Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

‘Hiervan is geen sprake. Waar de eigen-bijdrageregeling nog nader geconcretiseerd
wordt, betreft het veel meer uitzonderingen en regelingen voor bepaalde categorieën
patiënten. Veelal zijn die het gevolg van moeizame politieke compromssen.
Recentelijk is door Starmans (1998) aangegeven dat alleen de introductie van een
procentuele verplichte eigen bijdrage, met een niveau van ca. 50%, met een
inkomensafhankelijk maximum (van 5 tot 15% van het gezinsinkomen per jaar),
zonder de mogelijkheid tot herverzekering, voor ambulante zorg of zelfs voor alle
medische zorg wenselijk zou kunnen zijn’.
8 Een beleidstheorie is beter naarmate zij duidelijker onderscheid maakt tussen manipuleerbare
en niet-manipuleerbare variabelen.
‘Een duidelijk onderscheid wordt nergens aangetroffen. Dit is opvallend, omdat bij
medische consumptie de patiënt lang niet altijd invloed heeft op de zorg die hij
ontvangt. Bij een bezoek aan de specialist, waarop de eigen-bijdrageregeling wel
betrekking had, beslist de huisarts en niet de patiënt’.
9 Een beleidstheorie is beter naarmate zij een preciezer beeld verschaft van de actoren die bij de
uitvoering van het beleid betrokken (zullen) zijn, van hun mogelijke reacties op de
beleidsmaatregelen en van de context waarin het beleid zal worden uitgevoerd.
‘Uit de bestudering van de stukken en de bijgevoegde correspondentie blijkt dat men
zich wel heeft vergewist van de initiële ondersteuning van de maatregelen door de
ziektekostenverzekeraars (ziekenfondsraad, 1996)’.
10 Een beleidstheorie is beter naarmate het netto-effect duidelijker bepaald en geïnterpreteerd
kan worden in termen van de probleemformulering.
‘Van een duidelijke onderbouwing van het netto-effect in termen van minder gebruik
van medische voorzieningen is geen sprake. De mogelijkheid dat minder gebruik van
sommige voorzieningen gepaard gaat met meer gebruik van andere voorzieningen,
wordt wel besproken, maar nergens empirisch aannemelijk gemaakt’.
‘Kortom, de gehanteerde beleidstheorie rondom de eigen-bijdrageregeling schiet
tekort’, aldus Lako.
Literatuur over eigen bijdragen
- Bakker, F., Effecten van eigen betalingen op premies voor
ziektekostenverzekeringen, Erasmus Universiteit, Rotterdam, 1997 (diss.).
- Starmans, B., The effects of patient charges on medical utilization, expenditure, and
health, Universiteit Maastricht, 1998 (diss.).
- Sociaal en Cultureel Planbureau, Het ziekenfonds waar ligt de grens? - De gevolgen
van veranderingen in de ziekenfondsverzekering voor de medische consumptie, de
kosten van zorg en de koopkracht van huishoudens, Rijswijk, 1997.
- Verkiezingsprogramma’s van politieke partijen.
87