In dit nummer: Leeuwardense ondernemer geeft visitekaartje af, in ...

In dit nummer:
● Leeuwardense ondernemer
geeft visitekaartje af, in hout
● Stokoude houtzagerij Twickel
is een vooruitstrevend bedrijf
● Timmerfabriek voor doven
doet het verrassend goed
MAGAZINE VOOR LEDEN VAN
JAARGANG 5 | NUMMER 4 | JUNI 2012 | FNVMEUBELENHOUT.NL

Wij staan voor u klaar! Bel 0900 368 26 89 (lokaal tarief)

eeld Chris Pennarts
Alle soorten en maten
Patrick Langbroek (38) werkt al een jaar of zeventien in de palletindustrie.
“Eerst als uitzendkracht en later vast. Tegenwoordig ben ik productievoorman
bij PKF Pallets in Roosendaal. Ik bewaak de kwaliteit van de
productie, stuur mensen aan waar dat nodig is en bouw machines om als
er weer andere pallets gemaakt moeten worden. We produceren ze namelijk
in alle soorten, maten en materialen. Het is maar net wat de klant wil
hebben. Van 60 x 60 centimeter tot 160 x 120 centimeter.”
WEGWIJS
Leden van FNV Meubel & Hout kunnen met vragen of problemen bij hun bond terecht.
Dat kan persoonlijk bij de vakbondscentra en de lokale afdelingen of telefonisch op nummer
0900 368 26 89 (lokaal tarief). Dit nummer is bereikbaar op werkdagen van 8.00 tot
17.30 uur. Zie verder voor servicegegevens pagina 21.
JUNI 2012
IS ONDERDEEL VAN FNV BOUW
Krul
in dit nummer
rubrieken
Inhoud
12 Alles van hout
Je kunt alles maken van hout. Tenminste
als je Fons ter Schure heet. Voor visitekaartjes,
menukaarten en zelfs fotoprints
draait de Leeuwardense ondernemer zijn
hand niet om. Hij is dan ook al jong in het
vak begonnen.
16 Twickel: bejaard maar bij de tijd
Houtzagerij Twickel in het Twentse
Delden verzaagt al sinds 1771 de stammen
uit de omgeving. Maar vergis je niet: achter
de idyllische façade gaat een hedendaags en
vooruitstrevend bedrijf schuil.
18 De Verbinding doet het goed
Timmerfabriek De Verbinding in
Groningen bestaat vijf jaar. Het bedrijf,
waarvan alle werknemers doof zijn, maakt
ter gelegenheid van het eerste lustrum de
balans op. Die is verrassend positief.
4 Krullen
5 Uitgelicht
8 Branche
10 In beeld
15 Spaanders
25 Lekker bezig!
26 Bondig
29 Puzzel
30 FNV Voordeel
WEBSITE
Voor informatie en nieuws: fnvmeubelenhout.nl
HOOFDKANTOOR
FNV Meubel & Hout, Postbus 520, 3440 AM
Woerden. Opzegging lidmaatschap schriftelijk
aan dit adres of naar
ledenadministratie@fnvbouw.nl.
3

4
Krullen
Krul
Schunnige meubels
Interieurwarenhuis Ikea heeft in Thailand
letterlijk haar meubelen weten te redden.
Het Zweedse bedrijf, dat steevast eigenzinnige
namen bedenkt voor haar producten, is
onlangs de Aziatische markt opgegaan. Het
is maar goed dat die namen even daarvoor
in een vertaalprogramma zijn gestopt. Want
daar kwamen op z’n zachtst gezegd nogal
opmerkelijke resultaten uit. Zo blijkt dat
‘Redalen’, een bed dat vernoemd is naar
een Noorse stad, in het Thais naar orale sex
verwijst. Hetzelfde geldt voor de plantenpot
Jättebra, dat zoiets betekent als geslachtsgemeenschap.
Overigens komt het vaker
voor dat westerse bedrijven in het verre
Oosten de mist ingaan met productnamen.
Bing, de zoekmachine van Microsoft, staat
in het Chinees voor ziekte. Bungh, een Engelse
currysaus, wordt in India en Pakistan
vertaald als achterwerk. FOTO GOOGLE IMAGES
Een van velen
Tussen 1943 en 1945 was meubelmaker
Kees Verstraten uit Hilversum één van de
velen die in Nazi-Duitsland te werk werd
gesteld. Vanuit het werkkamp schreef hij
diverse brieven en prentbriefkaarten naar
zijn familie. Deze correspondentie vormde
de basis van het gelijknamige boek, met als
ondertitel ‘Dwangarbeider in de oorlog’. Het
is een bijzonder naslagwerk over jonge Hollandse
jongens die voor de Duitsers moesten
werken en bij terugkomst als verraders werden
gezien. Zie gooienvechthistorisch.nl.
Voordeurkleur zegt
veel over karakter
De kleur die wij hebben gekozen voor onze voordeur verraadt welk
karakter we hebben, of wie we voor anderen willen zijn. Dit laat Debbie
Zimmer, kleurexpert bij het Amerikaanse verfpromotie-instituut
Paint Quality Institute, optekenen in een persbericht.
Een blauwe deur zendt uit dat de bewoner zijn huis ziet als een
plaats voor rust, kalmte, sereniteit en ontspanning. Groen communiceert
gezondheid, veiligheid, rust en harmonie. Zwart heeft volgens
Zimmer een heel andere psychologische lading. De kleur projecteert
kracht, elegantie, macht en autoriteit. Rood is een kleur waarmee de
bewoner wil uitdrukken dat er achter de voordeur veel te beleven is.
Bruin ten slotte heeft een dubbele betekenis: enerzijds straalt het
stabiliteit en betrouwbaarheid uit, anderzijds staat de deur voor het
verlangen naar privacy. FOTO SXC
JUNI 2012

tekst BDU Uitgevers beeld Irene Wouters/Fotobureau Meulenhof
JUNI 2012
Krul
Uitgelicht
‘Message in a bottle’ duikt na 54
jaar weer op tijdens restauratie
Vierentwintig jaar was Frans van de Vin, toen hij in 1958 op de
steigers stond hij Huize De Burgh in Eindhoven. Daar, in de nok
van het gebouw, verstopte de jonge bouwvakker een beugelflesje
met foto’s en een brief. Vorige maand dook het flesje weer op.
Ooit zou het flesje weer eens tevoorschijn
komen, wist Frans Van de Vin. De vraag was
alleen wanneer. Nu, 54 jaar na dato was het
moment daar. Twee timmerlieden van aannemersbedrijf
Nico de Bont uit Vught waren
nietsvermoedend bezig met een grote restauratiebeurt
aan Huize De Burgh, toen ze
bovenin de toren een flesje zagen hangen.
Nadat ze het glas stuksloegen, rolde er een
brief uit het flesje, verpakt in een blaadje
van de Sint Willibrordus-scheurkalender.
Deze verklapte dat het flesje er in de week
van 20 tot 26 april 1958 was opgehangen.
De brief was ondertekend door ene Frans
van de Vin. In handgeschreven letters stond
te lezen dat de ‘moeder provinciaal van de
In deze rubriek belicht Krul bijzondere
mensen en projecten uit de sector.
Heeft u een tip voor de redactie?
Laat het ons weten via krul@bdu.nl.
orde St. Jozef’ de opdrachtgever was van
de restauratiewerkzaamheden die er toen
werden uitgevoerd. Ook was uit het schrijven
op te maken dat de firma Huijbrechts
uit Eindhoven het werk uitvoerde. De meest
opmerkelijke passage in de brief gaat echter
over de toestand van de wereld: ‘Het hoogtepunt
is de ruimtevaart naar de maan, waarmee
binnen enkele jaren proeven worden
genomen. Verder is er niet veel nieuws’, zo
citeert het Eindhovens Dagblad uit de brief.
Frans van de Vin bleek de oud-directeur van
het gelijknamige ramen- en kozijnenbedrijf
uit Heeze te zijn, dat nu door zijn twee
zoons gerund wordt. Onlangs maakte hij
kennis met de bouwvakkers die zijn flesje
vonden. Hij vertelde ze dat het in die tijd
gebruikelijk was om, vooral bij de bouw van
kerken, de bouwtekeningen in een koker te
plaatsen en deze te verstoppen in pilaren of
in de fundering. Van de Vin: “Ik dacht, dat
doe ik ook.” Hij heeft echter heel wat capriolen
uit moeten halen om in de nok te geraken.
Hoe hij er precies gekomen is weet hij
niet meer. “Steigers zoals we die nu kennen,
waren er niet. Toen de leien tijdelijk van het
dak waren gehaald, ben ik er denk ik met
een ladder, via de buitenkant, naartoe geklommen.
Ik heb het bijna nooit aan iemand
verteld. Alleen mijn eigen gezinsleden wisten
ervan.” Tijdens deze restauratie werden
de leien eveneens tijdelijk verwijderd om het
houtwerk te kunnen inspecteren. Zodoende
werd het flesje ontdekt. ●
5

