Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten
Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten
Werkgelegenheid 21% 30% 28% 21% Armoede 16% 34% 27% 23% Sociale voorzieningen 15% 33% 32% 20% Criminaliteit 15% 36% 29% 20% Milieu 14% 34% 33% 19% Migranten 12% 35% 35% 18% Volksgezondheid 9% 40% 36% 19% Bron: Raadsleden enquête BB 0202 2001 Agenderingsprocessen van eisen In de wisselwerking tussen maatschappelijke en publieke agendering doen zich grofweg drie mogelijkheden voor: - A kanalisering van eisen van onderop naar boven, naar het politiek bestuur; - B van boven naar beneden: een politiek bestuur zoekt steun voor een idee of voorstel; - C via intermediairs. Ad A Beleidsvorming is onderhevig aan beïnvloedingspogingen. Die kunnen rechtstreeks ondernomen worden doordat een burger een bewindspersoon of wethouder bijvoorbeeld een brief stuurt, of een actiegroep een pamflet verstuurt. Ad B Een politieke partij kan een item op het oog hebben waarvoor de partij steun zoekt. Dan bewerkt een vertegenwoordiger van de partij de samenleving, bijvoorbeeld met een mening op de opiniepagina van een krant. Denk aan de stukken van Bolkestein. Ad C Er bestaan ook intermediairs, die zich opwerpen als ‘vertegenwoordiger’ van een betrekkelijk onmondige groep zonder dat ze opdracht kregen (zaakbehartiger). Denk aan het vroegere opbouwwerk en aan ‘vertegenwoordigers’ voor en van etnische groepen. Daarnaast zijn er vertegenwoordigers met leden die betalen. Denk aan de vakbond. Deze intermediairs krijgen van onderop items op hun bord maar ‘bedenken’ ook strijdpunten voor hun leden. Ze kanaliseren eisen op allerlei manier, bijvoorbeeld via de persmedia. Agendering op het vlak van milieu Beïnvloeding kan direct maar ook indirect plaatsvinden doordat een burger of een groep burgers een organisatie benadert in de hoop dat die vervolgens iets doet richting politieke bestuurders of volksvertegenwoordigers. Zo kan een groep burgers Milieudefensie benaderen met zorgen over het verdwijnen van een bedreigde, beschermde diersoort. Maatschappelijke voorkeuren worden zo gemedieerd. Er bestaan tussenschakels, waardoor voorkeuren versterkt worden of blijven hangen of teruggedrongen worden. Voorkeuren worden zogezegd geproefd, gewogen, aangepast, met andere voorkeuren bij elkaar gebracht, enz. . In dat proces van bemiddeling vervullen persmedia, zoals kranten, radio en televisie een rol. Ze bevorderen opinievormende processen. Een opiniërende rol voor media over milieu? Media hebben invloed op wat burgers denken en doen, en omgekeerd, wat burgers denken en doen werkt door in de media. Die stromen zijn in beweging. 6
Onderwerpen komen en gaan. Op geaggregeerd niveau kunnen we spreken van thema’s als milieu, verkeersveiligheid, werkgelegenheid, enz. Sommige thema’s komen en gaan niet; ze zijn altijd wel aanwezig maar de omvang van aandacht voor deze onderwerpen in de kolommen van de persmedia of de zendtijd op radio en tv wisselt. Milieu is zo een onderwerp dat sinds 1950 aandacht had en heeft en maar waarbij die wel wisselt. Recent liep de maatschappelijke aandacht voor milieu iets terug (Nas, 2000). De invloed van de massamedia op opinies over het milieu is minder eenduidig dan wordt verwacht. Mensen laten zich in sterke mate beïnvloeden door de meningen in hun sociale omgeving en door hun (politieke) ideologie. De media worden niet erg betrouwbaar gevonden. Dat is een uitkomst uit het onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (Nas, 2000). Het SCP onderzocht op welke wijze burgers hun meningen vormen over milieuvraagstukken en welke rol de massamedia daarin spelen. De resultaten zijn gepubliceerd in ‘Duurzaam milieu, vergankelijke aandacht’. Die invloed blijkt minder groot dan algemeen wordt aangenomen. Weliswaar vormen de media de belangrijkste bron van berichten over het milieu, maar de veel burger laat zijn gedrag echter niet rechtstreeks door de media beïnvloeden. Als voorbeeld noemt Nas de