Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

• niet politiek-actieve groeperingen, die (doorgaans) geen invloedspogingen op de
overheid richten.
Fig. Typen groeperingen
actie-
groepen
politiek-actieve
groeperingen
politieke
partijen
groeperingen
pressie-
groepen
bijv. werkg.
ver.
cons. bond
politiek niet-actieve
groeperingen
belangengroepen
bijv.
ver. tot behoud
kastelen
Er bestaan in een politiek systeem drie soorten politiek-actieve groeperingen:
politieke partijen, pressiegroepen en actiegroepen.
De belangrijkste niet politiek-actieve groeperingen zijn belangengroepen. Tot
belangengroepen rekenen we doelorganisaties die niet gericht zijn op een
overheid, zoals een stichting tot behoud van kastelen, een vereniging tot
bevordering van het knikkerspel, of een federatie van hengelsportverenigingen.
Vrijwilligersorganisaties zijn in deze categorie te plaatsen. Aandacht hiervoor in
het proefschrift van Ellen Lindeman (1997) ‘Participatie in vrijwilligerswerk’.
• Politieke partijen zijn gericht op het algemeen belang dat de overheid moet
‘dienen’, en streven over het algemeen naar veranderingen.
• Pressiegroepen zijn gericht op de overheid, vertolken een bepaald belang,
streven doorgaans niet naar fundamentele veranderingen en komen niet voort
uit sociale bewegingen (zie Van Noort e.a., 1987; Van Mierlo, 1988; Janssen e.a.,
1987; Van Waarden, 1989). Een voorbeeld hiervan is de Vereniging tot Behoud
van Natuurmonumenten, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de
Federatie Nederlandse Vakverenigingen (FNV), het Verbond van Nederlandse
Ondernemingen (VNO).
• Pressiegroepen onderscheiden zich van elkaar door hun doel en hun
organisatiestructuur, interne communicatie en dienstverlening voor leden. De
Tandartsenvereniging komt op voor tandartsen, doet aan interne dienstverlening
en geeft een eigen tijdschrift uit. De VNG komt op voor gemeenten, doet ook aan
22