Interview
Kaderlid Theo Andriessen adviseert leden over sociale voorzieningen
tekst Peter van der Aa beeld Topshots
‘Regelingen genoeg, maar je moet
er meestal wel zelf achteraan’
“Mensen laten veel geld liggen.” Theo Andriessen komt het in de praktijk vaak tegen. Hij geeft advies
over sociale voorzieningen aan leden van FNV Bouw met een laag inkomen. Soms gaat het om een
paar tientjes, maar hij heeft ook wel meegemaakt dat iemand 2000 euro van de overheid tegoed had.
“De voorlichting van gemeenten is ver onder
de maat”, zegt Andriessen boos. “Er zijn beslist
gemeenten die het goed doen, maar in
veel gevallen worden mensen slecht geïnformeerd
of zelfs op het verkeerde been gezet.
Die krijgen dan te horen dat ze geen recht
hebben op een uitkering of toeslag terwijl ze
dat wel degelijk hebben.”
Adviesservice
Theo Andriessen (65) uit het Noord-Hollandse
Venhuizen is één van de veertien
ASV’ers van FNV Bouw. ASV staat voor
‘Advies Sociale Voorzieningen’. Zo heet de
service die de bond sinds enkele jaren biedt
aan leden met een laag inkomen.Er bestaan
allerlei uitkeringen, toeslagen, aanvullingen
en kwijtscheldingsregelingen voor mensen
met lage inkomens, maar je moet ze wel
zien te vinden. Daarom blijft er in die potjes
vaak geld over. De speciaal opgeleide
kaderleden van FNV Bouw wijzen de weg.
Andriessen zat bij de eerste lichting kaderleden
die werd geschoold. “Toen ik de oproep
voor deze functie zag, heb ik meteen gereageerd.
Ik wil mensen graag helpen én ik
ben handig met de computer. De voormalige
timmerman is ook op andere terreinen actief
voor de bond. Hij heeft zitting in de bondsraad
en is kandidaat voor de deelnemersraad
van het Pensioenfonds Bouw.
Telefoon en e-mail
Leden die gebruik willen maken van de adviesservice
wenden zich in eerste instantie
tot de helpdesk van FNV Bouw (0900 368
6
Casco Krul
26 89). Die beoordeelt de aanvraag en geeft
die via internet door aan het ASV-team. “In
principe doe ik de hulpvragen van leden in
mijn eigen regio”, zegt Andriessen. “Maar
de afspraak is dat we mensen binnen tien
dagen benaderen. Dus als ik zie dat op een
verzoek uit een andere regio niet snel wordt
gereageerd, pak ik dat ook op. Zo heb ik onlangs
iemand uit Limburg geholpen. Dat is
geen probleem, want het contact loopt bijna
altijd via telefoon en e-mail. Ik ben maar
één keer bij iemand thuis geweest.”
Specifieke kennis
De ervaring leert, vertelt Andriessen, dat
elke hulpvraag anders is. Je komt er dus
meestal niet met een standaard-antwoord.
Je moet je echt in het individuele geval
verdiepen. Ook de tijd die is gemoeid met
de afhandeling van een hulpvraag is heel
divers. Soms volstaat één telefoongesprek.
Dan is het genoeg om iemand te verwijzen
naar een instantie of naar een formulier op
internet. “Ik bel na een poosje wel altijd nog
een keer terug om te informeren of het is
gelukt”, aldus Andriessen. Maar er zijn ook
ingewikkelder gevallen. Zoals die man die
door een echtscheiding en gezondheidsproblemen
zijn administratie heeft verwaarloosd
en nu flink in de schulden zit. Of zoals het
geval van José Thijssen (zie pagina 7). Andriessen:
“Daar komt meer bij kijken. Ik probeer
te doen wat in mijn vermogen ligt. En
dat is gelukkig steeds meer. Door dit werk
leer ik mensen kennen met specifieke kennis
of relevante ervaringen. Zo bouw je een
JUNI 2012

netwerk op waardoor je, als dat nodig is, ook
anderen kunt inschakelen.”
Wirwar aan regelingen
Theo Andriessen heeft de indruk dat veel
leden van FNV Bouw de ASV-service inmiddels
wel kennen. Toch loopt het nog niet
storm met de hulpvragen. “We kunnen er
best nog wat bij hebben”, zegt hij. “Het
is toch mooi als je van een uitkering rond
moet komen en je blijkt recht te hebben op
een paar tientjes per maand meer? Ik heb
het trouwens ook meegemaakt dat iemand
2000 euro aan toeslagen niet gekregen had.
Zonde om zoveel geld te laten liggen.” Dat
gebeurt soms omdat mensen de weg niet
kennen in de wirwar aan regelingen en de
JUNI 2012
vele loketten die er zijn. Maar er zijn er ook
die het geen prettig idee vinden om, zoals
ze dat noemen ‘hun hand op te houden’.
Andriessen: “Dat is een begrip van vroeger.
De wereld is veranderd. Er zijn regelingen
waar je gewoon recht op hebt. Als mensen
een terugval hebben in inkomen, krijgen ze
een hogere zorg- en huurtoeslag. En voor
bepaalde gevallen is er bijzondere bijstand
of zijn er kwijtscheldingsmogelijkheden. Bij
de Belastingdienst kun je uitstel aanvragen,
zodat je geen boete krijgt als je te laat betaalt.
Regelingen genoeg maar je moet er
meestal wel zelf achteraan. En als je niet
precies weet hoe je dat moet aanpakken, bel
je met de helpdesk van FNV Bouw. De ASVservice
helpt je dan verder.” ●
Casco Krul
Interview
José Thijssen: ‘Zorginstantie
schrijft
onterecht geld af’
José Thijssen is mantelzorger voor haar
vader. Ze was het ook voor haar moeder
tot deze dit voorjaar overleed. Haar ouders
zaten aanvankelijk in een slecht verpleeghuis,
vertelt Thijssen. De patiënten kregen
nauwelijks persoonlijke aandacht en werden
slecht verzorgd. Bij de moeder van Thijssen,
die aan een ziekte leed, werd de medicatie
stopgezet. Een klacht indienen bij het tehuis
had weinig zin, want die werd afgehandeld
door de verpleeghuisarts zelf. “Uiteindelijk
heb ik mijn ouders daar weggehaald en bij
een ander verpleeghuis ondergebracht. Daar
was de verzorging prima. Maar voor mijn
moeder was dat te laat. Door de verkeerde
behandeling en een slechte overdracht van
informatie door het oude verpleeghuis ging
het met haar gezondheid snel bergafwaarts
en overleed ze.”
Naast die persoonlijke ellende heeft José
Thijssen ook nog te maken met dure fouten
van het Centraal Administratiekantoor
(CAK). Dat is –in de eigen woorden van deze
instantie– ‘een professionele en betrouwbare
uitvoeringsorganisatie in de zorg- en
welzijnsector, die de verantwoordelijkheid
draagt voor een goede uitvoering van financiële
regelingen en informatietaken.’
Thijssen heeft een heel ander beeld van die
organisatie. Ooit gaf haar vader het CAK een
machtiging en daar wordt dankbaar gebruik
van gemaakt. Ze zegt: “Er wordt van de
rekening van mijn vader onterecht geld afgeschreven,
inmiddels al 2500 euro. Dat had
hij bestemd voor zijn begrafenis. Het CAK
laat hem onder meer betalen voor thuiszorg,
maar mijn vader krijgt geen thuiszorg want
hij zit in een verpleeghuis. Als ik het CAK
bel, zeggen ze dat ik Thuiszorg maar moet
bellen. Maar Thuiszorg zegt: uw vader is bij
ons niet in behandeling. Als ik het CAK opnieuw
bel, geven ze de schuld aan de computer.
Maar opgelost wordt er niets.” José
Thijssen klopte aan bij FNV Bouw en haar
hulpvraag kwam terecht bij ASV’er Theo Andriessen.
Die bekijkt hoe de bond kan helpen.
Want in dit geval is het probleem met
een eenvoudig advies niet uit de wereld. ●
7

Branche
Veel inzendingen voor Houtprijs
Maar liefst 77 inzendingen dingen dit jaar mee naar de Houtprijs 2012,
die tijdens de nationale Houtdag op 28 november zal worden uitgereikt.
Deze tweejaarlijkse prijsvraag wordt georganiseerd door Centrum Hout
om zodoende nieuwe technieken, toepassingen en de vele mogelijkheden
van hout volop in de schijnwerpers te zetten. De Houtprijs kent
twee hoofd- en een aantal subcategorieën. De Houtarchitectuurprijs
staat open voor bouwprojecten die de unieke eigenschappen van hout
goed in beeld brengen. Niet de grootte van het project is bepalend,
maar de vormgeving, juiste toepassing en detaillering van hout. De
Houtinnovatieprijs richt zich op innovatieve houttoepassingen in de
bouw, zoals nieuwe technieken, productverbeteringen, bijzondere bouwmethoden
of werkwijzen die een betere kwaliteit of grotere acceptatie
van houttoepassingen teweegbrengen. In de zomer maakt een deskundige
jury de genomineerde inzendingen bekend. Deze zullen daarna te
vinden zijn op dehoutprijs.nl.
Woodchallenge weer van start
De inschrijving voor Woodchallenge 2012 is van start gegaan. Centrum
Hout nodigt studenten uit om voor 1 september vernieuwende technieken,
concepten en ontwerpen in te sturen waarin hout de hoofdrol
speelt. “Winnen kan de opstap betekenen voor een succesvolle carrière
in het hout”, aldus Centrum Hout. Woodchallenge staat niet alleen open
voor studenten die studies als bouwkunde en civiele techniek volgen
aan technische hogescholen en universiteiten, maar ook voor alle andere
technische opleidingen. Daarnaast worden ook studenten van relevante
mbo-opleidingen uitgenodigd mee te doen. De inzendingen moet betrekking
hebben op een onderzoek of project uit het studiejaar 2011/2012.
Deelname is mogelijk op individuele basis, maar ook in groepsverband.
Op de foto is de Rising Chair van Robert van Embricqs te zien. Hij ging
vorig jaar met de trofee en het prijzengeld van 1000 euro aan de haal.
Zie voor meer informatie: woodchallenge.nl. FOTO ROBERT VAN EMBRICQS
8
Krul
Passeren op hoogte
zonder los te koppelen
Met het nieuwe valbeveiligingstraject LinkedPro presenteert
XSPlatforms als eerste een valbeveiligingssysteem
waarbij meerdere lijnen op één ankerpunt
geplaatst kunnen worden. Voordeel hiervan is dat
gebruikers op hetzelfde systeem een eigen staalkabel
hebben en zich vrij kunnen bewegen zonder dat ze
last hebben van elkaar. Loskoppelen op plaatsen waar
dit niet gewenst is, om zodoende elkaar te passeren,
is daarbij niet meer nodig. Dat is niet alleen veilig,
maar werkt ook prettiger en het scheelt veel tijd.
Daarnaast biedt het systeem veilige toe- en doorgang
op meerdere routes. De ankerpunten van het Linked-
Pro-systeem zijn voorzien van zogenaamde ‘spacers’,
die de staalkabels op de juiste afstand houden. De
spacers, die in verschillende kleuren verkrijgbaar zijn,
kunnen gebruikt worden om de diverse staalkabels
of routes te markeren en dienen om struikelgevaar te
voorkomen. Het LinkedPro-systeem van XSPlatforms
biedt volgens de ontwikkelaar optimaal gebruikersgemak
en veiligheid. “Niet alleen voor de gebruikers
heeft het voordelen. Want door de snellere en efficiëntere
manier waarop het werk uitgevoerd kan worden,
profiteren ook gebouweigenaren en opdrachtgevers
van de voordelen”, zo stelt XPplatforms. De bestaande
XSPlatforms-staalkabeltrajecten zijn daarbij uit te
breiden zijn naar een LinkedPro-traject.
Zie voor meer informatie xsplatforms.com.
FOTO XSPLATFORMS
JUNI 2012

