Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

De natuur is niet steeds in bedwang te houden en in een hoog-geïndustrialiseerde
samenleving met veel ICT bestaan er risico’s op stroomuitval met keteneffecten. Er
blijven risico’s op hoogwater, besmettingsgevaar blijft bestaan, een vliegtuig kan
neerstorten, gas kan ontsnappen, een rivier kan ver buiten de oevers treden en de
stroom kan uitvallen. We weten het maar na een ramp of incident is de roep om
minder risico vaak wel heel krachtig. De neiging om politiek om te gaan en veel
maatregelen te eisen, onder druk van een streven naar lagere risico’s is groot. Paniek
na calamiteiten kost de samenleving veel geld. Dat is te vermijden door zich te
richten op doelgroepen. Oog hebben voor de beperkte toegevoegde waarde van
additionele, risico niet wezenlijk beperkende maatregelen is moeilijk te aanvaarden
maar communicatie is nodig. Het is onvermijdelijk duidelijk te maken dat bepaalde
burgers meer risico loipen dan andere. Burgers kunnen zo ook hun eigen
verantwoordelijkheid nemen
Literatuur over risk society
- Adam, B., U. Beck & J. van Loon, The risk society and beyond, Sage, Londen, 2000.
- Beck, U., De wereld als risicomaatschappij, De Balie, Amsterdam, 1997.
- Beck, U., Risk Society, Sage, Londen, 1992.
- COT, Extreme regen 1998 – Schurende ketens binnen het openbaar bestuur,
Kluwer, Deventer, juni 1999.
- COT, Besmet gebied – De MKZ-crisis getraceerd, Kluwer, Deventer, 2002.
- Hollander, G. de, en A. Haanemaaijer, Nuchter omgaan met risico’s, RIVM, 2003.
- Schreuder, A., Paniek kost samenleving veel te veel, in: NRC, 1 okt. 2003, p. 3.
28 Terugblik op de bodemsanering in Lekkerkerk: 25 jaar later
We kijken vaak niet terug op het beleid uit het verleden, vanuit een langere periode. Toch
zou dat de moeite waard kunnen zijn. Neem de volgende casus: Is de grootste
bodemsanering uit de periode na 1945 in Nederland, Lekkerkerk, een miljoenenproject,
achteraf gezien terecht geweest?
Lekkerkerk, 25 jaar na de gifvondst
In 1980 werd vier meter grond onder heel Lekkerkerk-West weggehaald. De grond zat vol
gif. Dat toen van een beleidsmatige overreactie sprake is geweest, wordt in 2005 niet
beweerd. Ook in 2005 zou er vermoedelijk zijn afgegraven maar de argumenten om destijds
tot een sanering te komen zouden in 2005 iets andere geweest zijn. De argumenten van
destijds waren vanuit het perspectief van 2005 misschien zelfs de verkeerde. We zullen zien.
Waarom afgraven: als gevolg van een mindere kwaliteit drinkwater, als consequentie van
de aanwezigheid van stank in de kruipruimte en gezondheidsrisico’s, als gevolg van
financiële impact voor de bewoners door hun dalende huisprijs?
Bouwen in de jaren zeventig
Om bodemsanering te begrijpen, moeten we terug in de tijd. In de jaren zeventig werden
wel vaker woonwijken gebouwd op vuilstortplaatsen en op met gifvaten gedempte sloten.
156