Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten
Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten
dat onderhouden en beveiligd moet worden. Personeel moet in een wachtgeldregeling worden opgenomen. Er moeten kosten worden gemaakt voor alternatieve voorzieningen. De privatisering van het Loodswezen bracht zoveel kosten met zich mee, dat de loodsen nog jaren in rijksdienst gehouden hadden kunnen worden. Een zesde drempel wordt gevormd door juridische barrières. Beleid kent in veel gevallen een sterke juridische verankering en is verbonden met andere regelgeving. Aan die regels kunnen rechten worden ontleend. Wie een wet wil afschaffen moet niet alleen opnieuw een politieke discussie, met de hele adviesprocedure die daar bij hoort, doorlopen. Ook kunnen de verworven rechten een aanzienlijke sta in de weg vormen. Op de een of andere manier zullen rechten afgekocht of via een andere regeling gegarandeerd moeten worden. Het uitvechten van die rechten met de juridische procedures die daarbij horen kan jaren duren. Een zevende barrière is het gebrek aan politieke prikkels. Politiek presteren komt, in de ogen van achterbannen van politieke partijen, zelden neer op het stoppen van iets. Programma’s van politieke partijen bevatten doorgaans wensen over ‘iets nieuws’. Beleidsbeëindiging leidt voor bestuurders tot moeilijk te reguleren conflicten, met onzekere uitkomsten. Dat perspectief lokt politici niet. Bovendien dient een overheid zich te houden aan normen van behoorlijk bestuur. Een overheid die tot zorgvuldige beleidsbeëindiging overgaat, kan zijn eigen tegenstand organiseren, waardoor de vaart uit het proces gaat. ‘Vaart houden’ geldt als een van de vele basisvoorwaarden voor succesvolle beëindiging. Ten achtste kan mogelijk ‘politiek prestige-verlies’ leiden tot inertie om voorstellen voor de beëindiging van bepaalde maatregelen of de opheffing van bepaalde organisaties te doen. Dat is meer het geval naarmate het om meer omvangrijke beleidsonderwerpen of objecten gaat. Want van de vroegere politieke beloften is kennelijk weinig meer over. De politici die zeiden ergens voor te staan lijken opeens van het toneel verdwenen. Weinig politici kunnen zich een dergelijke situatie veroorloven. Recente literatuur - Boom, B. van der, Atoomgevaar? Dan zeker BB – De geschiedenis van de Bescherming Bevolking, SDU, Den Haag, 2000. - DeLeon, P., Afterward: the once and future state of policy termination, in: International Journal of Public Administration, jrg. 20, 1997, pp. 33-46. - Daniels, M.R., Implementating policy termination: health care reform in Tennessee, in: Policy Studies Review, 1996, pp. 353-374. - Daniels, M.R., Organizational termination and policy continuation: closing the Oklahoma public training schools, in: Policy Sciences, 1995, pp. 301-316. 72
- Daniels, M.R., Terminating public programs: an American political paradox, M.E. Sharpe, Armonk, 1997. - Daniels, M.R., Theories for the implementation of public programs, policies and organizations, in: International Journal of Public Administration, 1997, pp. 113-125. - Vries, M.S. de, Het idee van beleidsgeneraties, in: Beleidswetenschap, 1999, nr. 3, pp. 207-232. 16 Effecten van beleidsbeëindiging Wat zijn de gevolgen als een overheid tot beleidsbeëindiging overgaat? Het is in principe wenselijk dat geen negatieve gevolgen optreden, en als ze wel optreden moet overwogen worden ze acceptabel zijn, en of de kosten-batenbalans voor beleidsbeëindiging nog positief is. Wellicht zijn de negatieve gevolgen te voorkomen, bijvoorbeeld door integrale beëindiging te voorkomen en te volstaan met partiële beëindiging. We nemen hier een casus: de eigen bijdrage voor tandartsenhulp (1998). De eigen bijdrage voor tandartsenhulp voor jeugdige ziekenfondsverzekerden kan worden afgeschaft. Ze heeft het aantal gesaneerden, dat zijn mensen die minimaal een keer per jaar naar de tandarts gaan en hun gebit op orde hebben, niet doen toenemen. Dat concludeert TNO Preventie en