Krachtige accuklopboorschroevendraaier
De nieuwe accuklopboorschroevendraaier van Bosch, de GSB 10,8-2-LI Professional,
is volgens de producent de meest compacte machine in zijn klasse. Deze accuklopboorschroevendraaier
is slechts 189 mm lang en weegt ongeveer een kilo. Daardoor is
hij makkelijk te gebruiken in krappe ruimtes en wordt ook het bovenhands werken een
stuk eenvoudiger en prettiger gemaakt. De machine is bedoeld voor kleine tot middelzware
schroef-, boor- en klopboortoepassingen. Deze voert hij dankzij de planeettransmissie
met twee standen bijzonder krachtig uit. De GSB 10,8-2-LI kent daarbij een
maximaal draaimoment van 30 Nm. Daarnaast is de machine uitgerust met de ‘Auto-
Lock-boorhouder’, voor het snel wisselen van bits en boren. Zie voor meer informatie:
bosch-pt.nl.
Scheepsinterieurbouw doet het redelijk
JUNI 2012
Ondanks de economische
tegenwind ging het in
2011 redelijk goed met
de scheepsinterieurbouw.
Dat liet brancheorganisatie
Scheepsbouw Nederland
onlangs weten. In totaal zijn
er vorig jaar 116 zeegaande
schepen opgeleverd tegen
141 schepen in 2010. De
orderintake betrof 83 schepen
(2010: 67 schepen),
waardoor de waarde ervan
hoger is. Zie voor meer informatie
en cijfers per branche:
scheepsbouwnederland.nl.
FOTO BDU UITGEVERS
Lichtgewicht accuschaafmachines
Bosch komt met twee nieuwe lichtgewicht accuschaafmachines voor veel voorkomende
aanpassingswerkzaamheden, zoals het schaven van deurvleugels. De
compacte GHO 14,4 V-LI Professional en de GHO 18 V-LI Professional onderscheiden
zich daarbij dankzij hun lage gewicht van circa 2,5 kilo. De apparaten
zijn gemakkelijk te bedienen, waarbij een ergonomische handgreep
zorgt voor optimaal werkcomfort. Beide accuschaafmachines werken met
een eenvoudig te wisselen woodrazor-keermes. Dit is dankzij hardmetalen
snijvlakken zeer scherp en slijtvast. Een robuuste aluminium voetplaat is 82 millimeter
breed en beschikt over drie V-groeven voor eenvoudig en flexibel afschuinen.
Bovendien hebben beide machines een exacte en goed afleesbare verdeelschaal,
waarmee de spaandikte traploos tot 1,6 millimeter kan worden ingesteld. De richting
van de spaanafvoer kan door de gebruiker zelf worden gekozen, afhankelijk van
de specifieke werksituatie. Zie voor meer informatie bosch-pt.nl. FOTO BOSCH
Krul
Branche
Skills master Jesse
Tijdens de Skills Masters heeft Jesse
Elzinga de eerste plaats bemachtigd bij
het onderdeel meubelmaken (cabinetmaking).
De 3 e jaars leerling van het
HMC was ondanks de tijdsdruk en het
massaal aanwezige publiek ruim op tijd
klaar. De jury lette naast het eindresultaat
ook op creativiteit, aanpassingsvermogen,
precisiewerk, verbindingen,
zelfmotivatie en werken onder druk.
Elzinga gaat met het winnen van de
SkillsMasters, de hout- en meubelbranche
vertegenwoordigen tijdens de
EuroSkills in Spa die in oktober 2012
plaats zal vinden. FOTO HMC
9

10
In beeld
Krul
beeld Ton Borsboom
JUNI 2012

JUNI 2012
Krul
In beeld
Elleboog
onder dak
In het centrum van Amersfoort wordt gewerkt
aan de nieuwe toren van de in 2007
grotendeels afgebrande Elleboogkerk. In
de kerk was het Armandomuseum gevestigd.
Bij de brand gingen de schilderijen
verloren, maar raakten ook dak, wanden en
toren zwaar beschadigd. Daarom wordt de
kerk bijna volledig opnieuw opgebouwd. De
houten door De Groot Vroomshoop gebouwde
kap van de kerk komt niet, zoals gebruikelijk,
te rusten op de muren, maar andersom.
De stenen muren zullen letterlijk opgehangen
worden aan de kapconstructie die rust
op funderingspalen.
11

Product
‘Door het brandproces ontstaat een voelbaar reliëf’
tekst en beeld Charlie Schuurman
Een houten hart voor bijzondere
gegraveerde relatiegeschenken
Je kunt het zo gek niet bedenken of het is te maken met hout. Zelfs visitekaartjes, menukaarten en
fotoafdrukken. Want sinds het lot Fons ter Schure op het pad van de houten relatiegeschenken bracht,
produceert de markante ondernemer met zijn bedrijf Woodenheart deze en nog veel meer opmerke-
lijke, gegraveerde houten objecten. Het kleine werk doet hij zelf in Leeuwarden.
12
Krul
Als klein jochie speelde Ter Schure al graag
met een grote loep en zonlicht. Hij stak
bladeren in de fik en brandde kleine gaatjes
en vormpjes in stukjes hout. Dat een
soortgelijke bezigheid ooit zijn broodwinning
zou worden, kon hij toen nooit bevroeden.
Decennia later staat er echter een grote
laserprinter in een woning, die uit nood is
omgebouwd tot bedrijfspand. Want aan de
vraag naar de gegraveerde houten relatiegeschenken
is maar met moeite te voldoen.
“Omdat het zo uit de klauwen liep, ben
ik zelf op een gegeven moment maar verhuisd”,
zegt de goedlachse Ter Schure.
Oekraïne
Zelf kijkt hij nauwelijks op van dat succes.
De ondernemer heeft dan ook een rotsvast
vertrouwen in de objecten die hij zelf vervaardigt
of elders laat maken en vervolgens
graveert. “Alles wat uit flinterdunne triplexplaten
van populierenhout geproduceerd kan
worden doe ik zelf. Daarbij kun je denken
aan visitekaartjes, menukaarten of zelfs
fotoafdrukken. De grotere objecten, zoals
vrachtwagentjes en vogelhuisjes, laat ik
vervaardigen door een fabriek in Oekraïne.
Daar in de Kaukasus ligt de basis voor zijn
bedrijfje. Zijn vrouw, die uit het land komt
waar dit jaar het EK-voetbal wordt gespeeld,
nam hem ooit mee naar de fabriek. Ter
Schure: “Op dat moment was ik nog vertegenwoordiger
bij één van Europa’s grootste
JUNI 2012

Een houten, gegraveerde vrachtwagen is één van de vele opmerkelijke producten van Woodenheart
bedrijven op het gebied van relatiegeschenken.
Mijn taak was zoveel mogelijk aanstekers,
pennen, blocnotes en meer van dat
soort spul te verkopen. Maar toen ik de producten
in dit fabriekje zag en daarbij de graveermachine,
was ik direct verkocht. Terug
in Nederland ben ik gaan onderzoeken of er
markt was voor deze producten. Dat bleek
het geval, want ik kreeg veel goede reacties
op de spullen die ik liet zien. Uiteraard
waren bedrijven die iets met hout doen het
meest enthousiast. Vooral over de houten visitekaartjes,
maar ook over bijvoorbeeld een
gegraveerde kalender met een logo van het
betreffende bedrijf erop.”
Blokschaafjes
De kracht van zijn producten zit in de verscheidenheid.
Je kunt het namelijk zo gek
niet bedenken, of Woodenheart kan het regelen.
Van pennen, potloden en briefopeners
tot gegraveerde wijnkistjes, kaasplankjes
en legpuzzels. Terwijl de printer − die bijna
geen moment stil staat − bezig is met het
graveren van cadeaubonnen uit de flinterdunne
triplexplaten, pakt Ter Schure iets uit
de vitrinekast. “Kijk”, zegt hij, “blokschaafjes.
Daar moest ik direct aan denken toen ik
zag dat Krul vandaag op bezoek zou komen.
Is toch leuk om hier jullie logo in te graveren?
Eigenlijk ontstaan alle aparte ideeën op
deze manier. Ik bezoek een bedrijf en kijk
dan direct of ik iets kan verzinnen met het
JUNI 2012
het logo. Maar mensen komen ook met eigen
initiatieven. Zo werd me ooit gevraagd om
een plaatje te printen op een huwelijksuitnodiging.
Dat heeft uiteindelijk tot het printen
van foto’s op hout geleid. Ik hou daarnaast
ook wel van een uitdaging. en zal zelden nee
verkopen. Omdat je zo goed als alle houtsoorten
kunt graveren, is er veel mogelijk.
Alleen de grootte van voorwerpen kan een
probleem zijn. Ze moeten immers wel in de
machine passen.”
Visitekaartjes
Ter Schure loopt naar zijn computer en geeft
een inkijkje in de productie van de visitekaartjes.
“Eigenlijk is het heel simpel. In een
speciaal programma ontwerp ik − in dit geval
− de kaartjes en die verstuur ik naar de printer.
De machine stel ik vervolgens zo af, dat
het te graveren object precies op de juiste
afstand van de laser staat. Dat luistert erg
nauw, anders krijg je vage letters of snijdt de
laser niet goed door de platen heen. Daarom
moeten de houten platen ook goed plat liggen.
Soms willen ze weleens iets opbollen en
dan krijg je vervormingen.” Als de startknop
is ingedrukt, begint de machine te ratelen.
De laser brandt de tekst in het hout, terwijl
een afzuigsysteem de brandlucht netjes afvoert
naar buiten. Geleidelijk aan ontstaat
het visitekaartje dat vervolgens keurig uitgesneden
wordt. “Omdat je het ontwerp eigenlijk
uitbrandt, moeten de kaartjes nog wel
worden ontdaan van de roetrandjes”, zegt Ter
Krul
Product
Schure. “Ze worden daarom stuk voor stuk
nabewerkt met schuurpapier. Zo ontstaat er
een heel dun, glad kaartje. Het houten visitekaartje
neemt niet meer of minder ruimte
in dan een papieren exemplaar, maar heeft
wel veel meer uitstraling, vind ik.”
Reliëf
Omdat het hout gegraveerd wordt, ontstaan
er diepteverschillen in de oppervlakte. Op
dergelijke wijze kunnen ook afbeeldingen
worden geprint. Naast logo’s en afbeeldingen
van bedrijven maakt Ter Schure ook wel eens
particulier werk, zoals trouwfoto’s. “Dat reliëf
in het hout kun je echt voelen en dat maakt
het bijzonder”, zegt hij. “Het kan zelfs een
enorme impact hebben. Dat ondervond ik
onlangs, toen ik een afbeelding van een
overleden jongen heb afgedrukt. Toen zijn
moeder over het houten plaatje wreef, werd
ze overvallen door emotie. Ze had het gevoel
dat ze haar zoon weer kon voelen. Nou, toen
hield ik het zelf ook nog maar net droog,
hoor.” Ter Schure wil hiermee aangeven hoe
mooi hij het vindt om met hout te werken.
“Het materiaal is zo dynamisch, het leeft
echt en heeft een sympathieke uitstraling.
Die kunststof prullaria komen daar niet bij in
de buurt, met die producten wil ik dan ook
nooit meer iets van doen hebben. Mijn bedrijfje
heet niet voor niets Woodenheart.” ●
Zie voor meer informatie: woodenheart.nl.
product dat ze maken, met de naam of met Een houten trouwfoto op flinterdun populieren triplex
13

