Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

Iedere bestuurder van een motorvoertuig, op weg naar werk, school, ziekenhuis
of andere bestemming.
• In welk gebied wordt rekening rijden ingevoerd?
Om te beginnen in de Randstad.
• Zullen de files verdwijnen? Dat is een empirische vraag.
• Reactie op rekeningrijden: is er draagvlak voor?
Wat vinden automobilisten en wat vindt ‘de autolobby’? Circa 71 procent van de
automobilisten voelt medio 1998 niets voor rekeningrijden. Het draagvlak voor
deze vorm van filebestrijding is medio juni 1998 dan ook minimaal. Dat
beweerde de RAI (autobranche) in juni 1998 op basis van onderzoek van het
Bureau Lagendijk. De ondervraagde automobilisten verwachten dat een
goedkoper openbaar vervoer, meer parkeerplaatsen bij NS-stations en de aanleg
van snellere OV-verbindingen meer soelaas bieden in de strijd tegen de files.
Ongeveer 73 procent wil ook bredere wegen. Bijna 60 procent pleit voor de bouw
van meer wegen en tunnels. De voorgstelde verlaging van de maximumsnelheid
op wegen in de Randstad tot honderd kilometer per uur valt evenmin in goede
aarde bij de RAI. Ruim baan voor de auto dus.
• Reactie: winst voor milieu?
Het Centrum voor Energiebesparing en Schone Technologie (CE) meldt in 1998
dat een verlaging van de maximumsnelheid naar honderd kilometer het milieu
een grote ‘winst’ kan opleveren. Het brandstofgebruik en de uitstoot van
‘broeikasgas’ (CO2) kan dan met naar schatting een kwart afnemen. Van de
automobilisten vindt 68 procent overigens dat de auto-industrie al genoeg
gedaan heeft aan de beperking van het brandstofgebruik, aldus de Lagendijkenquête.
Wat de exacte ‘milieuwinst’ is van het formatievoorstel kan het
ministerie van VROM noch CE aangeven. Dat hangt mede af van wat als grens
van de Randstad wordt beschouwd.
• Nauwelijks invloed
In oktober 1998 kwam het bestaan van een ander onderzoek aan het licht.
Daaruit bleek dat rekeningrijden nauwelijks invloed zal hebben op mensen die
dagelijks op weg naar hun werk of huis in de file staan. Flexibele werktijden zijn
een beter instrument om files terug te dringen. Dat blijkt uit een onderzoek dat in
opdracht van het ministerie van V&W is uitgevoerd. De studie laat zien dat
filerijders de auto niet laten staan als ze in de spits moeten betalen. Ze hebben
immers geen andere keus, vinden ze. Veel automobilisten hebben een strak
dagpatroon waardoor ze de spits niet kunnen mijden. Het openbaar vervoer is
voor hen meestal geen serieus te overwegen alternatief. Deze automobilsten laten
zich ook niet afschrikken door de prijs van het rekeningrijden dat gesteld is op
vijf gulden per rit. Dat komt omdat ze vaak een bovenmodaal inkomen hebben.
• Niet onderzocht: niet-werknemersgedrag en effect van carpoolen en telewerken
Dat rekeningrijden zinloos zou zijn in de strijd tegen filebestrijding, is een
conclusie die men (nog) niet mag trekken. Mensen die niet per se op weg moeten
zijn in de spits, kiezen een ander tijdstip. Die groep is evenwel in het onderzoek
niet betrokken. De verwachting is bovendien dat als rekeningrijden wordt
ingevoerd meer mensen gaan carpoolen en telewerken.
• Alternatief: rijstrookversmalling
125