Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

arnokorsten.nl
from arnokorsten.nl More from this publisher
31.08.2013 Views

Dat zegt iets over het denken van Schiphol: de ruime blik, geen plafonds of remmingen, oog hebben voor een sector die ‘draait’, meegaan met de internationale dynamiek. Zo verschaft Schiphol zich ruimte voor groei. Smits is heel expliciet in zijn voorstellen over de discussie in 1996 en later. Zijn adviezen die we van commentaar voorzien: 1 Smits: Voer discussies over ontwikkelingen in de luchtvaart e.d. vanuit zicht op dynamiek. Dat is belangrijker dan het beschikken over een model of scenario. Commentaar: Daarmee houdt hij bepaalde onderzoeksbureaus en bepaalde vaste ‘waarden’(cijfers’) op afstand. 2 Voor een discussie over de koers is het nodig aan integrale planning te doen maar de planningstermijnen zijn te kort geworden. Zijn advies is om over de toekomst van de luchtvaart in geheel Nederland ineens te beslissen. De discussie moet strategischer worden. Er moet niet om de acht-negen jaar een discussie over Schiphol komen. Commentaar: De wens is vanuit het zicht van Schiphol begrijpelijk. Daarmee zorgt Smits voor een verbreding zodat bij eventuele beperkingen voor Schiphol, de regionale vliegvelden een rol kunnen vervullen. 3 Smits: er zijn wel grenzen. Milieu en economie moeten worden afgewogen. Maar voegt hij toe: er is dynamiek; niet alles is mogelijk en wenselijk. Commentaar: Daarmee denkt hij schoorvoetend mee. Hij ontkent niet geheel dat er ook nog zoiets als ‘milieu’ bestaat. 4 Smits: Een strategisch perspectief maakt ‘een veel offensiever milieubeleid mogelijk’. Milieubeleid wordt dan niet het afremmen van autonome ontwikkelingen, maar het uitlokken van innovatie’. Commentaar: Slim vanuit het perspectief van Schiphol. 5 ‘Offensief milieubeleid stelt niet alleen grenzen, het verlegt vooral grenzen’. Er moet onderzoek volgen. Daar heeft Nederland wat aan. Schiphol is niet meer een landingsbaan maar een breed scala van ondernemingen met uiteenlopende produkten, diensten en klanten. • Het kabinet-Kok in 1997 Het kabinet-Kok I nodigde de samenleving in 1997 voor een ‘dialoog’ over de Toekomstige Nederlandse Luchtvaart Infrastructuur (TNLI)/ Het doel hiervan was het stimuleren van ‘creativiteit en innovatief denken’. Daarmee verlegt het kabinet de diascussie inderdaad. Immers, Smits had eerder opgeroepen voor meer innovatie. De dialoog kwam ook op gang maar uiteindelijk gooide het parlement er een ‘traditionele deken’ overheen door weer te beginnen over aantallen passagiers en vluchten. Begin 2000 wordt een TNL niet uitgesloten maar minister Netelenbos wil er nog niet aan. Met uitbreiding van de vijfde baan op Schiphol en het loslaten van bepaalde milieueisen zou de luchthaven Schiphol in staat moeten zijn om de in 2000 maximaal nagestreefde capaciteit van 44 miljoen passagiers bij 480.000 starts en landingen te verwerken. Hoe is het later in het jaar? Schiphol mag uitbreiden. Dat besluit het kabinet-Kok II eind mei 2000. De daarmee gepaard gaande overlast wordt tijdelijk toegestaan. Maar dat is niet wat het kabinet eerder had beloofd. Doorgroeien op de huidige 154