Politiek
tekst Peter van der Aa beeld ANP
Kunduzcoalitie blaast moeizaam
bereikt pensioenakkoord op
De Kunduz-partijen (VVD, CDA, GroenLinks, D66 en ChristenUnie) hebben het moeizaam tot stand geko-
men pensioenakkoord opgeblazen. Tegelijk schrapte de gelegenheidscoalitie alle maatregelen die FNV
Bouw had bedongen om ook in de toekomst een fatsoenlijke AOW vanaf 65 jaar mogelijk te maken.
“Schandalig!” Bondsbestuurder Anne-Marie
Snels van FNV Bouw is woedend over de
wijze waarop de vijf partijen letterlijk op een
achternamiddag het pensioenakkoord van
tafel veegden. Een akkoord waar twee jaar
lang hard aan is gewerkt en moeizaam over
onderhandeld is door de sociale partners en
dat vervolgens ook door het kabinet als uitgangspunt
voor het beleid werd beschouwd.
“De politiek schendt afspraken en laat zien
dat ze onbetrouwbaar is”, zegt Snels. Volgens
het pensioenakkoord zou de AOW-leeftijd
in 2020 naar 66 jaar gaan en in 2025
naar 67. De Kunduz-coalitie begint al in
2013 met de verhoging van de AOW-leeftijd.
De eerste drie jaar met telkens een maand
en daarna met grotere stappen, totdat in
2019 de 66 jaar is bereikt en in 2023 de
67. Daardoor ontstaat voor velen een groot
inkomensgat. “Tienduizenden werknemers
die nu al met vroegpensioen zijn, krijgen
een financieel probleem en kunnen dat niet
meer oplossen”, waarschuwt Snels. “Die
moeten, zo zeggen de Kunduz-partijen, maar
een voorschot nemen op hun eigen AOW.”
Slimme combinatie
FNV Bouw heeft zich tot het uiterste ingespannen
om voor werknemers ook in de
toekomst een fatsoenlijke AOW vanaf hun
65e mogelijk te maken. De bond deed dat
met het oog op de vele mensen met een
zwaar beroep die al vroeg zijn begonnen met
werken. Zoals werknemers in bouw en hout.
Door een slimme combinatie van een hogere
AOW, een doorwerkbonus, de ouderenkorting
en de vitaliteitsspaarregeling was dat
gelukt. Ook die mogelijkheid is nu van de
14
Casco Krul
baan, alleen de vitaliteitsspaarregeling blijft
overeind. Werknemers kunnen er niet meer
voor kiezen hun AOW flexibel op te nemen.
Ook de maatregelen om fit en gezond het
pensioen te halen, zoals de ‘mobiliteitsbonus’,
die het voor werkgevers aantrekkelijk
maakt om ouderen binnenboord te houden,
zijn geschrapt. “Dat is kwalijk, want werkgevers
staan niet te springen om ouderen
binnen te halen of te houden”, aldus Snels.
“Bovendien komt minister Kamp juist nu
met een regeling die 65-plussers goedkoper
maakt voor een bedrijf. Dat worden nu regelrechte
concurrenten van de 65-minners.”
FNV Bouw verzet zich tegen het Kunduzakkoord.
De bond gaat – FNV-breed – een
campagnetraject in. De kans is groot dat
het niet lukt het akkoord voor de zomer in
wetgeving om te zetten. “Dan”, zegt Anne-
Marie Snels, “ontstaat er een situatie dat
de kiezer het voor het zeggen krijgt. Want
op 12 september zijn er verkiezingen voor
de Tweede Kamer. De kiezers kunnen dan
met hun stem aangeven hoe ze denken over
het Kunduz-akkoord.” Als het akkoord toch
wordt omgezet in wetgeving, zal worden
geprobeerd het inkomensgat te repareren,
bijvoorbeeld in het cao-overleg. ●
Zie voor actuele ontwikkelingen fnvbouw.nl. Daar is
ook een vergelijking te vinden tussen het pensioenakkoord
en het Kunduz-akkoord.
JUNI 2012

Expositie examenwerkstukken
Hout- en Meubileringscollege
Studenten van het Hout- en Meubileringscollege in Amsterdam en
Rotterdam exposeren in juli hun eindexamenwerkstukken. De Rotterdamse
werkstukken zijn op 3 en 4 juli te bezichtigen. Het werk van
de Amsterdamse eindexamenkandidaten kan op 10 en 11 juli worden
bewonderd. De expositie heeft als titel ‘Made By’. Naast de tentoonstelling
van werkstukken, wordt op beide scholen begin juli een relatiedag
gehouden. Stagebedrijven, oud-leerlingen, oud-medewerkers en andere
relaties van het Hout- en Meubileringscollege zijn dan welkom. Tijdens
de relatiedagen kunnen er masterclasses worden gevolgd. In Rotterdam
staat het thema ‘creatief ondernemend de toekomst in’ centraal; in
Amsterdam draait het om ‘duurzaam ondernemen’. Het volledige programma
is te vinden op de website van het Hout- en Meubileringscollege:
www.hmcollege.nl.
Boktor reist mee in hout uit Azië
De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) heeft dit jaar al 29
levende larven van verschillende boktorsoorten gevonden bij importeurs
en handelaren van natuursteen uit China. De larven werden aangetroffen
in het hout waarin de steen was verpakt. In één geval ging het om
een larve van de Aziatische boktor. Eind 2010 is een uitbraak van deze
schadelijke boktor vastgesteld in laanbomen op een industrieterrein in
Almere. Deze uitbraak die begin 2011 is uitgeroeid, was vermoedelijk te
herleiden tot import van besmet verpakkingshout uit Azïë. De overige dit
jaar gevonden larven waren van andere boktorsoorten. Er worden vaker
larven in verpakkingshout onderschept maar niet in deze aantallen. De
NVWA onderzoekt de oorzaak van deze toename. De vondst van de larven
vormt voor de NVWA een indicatie dat het verpakkingshout in het
land van oorsprong niet op de voorgeschreven wijze is behandeld.
FOTO ANP
Krul
Spaanders
Cao-onderhandelingen
houtverwerkende
industrie afgebroken
FNV Meubel & Hout voorziet een lange periode zonder
cao voor de werknemers in de houtverwerkende
industrie. Na twee gespreksrondes werden de onderhandelingen
over een nieuwe cao afgebroken. De
werkgevers kwamen naar de overlegtafel met alleen
maar verslechteringen. Daaruit zou dan misschien wat
loonruimte kunnen ontstaan. De bond deed daarop
een poging om geen nieuwe cao af te sluiten maar
te praten over het verlengen van de lopende cao. In
rustiger vaarwater zou daarna over een nieuw contract
kunnen worden gesproken inclusief de ingewikkelde
pensioendiscussie. De werkgevers voelden daar wel
voor, maar de werknemers moesten dan een verslechtering
in de vakantiewetgeving voor lief nemen. Dat
wees FNV Meubel & Hout af. De situatie die nu is ontstaan
is slecht voor de sector en voor de koopkracht
van de werknemers. De bond wil daarom snel weer
met de werkgevers aan de onderhandelingstafel om
goede afspraken te maken. FNV Meubel & Hout gaat
nu met zijn achterban bespreken hoe de druk op de
werkgevers kan worden opgevoerd, zodat ze alsnog
constructief gaan onderhandelen. Leden van FNV
Meubel & Hout die vallen onder de cao voor de houtverwerkende
industrie hebben een informatiebulletin
ontvangen over de stand van zaken.
FOTO ANP
JUNI 2012 15

