn neusbijholten?
Boven en naast de neus bevinden zich holle ruimten in het hoofd, de
zogenoemde neusbijholten, die in directe verbinding staan met de
neusholte. De twee voorhoofdsholten, gelegen boven de ogen, en de
twee kaakholten die zich achter de wangen bevinden, zijn het meest
bekend. Minder bekend, maar zeker zo belangrijk, zijn de holten in het
zeefbeen.
Deze zogenoemde zeefbeenholten bestaan uit een systeem van
vele kleine holten
en bevinden zich
aan beide kanten
tussen de neusholte
en de oogkas. De
kaakholten en de
voorhoofdsholten
staan via dit zeefbeen
met de neus in
verbinding. Als laatste
holte kennen we nog
de wiggebeensholte,
ver achterboven in de
neus.
1

2
Wanneer is een operatie aan de
neusbijholten nodig?
Wanneer een ontsteking aan de neusbijholten niet geneest, ondanks
intensieve behandeling met bijvoorbeeld medicijnen of spoelingen,
dan spreekt men van een chronische (voortdurende) ontsteking. Een
dergelijke ontsteking kan gepaard gaan met de vorming van poliepen.
Het kan een op zichzelf staande ontsteking zijn van één bijholte, maar
er kunnen ook meerdere bijholten tegelijk ontstoken zijn.
Vooral in het geval van een chronische ontsteking van de zeef been ­
holten kunnen ook de kaak holten en eventueel zelfs de voor hoofdsholten
geblok keerd en ontstoken raken. De belangrijkste reden voor
een ope ratie aan de neusbijholten is zo’n chronische ontsteking.
Zoals te zien is op de afbeelding, nemen de zeefbeenholten een
centrale positie in. Daarom speelt de operatieve behandeling van deze
holten een belangrijke rol bij de neusbijholteoperatie in het algemeen.
De operatie vindt meestal plaats onder volledige verdoving (narcose),
een enkele keer zal worden gekozen voor plaatselijke verdoving. Dit
wordt van tevoren met u besproken.
Vooronderzoek
Na uw bezoek bij de KNO­arts plaatst de secretaresse van de KNOartsen
u op de wachtlijst. Het kan ook zijn dat zij u direct vertelt
wanneer de opname­ en operatiedag plaatsvinden. Meestal vindt de
operatie op de opnamedag plaats.
De secretaresse van de KNO­artsen maakt voor u een afspraak met de
anesthesioloog bij het Preoperatief Bureau. De anesthesioloog is een
specialist op het gebied van pijnbestrijding en verdoving (anesthesie).

Voordat de anesthesioloog de verdoving kan toedienen, heeft hij of
zij gegevens nodig over uw gezondheid. Zo zal hij of zij onder andere
vragen of u al eerder bent geopereerd. Meld zelf tijdens deze afspraak
met de anesthesioloog als u last hebt van losse tanden of nekklachten
of als u problemen hebt met het ver openen van uw mond. Als u
medicijnen gebruikt, neemt u deze in de originele verpakking mee
naar uw afspraak. Van de secretaresse van de KNO­artsen krijgt u een
folder over anesthesie mee.
Opname
U meldt zich op het afgesproken tijdstip bij de Opnamebalie (ingang
Poliklinieken). Op de verpleegafdeling hebt u een opnamegesprek
met een (leerling)verpleegkundige. Tijdens het opnamegesprek komt
een aantal zaken aan de orde, bijvoorbeeld gezondheidsproblemen,
medicijngebruik, uw thuissituatie en wie voor u als contactpersoon
optreedt. Na het opnamegesprek krijgt u een korte rondleiding over de
verpleegafdeling.
Gang van zaken
U blijft tot aan de operatie op de Dagverpleging. Voordat u naar
de operatie kamer gaat, trekt u speciale operatiekleding van het
ziekenhuis aan. Sieraden doet u af en een eventuele gebitsprothese
doet u uit. Nagellak en overige make­up verwijdert u. De verpleegkundige
brengt u met een bed naar de operatiekamer. U ontmoet hier
de anesthesioloog die u voor de verdoving zorgt. Na de operatie gaat u
voor korte tijd (één à twee uur) naar de uitslaapkamer. Als u voldoende
bij kennis bent en als de controles van bloeddruk en ademhaling in
orde zijn, gaat u terug naar de verpleegafdeling.
3