plek mag, mits de luchthaven zich aan de nieuwe milieuregels houdt. Premier Kok stelde: ‘De milieugrenzen zijn bepalend voor de omvang en groei van de vliegbewegingen’ (VK 020600). Daarmee komt een eind aan jarenlang dubben over een TNL, een vijfde baan of verplaatsing naar de Noordzee. Toch gedogen? Van gedogen zal sprake zijn want Schiphol krijgt toestemming om tot 2003 jaarlijks met 20 duizend vliegbewegingen te groeien. Bijna 1600 woningen meer dan de 12 duizend die waren afgesproken zullen zware geluidshinder ondervinden. Tot 2003, want dan moet de vijfde baan gereed zijn en moeten de nieuwe geluidsgrenzen gelden. De extra zwaar gehinderde woningen zullen na 2003 buiten de zwaar gehinderde zone komen te liggen. Volgens commentatoren (VK 020600) is niet duidelijk waar Kamerleden hun geloof op baseren dat het na 2003 met lawaai, veiligheid en vervuiling rond Schiphol allemaal goed komt. De nieuwe geluidsnormen moeten nog worden vastgesteld. Hoe die worden gecontroleerd, is evenmin duidelijk. Onder de nieuwe geluidsgrenzen mag Schiphol het eerste decennium van de 21 e eeuw doorgroeien naar 600 duizend vluchten per jaar. Milieudefensie-woordvoerder W. Duyvendak voerde enige tijd constructief overleg over Schiphol maar voelde de besluiten van het kabinet-Kok II toch als een bevestiging dat Milieudefensie terecht uit het overleg was gestapt. Volgens hem hebben Schiphol en de overheid telkens milieugrenzen aan hun laars gelapt. In het debat hebben de luchthaven en Verkeer en Waterstaat ‘een stofwolk opgetrokken van ruis en verkeerde cijfers’. Vanaf 1997 is tot in 2000 ‘tegen de afspraken in het oprekken van de milieugrenzen gedoogd’. Nu de milieugrenzen tot 2003 zijn opgerekt spreekt hij van ‘zes jaar marchanderen’. ‘De kans is verkeken dat we ooit terugkeren bij het overleg. We hebben geen zin om aan de zijlijn naar de een-tweetjes tussen Netenbos en Schiphol te kijken’ (VK, 020600). Woordvoerster M. van der Goot van Schiphol ontkent de een-tweetjes. Zij stelt: ‘Al in maart 1998 is afgesproken dat we tot 2002 per jaar kunnen groeien met 20.000 vliegbewegingen’ (starts en landingen). ‘Daarnaast is het streven om het aantal huizen dat flinke overlast heeft van vlieglawaai te beperken tot 12.000. Keiharde garanties kunnen we niet geven, want we zijn bijvoorbeeld afhankelijk van weersinvloeden. Het is jammer dat de indruk ontstaat dat we niet aan de normen voldoen’ (VK, 020600). Schiphol probeerde natuurlijk een inspanningsverplichting (activiteit) aan te gaan en een resultaatverplichting (prestatie) te vermijden. Na 1997: Dialoog tussen doven Is het na 1997 nog mogelijk geweest om de discussie sterk in Schiphol-termen te voeren of waren er vele deadlocks, blokkades? Van Eeten en Abma gaan daarop in. Michel van Eeten (1998) analyseerde het debat over de groei van de burgerluchtvaart in Nederland, en de toekomst van Schiphol, zoals dat na 1996 plaatsvond. Is er wel een vruchtbare dialoog mogelijk over een onderwerp dat als een van de meest controversiële Nederlandse beleidsproblemen mag 155

Dat zegt iets over het d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> van Schiphol: de ruime blik, ge<strong>en</strong> plafonds of<br />

remming<strong>en</strong>, oog hebb<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> sector die ‘<strong>dr</strong>aait’, meegaan met de<br />

internationale dynamiek. Zo verschaft Schiphol zich ruimte voor groei. Smits is<br />

heel expliciet in zijn voorstell<strong>en</strong> over de discussie in 1996 <strong>en</strong> later. Zijn adviez<strong>en</strong><br />

die we van comm<strong>en</strong>taar voorzi<strong>en</strong>:<br />

1 Smits: Voer discussies over ontwikkeling<strong>en</strong> in de luchtvaart e.d. vanuit zicht op<br />

dynamiek. Dat is belangrijker dan het beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> model of sc<strong>en</strong>ario.<br />

Comm<strong>en</strong>taar: Daarmee houdt hij bepaalde onderzoeksbureaus <strong>en</strong> bepaalde<br />

vaste ‘waard<strong>en</strong>’(cijfers’) op afstand.<br />

2 Voor e<strong>en</strong> discussie over de koers is het nodig aan integrale planning te do<strong>en</strong><br />

maar de planningstermijn<strong>en</strong> zijn te kort geword<strong>en</strong>. Zijn advies is om over de<br />

toekomst van de luchtvaart in geheel Nederland ine<strong>en</strong>s te besliss<strong>en</strong>. De discussie<br />

moet strategischer word<strong>en</strong>. Er moet niet om de acht-neg<strong>en</strong> jaar e<strong>en</strong> discussie over<br />