Bedrijf
tekst Charlie Schuurman beeld Toma Tudor
Eeuwenoude zagerij floreert ook in tijden van crisis met inlands hout
Van dik hout zaagt men in Delden
planken van hoge kwaliteit
Het Twentse landgoed Twickel, rondom het plaatsje Delden, herbergt zo’n vierduizend hectare aan
natuurschoon. Weiland, tuinen en bosrijk gebied wisselen elkaar af en worden doorkruist door kleine,
vliedende beekjes. Sinds 1771 is hier Houtzagerij Twickel te vinden, die boomstammen van het land-
goed verzaagt en verwerkt tot kwalitatief hoogstaande producten.
Het is maar goed dat menig bezoeker zich
lovend uitlaat over de prachtige locatie waar
Houtzagerij Twickel gevestigd is. “Dat herinnert
je er telkens weer aan hoe bevoorrecht
je bent om hier in de vrije natuur te mogen
werken”, zegt bedrijfsleider René Brand.
“Want doordat je elke dag druk bezig bent,
vergeet je dat wel eens.” Wie voor het eerst
tussen de balken en de boomstammen op
het terrein loopt, waant zich direct een
paar honderd jaar terug in de tijd. Vooral de
oude, en grotendeels nog originele houtzaagmolen,
draagt bij aan dat gevoel. De molen
staat er al sinds 1771 en alle gebouwen die
er sinds die tijd bijgebouwd zijn, kennen
dezelfde karakteristieke stijl. Het historische
16
Krul
plaatje wordt slechts af en toe onderbroken
door een heftruck die de stammen verplaatst.
Het moderne gevaarte laat ook direct
de andere kant van Houtzagerij Twickel
zien. Want achter de idyllische façade gaat
een hedendaags en vooruitstrevend bedrijf
schuil.
Het geheim van Twickel
“We zijn wat dat betreft gewoon een commerciële
instelling hoor”, benadrukt Brand.
“De oude houtzagerij wordt nu gerund door
vrijwilligers die er rondleidingen verzorgen
en de boel draaiende houden. Wij sponsoren
de stroom en zo af en toe een stam, zodat
er ook daadwerkelijk iets te zagen valt.” Bij
de commerciële tak hebben ze daar geen
gebrek aan. Per jaar wordt er tussen de
2500 en 3000 kuub hout verzaagd. “Het
is onvoorstelbaar, maar het lijkt wel alsof
de crisis aan ons voorbij gaat”, zegt Brand.
“Dit jaar voorspelden we eigenlijk dat ook
wij er last van zouden krijgen, maar inmiddels
hebben we onze levertijd alweer met
een week moeten verlengen omdat we het
werk nauwelijks aankunnen.” Dat is een
opmerkelijk gegeven in een wereld waarin
concurrerende zagerijen en houthandels
het hoofd maar met moeite boven water
kunnen houden. Het geheim van Twickel is
echter wel te verklaren en is grotendeels te
vinden op het landgoed zelf. “We verzagen
JUNI 2012

hier vooral stammen van eiken en grenen
die afkomstig zijn uit onze eigen bossen”,
vertelt Brand. “Die selecteren we zorgvuldig,
zodat we de kwaliteit ervan kunnen waarborgen.
Datzelfde geldt overigens ook voor
de stammen die van andere landgoederen
komen. Zo verzagen we hier bijvoorbeeld ook
Douglas, waar veel vraag naar is. Dat komt
uit het ‘Hof te Dieren’ op de Veluwe, waar
een dunne voedingsbodem (humus, red.)
ervoor zorgt dat de stammen heel langzaam
aangroeien. Dat levert zeer compact en goed
hout op.”
Hollands hout
Al sinds de oprichting van de houtzagerij
wordt er voornamelijk gewerkt met Hollands
of inlands hout. Daarvan wordt weleens beweerd
dat dit kwalitatief te wensen overlaat.
Brand durft deze stelling wel aan: “In feite
klopt het dat het meeste Hollandse hout
niet geschikt is voor verwerking, maar dat
heeft alles te maken met de locatie waar
de bomen staan. Want in principe zijn alle
eiken in Europa hetzelfde. De bomen in
de Franse Jura die op 600 meter hoogte
groeien, leveren prachtig hout op. De bomen
in het beekdal gaan daarentegen regelrecht
de kachel in. Datzelfde geldt voor de eiken
die in ons land in een open weiland groeien.
Dat hout is gewoon niet goed. De eiken
die wij verzagen voor bijvoorbeeld vloeren,
komen echter uit een beukenbos. Daar hebben
ze moeten knokken voor licht. De enige
optie die de stammen daar hebben gehad,
was gestaag recht omhoog groeien. Dat hout
doet kwalitatief echt niet onder voor eiken
uit andere Europese landen.”
JUNI 2012
Behandeling
“De houtzagerij levert ook het bekende
Twickelhout”, vertelt Brand. “Eigenlijk is
dat gewoon gewaterd grenen. De stammen
liggen zowel hier in het riviertje langs het
terrein, als een stuk verderop, een jaar lang
in langzaam stromend water. Die stroming is
nauwelijks waarneembaar, maar zorgt er wel
voor dat alle mineralen en voedingsstoffen
uit de stammen onttrokken worden. Niet iedereen
vindt dat noodzakelijk, maar we hebben
er eens onderzoek naar laten doen door
Keuringsinstantie SKH. Daaruit bleek ontegenzeggelijk
dat er na een jaar een mooie
vervlakking van het hout optrad. Langer
hoeft niet, maar zeker ook niet korter.” Een
stuk verderop, tussen de bomen, worden stapels
eiken planken en balken gewinddroogd.
“Ook dat proces draagt bij aan de kwaliteit”,
zegt Brand. “Al is ook daar niet iedereen van
overtuigd. We hebben er echter de ruimte
Krul
Bedrijf
voor en schadelijk is het zeker niet. Na acht
maanden verplaatsen we de stammen naar
de droogkamers op het terrein, waar we het
terugdrogen.” De zorg voor en de kwaliteit
van de stammen, zorgt er samen met het
aanbod van bijzondere producten voor dat
Houtzagerij Twickel een unieke positie inneemt
op de markt. Brand: “Daarbij richten
we ons voor het grootste deel op de bouw
en specifiek ook de restauratiebranche. Een
balk zagen van 30 x 30 centimeter die 13,5
meter lang moet zijn, is voor ons geen enkel
probleem. Juist dat bijzondere maatwerk
kunnen wij leveren. Daarnaast bevatten juist
de oudere panden veelal Nederlands hout.
Daar moet je bij renovatie geen tropische
producten toe gaan passen. Dat is niet goed
en wordt op den duur ook erg lelijk.” ●
Zie voor meer informatie twickel.nl en voor meer informatie
over de oude zaagmolen zaagmolen.nl.
17

Project
De eerste werknemers kwamen op de fiets, nu hebben ze een auto
tekst Charlie Schuurman beeld Esther Sanders
Reguliere baan helpt dove mensen
aan gezonde dosis zelfvertrouwen
Bouw- en gevelelementen fabrikant De Verbinding bestaat vijf jaar. Het Groningse bedrijf, dat alleen
dove medewerkers kent, viert dat lustrum met een goed gevoel. Krul, vijf jaar geleden bij de opening
ook aanwezig, maakt met directeur Pieter van Burik de balans op: winst in meerdere opzichten.
Omdat doven vaak moeilijk aan werk kunnen
komen, leven ze niet zelden in een sociaal
isolement. Veelal komen ze niet verder dan
een plekje bij een sociale werkvoorziening
en dat komt het zelfvertrouwen niet ten
goede. Daar waar het hen wel lukt om de
reguliere arbeidsmarkt te betreden, is het
contact met collega’s meestal minimaal,
omdat horenden de gebarentaal doorgaans
niet machtig zijn en dus geen gesprek aan
18
Krul
kunnen knopen. Vijf jaar geleden begon
Stichting De Verbinding (zie kader) daarom
samen met Schipper Kozijnen uit Opmeer
een commerciële timmerfabriek die speciaal
werd ingericht voor dove werknemers. Het
initiatief bleek een ware primeur. Journalisten
uit het hele land deden verslag van
de rode lampen die waarschuwen als er een
zaagmachine aan staat, van de felle stroboscooplichten
op de heftrucks en van de
grote werkhallen waar geen radio te vinden
is. De doelstelling van het bedrijf was, naast
de ambitie om doven uit hun isolement te
halen, te groeien van 9 naar 25 werknemers
en deze krachten zowel onder het eigen dak
als daarbuiten in te zetten. Vorige maand
vierde De Verbinding haar eerste lustrum.
Een mooi moment om met directeur Pieter
van Burik de balans op te maken, die er positief
uitziet.
JUNI 2012

