HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

C V L
11 Aanvullende verjaagmethoden
95
11.1 Verjagen door middel van armbewegingen
Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen
Vogels kunnen roofvogels, die op hen jagen, herkennen aan de aard van hun
vliegbewegingen. Een bijzonder effectief verjaagmiddel dat de mens kan benutten
door zijn uitgestrekte armen langzaam omhoog en omlaag te bewegen zodat dit,
mits goed uitgevoerd, door de te verjagen vogels wordt uitgelegd als de vleugelslag
van een grote roofvogel. Vrijwel alle vogelsoorten zullen daarop direct reageren en
opvliegen.
Verjaging met armbewegingen vindt als volgt plaats:
De vogelwachter moet duidelijk in contrast zijn met de achtergrond;
Met het gezicht naar de te verjagen vogels toe staan. Vogels van opzij zullen niet reageren;
Het aantal armslagen moet ca. één slag per twee seconden bedragen. Met gestrekte armen omhoog
en omlaag in een betrekkelijk kleine hoek ten opzichte van de horizon. Een veel gemaakte fout,
misschien uit het idee “voor joker” te staan is de armen te snel te bewegen met een overdreven
buiging in elleboog en vuist. Dit werkt dus niet.
11.2 De loer
De loer van een valkenier is een opgevuld leren zakje, gewoonlijk met
vogelvleugels, met een brokje vlees erop bevestigd, dat aan een touw wordt rond
gedraaid. Dit gebeurd om de aandacht te krijgen van zijn valk en hem weer op de
vuist te krijgen. Valken worden op sommige luchthavens gebruikt om vogels te
verjagen. Opgemerkt werd dat het draaien van de loer alleen al groepen vogels te
verjagen bleek te verjagen. Eerst dacht men dat het draaien van de loer werd
geassocieerd door de vogels met het feit dat een aanval door een valk kon worden
verwacht. Later bleek echter dat op vliegvelden waar nog nooit met valken was
gewerkt het draaien met een loer een sterk verjagend effect had op veel
vogelsoorten. Hoewel het gebruik van de loer op zich al een goed effect heeft,
bleek dat het hoog in de lucht gooien ervan en het op de grond laten neerkomen
met klapperende vleugels bijna steeds groepen vogels tot op honderden meters
afstand deed opvliegen en vluchten. Deze reageerden blijkbaar alsof de vallende
loer een vogel in problemen was. Ze komen soms, net als bij het afspelen van
angstkreten, kijken wat er aan de hand is en als de voorstelling net zo realistisch is
als het zwaaien met een lap bij het afspelen van angstkreten, vluchten ze
onmiddellijk. Bijna ieder object wat in de lucht wordt gegooid en weer op de grond
valt heeft effect op het verplaatsen van vogels. Het beste effect wordt echter
verkregen met echte kadavers. Dit laatste is echter onpraktisch daar kadavers niet
lang meegaan en al snel gaan stinken. De loer is een praktisch alternatief voor het
gebruik van kadavers. Hij kan naar grote hoogte worden gegooid, hetgeen het
effect schijnt te vergroten, daar met het touw een slingereffect kan worden
uitgevoerd. De loer is effectief bij de meeste vogelsoorten en kan worden gebruikt
op plaatsen waar lichtkogels niet kunnen worden toegepast bijvoorbeeld in de
nabijheid van mensen of vee of bij potentieel brandgevaar. De valkeniersloer is van
Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0
Nederlandse Luchthavens november 2006