EEN FOTO-IMPRESSIE VAN 1 (NL) VN VBDBAT IN 1992

UNITED NATIONS PROTECTION FORCE
10 maart 1992 - 20 december 1995
Op 28 februari werd besloten tot oprichting van 1 (NL) VN Verbindingsbataljon. Het bataljon moest binnen UNPRO-
FOR de verbindingen verzorgen voor de twaalf infanteriebataljons, de vier sectorhoofdkwartieren en een geniebataljon. Het
Nederlandse verbindingsdienstpersoneel bemanden daar de comcens. Elk comcen bestond uit elf militairen.
EEN FOTO-IMPRESSIE VAN 1 (NL) VN VBDBAT
IN 1992
Na een lange rit van Zagreb naar Sarajevo arriveert op zaterdag 4 april 1992 het konvooi van 1(NL) VN Vbdbat bij een gloednieuw bejaardenhuis
aan de rand van Sarajevo, dat al snel de naam "Rainbow Hotel" kreeg. Drie van deVW- busjes werden bij een Servische aanval op 14
mei dermate beschadigd werden dat ze achtergelaten moesten worden. De foto is vanuit het Rainbow Hotel genomen. Het, met het voorschrift in
de hand, onbruikbaar gemaakte voertuig staat vlak voor de ingang. Alle bruikbare delen werden van de voertuigen verwijderd (in feite legitiem
kannibaliseren)
De bataljonsarts, kapitein Larie van der
Krans, is op deze foto bezig met hulpverlening
aan een moslimman, die op straat gewond
was geraakt door Servisch vuur. Achter hem
staat één van de Zweedse verpleegsters uit de
ziekenboeg. De foto is genomen enkele weken
voordat het Rainbowhotel werd aangevallen
(begin mei 1992).
Omdat in Bosnië de oorlog was uitgebroken
en de VN in Sarajevo
drukker was met haar eigen beveiliging
dan met leiding geven aan de
eenheden in de UNPA´s (UN Protected
Area´s), besloot de bataljonscommandant,
lkol Hans Vermaas,
op 9 mei om C-Ststdet/Hoofd Sectie
S1, kap Wim Voncken, en de Quartermaster
smi Willem Onstein naar
Zagreb te sturen om een geschikte locatie
te vinden voor het bataljon. De
bedoeling was dat de psycholoog, lkol
Wil Martens een aantal dagen later
zou volgen voor een interview van
"Rondom Tien op locatie". Door de
hevige gevechten in Sarajevo kon deze
echter de stad niet verlaten en kreeg het Hoofd Sectie S1, kap Wim Voncken, het verzoek om
namens hem naar de opnamen te gaan. Op de foto zijn te zien, van links naar rechts, Fiona
Valkenburg (met microfoon), kpl André Reggers (chaufeur viertonner), sld1 Patricia Schapers
(chauffeur VW-combi) en kap Wim Voncken. In het interview heeft Wim Voncken uitgelegd
dat, hoewel er een oorlog aan de gang was, de VN-ers veilig hun werk konden doen in Sarajevo.
Het noodlot wilde dat twee dagen later, op 14 mei, het Rainbow Hotel door granaatvuur
werd getroffen. De NCRV heeft de bewuste passage van het interview, na een verzoek van de
Sectie Voorlichting, niet uitgezonden.
34 INTERCOM 2003-4

Na de aanval op het Rainbow Hotel heeft het op dat moment aldaar
aanwezige personeel een aantal dagen moeten doorbrengen in de schuilkelder.
De door de Quartermaster uit Sarajevo meegebrachte veldpost
had op geen beter moment kunnen helpen bij het opbeuren van de stemming
in de kelder. Op de foto deelt de APZ, adj Dick Groenewegen van
de Weijden, de post uit. Op de foto zijn tevens zichtbaar kap Arjen
Straver, adj Koos Akker (Sectie S4) en sm Willem Onstein (van achteren
gezien). Achter de post verscholen zit het Hoofd Sectie S4, René
Bliek.
INTERCOM 2003-4
Door de verkenningsparty was op verzoek van de bataljonscommandant
een lege viertonner meegenomen. Bij de aanval sloeg een granaat
vlak voor de wagen in waardoor deze in brand raakte.
Bij de aanval raakte ook Willam´s Corner beschadigd, de plek waar door de Nederlanders elke ochtend voor aanvang van de dienst koffie werd
gedronken terwijl ze het RTL4 nieuws volgden. Het mag een wonder heten dat er op het moment van de aanval (iedereen was naar de schuilkelder
gevlucht) niemand in de corner aanwezig was.
De achterkant van het Rainbow
Hotel. Duidelijk is de schade
van de aanval te zien. Gelet
op de schade werd verondersteld
dat naast granaten ook tankvuur
het hotel had getroffen.
Ergens halverwege zit William'corner.
In juni bezoekt minister Relus
ter Beek de Nederlanders. Een
mooi moment was het bezoek aan
het Nigeriaanse bataljon in
Noord Kraijina. De minister
was duidelijk niet op de hoogte van hun tradities en ceremonie. Gekleed in een geleende regenjas
moest hij, staande op een verhoging, een eresaluut in ontvangst nemen.
35