“Nou ja, directeur. Ik ben ook de telefonist,
de boekhouder en doe in geval van bezoek
ook de catering”, zegt de enige wel horende
kracht van het bedrijf met een grote
glimlach. Zelf werkt hij nu ook vijf jaar bij
De Verbinding, een tijd waarin er veel is
gebeurd. “Allereerst hebben we natuurlijk
de crisis over ons heen gekregen en die zal
nog wel een tijdje aanhouden. Bij de oprichting
heeft niemand die malaise aan zien
komen en dat is er de oorzaak van dat we
een aantal doelstellingen helaas niet hebben
bereikt. Het aantal van 25 werknemers hebben
we uiteindelijk niet gered, maar dat is
in een tijd waarin veel bedrijven het loodje
leggen ook niet realistisch.”
500 dakkapellen
Het goede nieuws is dat het huidige aantal
van twaalf werknemers op korte termijn
wordt uitgebreid naar vijftien. Van Burik:
“Dat komt doordat Schipper Kozijnen onlangs
de doorstart van Ruiter Dakkapellen
mogelijk heeft gemaakt. Een deel van die
productie komt nu bij ons terecht. Dat houdt
concreet in dat we hier per jaar zo’n vijfhonderd
dakkapellen gaan vervaardigen, een
verdubbeling. Een welkome order, want de
dakkapelproductie stond nagenoeg stil.
Desondanks hebben we vorig jaar voor het
eerst in ons bestaan winst weten te realiseren.
Daarnaast zijn we bezig met de ontwikkeling
van een groene dakkapel, waarin
allerlei duurzame producten en technieken
worden toegepast. Qua productie ziet de
toekomst er dus goed uit”, zegt Van Burik.
JUNI 2012
Stichting De Verbinding
Stichting De Verbinding bevordert de emancipatie
van doven en slechthorenden, door
werkgelegenheid te creëren en werkomstandigheden
te verbeteren. Onder meer
door scholing en coaching. Ook adviseert
zij bedrijven die dove medewerkers willen
inzetten. De stichting is opgericht door ouders
van doven en sympathiserende ondernemers.
Zij vinden dat doven gewoon aan
het werk moeten en kúnnen, als voor hen de
omstandigheden worden aangepast. Zie voor
meer informatie: stichtingdeverbinding.nl.
Winst
Een wellicht nog veel grotere winst is er de
afgelopen jaren geboekt op het sociale vlak.
“Die doelstelling hebben we zeker gehaald”,
stelt Van Burik. “Vijf jaar geleden kwamen
hier tien vrijgezelle werknemers op de fiets
naar het werk. Inmiddels zijn de meesten
ervan getrouwd, hebben een gezin en komen
met de auto. Het geeft maar aan hoezeer
een reguliere baan zorgt voor de toename
van het zelfvertrouwen bij deze mensen,
ook buiten de werkvloer. Ze voelen zich een
volwaardig deelnemer aan de samenleving
en zo hoort het ook. Dat is ook de boodschap
die we hebben verkondigd tijdens de
symposia over sociaal ondernemen, die we
hebben georganiseerd in het kader van ons
In de kantine praten de mannen elkaar bij door middel van gebarentaal
Krul
Project
lustrum, waarbij zowel politici als vertegenwoordigers
van het bedrijfsleven aanwezig
waren. Het is belangrijk om mensen met een
handicap in dienst te nemen omdat je ze
daarmee meer eigenwaarde en perspectief
biedt. Maar daarvoor moeten wel de regels
worden aangepast. Het moet voor bedrijven
veel aantrekkelijker gemaakt worden om
deze mensen als volle krachten in te kunnen
zetten.”
Communicatie
Daarvoor is niet alleen op politiek vlak verandering
nodig. Ook bij werkgevers valt er
veel te winnen. Van Burik: “Los van het feit
dat het maatschappelijk erg aanspreekt,
moeten werkgevers zich wel realiseren dat
er veel bij komt kijken om mensen met een
handicap in dienst te nemen. Je moet de
mensen, net als hier gebeurt, een goede
opleiding en begeleiding kunnen en willen
bieden. In het geval van dove mensen moet
je tevens veel geduld op kunnen brengen.
Ook dat is iets dat ik in de afgelopen jaren
geleerd heb. Er gaat namelijk vanwege de
stroeve communicatie nog wel eens iets
mis. Dat komt doordat je in gebarentaal
veel moeilijker nuances aan kunt geven. Dat
leidt soms tot hevige discussies of er worden
fouten gemaakt omdat men elkaar niet goed
genoeg begrijpt. Daar moet je tegen kunnen
als werkgever, want dat kost soms best veel
energie. Maar als je ziet wat het uiteindelijk
oplevert, dan is het dat meer dan waard.” ●
Zie voor meer informatie deverbindingbv.nl,
schipperskozijnen.nl en ruiterdakkapellen.nl.
19

Campagne
tekst en beeld Campagne Hout ‘t veilig
‘Ze zeggen dat ik meer van hout
houd dan van mijn eigen vrouw’
De vijftigjarige Toon Barten is de eerste Nederlandse houtheld van de campagne Hou ‘t veilig. Hij werkt
al 32 jaar bij Houthandel Looijmans in Someren. Daar is Barten verantwoordelijk voor het onderhoud
van de machines en werkt hij daarnaast als chauffeur.
“Ik vind het hartstikke leuk dat ik gekozen
ben tot houtheld van de maand, helemaal
omdat ik de éérste houtheld ben. Mijn
werfbaas, Gerard Boomen, heeft mij genomineerd.
Hij zegt wel eens dat ik meer van
hout houd dan van mijn vrouw. Gerard nomineerde
mij, omdat ik altijd met de veiligheid
op het gebied van machines bezig ben en
het onderhoud regel. Ik vraag de jongens
altijd om de rotzooi die om de machines ligt
op te ruimen. Volgens Gerard ben ik daar
vrij streng in, maar iedereen accepteert dit
en het wordt zelfs gewaardeerd door de collega’s.
Het onderhoud en veilig instellen van
de machines hoort bij mijn functie. Daarbij
let ik altijd goed op of er niets loshangt of
schuin zit. Alle onderdelen moeten goed
vastzitten en schoon zijn. Als je uren met
een machine bezig bent, kan je aandacht
op een gegeven moment gaan verslappen en
dat kan gevaarlijke situaties opleveren.”
Afgezaagde duim
“Het gevaarlijkst zijn machines waarbij je
handen heel dicht bij de draaiende delen
kunnen komen. Vooral de afkortzaag en de
formaatzaag zijn gevaarlijk! Maar ook het
terugslaan van hout blijft een risico. Vroeger
werden de machines nog niet zo goed
gekeurd. Twee collega’s hebben al eens met
een formaatzaag een stukje van hun duim
afgezaagd. Dat gebeurde pakweg een jaar of
25 geleden. Tegenwoordig worden de machines
ieder jaar gecontroleerd en gekeurd.
Als er nieuwe werknemers bij ons bedrijf
beginnen, leg ik ze uit waar ze op moeten
letten. Ook let ik op of er foutjes worden
gemaakt of gevaarlijke situaties ontstaan.
20
Krul
Als ze de machine hebben uitgezet, omdat
er inderdaad een gevaarlijke situatie was,
praat ik er met hen over en leg ik uit hoe ze
de volgende keer dergelijkse situaties kunnen
voorkomen om hun eigen veiligheid te
waarborgen.”
Veiligheid boven productie
“We zijn altijd alert op het goed gebruiken
van persoonlijke beschermingsmiddelen
(pbm’s). Ook als iemand eventjes vlug iets
wil zagen,want juist dan kan het misgaan.
Daarnaast houdt iedereen de werkvloer
schoon door tussen het werken te vegen en
de vloer schoon te blazen. Eigenlijk zie ik
weinig onverantwoord gedrag. Mijn collega’s
vinden het leuk dat ik gekozen ben tot houtheld.
Dat iedereen hier veiligheid zo belangrijk
vindt, heeft er ook mee te maken dat
de baas er helemaal achter staat. Veiligheid
gaat hier boven productie. De baas neemt
de arbeidsvoorschriften en de machineveiligheid
goed in acht. Een goed voorbeeld zijn
de pbm’s: als er iets nodig is, kunnen we
dat bestellen. Ook ligt de map met de risicoinventarisatie,
die mijn baas heeft gemaakt,
in de kantine. Die kunnen we altijd inkijken.
En als we op- of aanmerkingen hebben kunnen
we die kwijt, onder andere tijdens de
vergaderingen die we twee keer per jaar hebben.”
●
Zie voor meer informatie houtveilig.nl.
JUNI 2012

John
John Kerstens
bondsvoorzitter
Niet slopen,
maar bouwen!
Vorige keer schreef ik over het ‘Kunduz-akkoord’ en
de noodzaak om daar als vakbeweging eensgezind een
vuist tegen te maken. Ik kan nu melden dat het vakbondsverzet
tegen die onzalige plannen vorm begint te
krijgen. FNV Bouw heeft daar hard aan getrokken.
Onder een motto dat u zal aanspreken, ‘Niet slopen,
maar bouwen!’, is een campagne van start gegaan,
waarin mensen duidelijk wordt gemaakt welke
gevolgen de plannen van de ‘Kunduz-coalitie’ hebben
en wat de FNV daar aan alternatieven tegenover zet.
Die gevolgen zijn vèrstrekkend en die alternatieven zijn
er.
Binnen een FNV-brede campagne richt FNV Bouw zich
op vier voor onze mensen belangrijke onderwerpen.
In de eerste plaats zullen we duidelijk maken dat de
plannen de woningmarkt niet vlot trekken, maar juist
nòg meer op slot zetten met alle gevolgen van dien voor
de werkgelegenheid. In de tweede plaats het openbreken
van het pensioenakkoord. Daardoor verdwijnt de
vorig jaar door ons bevochten fatsoenlijke AOW vanaf
65. Natuurlijk ook de verslechtering van de reiskostenvergoeding.
Volgens de politiek gaan mensen daardoor
meer thuis werken of dichter bij hun werk wonen. Ziet
u het al voor u: de bouwvakker die thuis een muurtje
metselt of elk half jaar met z’n werk mee verhuist...
Ten slotte de aangekondigde veranderingen in het
ontslagrecht. Die houden onder meer in dat de werkgever
de eerste periode van werkloosheid de uitkering
van de ontslagen werknemer moet betalen. Dat klinkt
misschien mooi, maar zal ertoe leiden dat nóg minder
vaste mensen en nóg meer fl exkrachten zullen worden
ingeschakeld. Nog meer fl ex dus, en daarvan hebben
we er in onze sectoren al meer dan genoeg. Letterlijk
en fi guurlijk.
Houdt u dus onze campagne in de gaten: Niet slopen,
maar bouwen!
JUNI 2012
Service
FNV Bouw ledenservice
Vakbondscentra
FNV Bouw heeft in het land dertig vakbondscentra. Daar kunnen
leden bij de vakbondsconsulent terecht met vragen over bedrijfstakeigen
regelingen en met vragen of problemen over werk en inkomen.
Nadere informatie bij de helpdesk van FNV Bouw: 0900 368 26 89.
Lokale afdelingen
FNV Bouw heeft, verspreid over het land, ongeveer driehonderd lokale
afdelingen. Leden kunnen bij de vraagbaak van de afdeling terecht
met vragen en problemen. Contactgegevens van de vraagbaak
zijn op te vragen via 0900 368 26 89.
Re-integratiebegeleiding
FNV Bouw heeft vrijwilligers die zijn opgeleid om leden te begeleiden
bij hun re-integratie, bijvoorbeeld tijdens ziekte, werkloosheid of
bij (her)keuring voor een WAO/WIA-uitkering. Schakel de rea-begeleider
zo vroeg mogelijk in. Bel daarvoor met 0900 368 26 89.
Advies Sociale Voorzieningen (ASV)
FNV Bouw geeft leden met een laag inomen advies over sociale
voorzieningen. ASV’ers (geschoolde kaderleden) weten alles over bijzondere
bijstand, kwijtscheldingsregelingen, langdurigheidstoeslag,
aanvullende bijstand, zorg- of huurtoeslag. Bel 0900 368 26 89.
Contributietabel FNV Bouw
(per 1 juli 2012)
Casco Krul
Normtarief voor werkende leden
22 jaar en ouder € 15,77
21 jaar € 13,40
20 jaar € 11,83
19 jaar € 9,46
18 jaar € 7,88
17 jaar € 6,31
15 en 16 jaar € 3,94
Aangepast tarief
voor leden met uitkering etc.* 22 jaar en ouder € 9,30
voor leden met uitkering etc.* 21 jaar en jonger € 0,00
leden van 65 jaar en ouder € 5,20
partners van overleden leden zelf niet in loondienst € 4,57
parttimers die 20 uur of minder werken € 9,30
parttimers die 21 tot en met 30 uur werken € 11,83
* leden met WW, IOAW, ZW of bijstand of samenloop met
WIA/WAO/Wajong/WAZ
leden met prepensioen en vut-uitkering
leden met verlaagd loon in het 2de ziektejaar
leden met WIA/WAO/Wajong/WAZ 65% of meer afgekeurd
huismannen (rolwisseling)
21

