Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

eraan ten grondslag. Een voorbeeld van paniekvoetbal betrof de
legionellabesmetting in Bovenkarspel. Deze besmetting, die tot enkele slachtoffers
leidde, leverde direct forse plannen op die kostbaar waren maar niet effectief. Dat
schrijft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in ‘Nuchter
omgaan met risico’s’. De legionellakwestie heeft tot maatregelen geleid die de
commissie die de kwaliteit van Limburgse gemeenten doorlichtte, de
visitatiecommissie-Rutten, zelfs expliciet meenam in haar beoordeling van de
kwaliteit van gemeentelijke bestuurskracht. De commissie bekeek of het
gemeentebestuur ook gevolg gegeven had aan de oproep van de rijksoverheid tot
het treffen van maatregelen om legionellabesmetting te voorkomen. De aandacht
voor de legionellakwestie stond volgens de commissie model voor de politiekbestuurlijke
aandacht voor gemeentelijke handhaving.
Ondoelmatige reactie van kostbare maatregelen?
Het drinkwatersysteem in Nederland vrijwaren van de legionellabacterie is echter
buitengewoon kostbaar terwijl daarmee slechts een beperkt aantal gevallen van
veteranenziekte voorkomen kunnen worden. Het is vooral nuttig om in
ziekenhuizen en verzorgings- en verpleeghuizen alert te zijn op legionella-infectie.
Het RIVM roept daarom voorzichtig de vraag op of het zou kunnen dat op de golven
van emotie na een incident of ramp een ondoelmatige reactie van kostbare
maatregelen opkomt die niet in verhouding staat tot de te bereiken graad van
veiligheid. De vraag stellen is haar beantwoorden. Het RIVM pleit voor meer
nuchterheid en voor minder noodgrepen om risico’s te beperken waar dat geen
zoden meer aan de dijk zet. De overheid garandeert geen risico ‘nul’ en moet dus
ook niet hierop aangesproken worden. Recent stelden de ministers De Graaf en
Remkes zich zelfs expliciet te weer tegen de verantwoordelijkheid die de
rijksoverheid wordt toegedicht. Het zijn in geval van legionella-preventie de
ziekenhuizen en andere organisaties zelf die hiervoor verantwoordelijk zijn. Blijft er
dan niets meer over aan rijksbeleid? Wis en waarachtig wel.
Het Nederlandse risicobeleid
Het Nederlandse risicobeleid heeft op zich allerlei kwaliteiten. Niet alleen dat het
bestaat maar het is ook nog eens bij globale beschouwing rechtvaardig volgens
onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het is
sinds 1989 officieel rijksbeleid dat niemand wordt blootgesteld aan een kans op
sterkte die groter is dan één op de miljoen. Maar realisatie van deze papieren
doelstelling is onmogelijk omdat de kosten dan wel heel hoog zouden worden. Een
voorbeeld vormt de ligging van lpg - stations. In totaal 14.000 Nederlanders wonen
te dicht bij deze lpg - stations. Dat is lang gedoogd. Daar gaat nu iets aan gebeuren
doordat er een sanering van lpg - stations volgt waardoor geen enkele burger meer
te dicht bij lpg - stations woont. Ook wonen 19.000 mensen te dicht bij vliegvelden.
153