Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten
Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten
zeggen een institutionele analyse. In het eerste hoofdstuk introduceert de auteur een arsenaal van voornamelijk organisatiekundige en organiatiesociologische begrippen. Met behulp daarvan behandelt hij de ontwikkeling en dienstverlening door markthandelarenorganisaties, met als centraal onderwerp de CVAH. Daarna komen aan bod: de interne organisatiestructuur en de plaats van de organisatie in de maatschappelijke en politiek-bestuurlijke context. Een belangengroep van vissers SVSM is een samenwerkingsverband van zeven hengelsportfederaties in het gebied van de gestuwde Maas, tussen Maasbracht en Lith. De SVSM roerde zich begin 1998 in de discussie over de toekomst van de Maas. Ze voelden zich ten onrechte gepasseerd omdat ze de meeste kennis over ‘bewoners’ van de Maas in huis hebben. Begin 1998 presenteerde SVSM het ‘Visstandbeheerplan 1997-2006’. Met hun plan willen de vissers een bijdrage leveren aan de discussie over (overheids-)projecten als Grensmaas. Het eerste exemplaar werd uitgereikt aan de directeur Natuurbescherming van het Wereld Natuurfonds Nederland. De sportvissers willen voor een groot deel terug naar de situatie van voor 1990. Knelpunten zijn: • Stroomsnelheid. De Maas stroomt door kanalisatie en verdieping veel te hard. • Waterkwaliteit. De ‘verslechtering’ is iets terug gedrongen maar te weinig. • Watertemperatuur. Door lozingen van koelwater in België is de watertemperatuur in Eijsden hoger dan in Kerkdriel. • Bereikbaarheid. op hun trek ondervinden vissen te veel barrières. Er zijn nog te weinig vispassages. • Visstand. Veel soorten zijn uit de Maas verdwenen. • Vegetatie. In de Maas zijn bijna geen waterplanten te vinden, waardoor er nauwelijks rust- of schuilplaatsen zijn voor vissen. De Maas moet gestuwd blijven - anders zou geen scheepvaart meer mogelijk zijn - maar moet ook weer een schonere rivier worden. 7 Pressiegroepen en hun functies Pressiegroepen kunnen we onderscheiden van belangengroepen en van politieke partijen. Ze komen wel op voor een belang of complex, maar integreren niet niet meerdere belangen. Qua integratiefunctie verschillen ze dus van politieke partijen. Overigens komt er onder politieke partijen wel een tegenbeweging voor in die zin dat bepaalde partijen zich meer op slecht enkele belangen richten. Men noemt dergelijke partijen wel consumentenpartijen. Oud-minister voor D66 Hans Gruyters heeft in 1983 D66 daarvan wel eens als voorbeeld gezien. Een verschil geldt ook voor de selectiefunctie. Pressiegroepen nemen niet deel aan verkiezingen en zijn niet rechtstreeks opgenomen in een parlement, terwijl dat wel geldt voor politieke partijen. Dat neemt niet weg dat een politiek partij wel kandidaten kan opnemen die afkomstig zijn van een pressiegroep. Zo was W. Kok voor zijn partijleiderschap van de PvdA voorman van een vakbond, de FNV. 26
We zien ook zekere overeenkomsten (zie Van Goor, 1993; Koole, 1992). Pressiegroepen bevorderen de participatie en communicatie. Maar pressiegroepen gebruiken bevorderen participatie zodanig dat ze minder oog hebben voor geformaliseerde en geïnstitutionaliseerde participatie. Pressiegroepen komen ook oorspronkelijker op voor een belang dan politieke partijen dat kunnen, want die partijen moeten steeds afwegen tegen het algemeen belang, zoals zij dat zien. Pressiegroepen: vakbonden als voorbeeld Bij vakbonden denken we onder meer aan namen van Wim Kloos, Arie Groenevelt, Wim Spit, Herman Bode, Wim Kok, Johan Stekelenburg, Karin Adelmund, Xander den Uyl. Vakbonden zijn getypeerd als pressiegroep, een subtype van politiek-actieve groeperingen. Pressiegroepen zijn, zo stelden we, gericht op de overheid, vertolken een bepaald belang, streven doorgaans niet naar fundamentele veranderingen en komen niet voort uit sociale bewegingen. Een voorbeeld hiervan is de Federatie Nederlandse Vakverenigingen (FNV) en het Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO). De werknemersorganisaties overleggen met werkgeversorganisaties en kroonleden in de Sociaal-Economische Raad, een adviesorgaan van de centrale overheid. Pressiegroepen onderscheiden zich van elkaar door hun doel en hun