HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

C V L
10 Verjaging door middel van lichtkogels
89
10.1 Achtergronden
Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen
Het vogelverjaagpatroon of de lichtkogel is in z’n oorspronkelijke vorm een kaliber
12 jachtgeweerpatroon waarbij de kogellading is vervangen door een vertraagde
lichtknallading, net als vuurwerk, zodat het projectiel op enige afstand van het
geweer tot explosie komt. Deze lichtkogels kaliber 12 kunnen met behulp van een
jachtgeweer worden verschoten, echter dit is onhandig, gevaarlijk en slecht voor de
loop van het geweer. Ze worden meestal afgeschoten uit een 2.5 of 4 cm
signaalpistool waarin een kaliber 12 inzetstuk is gemaakt. Soms worden ook
speciaal handgemaakte kaliber 12 pistolen gebruikt. Ook worden 1.5 cm (15 mm)
lichtkogels aangeboden, deze worden afgevuurd uit een omgebouwd startpistool,
dit wordt vanwege de veel mindere kwaliteit/effectiviteit echter afgeraden.
Een andere mogelijkheid is kaliber 12 patronen zonder kogellading af te vuren uit
jachtgeweren. Ook hiervoor geldt; onhandig, weliswaar goedkoop, maar weinig
effectief. De vogelverjaaglichtkogel is veruit het meest gebruikte verjaagmiddel;
zeker in West Europa. Kaliber 12 lichtkogels hebben een combinatie van bruikbare
eigenschappen die bij andere standaard middelen ontbreken, uitgezonderd de
operationele lichtkogels af te vuren uit het 1.5 inch Verypistol. Deze zijn nog
effectiever dan de kaliber 12 lichtkogels, doch minimaal 100% duurder.
Voordelen gebruik vogelverjaaglichtkogel:
De reactie is; onmiddellijk wegvliegen van de knal;
Het gebruik geeft de mogelijkheid vliegende vogels in bepaalde richtingen (bij) te sturen;
Het verjaageffect kan verder reiken dan tot waar de vogelwacht zelf kan komen.
NB. Als lichtkogels niet volgens voorschriften worden gebruikt kunnen ze gevaarlijk
zijn, het hanteren van operationele voorschriften is dus van groot belang.
10.2 Het gebruik van lichtkogels op vliegvelden
10.2.1 Schieten midden in een groep vogels
Verondersteld zou worden dat dit een groot effect heeft omdat het verjaagmiddel
zo dicht mogelijk bij de te verjagen groep wordt gebracht. Met die gedachte
proberen vogelwachters dan ook vaak in een groep vogels te schieten. De vogels
reageren in paniek met snelle dwarrelenden vliegbewegingen om zo snel mogelijk
uit de buurt van de explosie te komen. De groep raakt verspreid en de dieren
komen vaak niet meer bij elkaar. Ze reageren niet meer tegelijk en de vogelwacht is
opgezadeld met verwarring en waarschijnlijk ook met verwarde groepjes vogels die
alle kanten opvluchten. Ervaring heeft geleerd dat het eenvoudiger is om een
compacte groep vogels, als ware het een kudde, over de grens van het vliegveld te
verdrijven. Het schieten in een groep moet dan ook worden vermeden. Het kan
echter nodig zijn om vogels die eerdere pogingen tot verjaging hebben genegeerd
extra stress toe te brengen - een stress vergelijkbaar met het afschieten van enkele
Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0
Nederlandse Luchthavens november 2006