HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

C V L
85
Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen
scholekster. Maar als ze in gezelschap zijn van soorten die wel ontvankelijk zijn
voor angstkreten volgen ze ook dat voorbeeld en vertrekken mee.
9.3.3 De reactie van kleine groepjes
Vogels hebben net als mensen een verschillend temperament. Niet alle individuen
reageren gelijk op het afspelen van angstkreten. Vaak is het zo een nerveuze vogel
eerder zal wegvliegen. Kleine groepjes reageren vaak slecht omdat daarin die één
of twee nerveuze dieren ontbreken die de aanstoot moeten geven. Bij groepen
bestaande uit veel vogels voelen de dieren zich, als ze naar een aanvaller stoten,
door het grote aantal veiliger. Dit effect ontbreekt waarschijnlijk bij kleine groepen
vogels zodat ook hierdoor een slechte reactie op de angstkreten optreedt.
9.3.4 Afspeeltijd
Het afspelen moet rond 90 seconden duren om de dieren de mogelijkheid te bieden
te naderen en de locatie vast te stellen. De doelgroep moet tussen 1 en 20
seconden in de lucht komen bij het horen van de angstkreten. Als ze aarzelen zwaai
dan kort met een lap (gebruik een witte voor meeuwachtigen en een zwarte voor
kraaiachtigen etc.) dat geeft een aanvullende stimulans (het lijkt waarschijnlijk een
beetje op een slachtoffer dat tegenstribbelt), gebruikelijk vliegen de dieren dan
direct op. De lap moet maar heel kort worden gezwaaid want vogels hebben
scherpe ogen en kunnen maar kort voor de gek (het lapje) worden gehouden. De
verwijdering van vogels door angstkreten is tijdelijk, de angstkreet is een
waarschuwing voor mogelijk gevaar en geen verjaagmiddel. Het vraagt ongeveer
10 minuten voordat de vogels het veld hebben verlaten. Er is hierbij helaas geen
controle over de verdwijnrichting. Als de vogels na het afspelen nog een tijdje rond
blijven hangen boven het veld kan het nodig zijn lichtkogels te gebruiken om hun
vertrek te bespoedigen. De reactie op angstkreten is tegenstrijdig met die op
lichtkogels. De nieuwsgierigheid bij het horen van angstkreten is zeer verschillend
van het vluchtgedrag bij het afschieten van lichtkogels. Lichtkogels moeten/mogen
dan ook nooit tijdens het ten gehore brengen van angstkreten worden afgeschoten
het resultaat daarvan is verwarring en chaos.
9.3.5 Plaats van afspelen
Aspecten die van belang zijn met betrekking tot het voertuig:
Het voertuig moet stilstaan teneinde de vogels in staat te stellen naderbij te komen en de plaats van
de kreet te bepalen;
Het front van het voertuig moet naar de vogelgroep worden gericht, daar luidsprekers een
betrekkelijk nauwe (30 graden) bundel geluid produceren. Tevens kan zo dat de reactie van de vogels
goed worden gezien;
Bij een krachtige wind moet het voertuig boven de wind worden geplaatst om er zeker van te zijn dat
de dieren het geluid goed horen;
Het voertuig moet op ongeveer 100 meter afstand van de doelgroep staan, dichterbij kan de vogels al
verstoren voordat het afspelen begint, verder weg kan tot gevolg hebben dat de dieren de kreten niet
horen, zeker als er achtergrondlawaai van vliegtuigen voorkomt.
Kieviten vliegen vaak op en blijven op enige afstand rondcirkelen, het kan dan
noodzakelijk zijn naderbij te komen en het voertuig zo te draaien dat de dieren in
Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0
Nederlandse Luchthavens november 2006