HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

01.09.2013 Views

C V L 50 Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen doorgelicht en waar nodig worden aangepast. Indien aanpassing niet mogelijk is, of deze om andere redenen ongewenst wordt geacht, zullen reeds in het planstadium de beheerconsequenties ter voorkoming van het extra vogelaanvaringsrisico moeten worden beschouwd en gepland, opdat mankracht en middelen tijdig ter beschikking zijn. 5.1.4 Het herkennen van (toekomstige) aantrekkelijkheid Ontwikkelingen op, maar vooral ook in de omgeving van luchthavens brengen veelal belangrijke beleidsbeslissingen en grote uitgaven met zich mee. De Coördinator Vogelaanvaringspreventie (C.V.) is veelal goed op de hoogte van lokale vogelconcentraties en bewegingen en dient dus een sleutelrol te spelen bij ontwikkelingen op of in de omgeving van de luchthaven. Door het analyseren van mogelijke problemen, het uitdragen van argumenten en mogelijke oplossingen dient hij er voor zorg te dragen dat het belang van luchtvaartveiligheid en de vogelaanvaringspreventie mee wordt gewogen voor dat er onomkeerbare besluiten worden genomen. 5.2 Speciale luchthaven vogellandschappen en aantrekkelijkheden 5.2.1 Algemeen Zoals eerder opgemerkt is ieder vliegveld in vele opzichten uniek; de grootte, de vorm van het banenstelsel, het type verkeer, het specifieke klimaat, de ligging, het bodemtype, de inrichting van omgeving etc., etc. Toch zijn er ook veel overeenkomende zaken die specifiek vogelaantrekkend zijn. Sommige van deze vogelaantrekkende zaken kunnen door ingrepen in de terreininrichting wel degelijk in positieve zin worden aangepakt. 5.2.2 Open veld Een ruime en overzichtelijke inrichting van een terrein geeft - met name grote groepen - vogels het gevoel van veiligheid. Door de vele paren ogen in een groep is een vroegtijdige waarschuwing voor naderend gevaar gewaarborgd. Dergelijke open terreinen – vergelijkbaar met een open weidelandschap - trekken vele soorten en grote groepen vogels aan. Vlakke open ruimten zijn onvermijdbaar op een luchthaven, immers een vliegtuig heeft een groot vlak en obstakelvrij gebied nodig voor de start- en landingsoperatie. Daarnaast moet er bij het taxiën en op het platform ook de nodige vrije ruimte aanwezig zijn. De specifieke aantrekkingskracht van grote open grasvelden is door grashoogte beheer wel degelijk te reguleren. Meer hierover is te vinden in hoofdstuk 7. 5.2.3 Ongewervelde voedseldieren Veel vogelsoorten zijn voor hun hoge energiebehoefte afhankelijk van wormen, slakken, spinnen, duizendpoten en vele andere soorten insecten en larven. Deze ongewervelde dieren zijn overvloedig aanwezig in het grasland en de onderliggende grond. Door het gras veelvuldig kort maaien wordt dit bodemleven bevorderd en zijn de diertjes beter bereikbaar voor vogels. Deze enorme voedselvoorraad wordt benut door meeuwen, kieviten, goudplevieren en andere waadvogels, kraaiachtigen, spreeuwen, veldleeuweriken en lijsterachtigen. Vliegende insecten die voortkomen uit in de grond levende larven en poppen zoals de langpootmug, mieren soorten en motten, trekken vooral gier-, boeren-, en huiszwaluwen, spreeuwen en kokmeeuwen aan. Bestrijding van deze ongewervelde dieren kan met chemische middelen. Echter gelet op de diverse levensstadia van de Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0 Nederlandse Luchthavens november 2006

