Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

en de Nederlandse wetenschappers Felling, Stokman, Letterie en anderen. Ten eerste
is er de mogelijkheid om de positiemacht en de sociometrische patroonmatigheid in
relaties in kaart te brengen: wie komt vaak waarin voor en onderhoudt veelvuldig
met wie betrekkingen of wordt frequent benaderd. Deze benadering zegt niets over
de feitelijke inhoud van adviezen, en dus over de invloedsuitoefening en de
vraagstukken waarbij de advieselite betrokken is.
Een tweede methode betreft het bezien van de reputatiemacht. Deze methodiek gaat
uit van de veronderstelling dat sommigen belangrijker zijn dan anderen en dat
personen aan wie een grote reputatie wordt toegekend gezaghebbend zijn en ernaar
geluisterd zal worden.
De derde methode wordt wel aangeduid als de beleidsanalytische. Men stelt hierbij de
vraag of een advies wordt overgenomen en een advies daadwerkelijk ertoe doet of
gedaan heeft. De beleidsanalytische aanpak spoort convergentie op of het
verschilmakend effect van commissie-adviezen ten opzichte van eerdere
standpunten.
Waarin de GL-nota nu tekort schiet is dat deze leunt op de betrekkelijk
oppervlakkige positie- en reputatiemachtaanpak en in geen enkel opzicht waarde
toekent aan de juist belangrijkste methode om macht te analyseren, en dat is de
beleidsanalytische methode. Dat is een evidente zwakte van de GL-nota. De
GroenLinks-fractie verdient overigens waardering voor het openen van het debat.
Het zou de fractie gesierd hebben indien ze ook de beleidsanalytische methode had
toegepast, of hiervoor expertise had gegenereerd (!), bijvoorbeeld door het effect van
een tiental willekeurig gekozen adviezen van adviescommissies na te gaan. Deze
taak had overigens ook toegespeeld kunnen worden aan de ROB.
De onderzoekscapaciteit van het parlement
De GL-fractie grijpt de discussie over adviescommissies aan om te pleiten voor meer
onderzoekscapaciteit voor het parlement. De ROB is zeker geen tegenstander van
onderzoek maar een pleidooi voor meer parlementaire capaciteit op dit vlak vergt
wel het nagaan wat de huidige capaciteit kwantitatief en kwalitatief is. De Raad heeft
hieromtrent geen analyse aangetroffen.
Onbewezen stelling
De GL-fractie zegt in haar beschouwing over ‘politieke pacificatie’ dat een advies van
een ad hoc-commissie vaak, mede door een uitgekiende mediapresentatie, wordt
opgevat als een nieuw politiek feit. Daardoor zorgen dergelijke adviezen bijna altijd
voor een perspectiefwisseling in het publieke debat, aldus de fractienota. Het rapport
wordt een nieuw ijkpunt, maar in negen van de tien gevallen geeft de inhoud van de
nota daar geen aanleiding toe, zegt GroenLinks.
181