Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

weinig aandacht, meent Pestman. Daarmee bedoelt hij dat deze denkrichtingen
hem te weinig helpen bij de beantwoording van vragen als: ‘waarom wil een
bepaalde actor iets en onder invloed van welke factoren veranderen deze
beleidsvoorkeuren?’. Heclo (1994), Sabatier (1987), en Sabatier & Jenkins-Smith
(1993) helpen al meer bij het begrijpen van voorkeuren en voorkeursdynamiek.
Paul Sabatier vraagt zich af wat de verklarende kracht is van cognitieve frames
en probleemdefinities op beleidshandelen. In het denken van mensen als Fischer
en Forrester (1993) komt aandacht voor ambiguïteit van beleidsconcepten en de
daarmee verbonden machtsbalans aan de orde, meent Pestman (2001: 18).
Termeer (1993) en Hajer (1995) wijzen in hun dissertaties op het geconstrueerde
karakter van beleid. Pestman kiest dan voor het zoeken van aansluiting bij de
Sabatier, Termeer, Hajer- lijn.
Maar hoe zit het dan met macht. Hij wijst op onderzoek van Schattschneider
naar mobilisation of bias. Niet alle aanspraken kunnen gelijk gehonoreerd worden.
Bepaalde thema’s en voorkeuren die daarmee te maken hebben, worden naar de
achtergrond verwezen en andere doorgelaten en gehonoreerd. Dierenwelzijn,
bijvoorbeeld, was in 1960 geen item dat doorgelaten werd in de Nederlandse
nationale arena.
Over macht bestaan ook denktradities, constateert Pestman vervolgens. Macht
kan worden gezien als vermogen, als een relatie tussen actoren en als onderdeel
van een structuur. Pestman wijst op Giddens, die betoogd heeft dat macht als
vermogen en als onderdeel van sociale interactie niet strijdig zijn.
De derde voorwaarde betreft de noodzaak om aandacht te besteden aan
langetermijneffecten van beleidsactie. Pestman komt hier uit bij de benadering
van Held (1989) over modernisering. Modernisering verwijst naar
‘transformatieprocessen in het politieke domein die afzonderlijke
besluitvormingsprocessen overstijgen’ (2001: 19). Daarbij valt te denken aan
veranderde relaties tussen staat, markt en civil society, en
institutionaliseringsprocessen. Pestman meent dat hij aansluiting kan zoeken op
dit punt bij Hajer (1995).
Samenvattend, gewenst is een conceptueel kader waarmee beleidsvoorkeuren te
bestuderen zijn, machtsverhoudingen en langetermijneffecten van beleid
(Pestman, 2001: 20). Pestman onderzoekt dan vervolgens drie voor hem
kansrijke benaderingen:
De configuratiebenadering van Termeer (1993);
Het advocacy coalition framework (ACF) van Sabatier & Jenkins-Smith
(1993).
De argumentatieve benadering die is uitgewerkt door Hajer (1995).
Welke kiest hij waarom?
Waarom twee conceptuele benaderingen niet geschikt zijn
De configuratiebenadering is in principe interessant en relevant omdat deze
aandacht besteedt aan de inhoud van beleidsprocessen en beleidsverandering op
middellange termijn. De configuratiebenadering is een benadering die het
75