C V L 51 Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen diverse soorten is herhaling van de bestrijding met verschillende middelen of cocktails noodzakelijk. In Nederland is vooral in verband met de bodem en oppervlaktewaterverontreiniging met de residuen van de diverse middelen en de hoge kosten die bestrijding op grote oppervlakken met zich mee brengt, besloten insecten niet chemisch te bestrijden. Bij specifieke problemen bijvoorbeeld met uitvliegende mieren uit nesten langs de startbanen en de komst van grote groepen kopmeeuwen dientengevolge, kan worden overwogen in overleg met een deskundige op het gebied van chemische bestrijding dit probleem tijdig aan te pakken. 5.2.4 Gewervelde diervoedsel Mollen, ratten, veldmuizen, konijnen, hazen, fazanten, patrijzen en eendachtigen alsook kleinere zangvogels zoals veldleeuweriken dienen als voedsel voor andere vogels. Zij komen algemeen op luchthavens voor. Kleine zoogdieren als muizen, ratten en mollen worden vooral bejaagd door torenvalken, buizerds, uilen, reigers en kraaiachtigen. Soms zijn ook zilvermeeuwen op muizenjacht. De muizenpopulatie kent pieken en dalen en varieert in een tijdsbestek van 2 a 3 jaar. In de piekjaren worden door het grote voedsel aanbod boven normaal veel predatoren aangetrokken, dit kan uiteraard voor problemen zorgen, maar ook wordt ook door wortelvraat schade aan de grasmat aangericht wat weer andere problemen met zich mee brengt. Na het nemen van proeven op Schiphol is besloten de muizen niet met gif te verdelgen. De wijze van aanbieden van het gif brengt met zich mee dat dit zeer arbeidsintensief en operationeel nauwelijks uitvoerbaar is. Gekozen is het te veel aan predatoren weg te vangen of te bejagen. Mollen worden vanwege schade aan grasmatten en maaiapparatuur en het bevriezen van winternesten bestreden met klemmen. Omdat het bij mollen in vergelijking met muizen om veel kleinere aantallen per hectare gaat, is dit te doen. Ratten worden nabij watergangen voornamelijk vanwege volksgezondheidsaspecten met gif besteden. Van het overig genoemde klein wild worden vooral jonge dieren gepredeerd. De populatie wordt zoals neergelegd in het faunabeheerplan op een laag en beheersbaar peil gehouden. Konijnen kunnen naast vraatschade aan de grasmat aanzienlijke schade aanrichten door ondergraving van verhardingen en het aanknagen van verlichtingskabels. Daarnaast trekt een grote populatie konijnen en sterfte hiervan bij myxomatose predatoren als buizerd, reiger, kiekendief en zilvermeeuwen aan. Een te veel aan konijnen kan door dag- en nacht bejaging worden weggenomen. 5.2.5 Plantaardig voedsel Gelukkig is het aantal plantenetende vogelsoorten op een luchthaven beperkt. Gewoonlijk gaat het om ganzen, smienten en meerkoeten en dan alleen als het gras/gewas kort en mals is. Het gras zelf is niet zo aantrekkelijk voor grasetende vogels maar met name de ertussen groeiende kruiden kunnen grote hoeveelheden vogels aantrekken. Voor duivensoorten, vinkachtigen en andere zangvogels dienen de blaadjes, bloemen en zaden van kruiden als klaver (Trifolium spc), madeliefje, paardebloem, vogelmuur en andere soorten als voedsel. Met name op plaatsen waar een duivenprobleem ontstaat door de groei van vogelmuur is chemische bestrijding van het kruid de meest probate oplossing. Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0 Nederlandse Luchthavens november 2006

C V L<br />

51<br />

Commissie Vogelaanvaring<strong>en</strong> Luchtvaartuig<strong>en</strong><br />

diverse soort<strong>en</strong> is herhaling van de bestrijding met verschill<strong>en</strong>de middel<strong>en</strong> of<br />

cocktails noodzakelijk. In Nederland is vooral in verband met de bodem <strong>en</strong><br />

oppervlaktewaterverontreiniging met de residu<strong>en</strong> van de diverse middel<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />

hoge kost<strong>en</strong> die bestrijding op grote oppervlakk<strong>en</strong> met zich mee br<strong>en</strong>gt, beslot<strong>en</strong><br />

insect<strong>en</strong> niet chemisch te bestrijd<strong>en</strong>. Bij specifieke problem<strong>en</strong> bijvoorbeeld met<br />

uitvlieg<strong>en</strong>de mier<strong>en</strong> uit nest<strong>en</strong> langs de startban<strong>en</strong> <strong>en</strong> de komst van grote groep<strong>en</strong><br />

kopmeeuw<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t<strong>en</strong>gevolge, kan word<strong>en</strong> overwog<strong>en</strong> in overleg met e<strong>en</strong><br />

deskundige op het gebied van chemische bestrijding dit probleem tijdig aan te<br />

pakk<strong>en</strong>.<br />

5.2.4 Gewervelde diervoedsel<br />

Moll<strong>en</strong>, ratt<strong>en</strong>, veldmuiz<strong>en</strong>, konijn<strong>en</strong>, haz<strong>en</strong>, fazant<strong>en</strong>, patrijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong>dachtig<strong>en</strong><br />

alsook kleinere zangvogels zoals veldleeuwerik<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> als voedsel voor andere<br />

vogels. Zij kom<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong> op luchthav<strong>en</strong>s voor. Kleine zoogdier<strong>en</strong> als muiz<strong>en</strong>,<br />

ratt<strong>en</strong> <strong>en</strong> moll<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vooral bejaagd door tor<strong>en</strong>valk<strong>en</strong>, buizerds, uil<strong>en</strong>, reigers<br />