4
Hoe verloopt de operatie?
Voor een goed zicht op het operatiegebied kan uw KNO­arts gebruik
maken van een modern hulpmiddel, de endoscoop. Dit is een klein
buisje met een uitgebreid stelsel van lenzen, waardoor de KNO­arts
nauw keurig de inhoud van de neus kan bestuderen. De endoscoop
wordt via de neusopening ingebracht. Terwijl de KNO­arts door de
endoscoop kijkt, kan hij of zij met speciale instrumenten de ontstoken
neus bijholten open leggen. De endoscoop maakt het mogelijk om
tijdens de operatie goed te zien waar de ontsteking zit en welke
gebieden met rust gelaten kunnen worden. Een endoscopische neusbij
holte operatie vindt dus plaats via de neusholte; er ontstaan daarom
geen uitwendige littekens. De operatie wordt ook wel FESS genoemd:
dit is de afkorting van functional endoscopic sinus surgery.
Soms wordt ook het neustussenschot rechtgezet (septumcorrectie).
Hierbij wordt uitsluitend geopereerd in het inwendige van de neus;
er zijn dus geen zichtbare littekens te verwachten. Bij de operatie
worden het kraakbeen en het bot van het neustussenschot vrijgelegd
via een klein sneetje binnenin de neus. Hierna wordt het tussenschot
rechtgezet, dat wil zeggen: uitstekende stukken worden verwijderd,
kromme delen worden rechtgemaakt, etc. Het aldus herstelde neustussenschot
wordt daarna tijdelijk op zijn plaats gehouden door in de
neus ingebrachte tampons. Aan weerszijden wordt zo het tussenschot

in de juiste positie gesteund, zodat slijmvlies, kraak been en bot weer
aan elkaar kunnen groeien. Soms worden aan de buiten zijde van
de neus ook nog enige pleisters aangebracht ter onder steuning. De
tampons worden na enkele dagen weer verwijderd; soms al na één
dag. U kunt dan dus weer door de neus ademen.
Wat kunt u na de operatie
verwachten?
Na de operatie is uw neus zeker nog niet genezen. Eigenlijk begint
de genezing dan pas, omdat de ontstekingsproducten voor het eerst
de neusbijholten kunnen verlaten. Uw KNO­arts zal u vertellen wat u
moet doen om deze reiniging te bevorderen. Meer informatie hierover
vindt u verderop in deze brochure.
Over het uiteindelijke resultaat is niet zonder meer een uitspraak te
doen, omdat er verschillende redenen bestaan voor het verrichten van
een operatie aan de neusbijholten. Uw arts heeft daarom geprobeerd
zo zorgvuldig mogelijk in te schatten hoe groot in uw geval de kans is
op afname van de klachten. Ook het risico op complicaties heeft hierbij
meegewogen.
Het kan voorkomen dat na een operatie aan de neusbijholten de
klachten niet af nemen of dat de klachten later weer terug komen.
Bij sommige mensen zal dan vaker een endoscopische neusbijholteoperatie
plaatsvinden. Als uitgebreid medicijngebruik en herhaalde
endoscopische neusbijholteoperaties geen effect hebben, kan in
sommige/ zeldzame gevallen gekozen voor een ingrijpender operatie
(Denker­ chirurgie). Uw KNO­arts zal deze mogelijkheid met u
bespreken.
5

6
Is er een kans op complicaties?
Bij iedere operatie, ook een operatie aan de neusbijholten, is er sprake
van enig risico. Er kan bijvoorbeeld een infectie optreden of een
onver wachte bloeding. Daarnaast bestaat er altijd het risico van een
letsel aan omgevende structuren: de oogkas en de schedelholte. In de
praktijk komen complicaties bij een operatie aan de neusbijholten
weinig voor.
Verzorging en nabehandeling
Voor een goede genezing is de juiste nabehandeling zeer belangrijk.
Deze nabehandeling duurt zeker enkele weken.
Adviezen voor schoonmaken
Door het achterblijven van bloedkorsten en slijm kan littekenweefsel
ontstaan dat de openingen weer verkleint en zo het effect van de
operatie vermindert. Daarom krijgt u als u naar huis gaat een recept
mee voor spoelwater (fysiologisch zout), neusspray of neusdruppels
en soms ook antibiotica. Neusspoelen bestrijdt ook een eventuele
onaangename geur.
Volg de onderstaande adviezen goed op :
• spoelen: u hebt een recept meegekregen voor enkele flessen fysiologisch
zout (NaCl 0.9%) en een 20cc spuit. Hiermee kunt u al vanaf
de tweede dag dat u thuis bent de neus gaan spoelen. Dit doet u
door, voorovergebogen boven de wasbak, een spuit rustig in uw
neus te spuiten terwijl u de neus opsnuift. Doe dit rustig. Naarmate
u er meer aan gewend bent geraakt, mag u iets krachtiger spoelen.
U mag gerust enkele spuiten per kant gebruiken. Als de flessen
leeg zijn, kunt u zelf een zoutwateroplossing maken door een
afge streken theelepel keukenzout op te lossen in een glas lauw
kraan water.