Schiphol kom<strong>en</strong>.<br />

Comm<strong>en</strong>taar: De w<strong>en</strong>s is vanuit het zicht van Schiphol begrijpelijk. Daarmee<br />

zorgt Smits voor e<strong>en</strong> verbreding zodat bij ev<strong>en</strong>tuele beperking<strong>en</strong> voor Schiphol,<br />

de regionale vliegveld<strong>en</strong> e<strong>en</strong> rol kunn<strong>en</strong> vervull<strong>en</strong>.<br />

3 Smits: er zijn wel gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>. Milieu <strong>en</strong> economie moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> afgewog<strong>en</strong>.<br />

Maar voegt hij toe: er is dynamiek; niet alles is mogelijk <strong>en</strong> w<strong>en</strong>selijk.<br />

Comm<strong>en</strong>taar: Daarmee d<strong>en</strong>kt hij schoorvoet<strong>en</strong>d mee. Hij ontk<strong>en</strong>t niet geheel dat<br />

er ook nog zoiets als ‘milieu’ bestaat.<br />

4 Smits: E<strong>en</strong> strategisch perspectief maakt ‘e<strong>en</strong> veel off<strong>en</strong>siever milieu<strong>beleid</strong><br />

mogelijk’. Milieu<strong>beleid</strong> wordt dan niet het afremm<strong>en</strong> van autonome<br />

ontwikkeling<strong>en</strong>, maar het uitlokk<strong>en</strong> van innovatie’.<br />

Comm<strong>en</strong>taar: Slim vanuit het perspectief van Schiphol.<br />

5 ‘Off<strong>en</strong>sief milieu<strong>beleid</strong> stelt niet alle<strong>en</strong> gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>, het verlegt vooral gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>’. Er<br />

moet onderzoek volg<strong>en</strong>. Daar heeft Nederland wat aan. Schiphol is niet meer e<strong>en</strong><br />

landingsbaan maar e<strong>en</strong> breed scala van onderneming<strong>en</strong> met uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de<br />

produkt<strong>en</strong>, di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> klant<strong>en</strong>.<br />

• Het kabinet-Kok in 1997<br />

Het kabinet-Kok I nodigde de sam<strong>en</strong>leving in 1997 voor e<strong>en</strong> ‘dialoog’ over de<br />

Toekomstige Nederlandse Luchtvaart Infrastructuur (TNLI)/ Het doel hiervan<br />

was het stimuler<strong>en</strong> van ‘creativiteit <strong>en</strong> innovatief d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>’. Daarmee verlegt het<br />

kabinet de diascussie inderdaad. Immers, Smits had eerder opgeroep<strong>en</strong> voor<br />

meer innovatie. De dialoog kwam ook op gang maar uiteindelijk gooide het<br />

parlem<strong>en</strong>t er e<strong>en</strong> ‘traditionele dek<strong>en</strong>’ overhe<strong>en</strong> door weer te beginn<strong>en</strong> over<br />

aantall<strong>en</strong> passagiers <strong>en</strong> vlucht<strong>en</strong>. Begin 2000 wordt e<strong>en</strong> TNL niet uitgeslot<strong>en</strong><br />

maar minister Netel<strong>en</strong>bos wil er nog niet aan. Met uitbreiding van de vijfde baan<br />

op Schiphol <strong>en</strong> het loslat<strong>en</strong> van bepaalde milieueis<strong>en</strong> zou de luchthav<strong>en</strong> Schiphol<br />

in staat moet<strong>en</strong> zijn om de in 2000 maximaal nagestreefde capaciteit van 44<br />

miljo<strong>en</strong> passagiers bij 480.000 starts <strong>en</strong> landing<strong>en</strong> te verwerk<strong>en</strong>.<br />

Hoe is het later in het jaar? Schiphol mag uitbreid<strong>en</strong>. Dat besluit het kabinet-Kok<br />

II eind mei 2000. De daarmee gepaard gaande overlast wordt tijdelijk toegestaan.<br />

Maar dat is niet wat het kabinet eerder had beloofd. Doorgroei<strong>en</strong> op de huidige<br />

154

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!