HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

C V L
33
Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen
3.3.3 Vogeltellingen
Gegevens omtrent vogelaantallen en de statistische uitwerking daarvan kunnen op
verschillen manieren worden gebruikt..
Voorbeelden daarvan zijn:
Bewustwording van het potentiële vogelgevaar;
Het bekend raken met seizoensveranderingen in de aantallen en soorten vogels zodat terugkerende
gevaren kunnen worden voorspeld;
Het onderkennen van de bijzondere gevaren die niet worden gedekt door normale procedures en
speciale actie vragen;
Een adequate zelf controle voor de vogelwachters om hen bij de les te houden terwijl ze zonder
directe controle in het veld zijn;
Een personeelscontrole werktuig voor de CV.
Luchthavens verzamelen al naar gelang de aanwezige bronnen allerlei gegevens
omtrent de aanwezige vogels en vogelaanvaringen. Deze gegevens worden op zeer
verschillende manieren verwerkt van eenvoudige rekenkundige samenvattingen ten
behoeve van de jaarrapportage tot complete analyses uit computerbestanden etc.
Men moet zich echter realiseren dat alle geproduceerde statistische gegevens
afwijkingen kunnen bevatten gerelateerd aan tijd, verjagingactiviteiten, personeels
inzet etc. Professionele vogelwachters moeten een continue archief bijhouden niet
alleen vanwege de beroepsdiscipline die dit vraagt maar vooral ook vanwege het
feit dat dit de minst vertekende methode van weergeven is.
3.3.4 Vogelaanvaringsgegevens
Bij de meeste vogelaanvaringen op luchthavens is een beperkt aantal vogelsoorten
betrokken. In de eerste plaats komen aanvaringen met meeuwachtigen als
kokmeeuw, zilvermeeuw, stormmeeuw, waadvogels en kieviten veel voor maar ook
goudplevieren, scholeksters, spreeuwen, leeuweriken, gierzwaluw, huis- en
boerenzwaluw, fazant, patrijs, eendachtigen, torenvalk, buizerd en kraaiachtigen
zijn niet te veronachtzamen soorten. Er is een duidelijke relatie tussen vogelgewicht
en de schade aan vliegtuigen. Kleine vogels met een gewicht minder dan 100 gram
die betrokken zijn bij een vogelaanvaring, veroorzaken in minder dan 3% schade
aan het vliegtuig. Vogels van een gemiddeld gewicht (100 – 1000 gram) in 12 %
van de gevallen en vogels met een gewicht hoger dan 1000 gram bijna 23 %.
Er is ook een sterke relatie tussen de aantallen vogels (groepsomvang) en de kans
dat het vliegtuig wordt beschadigd. Enkele vogels veroorzaken schade in 8% van
de gevallen, kleine groepjes (2-10) 14% en grote groepen (11 – 100) 40%. De
conclusie is dat soorten die zwaarder wegen dan 100 gram en in groepen op
vliegvelden voorkomen de meeste kans op schade geven. Meeuwen, waadvogels,
duiven, kraaiachtigen en spreeuwen allen komen regelmatig op vliegvelden voor,
zijn middel zwaar en leven in groepen en zijn om die reden verantwoordelijk voor
de meerderheid van de aanvaringen en veroorzaken relatief veel schade. De
betreffende vogels reageren echter goed op aanpassingen in het terreinbeheer en
op verjaagtechnieken zodat ze redelijk goed in de hand zijn te houden. Deze vogels
kunnen worden geclassificeerd als eerste prioriteitsgroep bij de preventie (zie
Hoofdstuk 17 – 22). Andere soorten die minder goed reageren op de beschikbare
verjaagmethodieken en hierdoor ook veelvuldig bij aanvaringen zijn betrokken
behoeven echter ook de nodige aandacht. (zie hoofdstuk 23 – 25). Van belang is
Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0
Nederlandse Luchthavens november 2006