HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

C V L
8 Principes van vogelverjaging
79
8.1 Basisidee
Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen
Verjaging berust op het overtuigen van vogels dat een relatief gevaarloos door de
mens gegeven signaal een aanwijzing is voor de aanwezigheid van echt gevaar.
8.2 Soorten verjaagmiddelen
8.2.1 Onbekende dingen en onverhoedse acties of bewegingen
Dieren/vogels weten niet of vreemde objecten of onverwachte bewegingen
gevaarlijk voor ze zijn dus proberen ze zulke dingen te mijden. Bekende
verjaagmiddelen die reacties opwekken zijn gekleurde windmolentjes en
gaskanonnen. Als de verschrikker enige tijd op dezelfde plaats is gebleven of
langere tijd in werking is geweest zullen vogels ze proberen te benaderen om te
zien of ze werkelijk gevaar op leveren. Hoe vaker vogels zijn blootgesteld aan
nieuwe verjaagmiddelen hoe meer gelegenheid ze hebben om te leren dat ze
gevaarloos zijn en dus kunnen worden genegeerd. Hoe ongewoner, intensiever,
moeilijker te traceren en minder voorspelbaar de verjaagtechniek, des te kleiner de
kans dat vogels er aan gewend raken. Het niet meer reageren op verjaagmiddelen
en het optreden van gewenning is één van de eenvoudige vormen van leren bij
diersoorten. Een plotseling hard geluid dat vogels eerst onmiddellijk deed
wegvliegen heeft een toenemend verminderend effect. Na verloop van tijd vliegen
de vogels niet meer zo ver weg en komen sneller terug tot het moment dat ze zich
er niets meer van aantrekken en gewoon blijven zitten. Als het verjaagmiddel een
tijdje wordt weggehaald of het veranderd, komt de vluchtreactie (tijdelijk) weer
terug. Hoe langer de periode zonder verjaagmiddel hoe sterker de versnelde reactie
zal zijn, hoewel het nooit meer het resultaat oplevert als bij de eerste keren, de wet
van de verminderde meeropbrengst treedt in werking. Voortgaan met het apparaat
waar de vogels niet meer op reageren kan ertoe leiden dat de werking van
soortgelijke apparatuur ook verminderd.
Om gewenning te voorkomen geldt voor het gebruik van verjaagmiddelen de
volgende:
In de praktische zin zo min mogelijk gebruiken;
Zo intens mogelijk verjagen;
Kortstondig gebruiken;
Wisselen van opstelplaats, verschijningsvorm en geluid;
Moeilijk zijn te lokaliseren en waar te nemen.
8.2.2 Verjaagmiddelen die natuurlijke vijanden nabootsen
Vanwege boven omschreven redenen is het onwaarschijnlijk dat nieuwe
bewegende of lawaaimakende verjaagmiddelen langere tijd effectief zullen blijven.
Veel vogels hebben natuurlijke vijanden in de vorm van roofvogels of roofdieren.
Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0
Nederlandse Luchthavens november 2006