HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

C V L
52
Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen
5.3 Landschappelijke aankleding en andere vogelleefgebieden
5.3.1 Landschapsarchitectuur
De ontwikkeling van landschapsplannen brengt gewoonlijk de aanleg van
beplantingen, singels, struiken en solitaire bomen met zich mee. Ook vindt men in
dergelijke plannen veelal kort geschoren gazons en sierwaterpartijen. Bosjes en
bomen verschaffen schuilplaatsen, broedgelegenheid en voedsel voor vele
vogelsoorten. Sierwater is een ideaal leefgebied voor allerlei watervogels. Het
gevaar van landschappelijke aankleding van een luchthaven of de directe omgeving
daarvan is dat zulks in potentie vogelaantrekkend is.
Te verwachten problemen bij landschappelijke aankleding van de luchthaven:
Dichte beplantingen kunnen op termijn een spreeuwenslaapplaats herbergen.
Beplantingen waarin overvloedig vruchten en bessen voorkomen kunnen wintervoedsel opleveren
voor diverse vogelsoorten als; spreeuwen, lijsterachtigen en andere zaad-etenden. Deze vogels
kunnen zich vanuit hun beschutte positie gemakkelijk naar het open terrein rond de banen begeven
en daar op zoek gaan naar insecten.
De aanleg van vijvers en grootschalige waterpartijen kunnen meeuwen en andere grotere watervogels
aantrekken die vervolgens gaan pendelen tussen de aangelegde plas en omringende wateren of
voedselterreinen met als gevolg een groot aantal vogelbewegingen over de luchthaven.
5.3.2 Spreeuwenslaapplaats
De aanleg van landschappelijke beplantingen draagt altijd het risico in zich dat op zich
daarin op enig moment een spreeuwenslaapplaats kan gaan vestigen. Dit is
onvoorspelbaar en eerder een potentieel aanwezige mogelijkheid dan een voorspelbare
waarschijnlijkheid. Het verschijnsel spreeuwenslaapplaats en hoe daar mee om te gaan,
is eerder beschreven in 4.8.1. In het kader van groenaanleg en het voorkomen van het
ontstaan van spreeuwenslaapplaatsen wordt nog op het volgende gewezen
Cultuurtechnische maatregelen met betrekking tot het ontstaan
spreewenslaapplaatsen:
De aantrekkelijkheid kan worden verminderd door een lagere beplantingsdichtheid in en tussen de
rijen. Vroegtijdige uitdunning van de beplanting en het open laten van stroken zodat het sociaal
contact voor de dieren vermindert werkt preventief. Daar waar beplanting als afscherming moet
dienen kan een wisselend plantverband worden aangehouden;
Houdt er rekening mee dat het noodzakelijk kan zijn dat er bij het ontstaan van een slaapplaats zwaar
moet worden gedund of dat de gehele beplanting moet worden gerooid;
Alvorens te dunnen of te rooien kan in de avondschemer worden geprobeerd met lawaai, lichtkogels
en dergelijke (zie ook 4.8.1.) de spreeuwen te verjagen. Dit vergt mankracht en men moet zich wel
realiseren dat door de verjaging en de hierdoor opvliegende spreeuwen het aanvaringsgevaar tijdelijk
kan toenemen.
5.3.3 Vruchten en bessen
Vinkachtigen, lijsterachtigen en spreeuwen voeden zich gewoonlijk met vruchten
en bessen. Groepen vinken komen alleen in het landingsterrein als er zaden van
gras en kruiden aanwezig zijn. De inheemse lijsterachtigen vormen in het algemeen
geen groepen en zijn zeldzaam in het open veld waar te nemen. In de voor- en
Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0
Nederlandse Luchthavens november 2006