organisatiestructuur, interne communicatie en dienstverlening voor leden. Vakbonden zijn van oudsher niet alleen gericht op de overheid maar ook op de leden. Vakbonden zijn er in soorten en maten. Bepaalde vakbonden richten zich speciaal op de overheid en recruteren hun leden uit de ambtelijke sfeer, andere vakbonden opereren in meerdere sectoren. Vakbonden hebben geen ledenbestand dat een afspiegeling is van de politieke voorkeur van de Nederlandse kiezers. In november 1997 bleek dat als er dan verkiezingen voor de Tweede Kamer zouden worden gehouden van de 1,2 miljoen FNV-leden 50,8 procent op de PvdA zou stemmen, 14 procent op de VVD, 9,5 procent op D66, 9 procent op het CDA, 8, 7 procent op GroenLinks en 7,4 procent op de Socialistische Partij (De Volkskrant, 4 november 1997). In en rond de Nederlandse vakbonden doen zich veranderingen voor. We noemen er enkele. a Het Sociaal en Cultureel Rapport 1994 wees uit dat het aantal leden/donateurs van allerlei organisaties tussen 1980 en 1993/4 is toegenomen. We zien in die periode een stijging in het ledental van omroeporganisaties en bij organisaties die internationale solidariteit uitdrukken. Het aantal leden van politieke partijen daalde daarentegen sterk en het ledenaantal van werknemersorganisaties daalde ook in verhouding tot de omvang van de beroepsbevolking (SCP, 1994: 583). b De aan allerlei actores toegekende en gewenste politieke invloed bewoog zich in dezelfde richting maar voor de vakbonden was dat niet het geval. De politieke invloed van vakbonden is de afgelopen tijd teruggelopen. De door burgers aan 27
- Page 1 and 2: Eisen en beïnvloeding van overheid
- Page 3 and 4: lobbykantoren. Ondernemingen, zeker
- Page 5 and 6: 2 Beleid begrijpen door kennis van
- Page 7 and 8: Onderwerpen komen en gaan. Op geagg
- Page 9 and 10: Politici beïnvloeden media via spi
- Page 11 and 12: Muziekcentrum subsidie te verstrekk
- Page 13 and 14: urgemeester of minister. Een groeps
- Page 15 and 16: de ‘particratie’, dus van de po
- Page 17 and 18: Zaakwaarnemers zijn belangenbeharti
- Page 19 and 20: Literatuur over lobby en andere vor
- Page 21 and 22: invloed op de criteria verkregen wo
- Page 23 and 24: interne dienstverlening, zelfs met
- Page 25: die hun belangen en die van patiën
- Page 29 and 30: ijvoorbeeld lid van een onderneming
- Page 31 and 32: Een actuele vraag is of de stroming
- Page 33 and 34: Politieke partijen hebben een eigen
- Page 35 and 36: 9 Politieke participatie genereert
- Page 37 and 38: procent van de CDA-stemmers vindt d
- Page 39 and 40: daarnaast lokale overheden, belange
- Page 41 and 42: - Zijlstra, G., The policy structur
- Page 43 and 44: ij de gemeente Maastricht werkzame
- Page 45 and 46: De bemoeienis van de grote organisa
- Page 47 and 48: industrievestiging ten zuidwesten v
- Page 49 and 50: Overal waar ze keek, kwam ze ze teg
- Page 51 and 52: onden. Peters sluit aan op het fase
- Page 53 and 54: Machtsmiddelen Doen machtsmiddelen
- Page 55 and 56: Een andere oorzaak voor grote ambte
- Page 57 and 58: • Stelling: ‘In Den Haag is vaa
- Page 59 and 60: voorkomen van de aanleg van een vli
- Page 61 and 62: Twee tactieken tegen de parasitaire
- Page 63 and 64: gevecht om belangen kan uitlopen op
- Page 65 and 66: e De uitspraak ‘hoe groter de gro
- Page 67 and 68: - Schendelen, M.P.C.M., Overheid en
- Page 69 and 70: een antwoord kon worden verkregen o
- Page 71 and 72: ewonersorganisatie in het Havengebi
- Page 73 and 74: etekenen deze veranderende praktijk
- Page 75 and 76: weinig aandacht, meent Pestman. Daa
zegg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> institutionele analyse. In het eerste hoofdstuk introduceert de auteur<br />
e<strong>en</strong> ars<strong>en</strong>aal van voornamelijk organisatiekundige <strong>en</strong> organiatiesociologische<br />
begripp<strong>en</strong>. Met behulp daarvan behandelt hij de ontwikkeling <strong>en</strong> di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing<br />
door markthandelar<strong>en</strong>organisaties, met als c<strong>en</strong>traal onderwerp de CVAH.<br />
Daarna kom<strong>en</strong> aan bod: de interne organisatiestructuur <strong>en</strong> de plaats van de<br />