Crisis
tekst Peter van der Aa beeld Tom Janssen
Banen sneuvelen door explosieve
stijging van aantal faillissementen
De crisis in de bouw houdt onverminderd aan. Het aantal faillissementen stijgt explosief. In het eerste
kwartaal gingen 367 bedrijven over de kop, 25 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. De
klappen vallen vooral in de woning- en utiliteitsbouw. Maar ook afbouw en hout hebben het moeilijk.
Bij veel van die faillissementen verliezen
werknemers hun baan. En wie in deze periode
zonder werk komt te zitten, heeft voorlopig
weinig kans om weer aan de slag te
raken. Reden te meer om ervoor te zorgen er
zo goed mogelijk uit te springen als de werkgever
in de problemen komt. Zeven vragen
en antwoorden over het faillissement.
Wat moet ik doen als de werkgever mijn loon
niet meer betaalt?
Als u geen loon meer krijgt en/of er ontstaan
achterstanden in de afdracht van premies,
vakantierechten of gelden aan het Tijdspaarfonds,
neem dan meteen contact op met
FNV Bouw (0900 368 26 89). De bond adviseert
en helpt. Zet op een rijtje wat u nog
van de werkgever tegoed hebt.
Wat is surseance van betaling?
Surseance (uitstel) van betaling wordt uitgesproken
door de rechter als een bedrijf niet
meer aan zijn betalingsverplichtingen kan
voldoen. De werkgever hoeft zijn schulden
voorlopig niet te betalen. De rechter stelt
een bewindvoerder aan om financieel orde
op zaken te stellen.
Wat gebeurt er als de werkgever failliet gaat?
Dan houdt het bedrijf op te bestaan. Achterstallig
loon en andere vorderingen kunnen
niet meer bij de werkgever worden geclaimd
en uw arbeidsovereenkomst wordt opgezegd.
Een faillissement wordt uitgesproken door
de rechter, die een curator aanstelt om het
faillissement verder af te wikkelen. Tijdens
de opzegtermijn kan de curator u verplichten
om door te werken.
24
Casco Krul
Wat is een faillissementsuitkering?
Dat is een uitkering die het UWV betaalt als
de werkgever in gebreke blijft. Volgens de
wet neemt het UWV de loonbetaling over
vanaf het faillissement tot het einde van de
opzegtermijn en van achterstallig loon over
maximaal 13 weken voorafgaand aan de opzegging.
Vaak wordt door het UWV een collectieve
intake georganiseerd op het bedrijf.
Wat gebeurt er bij faillissement met mijn
(vroeg)pensioen?
De opbouw van (vroeg)pensioen gaat door
tot het eind van de opzegtermijn. Daarna
bent u geen ‘deelnemer’ meer van het pensioenfonds.
Soms regelt de cao dat gedurende
een bepaalde periode (meestal een half jaar)
ook tijdens de WW de pensioenopbouw doorgaat.
Als de pensioenopbouw stopt, kunt u
‘vrijwillige voortzetting’ aanvragen bij het
fonds. U betaalt dan zowel het werknemers-
als het werkgeversdeel van de premie zelf.
Wat is een doorstart?
Een doorstart is het (deels) voortzetten van
een bedrijf ná faillissement. Als dat lukt, zal
de curator proberen zoveel mogelijk personeel
bij de nieuwe eigenaar te plaatsen.
Meer informatie?
Lees de brochure ‘De meestgestelde vragen
over faillissement’ op fnvbouw.nl. ●
JUNI 2012

tekst en beeld Pieter Jansen
JUNI 2012
Martijn Slegers
parketteur
“Vandaag leg ik met een collega van
Houtkubus Parketvloeren een visgraatvloer
in een woonhuis in Apeldoorn.
Het is een verouderde eiken
vloer, dat is momenteel erg populair.
De massief eiken vloerdelen worden
getrommeld en krijgen zo een verouderd
uiterlijk. Het visgraat-patroon is
een oude manier van parket leggen,
die ook steeds meer in trek is. Het is
leuk om te doen, maar in het begin
wel ingewikkeld. De vloer lijmen en
spijkeren we vast op een spaanplaat
ondervloer.”
“Ik werk nu 4,5 jaar voor dit bedrijf.
Ik zie me dit nog wel tot mijn
pensioen doen. Het leukste is de
afwisseling en het eindresultaat dat
je boekt. Vooral als klanten tevreden
zijn geeft dat veel voldoening.” ●
Krul
Lekker Bezig!
25

Bondig
Migratietraject van Nieuwe
Vakbeweging duurt een jaar
Als alles volgens plan is verlopen is op 23 juni – na het ter perse gaan
van dit blad – De Nieuwe Vakbeweging opgericht. Op die dag is ook
de nieuwe naam onthuld. Op 11 juni presenteerde Jetta Klijnsma het
eindrapport van de kwartiermakers. Daarin zijn de reacties verwerkt die
waren binnengekomen na de presentatie van het conceptrapport. Alle
bonden konden vervolgens zelf beslissen of zij de nieuwe vakbeweging
willen oprichten door het ondertekenen van de oprichtingsakte op 23
juni. De nieuwe organisatie krijgt een interim-voorzitter en een interimbestuur.
Het migratietraject duurt één jaar. Op 1 mei 2013 moeten het
gekozen ledenparlement en de rechtstreeks gekozen voorzitter geïnstalleerd
worden. Op die datum valt dan ook het definitieve besluit om de
FNV op te heffen. Voorzitter Agnes Jongerius en vicevoorzitter Peter
Gortzak van de vakcentrale FNV zijn op 23 juni afgetreden.
Luxe ‘EK-paradijs’ van FNV Bouw
voor splinternieuw bondslid
Miljoenen Nederlanders genieten deze maand prinsheerlijk thuis voor de
buis van het EK-voetbal. Maar Bertus van de Hoef (27) uit Voorthuizen
zit er wel heel comfortabel bij. Hij bekijkt de wedstrijden op een splinternieuwe
LCD-tv met alle mogelijke toebehoren. Het toestel werd hem
net voor de aftrap van de eerste wedstrijd thuisbezorgd door marketeer
Jonathan Seelemann van FNV Bouw (zie foto). De jonge bouwvakker
was de gelukkige winnaar van de actie ‘Win een EK-paradijs’. De tv met
home cinema-set, een jaar Eredivisie Live, een Playstation 3 en nog wat
extra’s, werd verloot onder de leden die zich tijdens de actieperiode in
het voorjaar bij de bond hadden aangemeld. Hoe het in Oekraïne ook
loopt met Oranje, voor Bertus kan het EK 2012 niet meer stuk.
FOTO VICTOR JANSEN SCHIPPER
26
Casco Krul
Staat lijkt op te draaien
voor niet uitbetaalde
vakantiedagen
Mogelijk kunnen werknemers die tussen juni 2007 en
eind december 2011 na twee jaar arbeidsongeschiktheid
zijn ontslagen een schadevergoeding van de staat
krijgen omdat ze te weinig vakantiedagen uitbetaald
hebben gekregen. De Haagse rechtbank oordeelde
in februari dat de staat een Europese richtlijn niet
juist heeft geïmplementeerd. In die richtlijn uit 2004
staat dat alle werknemers – dus ook zieke – jaarlijks
recht hebben op vier weken betaalde vakantie. Nederland
had die richtlijn uiterlijk in augustus 2006
moeten implementeren maar heeft dat niet gedaan.
De vakantiewetgeving in Nederland is sinds 1 januari
aangepast aan de Europese normen. Maar tot voor
kort was de praktijk dat werknemers die arbeidsongeschikt
waren slechts over de laatste zes maanden van
hun tweejarige ziekteperiode vakantie opbouwden.
De rechter in Den Haag stelde in een zaak van twee
werknemers die de kwestie hadden aangekaart, dat de
ten onrechte indertijd niet betaalde vakantiedagen op
de staat kunnen worden verhaald. De staat heeft daartegen
hoger beroep aangetekend. De uitkomst daarvan
kan nog geruime tijd op zich laten wachten en het is
dan ook onzeker of de uitspraak bij hogere rechtscolleges
in stand zal blijven. Werknemers die denken
voor een eventuele schadeclaim in aanmerking te
komen, moeten intussen wel actie ondernemen door
zich te melden bij FNV Bouw. De bond zorgt er dan
voor dat er een aansprakelijkstelling naar de Nederlandse
staat gaat. Dat is nodig om de zaak niet te
laten verjaren. Te zijner tijd blijkt dan wel of er recht
bestaat op een schadevergoeding. Leden die in de
periode van 1 juni 2007 tot 31 december 2011 zijn
ontslagen na twee jaar arbeidsongeschiktheid, kunnen
contact opnemen met de helpdesk van FNV Bouw:
0900 368 26 89.
FOTO FRANK MULLER/HH
JUNI 2012

