Politieke participatie en beleid.pdf - Prof. dr. AFA Korsten

"En dat ga jij zo bij de minister op zijn bureau leggen, he?" "‘s Middags bel je de
minister en je vraagt hem of hij niet wat geld over heeft voor een brug in
Gorinchem. En dan leest je het briefje voor dat je samen met zijn ambtenaar hebt
opgezet. Zo makkelijk is het".
Patijn blijkt dol op lobbyen te zijn (geweest). "Als het lukt, is het net als het
winnen van een voetbalwedstrijd", zegt Patijn.
Zijn grootste succes als lobbyist-CdK was de benoeming van dr. Ad Havermans
tot burgemeester van Den Haag. Dat heeft hem, zo meldt hij in NRC (230299),
veel zorgen en tijd gekost, ‘want de gemeenteraad lag dwars’. ‘Ik heb toen via
premier Lubbers en minister Rietkerk (Binnenlandse Zaken) geregeld dat
Havermans het toch geworden is’ (NRC, 230299).
Lobby essentieel voor provincies
Zijn inziens is lobbyen van levensbelang voor provincies. Provinciebesturen gaan
namelijk over beleidsvraagstukken, waarvoor ze budget van het Rijk ontvangen
via het Provinciefonds, de gezamenlijke geldpot van de provincies. Denk aan
budget voor onder meer milieu, landschap, waterwegen, openbaar vervoer,
ouderenzorg, psychiatrische inrichtingen. Het Provinciefonds (zo’n 1.7 miljard
gulden omvattend) is niet voldoende voor het realiseren van allerlei zaken waar
het Rijk belang bij heeft. Ze zetten dus additionele middelen in, zoals de minister
van Verkeer en Waterstaat doet. Provinciebesturen hebben zelf ook ambities en
daarvoor willen ze additionele middelen verwerven bij het Rijk. Voor hogere
rivierdijken, voor extra wegen en aansluitingen, voor de bouw van een
academisch ziekenhuis, een universiteit, herindelingen of
burgemeestersbenoemingen moet dus gelobbied worden.
Wat lobby niet is
Wat lobby niet is? Niet iemand over de streep trekken om iets te doen wat die
niet wil. Jan Terlouw, oud-CdK van Gelderland, zegt: ‘Niet zeuren en bedelen
maar informeren; laten zien hoe de ander beter kan worden van jouw aanbod?’
(NRC, 230299).
Definitie van lobby volgens CdK’s
Volgens Patijn is lobby een ‘kunst en een sport’. ‘Lobby is iemand ervan
overtuigen dat wat jij wil hem ook iets oplevert’, aldus Henk Vonhoff, oud-CdK
in Groningen (NRC, 230299). Win, winsituaties proberen te scheppen dus. ‘Lobby
is wederzijds kietelwerk met een lange geschiedenis, een voortdurend quid pro
quo’ (NRC, 230299). Een CdK die een lobby gehonoreerd zag, moet natuurlijk als
het kabinet een beroep op hem of haar doet ook iets terug doen.
Casus A73: lobby
Een voorbeeld van een lobby om tot een win-winsituatie te komen.
De provinciebestuurders van Limburg probeerden zo te werk te gaan bij
de discussie over de A73. Er was een contract tussen CdK Van Voorst tot
Voorst en Teders, directeur van Rijkswaterstaat Limburg, dat de weg, de
A73-Zuid, er rond 2003 zou zijn. Minister Netelenbos kwam daarop eind
118