Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

Algemene eigen bijdragen in de gezondheidszorg kunnen in het algemeen de
volgende beoogde effecten hebben.
- Het afremmen van het onnodig gebruik van voorzieningen.
- Bevordering van kostenbewust gedrag.
- Een kostenverschuiving van de ‘publiek’ naar de private sfeer.
- Een doelmatiger systeem van gezondheidszorg.
Eigen bijdragen kunnen ook nadelen hebben.
- Er onstaat een scheve verdeling in het gebruik van voorzieningen, waardoor de
zwaksten niet evenredig aan bod komen. Het solidariteitsprincipe wordt terzijde
geschoven.
- Gezondheidszorg is een zodanig belangrijke overheidsdienst, een recht voor
burgers, dat prijs om consumptie te beïnvloeden hierbij geen relevant criterium hoort
te zijn.
- Eigen bijdragen drijven de kosten in de gezondheidszorg op want preventieve of
vroegtijdige hulp wordt afgeremd maar de veel omvangrijker of duurder hulp komt
later terug door de uitblijvende preventie.
- Het effect van de eigen bijdrage wordt beperkt door herverzekering.
- Hoge kosten voor uitvoering en controle.
Intermezzo
U bent assistent van een Tweede Kamerlid van de Fractie 2000. U krijgt de opdracht
om de eigen bijdrage in de gezondheidszorg die dateert van 1 januari 1997 te
onderzoeken: is de regeling te beëindigen? Hoe zou u te werk kunnen gaan?
a U zou de discussie in kaart kunnen brengen om zo te zien of de regeling uitvoerbaar
blijkt, gewenste effecten heeft en nog steun geniet bij betrokkenen.
b U zou de regels van een behoorlijke beleidstheorie kunnen loslaten op de eigenbijdrageregeling.
Een beleidstheorie is het geheel van veronderstellingen over beleid,
dus over doelen en beleidsmiddelen.
Beide aanpakken zouden worden gevolgd. Aanpak a is al behandeld.
Aanpak b: regels van een behoorlijke beleidstheorie toegepast
De eigen bijdrage, die wel aangeduid is als algemene eigen bijdrage, is 1 januari 1997
in de gezondheidszorg ingevoerd. Het doel hiervan was om de medische consumptie
terug te dringen en het collectieve aandeel in de financiering van de gezondheidszorg
te beperken. Tijdens de formatie na de Tweede-Kamerverkiezingen die zou leiden tot
de tostandkoming van het kabinet-Kok II, waarin minister Borst opnieuw als minister
van VWS zou aantreden, is de algemene eigen bijdrage afgeschaft. Daarvoor in de
plaats kwam het besluit om de nominale premie met f 110,- te verhogen.
De kwaliteit van de beleidstheorie: 10 hypothesen
84