Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

onden. Peters sluit aan op het fasenmodel waarbij besluitvorming is opgebouwd
rondom een centraal besluit of een beslissing. De beslissing is het eindpunt of de
voorlopige uitkomst van besluitvorming (1999: 15). Een beslissing kan bestaan
uit deelbeslissingen.
Een voorlopige uitkomst is mogelijk omdat een beslissing weer de start kan zijn
voor een geheel nieuwe fase waarin de beslissing moet worden uitgevoerd. De
vraag is of die uitvoering wel volgt en als dat het geval is of de beslissing
conform wordt uitgevoerd of bijgesteld (Torenvlied, 1996; Pressman &
Wildavsky, 1974).
Andere begrippen
Wie weet een stempel te drukken op de besluitvorming? Dat is de vraag waar het
Peters om gaat. Geherformuleerd betekent die vraag: wie slaagt erin invloed uit
te oefenen en wie niet? Het gaat dus om de feitelijke invloedsverhoudingen en
dus niet over de normatieve verhoudingen. De handelingen van actoren moet
daarvoor gevolgd worden. Daarmee is deze actorgerichte besluitvormingsanalyse
ook te onderscheiden van een institutionele benadering van invloed. Wat zou een
institutionele benadering inhouden? Volgens de institutionele benadering van
invloed wordt feitelijke invloed verklaard uit de instituties en institutionele
ontwikkelingen. In een institutionele verklaring van de besluitvorming over het
politiebestel zou de nadruk worden gelegd op de onvermijdelijkheid van een
ingreep in de politieorganisatie (door stijging van criminaliteit, door onwerkbare
situaties als gevolg van de tweedeling tussen gemeente- en rijkspolitie en
gevolgen hiervan) ter verklaring van het verloop en de uitkomst van de
besluitvorming. Peters zegt dat haar analyse is: ‘strong on actions, weak on
institutions’ daarbij verwijzend naar Giddens (Peters, 1999: 16).
Wat Peters doet, is een besluitvormingsanalyse waarin actoren centraal staan in
een fasen-optiek. Een actor wordt daarbij gezien als een individu. Ook een
organisatie. Elke organisatie, groep of individuele speler wordt beschouwd als
een stem die spreekt. Ook dat is een keuze. Immers, een organisatie is niet altijd
eensgezind. Denk maar eens aan een fractie of partij. Blijkbaar was binnen het
CDA een verschil van mening over de politie-organisatie omdat Hirsch Ballin
(CDA) wat anders wilde als Van der Heyden de fractiewoordvoerder.
Peters zet een volgende stap. Zij gaat ervan uit dat actoren doelgericht handelen.
Ze worden geacht hun belangen te kennen en ervoor te staan. Actoren nemen
standspunten tijdens een besluitvormingsproces dat gericht is op het realiseren
van hun belang.
Invloed relationeel
We komen nu bij de definities en de uitgangspunten op dit vlak.
1 Macht is vermogen. Potentie dus. Macht ziet Peters in navolging van Gijs
Kuypers als ‘het vermogen van een actor om een andere actor ertoe te bewegen
iets te denken of te doen dat hij anders niet zou hebben gedacht of gedaan’.
51