organisatie in de maatschappelijke <strong>en</strong> politiek-bestuurlijke context.<br />
E<strong>en</strong> belang<strong>en</strong>groep van vissers<br />
SVSM is e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werkingsverband van zev<strong>en</strong> h<strong>en</strong>gelsportfederaties in het<br />
gebied van de gestuwde Maas, tuss<strong>en</strong> Maasbracht <strong>en</strong> Lith. De SVSM roerde zich<br />
begin 1998 in de discussie over de toekomst van de Maas. Ze voeld<strong>en</strong> zich t<strong>en</strong><br />
onrechte gepasseerd omdat ze de meeste k<strong>en</strong>nis over ‘bewoners’ van de Maas in<br />
huis hebb<strong>en</strong>. Begin 1998 pres<strong>en</strong>teerde SVSM het ‘Visstandbeheerplan 1997-2006’.<br />
Met hun plan will<strong>en</strong> de vissers e<strong>en</strong> bij<strong>dr</strong>age lever<strong>en</strong> aan de discussie over<br />
(overheids-)project<strong>en</strong> als Gr<strong>en</strong>smaas. Het eerste exemplaar werd uitgereikt aan<br />
de directeur Natuurbescherming van het Wereld Natuurfonds Nederland.<br />
De sportvissers will<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> groot deel terug naar de situatie van voor 1990.<br />
Knelpunt<strong>en</strong> zijn:<br />
• Stroomsnelheid. De Maas stroomt door kanalisatie <strong>en</strong> verdieping veel te hard.<br />
• Waterkwaliteit. De ‘verslechtering’ is iets terug ge<strong>dr</strong>ong<strong>en</strong> maar te weinig.<br />
• Watertemperatuur. Door lozing<strong>en</strong> van koelwater in België is de<br />
watertemperatuur in Eijsd<strong>en</strong> hoger dan in Kerk<strong>dr</strong>iel.<br />
• Bereikbaarheid. op hun trek ondervind<strong>en</strong> viss<strong>en</strong> te veel barrières. Er zijn nog te<br />
weinig vispassages.<br />
• Visstand. Veel soort<strong>en</strong> zijn uit de Maas verdw<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
• Vegetatie. In de Maas zijn bijna ge<strong>en</strong> waterplant<strong>en</strong> te vind<strong>en</strong>, waardoor er<br />
nauwelijks rust- of schuilplaats<strong>en</strong> zijn voor viss<strong>en</strong>.<br />
De Maas moet gestuwd blijv<strong>en</strong> - anders zou ge<strong>en</strong> scheepvaart meer mogelijk zijn<br />
- maar moet ook weer e<strong>en</strong> schonere rivier word<strong>en</strong>.<br />
7 Pressiegroep<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun functies<br />
Pressiegroep<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> we onderscheid<strong>en</strong> van belang<strong>en</strong>groep<strong>en</strong> <strong>en</strong> van politieke<br />
partij<strong>en</strong>. Ze kom<strong>en</strong> wel op voor e<strong>en</strong> belang of complex, maar integrer<strong>en</strong> niet niet<br />
meerdere belang<strong>en</strong>. Qua integratiefunctie verschill<strong>en</strong> ze dus van politieke<br />
partij<strong>en</strong>. Overig<strong>en</strong>s komt er onder politieke partij<strong>en</strong> wel e<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>beweging voor<br />
in die zin dat bepaalde partij<strong>en</strong> zich meer op slecht <strong>en</strong>kele belang<strong>en</strong> richt<strong>en</strong>. M<strong>en</strong><br />
noemt dergelijke partij<strong>en</strong> wel consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>partij<strong>en</strong>. Oud-minister voor D66 Hans<br />
Gruyters heeft in 1983 D66 daarvan wel e<strong>en</strong>s als voorbeeld gezi<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> verschil geldt ook voor de selectiefunctie. Pressiegroep<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> niet deel<br />
aan verkiezing<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn niet rechtstreeks opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> parlem<strong>en</strong>t, terwijl<br />
dat wel geldt voor politieke partij<strong>en</strong>. Dat neemt niet weg dat e<strong>en</strong> politiek partij<br />
wel kandidat<strong>en</strong> kan opnem<strong>en</strong> die afkomstig zijn van e<strong>en</strong> pressiegroep. Zo was<br />
W. Kok voor zijn partijleiderschap van de PvdA voorman van e<strong>en</strong> vakbond, de<br />
FNV.<br />
26