<strong>en</strong> kraaiachtig<strong>en</strong>. Soms zijn ook zilvermeeuw<strong>en</strong> op muiz<strong>en</strong>jacht. De<br />

muiz<strong>en</strong>populatie k<strong>en</strong>t piek<strong>en</strong> <strong>en</strong> dal<strong>en</strong> <strong>en</strong> varieert in e<strong>en</strong> tijdsbestek van 2 a 3 jaar.<br />

In de piekjar<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door het grote voedsel aanbod bov<strong>en</strong> normaal veel<br />

predator<strong>en</strong> aangetrokk<strong>en</strong>, dit kan uiteraard voor problem<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong>, maar ook<br />

wordt ook door wortelvraat schade aan de grasmat aangericht wat weer andere<br />

problem<strong>en</strong> met zich mee br<strong>en</strong>gt. Na het nem<strong>en</strong> van proev<strong>en</strong> op Schiphol is<br />

beslot<strong>en</strong> de muiz<strong>en</strong> niet met gif te verdelg<strong>en</strong>. De wijze van aanbied<strong>en</strong> van het gif<br />

br<strong>en</strong>gt met zich mee dat dit zeer arbeidsint<strong>en</strong>sief <strong>en</strong> operationeel nauwelijks<br />

uitvoerbaar is. Gekoz<strong>en</strong> is het te veel aan predator<strong>en</strong> weg te vang<strong>en</strong> of te bejag<strong>en</strong>.<br />

Moll<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vanwege schade aan grasmatt<strong>en</strong> <strong>en</strong> maaiapparatuur <strong>en</strong> het<br />

bevriez<strong>en</strong> van winternest<strong>en</strong> bestred<strong>en</strong> met klemm<strong>en</strong>. Omdat het bij moll<strong>en</strong> in<br />

vergelijking met muiz<strong>en</strong> om veel kleinere aantall<strong>en</strong> per hectare gaat, is dit te do<strong>en</strong>.<br />

Ratt<strong>en</strong> word<strong>en</strong> nabij watergang<strong>en</strong> voornamelijk vanwege<br />

volksgezondheidsaspect<strong>en</strong> met gif bested<strong>en</strong>. Van het overig g<strong>en</strong>oemde klein wild<br />

word<strong>en</strong> vooral jonge dier<strong>en</strong> gepredeerd. De populatie wordt zoals neergelegd in<br />

het faunabeheerplan op e<strong>en</strong> laag <strong>en</strong> beheersbaar peil gehoud<strong>en</strong>. Konijn<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />

naast vraatschade aan de grasmat aanzi<strong>en</strong>lijke schade aanricht<strong>en</strong> door<br />

ondergraving van verharding<strong>en</strong> <strong>en</strong> het aanknag<strong>en</strong> van verlichtingskabels.<br />

Daarnaast trekt e<strong>en</strong> grote populatie konijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> sterfte hiervan bij myxomatose<br />

predator<strong>en</strong> als buizerd, reiger, kiek<strong>en</strong>dief <strong>en</strong> zilvermeeuw<strong>en</strong> aan. E<strong>en</strong> te veel aan<br />

konijn<strong>en</strong> kan door dag- <strong>en</strong> nacht bejaging word<strong>en</strong> wegg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

5.2.5 Plantaardig voedsel<br />

Gelukkig is het aantal plant<strong>en</strong>et<strong>en</strong>de vogelsoort<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> luchthav<strong>en</strong> beperkt.<br />

Gewoonlijk gaat het om ganz<strong>en</strong>, smi<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> meerkoet<strong>en</strong> <strong>en</strong> dan alle<strong>en</strong> als het<br />

gras/gewas kort <strong>en</strong> mals is. Het gras zelf is niet zo aantrekkelijk voor graset<strong>en</strong>de<br />

vogels maar met name de ertuss<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>de kruid<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> grote hoeveelhed<strong>en</strong><br />

vogels aantrekk<strong>en</strong>.<br />

Voor duiv<strong>en</strong>soort<strong>en</strong>, vinkachtig<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere zangvogels di<strong>en</strong><strong>en</strong> de blaadjes,<br />

bloem<strong>en</strong> <strong>en</strong> zad<strong>en</strong> van kruid<strong>en</strong> als klaver (Trifolium spc), madeliefje, paardebloem,<br />

vogelmuur <strong>en</strong> andere soort<strong>en</strong> als voedsel. Met name op plaats<strong>en</strong> waar e<strong>en</strong><br />

duiv<strong>en</strong>probleem ontstaat door de groei van vogelmuur is chemische bestrijding van<br />

het kruid de meest probate oplossing.<br />

Handboek Vogelaanvaringsprev<strong>en</strong>tie versie 1.0<br />

Nederlandse Luchthav<strong>en</strong>s november 2006

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!