Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

Een tweede advies luidt: laat geen proefballonnen op. Ballonnen oplaten lijkt erg slim,
want je kunt zien hoe de buitenwereld reageert. Het is ook een heel nuttig middel als
je nieuw beleid wilt ontwikkelen. Maar bij beleidsbeëindiging mobiliseert het testen
van publieke reacties de oppositie tegen de voorstellen. Een voorbeeld hoe
contraproductief dit werkt was te zien bij het voorstel tot sluiting van het
Openluchtmuseum te Arnhem, aannemende dat de intentie sluiting was.
Een derde advies is om de arena waarin beleid bediscussieerd wordt te manipuleren.
Het is uiterst belangrijk om te beïnvloeden wie in de discussies meedoen en wie niet.
Een goede beleidsbeëindiger kan bepaalde groepen of organisaties tot de arena
toelaten waardoor de belangen niet langer gelijk liggen. Ook kan hij proberen om
andere actoren uit de arena te verwijderen. Maar dat is meer risicovol, omdat hij die
groepen buiten de arena alsnog kan tegenkomen, zoals het ministerie van
Buitenlandse Zaken in de paspoortaffaire leerde toen het de Staatsdrukkerij buiten de
arena had gewerkt.
De kans op falende beleidsbeëindiging is groter als een terminator zich slechts op een
van beide categorieën, beleidsinhoudelijke of financieel-economische, motieven
beroept dan in geval van een combinatie: de argumentatie zal te ‘schraal’ blijken en
het aantal bondgenoten zal te beperkt zijn. Motieven zijn belangrijk, dus zorg, zo
luidt het vierde advies, dat je ze ruim voldoende in voorraad hebt. En laten het niet
alleen financiële argumenten zijn.
Literatuur over beleidsveranderingen
- Aarts, C.W.A.M., Democratische vernieuwing 1976-1996, in: Openbaar Bestuur,
1996, nr. 6, pp. 6-11.
- Boom, B. van der, Atoomgevaar? Dan zeker BB – De geschiedenis van de
Bescherming Bevolking, SDU, Den Haag, 2000.
- Coops, R. e.a. (red.), Van overheid naar markt, Sdu, Den Haag, 1995.
- Denters, S.A.H., 1976-en 1996: Reorganisatie binnenlands bestuur, 1996, nr. 9, pp. 31-
36.
- Denters, S.A.H., Het succes van falend beleid: het politiek-bestuurlijk succes van
gemeentelijk herindelingsbeleid, in: Bestuurswetenschappen, 1996, nr. 6, pp. 439-456.
- Hogwood, B.W. en B.G. Peters, Policy dynamics, Boston, 1983.
- Hogwood, B.W. en B.G. Peters, The dynamics of policy change: policy succession, in:
Policy Sciences, 1982, pp. 225-245.
- Hulsen, P. en R. Reussing (red.), Keuzen maken: Nederland tussen 1976 en 1996,
Twente University Press, Enschede, 1996.
- Jong, P. de, A.F.A. Korsten en I.M.A.M. Pröpper (red.), Permanente herstructurering
in maatschappelijke sectoren, vuga, Den Haag, 1997.
75