• neusspray: in de meeste gevallen krijgt u een neusspray of neusdruppels
voorgeschreven. Gebruik deze volgens voorschrift van
de arts. Gebruik de spray of druppels na het spoelen, maar laat de
neus wel eerst goed uitdruppelen.
• antibiotica: de eventueel voorgeschreven antibiotica volgens recept
innemen. Kuur altijd afmaken, tenzij zich een overgevoeligheidsreactie
voordoet. In dat geval moet u contact opnemen met de
polikliniek KNO.
Aanvullende adviezen
• snuiten: snuit de eerste paar dagen na de operatie de neus niet,
omdat dan lucht en ontstekingsproducten buiten het zeefbeen
geperst kunnen worden. Ophalen mag wel.
• bloeden: de eerste week kan er regelmatig nog wat bloed of stolsels
uit de neus komen. Dit is normaal. Het vrijkomen van korsten
of stolsels kan zelfs enige weken aanhouden. Blijf goed spoelen.
Als er veel helderrood bloed uit de neus stroomt, moet u contact
opnemen met de polikliniek KNO.
• roken en alcohol: de eerste dagen na de operatie is het verstandig
om niet te roken en geen alcohol te drinken. Voorgoed stoppen met
roken is natuurlijk nog beter. Ook raden we aan om in deze periode
prikkelende stoffen te vermijden.
• verstopte neus: gebruik geen andere neusdruppels dan die u zijn
voorgeschreven! Als de neus erg verstopt is, helpt een keertje extra
spoelen. Zet het hoofdeinde van uw bed wat omhoog.
• weer aan het werk: doe de eerste week geen zwaar lichamelijk werk
en neem voldoende rust. Als u zich goed voelt, kunt u dan weer
gewoon aan het werk gaan.
7

8
Controle en genezing
Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u een controleafspraak mee.
Meestal is deze na ongeveer een week. Dan worden de eventuele
tampon netjes die in de neus kunnen zitten, verwijderd en wordt de
neus verdoofd met watjes, waarna het operatiegebied wordt gereinigd.
De volledige genezing duurt enkele weken en bij ernstig ontstoken
neusbijholten soms maanden. Soms is het nodig dat u een aanvullende
kuur medicijnen krijgt voorgeschreven om het slijmvlies
rustig te maken.
Tot slot
Het is uiteraard niet mogelijk om in deze brochure alle details voor
elke situatie te beschrijven. Hebt u na het lezen ervan nog vragen of
wilt u meer informatie, dan zal de KNO­arts u tijdens het spreekuur
graag te woord staan. Het kan handig zijn uw vragen van tevoren op
papier te zetten. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de website
van de Nederlandse Vereniging voor Keel­, Neus­ en Oorheelkunde te
raadplegen via www.kno.nl, rubriek ‘voorlichting’.
Isala klinieken
Locatie Weezenlanden
Polikliniek KNO, poli 13
Groot Wezenland 20
8011 JW Zwolle
Postbus 10500
8000 GM Zwolle
t (038) 424 23 84
buiten kantooruren:
t (038) 424 71 36

Verantwoording
Deze brochure is samengesteld door de maatschap KNO in
samenwerking met de stafdienst Concerncommunicatie van de Isala
klinieken. Hierbij is gebruik gemaakt van voorlichtingsmateriaal van
de Nederlandse Vereniging voor Keel­, Neus­ en Oorheelkunde.
5334 (SAP 326807) / 0213

www.isala.nl