HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

C V L
96
Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen
leer met echte vleugels, de verjaagloer kan simpel worden gehouden bijvoorbeeld
een opgevulde plastic zak met enige verzwaring en ieder geval met herkenbare
vleugels (losse lappen plastic of iets dergelijk). De loer moet een afmeting hebben
van 15-20 cm met een touw van ca. 1.50 – 2.00 meter en niet te zwaar zijn,
vanwege mogelijke beschadigingen bij het neerkomen.
11.3 De aanwezigheid van mensen
De meeste vogels zijn zeer wantrouwend ten op zicht van de mens, vooral die
soorten die regelmatig als schadelijk wild worden bejaagd zoals kraaien, eksters,
houtduiven en traditionele jachtprooisoorten als eendachtigen, fazanten en
patrijzen. Juist vanwege het vrijwel ontbreken van mensen en loslopende honden
(zeer herkenbaar voor vogels), zijn vliegvelden, ondanks de voor de mens
onaanvaardbare hoeveelheid geluid en het aanwezige gevaar, bijzonder
aantrekkelijk voor vogels en zoogdieren.
Opvallend is dat vogels rustig op de grond blijven zitten onder de vleugels van
langs taxiënde vliegtuigen of nabij het stoppende voertuig van de vogelwacht
vliegen, echter wanneer iemand uit een voertuig stapt of anderszins lopend in de
buurt komt vluchten de vogels meestal direct. Zelfs wanneer ze niet direct en
masse wegvliegen doen ze dat vaak in groepjes verspreid over enkele minuten. Het
moet worden onderstreept dat de mens, zeker in combinatie met andere
verjaagmiddelen, een zeer effectieve vogelverschrikker is. Het uitstappen heeft
tevens het voordeel dat rondom kan worden waargenomen, bovendien kan er
worden geluisterd naar de geluiden die voor het oog onzichtbare vogels maken en
die op deze wijze kunnen worden gelokaliseerd.
Vogelaanvaringspreventie kan aanmerkelijk worden versterkt door de zichtbare
aanwezigheid van de vogelwachters op de luchthaven.
Vogelwachters hebben er meestal weinig zin in om lopend het veld in te gaan, voor
vogels zichtbaar aanwezig te zijn en vreemde acties als het met de armen
klapwieken en met de loer draaien uit te voeren. Het feit dat deze methoden zo
effectief blijken zou juist een aansporing moet zijn om dit toch te doen. In een
omgeving waar door collega’s veel high tech apparatuur wordt gebruikt om een
glad verloop van het operationele luchthavenproces te bewerkstelligen worden
deze simpele verjaagtechnieken vaak als lachwekkend gezien. Dat is bijzonder
jammer want ze werken dus wel. De meeste mensen benaderen de vogelbestrijding
op een relaxte wijze maar zo werkt het niet. Vogels zijn niet bereid mee te werken,
ze weigeren zich te verplaatsen of te laten verjagen, de vogelwachters moeten dan
ook bereid zijn alle noodzakelijke stappen te nemen om hun doel te bereiken.
Vogels op een vliegveld zijn te beschouwen als een incident waarop ook zodanig
moet worden gereageerd en niet als de eerste beste routinematige handeling.
11.4 Het gebruik van border collies
De zeer grote hoeveelheden overwinterende kieviten in het westen van Nederland
bezorgden het luchtverkeer en de vogelwacht op Schiphol de afgelopen 15 jaar
grote problemen. De kieviten foerageerden eerst op de omringende bouwlanden
en later in het seizoen, veelvuldig tussen het lange gras op de luchthaven. Met de
conventionele verjaagmethoden was het niet altijd mogelijk de dieren te verjagen,
hetgeen zelfs tot verminderde capaciteit leidde. Naar aanleiding van ervaringen en
Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0
Nederlandse Luchthavens november 2006