HANDBOEK - Inspectie Leefomgeving en Transport

C V L
21
Commissie Vogelaanvaringen Luchtvaartuigen
Ieder vliegveld is uniek in zijn ligging, grootte, grondsoort, klimaat, omgeving en
gebruik. Vogelpopulaties zijn evenzo divers in termen van soorten, aantallen en
wijze waarop ze het vliegveld gebruiken. Het gebruikspatroon wordt verder
gecompliceerd door wijzigingen in aantallen vogels en gedrag, veroorzaakt door
bijvoorbeeld de seizoenen, het weer, agrarische activiteiten en tijden van de dag.
Vanwege die verschillen kunnen vogelaanvaringen alleen effectief worden
voorkomen en kunnen begeleidende maatregelen allen goed worden getroffen als
de soorten die het vliegveld veelvuldig bezoeken goed zijn gedetermineerd en de
ecologie en het gedrag van de vogels (zowel in het algemeen als plaatselijk) goed
wordt doorgrond. Om die reden start Deel 3 dan ook vogelkennis in algemene zin.
Vervolgens worden de soorten die veel voorkomen op Nederlandse vliegvelden in
detail omschreven waarbij aandacht is geschonken aan de herkenning en de
levenswijze. Zonder deze specifieke kennis worden strategie en maatregelen als
omschreven in de hoofdstukken 4 - 15 zonder enige betekenis.
2.4 Landgebruik
Zoals eerder aangegeven is ieder vliegveld uniek maar ze delen een aantal
overeenkomsten zoals: de egale, wijdste en open ruimte met asfalt, beton en
grasvelden, het vrijwel totaal ontbreken van voetgangers al dan niet met honden
en meestal een beperkt aanwezige bebouwing.
Een vliegveld bestaat uit een groot oppervlak met weinig afwisselend grondgebruik
en vaak veel kleinere stukjes met een afwisselend type grondgebruik (water,
gebouwen etc.). Al die terreintypen worden gebruikt door vogels. Het
landgebruikbeleid zoals beschreven in de hoofdstukken 5 – 7 heeft tot doel de
aantrekkelijkheid voor vogels te weg te nemen of te beperken, zowel op de
luchthaven als in de omgeving.
2.5 Vogelverjaging
Vanwege de veelheid van vogelsoorten, operationele en economische beperkingen,
is het onmogelijk om enkel door landgebruik (wijzigingen) de hoeveelheid vogels
sterk in aantal terug te brengen. Echter landinrichtingsmaatregelen op het vliegveld
kunnen ondanks een vogelaantrekkende inrichting buiten het veld, de
vogelaantallen op een behoorlijk lager peil houden Additionele actieve maatregelen
als patrouilleren, verjaging en bejaging zijn dan wel noodzakelijk. Kort gezegd de
combinatie van het efficiënt aanwenden van beide benaderingen - landgebruik en
actieve verjaging - benadert het ideaal van een vogelvrije luchthaven het dichtst.
Dit ondanks de karakteristieke vogelmobiliteit, de gewenning en de
gedragsaanpassing van de vogels. In het algemeen draagt bejaging niet wezenlijk
bij in het terugbrengen van de aantallen van grote en zeer bewegelijke populaties
van soorten als meeuwen, kieviten, ganzen en dergelijke. Evenwel zijn is bejaging
zeer wel bruikbaar ter versterking van verjagingmethoden als ook voor een langere
termijnoplossing van sommige lokale vogelproblemen.
2.6 Continue alert blijven
Veel van de gewoonlijk op vliegvelden voorkomende vogelsoorten zijn succesvol en
talrijk want het betreft zich aanpassende generalisten die snel gelegenheden en
Handboek Vogelaanvaringspreventie versie 1.0
Nederlandse Luchthavens november 2006