Gezondheid in 1998 na een onderzoek onder duizenden jongeren in de regio Venlo-Horst-Venray. Volgens TNO-medewerker H. Kalsbeek geeft het onderzoek een indicatie voor de landelijke situatie. Jeugdige ziekenfondsverzekerden van 13 tot 19 jaar die niet regelmatig de tandarts bezoeken, zijn, als ze hun gebit willen laten saneren, sinds 1985 verplicht bij te dragen in de kosten van de sanering. Deze eigen bijdrage die in de meeste gevallen door de ouders zal worden betaald, bedraagt vijftig procent van de saneringskosten tot een maximum van vijfhonderd gulden. Men hoopte dat de eigen bijdrage het tandartsbeziek zou bevorderen. Al snel ontstond de indruk dat het tegendeel het geval was. Op verzoek van de GGD Noord-Limburg en het Ivoren Kruis heeft de Ziekenfondsraad TNO een experiment laten uitvoeren in het proefgebied Noord- Limburg. De onderzoekers verdeelden de regio in drieën: in de subregio Venlo werd de bijbetaling voor twee jaar afgeschaft, in Horst werd de bedijdrage niet afgeschaft maar werd wel extra voorlichting gegeven, in Venray tenslotte gebeurde helemaal niets. Afschaffing van de eigen bijdrage bleek geen positief effect te hebben: het aantal gesaneerden nam niet toe. Maar er trad ook geen negatief effect op. Gesaneerden die geen stok meer achter de deur hebben, blijken niet minder vaak de tandarts te bezoeken (zie De Limburger, 240398). 73
- Page 21 and 22: Feitelijk kwam er nauwelijks oliesc
- Page 23 and 24: Beleidsbeëindiging is bij deze aut
- Page 25 and 26: Het argument dat ze daarvoor aandra
- Page 27 and 28: Herinvoering zedenpolitie Een ander
- Page 29 and 30: 1993 Het kabinet besluit voor alle
- Page 31 and 32: De bedoeling is dat de nieuwe regel
- Page 33 and 34: Het begrip ‘bestuurlijke preventi
- Page 35 and 36: maatschappelijke instellingen en bu
- Page 37 and 38: - Beleidsopvolging kan ook de vorm
- Page 39 and 40: programma’s en thema’s. Nederla
- Page 41 and 42: ‘Herfkens’aankondiging om het a
- Page 43 and 44: Kenia 52 neen ja Uganda 48 neen nee
- Page 45 and 46: type beleid vertoont wél enige ove
- Page 47 and 48: Ga na welke vorm van beleidsopvolgi
- Page 49 and 50: naar statuscategorieën. Verdere st
- Page 51 and 52: - Eden, C., S. Jones en D. Sims, Me
- Page 53 and 54: impliceert onder andere de wijzigin
- Page 55 and 56: eëindigen beleidsprogramma niet op
- Page 57 and 58: eschouwden het einde van hun organi
- Page 59 and 60: materiële nood van de slachtoffers
- Page 61 and 62: gevolg van het verbeterde imago van
- Page 63 and 64: En/of: ‘de maatregel is nog onvol
- Page 65 and 66: - Wat voor velen is, blijft makkeli
- Page 67 and 68: zijnde verzelfstandigingen en evalu
- Page 69 and 70: kortingen op de studiefinanciering
- Page 71: Beleidsbeëindiging blijkt gecompli
- Page 75 and 76: Een tweede advies luidt: laat geen
- Page 77 and 78: moet worden toegepast. De partij tw
- Page 79 and 80: de kosten voor de gezondheidszorg o
- Page 81 and 82: Starmans zelf heeft het moeilijk me
- Page 83 and 84: Het Comité ‘Zorg voor iedereen
- Page 85 and 86: Henk van de Graaf (1988) heeft een
- Page 87 and 88: ‘Hiervan is geen sprake. Waar de
- Page 89 and 90: geloof in een maakbare samenleving
- Page 91 and 92: niet altijd winnen. Hij krijgt het
- Page 93 and 94: Toch is dit emotionele aspect niet
- Page 95 and 96: geringe kans op succes hebben. Men
- Page 97 and 98: (opnieuw) in rep en roer. Het depar
- Page 99 and 100: legeronderdeel ineffectief en ineff
- Page 101 and 102: gasvondst in Groningen in het begin
- Page 103 and 104: Van der Hooft). Dit directoraat hie
- Page 105 and 106: Ook de Mijn Industrie Raad heeft ee
- Page 107 and 108: - Daniels, M.R., Theories for the i
- Page 109 and 110: jaren zeventig. Tegenover bijv. het
- Page 111 and 112: Daarmee is het kader gegeven om de
- Page 113 and 114: innendienst. De helft van de menskr
- Page 115 and 116: Hierna beoordeelde de deregulerings
- Page 117 and 118: - De ambtelijke uitvoerende organis
- Page 119 and 120: moest gelden maar wel voor anderen.
