Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

Het RIVM -rapport maakt duidelijk dat de gewijzigde Wet luchtvaart een groter
sterfterisico accepteert, namelijk van een op honderdduizend terwijl een kans van
één op een miljoen de norm is. Ook met het legionellabeleid is de gewenste norm
niet te halen. In de praktijk moet de Nederlandse overheid om te komen tot
‘betaalbaar’ risicobeleid een norm in concrete gevallen afzwakken. Dat is op zich een
goede stap.
Het nut van risico-analyses
Maar hoe kun je nu komen tot een realistische normstelling? Aan politieke
besluitvorming moeten risico-analyses voorafgaan. Het RIVM stelde een risicoladder
met verschillende soorten risico’s. Overal waar dat mogelijk is, is het hanteren van
strenge normen nodig maar waar sprake is van zeer hoge maatschappelijke kosten
kan het niet anders dan dat politici hier maatwerk leveren. Hoe moeilijk het ook uit
te leggen is, het is onmogelijk om steeds de allerlaatste Nederlander onder de norm
te brengen. Wie je er wel of niet onderbrengt is een kwestie van politiek keuze.
Het RIVM pleit dus voor genuanceerd omgaan met risico’s en niet doorschieten in
beperkingstreven bij risico’s. Maar risico’s beperken kan ook op zich lucratief zijn.
Het verplaatsen van lpg - stations uit woonwijken, kan, aldus het RIVM, 25 miljard
euro opleveren als men beseft dat op de geneerde plekken woningen gebouwd
kunnen worden. Het RIVM stelt dat de kosteneffectiviteit van risicobeleid stijgt door
het nemen van specifieke maatregelen in plaats algemene maatregelen. Het advies
aan de regering luidt daarom:
- richt je op risicogroepen;
- en maak onderscheid tussen oude en nieuwe situaties.
Een voorbeeld hiervan is radon in huizen. Jaarlijks overlijden nog ongeveer acht
honderd mensen aan radon in de huiskamer. Maar moet nu het aantal sterfgevallen
worden teruggebracht door alle bestaande woningen aan te pakken? Of is het beter
om een zogenaamde stralingsprestatienorm in te voeren voor nieuwe huizen? Het
RIVM pleit voor het laatste.
Doorgeschoten beleid
Doorgeschoten beleid bij het omgaan met risico’s komt niet alleen voor rond de
legionellapreventie. Een ander voorbeeld zijn volgens de RIVM de normen voor
kankerverwekkende stoffen als benzeen. ‘Daar is heel veel onderzoeksgeld naartoe
gegaan, maar of mensen er nu werkelijk kanker van krijgen, is maar de vraag. Een
rat ermee volstoppen betekent niet altijd dat mensen er ook aan sterven’ aldus de
RIVM-rapporteurs De Hollander en Hanemaaijer (NRC, 011003).
Communicatie
154