houding ten opzichte van het scheiden van afval. Hoewel de media herhaalde twijfels uitten over het nut van het scheiden van huishoudelijk afval, blijven veel burgers braaf hun afval apart inleveren. Zelfs als men er zelf aan twijfelt, blijft men dat doen ‘gewoon omdat het zo hoort’. Worsteling met vraagstelling Masja Nas heeft geworsteld met de vraagstelling. Het blijkt erg lastig om vast te stellen welke rol de media spelen en gespeeld hebben bij de milieuopinies waar burgers nu aan vasthouden. Toen het milieu voor de media een nieuw thema was, was de invloed op de opinievorming waarschijnlijk groot. Nu burgers zich een mening gevormd hebben slagen de media er minder goed in de meningen bij te stellen, luidt een van de hypothesen van de SCP-onderzoeker. Die veronderstelling is evenwel lastig te toetsen. Hetzelfde geldt voor de veronderstelling dat de media-invloed gering is, omdat de berichten vaak tegenstrijdig zijn. Als kranten en televisieprogramma’s elkaar tegenspreken, is het lastig te achterhalen waarom het ene bericht wel geloofd wordt maar het andere niet. Het belang van commerciële televisie Toch durft het SCP wel enkele algemene conclusies te trekken. Uit het onderzoek komt naar voren dat burgers die veel naar televisie kijken, vooral naar commerciële televisieprogramma’s, minder betrokken zijn bij het milieu dan anderen, zoals degenen die juist interesse hebben voor milieugerichte programma’s op tv. Zij scheiden minder vaak hun afval en kopen minder ecoproducten. Het beetje informatie dat deze tv-kijkers tot zich nemen komt via de televisie, vooral bij toeval. De televisie lijkt daarom bij uitstek het medium om 7
- Page 1 and 2: Eisen en beïnvloeding van overheid
- Page 3 and 4: lobbykantoren. Ondernemingen, zeker
- Page 5: 2 Beleid begrijpen door kennis van
- Page 9 and 10: Politici beïnvloeden media via spi
- Page 11 and 12: Muziekcentrum subsidie te verstrekk
- Page 13 and 14: urgemeester of minister. Een groeps
- Page 15 and 16: de ‘particratie’, dus van de po
- Page 17 and 18: Zaakwaarnemers zijn belangenbeharti
- Page 19 and 20: Literatuur over lobby en andere vor
- Page 21 and 22: invloed op de criteria verkregen wo
- Page 23 and 24: interne dienstverlening, zelfs met
- Page 25 and 26: die hun belangen en die van patiën
- Page 27 and 28: We zien ook zekere overeenkomsten (
- Page 29 and 30: ijvoorbeeld lid van een onderneming
- Page 31 and 32: Een actuele vraag is of de stroming
- Page 33 and 34: Politieke partijen hebben een eigen
- Page 35 and 36: 9 Politieke participatie genereert
- Page 37 and 38: procent van de CDA-stemmers vindt d
- Page 39 and 40: daarnaast lokale overheden, belange
- Page 41 and 42: - Zijlstra, G., The policy structur
- Page 43 and 44: ij de gemeente Maastricht werkzame
- Page 45 and 46: De bemoeienis van de grote organisa
- Page 47 and 48: industrievestiging ten zuidwesten v
- Page 49 and 50: Overal waar ze keek, kwam ze ze teg
- Page 51 and 52: onden. Peters sluit aan op het fase
- Page 53 and 54: Machtsmiddelen Doen machtsmiddelen
- Page 55 and 56: Een andere oorzaak voor grote ambte
Onderwerp<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> gaan. Op geaggregeerd niveau kunn<strong>en</strong> we sprek<strong>en</strong> van<br />
thema’s als milieu, verkeersveiligheid, werkgeleg<strong>en</strong>heid, <strong>en</strong>z. Sommige thema’s<br />
kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> gaan niet; ze zijn altijd wel aanwezig maar de omvang van aandacht<br />
voor deze onderwerp<strong>en</strong> in de kolomm<strong>en</strong> van de persmedia of de z<strong>en</strong>dtijd op<br />
radio <strong>en</strong> tv wisselt. Milieu is zo e<strong>en</strong> onderwerp dat sinds 1950 aandacht had <strong>en</strong><br />
heeft <strong>en</strong> maar waarbij die wel wisselt. Rec<strong>en</strong>t liep de maatschappelijke aandacht<br />
voor milieu iets terug (Nas, 2000).<br />
