Bestemmingsplan Buitengebied Wymbritseradiel ... - ISZF

8
LANDSCHAPSKAART
2.2
Occupatiegeschiedenis
Ongeveer 2.000 jaar geleden woonden mensen in het noorden van het gebied
op de hoog opgeslibde kwelders, vooral langs de toen aanwezige geulen en
kreken. Men woonde op terpen; ontstaan door ophoging met huisvuil en kwelderzoden.
De mogelijkheden voor bewoning in het zuiden van het gebied waren
minder, omdat de kleilaag op het veen veel dunner was.
Gedurende de op één na laatste transgressie was bewoning onmogelijk. Daarna
vestigden de bewoners zich op de nog boven de knipklei uitstekende terpen of
wierpen nieuwe terpen op.
Door het ontstaan van de Middelzee werd het bewoonde gebied opnieuw bedreigd.
Door de aanleg van dijken beschermde men zich hiertegen (ongeveer
1.000 jaar geleden). Rond 1200 na Chr. was het in dit gebied gelegen deel van
de Middelzee geheel bedijkt.
Voor de bewoners van het land ten zuiden van de Middelzeedijken vormde het
water echter ook van de andere zijde een gevaar. Ongeveer 1100 na Chr. ontstond
de Zuiderzee. De westkust van Fryslân werd daarom bedijkt, maar de
kwaliteit van deze dijken was niet erg hoog. Dit gegeven, samen met het feit
dat in het lage Merengebied hoge grondwaterstanden voorkwamen, maakte de
kans op overstromingen groot.
Men legde daarom tegen de zuidelijke waterkering van de Middelzee aandijkingen
aan. De binnenpolders die zo ontstonden, heten de Hempolders. Verschillende
Hempolders werden vanaf 1150 beschermd door één, van Sneek naar
Tjerkwerd doorlopende dijk: de Hemdijk.
Wanneer het gebied ten zuiden van de Hemdijk ontgonnen is, is niet precies
bekend. Waarschijnlijk is het gebied in de 12 de eeuw vanaf een hogere zandrug
(de zone Osingahuizen-Sandfirden) ontgonnen. Hierop zou ook de strokenverkaveling
in dit gebied kunnen wijzen. Het onregelmatige verloop hiervan zou
te wijten zijn aan overstromingen vanuit de Zuiderzee.
2.3
Beschrijving van het huidige
landschap
De gemeente hecht veel waarde aan de landschappelijke kwaliteit en identiteit
van het buitengebied. Om een duidelijk overzicht te kunnen geven van de
landschapskenmerken en cultuurhistorische elementen die in het plangebied
voorkomen, is een landschapskaart opgesteld die als bijlage bij de planregels is
gevoegd. Voor het opstellen van de landschapskaart zijn de begrenzingen en
de belangrijkste kenmerken van de 4 landschapstypen van Wymbritseradiel als
285.00.00.01.04.toe - Bestemmingsplan Buitengebied Wymbritseradiel - 31 augustus 2010