Beleid veranderen of stoppen - Prof. dr. AFA Korsten

moest gelden maar wel voor anderen. Als dat niet mogelijk was, moest de wet... toch
maar geldig blijven (Kneppert-Heynert, 1982: 341). De veronderstelling was dat het
bedrijf bij afschaffing op allerlei acties zou moeten reageren, en dat wilde men niet.
Ook in bepaalde branches gingen aanvankelijk wel stemmen op om de wet te
handhaven; zowel grotere als kleinere handelaren in de mode- en schoenenbranche
pleitten in deze richting (Advies KvK, 1981). In de minder modegevoelige branches
was men daarentegen in het verleden al voor afschaffing.
Rond 1984-1985 was er evenwel het een en ander veranderd: branchevervaging, en de
opkomst van grootschalige winkelbedrijven. De winkelformules van discount en cash
en carry kunnen met uitverkoop minder uit de voeten. Een vertegenwoordigend
orgaan daarvan is dan ook voor afschaffing van de wet gaan pleiten. Men kan dan
ook stellen dat het verzet tegen afschaffing geleidelijk gebroken is. De Consumentenbond
verzette zich niet langer tegen intrekking. Datzelfde geldt voor bij de uitvoering van
de wet betrokken organisaties. Kortom, van anti-beëindigingscoalities is begin 1984
eigenlijk geen sprake meer.
f Ontbrekende afkoopregeling. Een barrière bij beëindiging kan ook zijn dat er specifieke
verliezers zijn, zoals bij voorbeeld ambtenaren die op straat komen te staan, en die
zich zullen verzetten. Die barrière is dan aanwezig als men dit probleem niet opvangt
door bij voorbeeld een regeling via personeelsbeleid (wachtgeldregeling, etc.) (zie
Behn, 1978).
Deze potentiële barrière was hier niet aan de orde. Voor een ECD was controle op de
Uitverkopenwet immers slechts een beperkte activiteit. Afschaffing van de wet was
zelfs eerder aantrekkelijk, want het verminderde overbelasting.
g Gemis aan politieke prikkels. Een factor die beëindiging van een beleidsobject ook
nogal eens verhindert, is gebrek aan politieke interesse. Dit is begrijpelijk omdat in
tijden van groei partijen eerder bij achterbannen kunnen en moeten aankomen met
iets wat bereikt is, dan met iets wat gestopt is. Met afschaffing is rond 1984-1985 dus
amper te scoren. Wie dan ook met een afschaffingsvoorstel kwam in het verleden,
kon op weinig politiek enthousiasme en instemming rekenen.
Feitelijk heeft deze barrière zich in dit geval evenwel ook niet voorgedaan. Het
kabinet-Lubbers heeft immers aan deregulering prioriteit toegekend en analyses laten
verrichten. Aan politieke aandacht, ook voor de Uitverkopenwet, derhalve geen
gebrek. Met afschaffing was zelfs politiek te scoren.
119