Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

september 2001 gepromoveerd op het proefschrift ‘Policy Change under Military Rule:
The Politics of Clergy Training-Colleges in Turkey’.
Junta´s en imamscholen in Turkije: Militaire interventie en radicale
beleidsveranderingen in een autoritaire democratie
Door K. Yesilkagit
De agendering van de imamscholen-kwestie in Turkije tijdens en na drie militaire
interventies (1960-1961, 1971-1973 en 1980-1983) geeft aanleiding tot een
belangwekkende bestuurskundige vraag. Inzichten uit de internationale literatuur
suggereren namelijk het bestaan van een causale relatie tussen het voorkomen van
crises en het gevolgtijdelijk optreden van (radicale) beleidsveranderingen
(Baumgartner en Jones, 1993; Hall, 1993; Howlett en Ramesh, 1995; John, 1998;
Sabatier, 1988). Deze zogenaamde ‘crisis-hervormingsthese’ houdt in dat crises de
legitimiteit van het vigerende beleid in een beleidssector zodanig kunnen aantasten
dat politieke en ambtelijke elites ─ met of zonder samenwerking van de sector ─
radicale veranderingen in beleidssectoren doorvoeren (Boin, Kuipers en Otten, 2000).
Militaire interventies vinden doorgaans plaats in minder stabiele democratische
systemen als een reactie op (al dan niet georkestreerde) politieke, sociale en
economische crises. Daarbij komt dat hervormingsprocessen gedurende militaire
regimes slechts weinig bestudeerd zijn. De volgende twee vragen staan in dit artikel
centraal: (1) Waarom zijn de Turkse junta’s er wel of niet in geslaagd gedurende hun
bewind radicale beleidsveranderingen op het terrein van imamscholenbeleid tot
stand te brengen? (2) In hoeverre bieden de bestaande beleidstheorieën een
verklaring voor beleidsveranderingen in autoritaire democratische stelsels?
Belangstellenden voor de contemporaine politieke geschiedenis van Turkije (vanaf
1923) worden attent gemaakt op Erik Jan Zürcher (1995), Een geschiedenis van het
moderne Turkije, SUN, Nijmegen.
Politisering van imamscholen
De oprichting van de Turkse Republiek in 1923 initieerde een fundamentele politieke
strijd tussen verschillende politieke groeperingen over de definitie van de Turkse
identiteit: wie of wat is een Turk? Is hij, bijvoorbeeld, een moslim en behoort hij tot
de (mondiale) islamitische gemeenschap? Of is een Turk de afstammeling van
Centraal Aziatische Turkse stammen en maakt hij deel uit van een grote pan-
Turkistische volk? Of, zoals de uiteindelijke stichters van de republiek stelden,
behoort een Turk het Osmaanse verleden geheel achter zich te laten om deel uit te
gaan maken van de westerse beschaving?
136