De invloed van de massamedia op opinies over het milieu is minder e<strong>en</strong>duidig<br />
dan wordt verwacht. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> zich in sterke mate beïnvloed<strong>en</strong> door de<br />
m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in hun sociale omgeving <strong>en</strong> door hun (politieke) ideologie. De media<br />
word<strong>en</strong> niet erg betrouwbaar gevond<strong>en</strong>. Dat is e<strong>en</strong> uitkomst uit het onderzoek<br />
van het Sociaal <strong>en</strong> Cultureel Planbureau (Nas, 2000). Het SCP onderzocht op<br />
welke wijze burgers hun m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> over milieuvraagstukk<strong>en</strong> <strong>en</strong> welke<br />
rol de massamedia daarin spel<strong>en</strong>. De resultat<strong>en</strong> zijn gepubliceerd in ‘Duurzaam<br />
milieu, vergankelijke aandacht’.<br />
Die invloed blijkt minder groot dan algeme<strong>en</strong> wordt aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Weliswaar<br />
vorm<strong>en</strong> de media de belangrijkste bron van bericht<strong>en</strong> over het milieu, maar de<br />
veel burger laat zijn ge<strong>dr</strong>ag echter niet rechtstreeks door de media beïnvloed<strong>en</strong>.<br />
Als voorbeeld noemt Nas de houding t<strong>en</strong> opzichte van het scheid<strong>en</strong> van afval.<br />
Hoewel de media herhaalde twijfels uitt<strong>en</strong> over het nut van het scheid<strong>en</strong> van<br />
huishoudelijk afval, blijv<strong>en</strong> veel burgers braaf hun afval apart inlever<strong>en</strong>. Zelfs<br />
als m<strong>en</strong> er zelf aan twijfelt, blijft m<strong>en</strong> dat do<strong>en</strong> ‘gewoon omdat het zo hoort’.<br />
Worsteling met vraagstelling<br />
Masja Nas heeft geworsteld met de vraagstelling. Het blijkt erg lastig om vast te<br />
stell<strong>en</strong> welke rol de media spel<strong>en</strong> <strong>en</strong> gespeeld hebb<strong>en</strong> bij de milieuopinies waar<br />
burgers nu aan vasthoud<strong>en</strong>. To<strong>en</strong> het milieu voor de media e<strong>en</strong> nieuw thema<br />
was, was de invloed op de opinievorming waarschijnlijk groot. Nu burgers zich<br />
e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing gevormd hebb<strong>en</strong> slag<strong>en</strong> de media er minder goed in de m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
bij te stell<strong>en</strong>, luidt e<strong>en</strong> van de hypothes<strong>en</strong> van de SCP-onderzoeker. Die<br />
veronderstelling is ev<strong>en</strong>wel lastig te toets<strong>en</strong>.<br />
Hetzelfde geldt voor de veronderstelling dat de media-invloed gering is, omdat<br />
de bericht<strong>en</strong> vaak teg<strong>en</strong>strijdig zijn. Als krant<strong>en</strong> <strong>en</strong> televisieprogramma’s elkaar<br />
teg<strong>en</strong>sprek<strong>en</strong>, is het lastig te achterhal<strong>en</strong> waarom het <strong>en</strong>e bericht wel geloofd<br />
wordt maar het andere niet.<br />
Het belang van commerciële televisie<br />
Toch durft het SCP wel <strong>en</strong>kele algem<strong>en</strong>e conclusies te trekk<strong>en</strong>. Uit het<br />
onderzoek komt naar vor<strong>en</strong> dat burgers die veel naar televisie kijk<strong>en</strong>, vooral<br />
naar commerciële televisieprogramma’s, minder betrokk<strong>en</strong> zijn bij het milieu<br />
dan ander<strong>en</strong>, zoals deg<strong>en</strong><strong>en</strong> die juist interesse hebb<strong>en</strong> voor milieugerichte<br />
programma’s op tv. Zij scheid<strong>en</strong> minder vaak hun afval <strong>en</strong> kop<strong>en</strong> minder<br />
ecoproduct<strong>en</strong>. Het beetje informatie dat deze tv-kijkers tot zich nem<strong>en</strong> komt via<br />
de televisie, vooral bij toeval. De televisie lijkt daarom bij uitstek het medium om<br />
7
Change language