Na het rumoerige Sarajevo bracht de locatie Belgrado wat rust in de bataljonsstaf. Toen was er ook tijd voor vertier, zoals een boottochtje over de
Sava en een picknick op een eilandje in de Sava.
lHet verblijf in Belgrado was ook niet van lange duur. Na twee maanden
moest alweer verhuisd worden, nu naar Zagreb. Het personeel van
het Putnik Hotel in Belgrado bood op 25 juli de bataljonsstaf als afscheid
een diner aan dat werd gehouden op de parkeerplaats voor het
hotel.
Na vier maanden kreeg het eerste deel van de Nederlandse missie de
VN-medaille uitgereikt. Omdat dit de eerste medailles waren, werden
deze voor die gelegenheid opgespeld door de Indiase generaal Nambiar,
C-UNPROFOR.
Tijdens de bezoeken aan de locaties van de Nederlanders
kom je nog wel eens wat bijzonders
tegen, zoals de speciale wand van de Nederlanders
bij het RUSbat en het zelfgemaakte
verwarmde "zwembad" van de hersteleenheid
op Kamp Pleso in Zagreb.
Een deel van de SDS (Sarajevo Dirty Seven) zoals de kapiteins van de bataljonsstaf zich noemden.
Op de foto staan (van links naar rechts) het lid kap Wim van Rooyen (bijgenaamd "Spy"),
de adviseur smi Rob Godin ("Joker´), de
kapiteins Arie van de Krans ("Dr. Bob"),
Robin Luiting ("Banana") en Wim
Voncken ("Gentle"). Op de foto ontbreken
de kapiteins Straver ("Freggle"), Willem
Passchier ("Mum"), Maarten Beneker en
de adviseur lkol Wil Martens ("Dad").
Aan het eind van de missie organiseerde
de SDS ter afscheid een toga-party. Luitenant-kolonel
Wim Voncken
36 INTERCOM 2003-4