- Page 121 and 122: die misschien over enkele jaren van
- Daniels, M.R., Terminating public programs: an American political paradox, M.E.<br />
Sharpe, Armonk, 1997.<br />
- Daniels, M.R., Theories for the implementation <strong>of</strong> public programs, policies and<br />
organizations, in: International Journal <strong>of</strong> Public Administration, 1997, pp. 113-125.<br />
- Vries, M.S. de, Het idee van beleidsgeneraties, in: <strong>Beleid</strong>swetenschap, 1999, nr. 3,<br />
pp. 207-232.<br />
16 Effecten van beleidsbeëindiging<br />
Wat zijn de gevolgen als een overheid tot beleidsbeëindiging overgaat? Het is in<br />
principe wenselijk dat geen negatieve gevolgen optreden, en als ze wel optreden<br />
moet overwogen worden ze acceptabel zijn, en <strong>of</strong> de kosten-batenbalans voor<br />
beleidsbeëindiging nog positief is. Wellicht zijn de negatieve gevolgen te voorkomen,<br />
bijvoorbeeld door integrale beëindiging te voorkomen en te volstaan met partiële<br />
beëindiging.<br />
We nemen hier een casus: de eigen bij<strong>dr</strong>age voor tandartsenhulp (1998).<br />
De eigen bij<strong>dr</strong>age voor tandartsenhulp voor jeugdige ziekenfondsverzekerden kan<br />
worden afgeschaft. Ze heeft het aantal gesaneerden, dat zijn mensen die minimaal een<br />
keer per jaar naar de tandarts gaan en hun gebit op orde hebben, niet doen toenemen.<br />
Dat concludeert TNO Preventie en Gezondheid in 1998 na een onderzoek onder<br />
duizenden jongeren in de regio Venlo-Horst-Venray. Volgens TNO-medewerker H.<br />
Kalsbeek geeft het onderzoek een indicatie voor de landelijke situatie.<br />
Jeugdige ziekenfondsverzekerden van 13 tot 19 jaar die niet regelmatig de tandarts<br />
bezoeken, zijn, als ze hun gebit willen laten saneren, sinds 1985 verplicht bij te <strong>dr</strong>agen<br />
in de kosten van de sanering. Deze eigen bij<strong>dr</strong>age die in de meeste gevallen door de<br />
ouders zal worden betaald, be<strong>dr</strong>aagt vijftig procent van de saneringskosten tot een<br />
maximum van vijfhonderd gulden. Men hoopte dat de eigen bij<strong>dr</strong>age het<br />
tandartsbeziek zou bevorderen. Al snel ontstond de in<strong>dr</strong>uk dat het tegendeel het<br />
geval was. Op verzoek van de GGD Noord-Limburg en het Ivoren Kruis heeft de<br />
Ziekenfondsraad TNO een experiment laten uitvoeren in het proefgebied Noord-<br />
Limburg. De onderzoekers verdeelden de regio in <strong>dr</strong>ieën: in de subregio Venlo werd<br />
de bijbetaling voor twee jaar afgeschaft, in Horst werd de bedij<strong>dr</strong>age niet afgeschaft<br />
maar werd wel extra voorlichting gegeven, in Venray tenslotte gebeurde helemaal<br />
niets. Afschaffing van de eigen bij<strong>dr</strong>age bleek geen positief effect te hebben: het aantal<br />
gesaneerden nam niet toe. Maar er trad ook geen negatief effect op. Gesaneerden die<br />
geen stok meer achter de deur hebben, blijken niet minder vaak de tandarts te<br />
bezoeken (zie De Limburger, 240398).<br />
73