HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

C V L
43
Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen
weersinvloeden - massaal op de luchthavenverhardingen neerstrijken en gaan
slapen. Ze komen dan vaak midden in de nacht Vooral op luchthavens nabij de
kust of in de nabijheid van grotere zoetwaterplassen of meren speelt dit probleem..
De kievit is eveneens een soort die zich ’s nachts op de luchthaven kan bevinden.
Ze slapen in kleinere groepen, zelfs in lang gras waar ze onder daglicht
omstandigheden niet in gaan zitten. Vanwege de aanwezigheid van (veld)muizen
zullen ‘s nachts zeker uilen het veld bejagen. Daar waar natte plekken en/of jong
gras aanwezig is, kunnen wilde eenden, smienten en watersnippen ‘s nachts
massaal naar voedsel komen zoeken. De nachtelijke aanwezigheid van vogels is
zeer verscheiden. Nachtelijke inventarisaties zullen dan ook grote verschillen geven.
Per nacht kan het resultaat zeer verschillend zijn. Ook zijner uiteraard
seizoensinvloeden. De vergelijking tussen luchthavens onderling zal ook een zeer
divers resultaat te zien geven. Weersomstandigheden, voedselaanbod door
terreinomstandigheden kunnen de nachtelijke situatie beïnvloeden. Er is hierover
echter onvoldoende bekend om betrouwbare voorspellingen te kunnen doen.
4.7.2 De noodzaak van nachtelijke activiteiten door de vogelwacht
Ondanks het feit dat er ‘s nachts minder vogels in het veld aanwezig zijn, hebben
zich ernstige vogelaanvaringen in de nachtperiode voorgedaan. Oorzaak hiervan
was veelal dat simpelweg de groepen vogels niet waren waargenomen. Kennelijk
zijn vogels zich ‘s nachts minder bewust dat ze door een vliegtuig kunnen worden
geraakt. Vooral bij een incidentele start of landing kan de aanwezigheid van
slapende vogels, die op het laatste moment worden verrast, ernstige gevolgen
hebben. Meeuwen die overdag op de baan zitten vliegen weg als ze een vliegtuig
zien aankomen, ‘s nachts gebeurt dat kennelijk niet of te laat, zodat het
aanvaringrisico extra groot is. De vogelaanvaringspreventie moet geen onderscheid
maken tussen ochtend- en avondschemer en overige delen van de nacht. Daarom
moet op luchthavens waar 24 uur per dag vliegbewegingen plaats vinden continue
vogelaanvaringspreventie plaatsvinden.
4.7.3 Nachtelijke werkwijze
Andere hulpmiddelen om vogels in het donker te ontdekken dan zoeklichten en
koplampen van het vogelwachtvoertuig zijn nauwelijks voor handen. Soms kan een
open raam helpen om vogelgeluiden te horen. De lichten die de vogels beschijnen
verstoren de vogels snel zodat vaak niet meer dan een glimp van de dieren wordt
opgevangen. Om ze daarna weer in zicht te krijgen om te zien waar ze zijn
gebleven is moeilijk. In het algemeen is het lastiger vogels ‘s nachts te ontdekken
dan overdag. Ook gerichte verjaging is ’s nachts problematisch het is vaak niet
meer dan het afrijden van start en landingsbanen zo kort mogelijk voor iedere start
of landing om na te gaan dat op dat moment de banen en soms ook de te
gebruiken rijbanen vrij van vogel zijn. Als er ‘s nachts vogels worden ontdekt
moeten die zachtjes door middel van het voertuig van de verhardingen het gras in
worden gedreven. Lichtkogels e.d. gebruiken is in principe uit den boze. Groepen
vogels die bijvoorbeeld onontdekt in de grasvelden zitten kunnen hierdoor worden
opgeschrikt en alsnog een gevaar gaan vormen. Op vliegvelden waar 24 uur per
dag vliegbewegingen plaats vinden kan evenals overdag ’s nachts zo veel mogelijk
de “vrij van vogels” status worden nagestreefd. Op basis van lokale kennis is het
mogelijk zich opdoende nieuwe slaapplaatsen en voorverzamelplaatsen van
meeuwen en kieviten tegen schemerdonker te ontdekken en deze plaatsen,
voordat de aantallen vogels te groot worden, in een kort tijdsbestek te verstoren.
Belangrijk punt is dat er gedurende de nacht regelmatig inspectieronden worden
Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0
Nederlandse Luchthavens november 2006