Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

mate van ideologische cohesie bij juntaleden hoog is. Deze voorwaarde blijkt nodig
om een minister met een kemalistisch ideologische bagage te selecteren. Vervolgens
werd deze minister zo door de homogene junta gesteund dat hij op zijn beurt zelfs
tegenstanders van de aan het te voeren beleid ten grondslag liggende waarden en
normen kon benoemen in beleidscommissies. Wel dient opgemerkt te worden dat de
zo benoemde Turks-islamitische en islamistische beleidsexperts alleen benodigd
waren voor de technische invulling van het curriculum en statuten; de ideologische
(dat wil zeggen secularistische) kaders waren al door de minister vastgesteld en door
de junta bekrachtigd. Tot slot leren de observaties van het 1980-1983 regime ons,
hoewel de ideologische kaders van de militaire junta en beleidsexperts op het niveau
van de abstracte symbolen overeen kunnen komen (hier: anti-communisme), dat in
de uitwerking van beleidsalternatieven de Turks-islamitische en islamistische
beleidsexperts door het ontbreken van technische kennis bij de junta de positie van
de imamscholen op een conservatieve nationalistische leest kunnen verstevigen.
Welke betekenis heeft dit onderzoek naar beleidsveranderingen in een autoritaire
democratie gekenmerkt door het periodiek voorkomen van militaire interventies
voor de studie van beleid en beleidsverandering in het algemeen? Ofschoon de hier
gepresenteerde observaties geen algehele omverwerping van de theorieën
impliceren, kunnen we wel de volgende kritische kanttekening maken. In de eerste
plaats is dat het feit dat de vervanging van de ene beleidsgemeenschap en haar
stelsel van waarden (belief system) door een andere niet de belangrijkste voorwaarde
is waaronder een radicale beleidsverandering hoeft plaats te vinden. Veeleer is de
mate van ideologische cohesie bij de junta (hier: de principaal) en mate van kennis
over de agenda’s van de beleidsexperts van belang. In de tweede en laatste plaats
kunnen we stellen dat er gezien de groeiende populariteit van
beleidsprocestheorieën een noodzaak is ontstaan tot kritische vergelijking en
waardering van de verschillende concepten en causale mechanismen die in deze
literatuur beschreven wordt. Door internationaal en sector-vergelijkend onderzoek
dienen we te komen tot rigidere en eenduidigere conceptuele kaders en hypothesen
over het fenomeen van beleidsverandering in plaats van het bedenken van mooie
nieuwe beelden en woorden voor in feite dezelfde fenomenen.
Literatuur
- Baumgartner, F. & B. Jones, Agendas and Instability in American Politics, Chicago,
1993.
- Boin, A., S. Kuipers & M. Otten (red.), Institutionele crises: breuklijnen in
beleidssectoren, Alphen, 2000.
- Finer, S., The Man on Horseback: The Role of the Military in Politics, London, 1962.
- John, P., Analysing Public Policy, London, 1998.
147