HET "REDACTIONEEL" UIT DE DUTCH POST
VAN 1 SEPTEMBER 1994
A JOB WELL DONE!
Het doek voor het 1 (NL) VN Verbindingsbataljon
is definitief gevallen, "the mission
is completed". Opgericht in maart
1992, vertrokken in april van dat jaar, vele
malen uitgebreid, terug in Nederland in augustus
en vandaag - 1 september 1994 - de
feestelijke opheffing. Een goede reden voor
een speciale editie van de Dutch Post, of zoals
het in het begin heette, het Signaal Journaal.
Het was voor het eerst in de geschiedenis
van de verbindingsdienst dat een heel bataljon
werd uitgezonden. Bij andere missies waren
het altijd kleine detachementen. De uitzending
vond plaats op een moment dat de
Prioriteitennota nog bekend moest worden:
onzekerheid en vraagtekens bij velen. En dan
ook nog die uitzending.
In de afgelopen tijd hebben zo'n 2000 mensen
gediend bij bij dit heel speciale bataljon.
Heel bewust gebruik ik het woord "gediend".
Want al die mensen, beroeps of
dienstplichtig, man of vrouw, jong of minder
jong, hebben hun uiterste best gedaan
om dienstbaar te zijn. Dienstbaar in hun vak,
maar vooral aan de initiatieven om vrede te
brengen in voormalig Joegoslavië.
De UN Protection Force - UNPROFOR -
in dit land is de grootste vredesoperatie die
de VN ooit heeft ingesteld. Een dergelijke
troepenmacht is kansloos in het bereiken van
haar opdracht zonder goede en betrouwbare
verbindingen. De Nederlanders hebben
deze taak op een uitstekende manier uitgevoerd:
"the Dutch Comcens" werden een
begrip voor vakmanschap, service, inventiviteit
maar vooral ook voor sfeer. Gastvrijheid,
goede taalvaardigheden en een oprecht
interesse voor andere culturen waren de basis:
communicatie kreeg een andere dimensie.
Iedereen die zijn "Tour of Duty" bij dit bataljon
heeft verricht, zal andere gevoelens en
herinneringen hebben. Die zijn natuurlijk
Opheffing 1 (NL:) UN Vbdbat. Teruggave
vaandel/faignon in Osendrecht op 1 september
1994. (foto: archief redactie Intercom)
INTERCOM 2003-4
gebaseerd op de dingen die men zelf heeft
meegemaakt. Spannende momenten, verlof,
brieven, rotaties, dipjes, van alles. Maar terugkijkend
op de hele periode zijn er een
aantal bijzondere momenten geweest.
Allereerst in dat de start. Op vele locaties waren
de comcens eerder op de plek dan het
infanteriebataljon waaraan zij waren toegevoegd.
Veel improvisatie en gezonde Hollandse
nuchterheid was nodig om de aanloopproblemen
te overkomen. Zo ook voor
de bataljonsstaf in het hoofdkwartier in Sarajevo.
Spoedig moesten zij vanwege de beschietingen
vertrekken naar Belgrado en later
naar Zagreb. Een zeer aparte ervaring in
de eerste vier maanden.
Bij het afscheidsetentje (begin september
1994) van rotatie V13 bood Theo Ent een Tshirt
aan aan de Turkse kolonel Dincer (hoofd
G6 staf UNPROFOR).
(foto: archief maj .A.G.M. van Wanrooij)
Het hele bataljon werd diep getroffen toen
op 10 oktober 1993 in Sector West een voertuig
op een anti-tankmijn reed. Daarbij raakten
twee personen gewond, waarvan een ernstig,
sergeant 1 J.L. Weeresteijn, en liet
sergeant Willo Martens het leven. Je leven
te geven voor vrede voor een ander: een
zwaar lot. Hem was een behouden thuiskomst
niet gegund. Willo Martens, hij stierf
"in service of peace". Laten we hem nooit
vergeten.
Vanaf eind 1992 werd er vele malen gesproken
over het teruggaan van het bataljon
naar Nederland. Maar door de uitbreiding
van UNPROFOR naar Bosnië-Herzegovina
is dat niet zo snel gegaan. Dan weer wel
en dan weer niet. Uiteindelijk lagen eind
1993 de definitieve plannen op tafel die in
februari 1994 werden omgezet in het Signal
Transitions Plan (STP). Het is er dan toch
van gekomen, voor velen nog veel te vroeg.
Het STP is inmiddels achter de rug, ook een
inspanning van formaat.
Op 1 augustus jongstleden heeft de Force
Commander, luitenant-generaal Bertrand
de Lapresle, het bataljon een "Commendation"
ofwel tevredenheidsbetuiging gege-
Lkol Theo Ent in de buurt van Mostar op inspektietocht
in de Balkan (sept/okt 1994)
(foto: archief kol Th. Ent)
ven voor de gehele periode. "A job well done",
zo sprak hij tijdens de Farewell Parade,
en hij verzekerde ons "that all of us greatly
appreciated your presence. It has been an
honour for me to have people like you under
my command."
Eenieder heft in de afgelopen periode zijn
steentje bijgedragen aan het slagen van de
UNPROFOR-missie. Dat is voor sommigen
niet eenvoudig geweest, onder gevaarlijke
omstandigheden, ver van huis en in primitieve
onderkomens. Toch heeft dit gezorgd
voor een formidabel resultaat: prima service
en een uitstekende naam. Daarbij verdient
mijns inziens een categorie een speciaal compliment:
onze vrijwillig dienstplichtige soldaten.
Zij zijn altijd het hart van ons bataljon
geweest, de basis voor prestaties en
waardering. Wij zullen hen missen!
"Doe het doek maar dicht, doe het licht maar
uit", zo zong Wim Sonneveld lang geleden.
Het 1 (NL) UN Signal Battalion is vanaf
vandaag historie. Een periode om niet snel
te vergeten. Ik ben als militair trots op zo'n
eenheid, maar nog trotser dat ik daar zelf
deel van mocht uitmaken. En die trots deel
ik met allen die vandaag aanwezig zijn. Dit
gevoel kan niemand ons afnemen, immers
"it ain't much if it ain't Dutch!"
Luitenant-kolonel Th.Ent - laatste BC 1 (NL)
VN Vbdbat
37

"Blauwhelmen"bij UNPROFOR.
(foto: archief maj Siebering)
Lkol Ben Clabbers (derde commandant 1
(NL) VN Verbindingsbataljon) tijdens een
briefing bij het Nepalese infanteriebataljon
(foto: archief redactie Intercom)
Lkol Hans Vermaas (eerste commandant
1 (NL) VN Verbindingsbataljon)
verwelkomt de eerste
nieuwe rotatie. Op de foto tlnt
Yvonne Schreuder.
(foto: archief redactie Intercom)
Op 11 juni vindt in Pleso de uitreiking
plaats van het MLV diploma aan maj
Jac van Loenhout
(foto: archief redactie Intercom)
Van li naar re maj E. Nauta, lgen M. Schouten
(BLS), kol A. den Boer (C-101 Vbdgp) en
maj C.J.M. Broekhoven (inf) tijdens een
briefing.
(foto: archief Museum Verbindingsdienst)
Terugkeer van rotatie V11/V12 op 2 augustus
1994 op Schiphol
38 INTERCOM 2003-4