Cao altijd bij de hand
met de FNV Bouw-app
De cao’s voor de bouw, de afbouw en de woondiensten
zijn te vinden op de speciale FNV Bouw-app die sinds
kort gratis beschikbaar is. Wie de app downloadt in de
Apple Appstore of de Android Market beschikt vanaf
nu thuis én op zijn werk over alle cao-teksten, overzichtelijk
gerangschikt. Gebruikers van de app kunnen
ook per locatie de weersomstandigheden vinden.
Verder kunnen zij als eerste cao-nieuws ontvangen,
zich aanmelden voor de nieuwsbrief en met één klik in
contact komen met de helpdesk van FNV Bouw.
Vakbondswerk in veel
landen levensgevaarlijk
Vorig jaar werden wereldwijd 76 mensen vermoord
vanwege hun vakbondsactiviteiten. Dat blijkt uit
cijfers van het Internationaal Verbond van Vakverenigingen
(IVV). Het is in veel landen letterlijk levensgevaarlijk
om actief te zijn in de arbeidersbeweging.
De meeste doden (29) vielen afgelopen jaar opnieuw
in Colombia. In 2010 was dat ook al het geval, toen
werden daar zelfs 49 vakbondsmensen vermoord. Ook
in Guatemala is het niet veilig voor belangenbehartigers
van werkenden. Daar vonden er tien de dood. In
Azië waren dat er acht. Andere landen waar vakbondsmensen
het in 2011 moeilijk hadden waren Georgië,
Kenia, Zuid-Afrika en Botswana. Daar werden op grote
schaal vakbondsactivisten gearresteerd, onderdrukt en
gevangen gezet. In de cijfers van het IVV zijn niet de
vakbondsmensen meegenomen die vielen tijdens de
Arabische lente. Volgens de organisatie kwamen daar
enkele honderden vakbondsmensen om en werden er
duizenden gearresteerd.
FOTO REPORTERS
JUNI 2012
Allemensen!!
Op 17 april overleed
op 86-jarige leeftijd
Jan Bergsma. Van
1963 tot de vutgerechtigde
leeftijd in
1985 werkte hij bij
de voorlopers van FNV
Bouw, eerst als afdelingsbestuurder,
later
als districtsbestuurder
in Friesland.
Oud-bestuurder Joop
Bouwman overleed op
29 april. Hij werkte
vanaf 1966 bij de
bond als jeugdmedewerker.
In 1970 werd
hij districtsbestuurder
in Utrecht. Bouwman,
die in 1995 met de
vut ging, werd 75 jaar.
Louw Elzinga (50)
vertrekt bij FNV
Bouw om per 1 juli
directeur te worden
van de Algemene Nederlandse
Bond van
Natuursteenbedrijven.
Elzinga werd in 1999
regiobestuurder bij de
bond. Later werd hij
sectorbestuurder voor
achtereenvolgens de
bouw- en de afbouwsector.
Casco Krul
Bondig
‘School Animal Cops om’
“School de vijfhonderd Animal Cops om tot arbeidsinspecteurs”,
zegt FNV-bestuurder Leo Hartveld. “In
Nederland overlijden jaarlijks drieduizend mensen
door onveilig en ongezond werk. Toch hebben we
meer agenten voor dierenwelzijn dan inspecteurs die
arbeidsomstandigheden controleren. Met PVV-wensen
hoeven we geen rekening meer te houden.”
FOTO ANP
Website over bedrijven
Wie op zoek is naar een nieuwe baan, maar eerst
meer wil weten van een eventuele nieuwe werkgever,
kan terecht op de website rateyourcompany.nl. Daar
hebben (oud-)werknemers als het even meezit hun
bedrijf op een aantal punten beoordeeld. Andersom
geldt: wie zijn bedrijf beoordeelt geeft anderen de gelegenheid
daar kennis van te nemen. Inmiddels staan
er al aardig wat bedrijven op de site en dat worden er
steeds meer. De website is gemaakt door FNV Bondgenoten
maar iedereen kan meedoen. Dat gebeurt geheel
anoniem dus de waarheid kan worden gezegd.
Verklaring van Nijmegen
De gezamenlijke vakbonden in het Nederlands/Duitse
grensgebied vormen de Interregionale Vakbondsraad
Rijn-IJssel. De raad stelde op een conferentie in mei
de ‘Verklaring van Nijmegen’ vast om de economie
van de grensstreek tussen Gelderland en de Duitse
deelstaat Noordrijn-Westfalen te versterken. De Nederlandse
en Duitse vakbonden (FNV, CNV en DGB)
willen samen met hun Belgische collega’s invloed uitoefenen
op grensoverschrijdende sociaal-economische
problemen en ontwikkelingen rond werk, inkomen,
opleiding en sociale wetgeving. Ook FNV Bouw maakt
deel uit van de raad.
27

WIJ
STEUNEN
ELKAAR
IK WORD LID
Naam: m / v
Straat | Huisnummer:
Postcode | Plaats:
Telefoonnummer:
E-mail:
Geboortedatum:
Werkt bij:
Plaats:
Beroep:
STEUN OOK JOUW COLLEGA’S
WERF EEN LID!
Gun je collega ook de voordelen van het lidmaatschap van FNV Bouw.
Als dank krijg jij als werver een premie van 10 euro.
Je collega betaalt slechts 15,77 euro per maand.
BETAALWIJZE:
Automatische afschrijving (maandelijks) van rek.nr.:
Acceptgirokaart (€ 0,25 per maand duurder)
OPSTUREN IN EEN ENVELOP (POSTZEGEL NIET NODIG) NAAR: FNV BOUW t.a.v. LEDENADMINISTRATIE, ANTWOORD NUMMER 13, 3440 VB WOERDEN
Datum
Handtekening
EN BEN AANGEMELD DOOR
Naam:
Postcode
Woonplaats
Lidnummer
Maak € 10,– over op rekeningnummer:
FNV Meubel & Hout is onderdeel van FNV Bouw
0900 368 26 89
11-902
FNVBOUW.NL

door Douwe van der Meulen
KRUL IS HET LEDENBLAD VAN
FNV MEUBEL & HOUT
Jaargang 5 nummer 4, juni 2012
EXPLOITATIE
Koninklijke BDU Uitgevers BV
REDACTIE
Peter van der Aa (hoofdredacteur)
E peter.vanderaa@fnvbouw.nl
Marlous Brand
E m.brand@bdu.nl
Charlie Schuurman
E c.schuurman@bdu.nl
MEDEWERKERS
Djanko, Stephanie Jansen, Pieter Jansen,
Bert Janssen, Tom Janssen, Job van der Mark,
Douwe van der Meulen, Chris Pennarts,
Jeroen Poortvliet
REDACTIEASSISTENTIE
Ria van Velzen
E ria.vanvelzen@fnvbouw.nl
CONTACT
Redactie Krul
T 0342 494 851
E krul@bdu.nl
ADVERTENTIES
BDU Vak- en Publieksmedia
Nathalie Davelaar
T 0342 494 261
E n.davelaar@bdu.nl
TECHNISCHE REALISATIE
Koninklijke BDU Grafi sch Bedrijf BV
UITGAVE en COPYRIGHT
Krul is een uitgave van de Stichting FNV Pers.
Overname van teksten alleen toegestaan met
bronvermelding; op beeld berust copyright.
ABONNEMENTEN
Krul verschijnt acht keer per jaar. Leden
van FNV Meubel & Hout ontvangen het blad
gratis. Abonnees betalen € 20,- per jaar.
FNV MEUBEL & HOUT IS ONDERDEEL
VAN FNV BOUW
ISSN 1875-4880
JUNI 2012
Horizontaal: 1 stuk gereedschap 7 Door ongelijke
krimping verwrongen (hout) 13 vrouw van Jacob
14 gebrande suiker 16 vissoort 18 metaalhoudend
gesteente 20 blaasinstrument 21 koortswerend middel
22 plaats in Toscane 24 vangwerktuig 25 behaagziek
26 vergiffenis 28 het neerslaan van water 30 zij
31 manier 33 kleed 34 kookgerei 35 opbergplaats
37 voortplantingscel 39 onbepaald voornaamwoord
40 halve kilogram 41 stoot 43 jogger 45 boosheid
46 zuurdeeg 48 nachtvogel 49 bedrijf 50 vreemd,
grillig 51 papiertje 53 paling 55 gast 56 onderricht
57 windrichting 59 opbergplaats 60 huivering
61 flauw 63 bar 65 U 66 knap en wijs 68 leraar
70 gebruind 71 asvaas 73 zuil 74 droombeeld
76 slingerplant 78 verstand 79 anti 80 snack
82 vordering 83 in de lengte 84 gereedschap van
de timmerman
Oplossing: 33 - 60 - 5 - 49 - 20 - 27 - 54
Krul
Puzzel 35
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17
18 19 20 21
22 23 24 25
26 27 28 29 30
31 32 33 34
35 36 37 38 39 40
41 42 43 44 45
46 47 48 49
50 51 52 53 54
55 56 57 58 59
60 61 62 63 64
65 66 67 68 69
70 71 72 73
74 75 76 77 78
79 80 81 82
83 84
Verticaal: 1 rij 2 onzichtbaar blijvend 3 paardenkracht
(afk.) 4 zijden stof 5 plaats in Algerije 6 biersoort
7 sportterm 8 centiliter (afk.) 9 opplakbriefje
10 renderen 11 eenheid (Eng.) 12 drank 13 studiekosten
15 meerstemmige compositie 17 rangtelwoord
19 sikkepit 21 knaagdier 23 verloopstuk 25 weefpatroon
27 bovenmatig 29 Javaans orkest 30 zilverkleurig
visje 32 oplosmiddel 34 roofdier 36 voorspelen
als proef 38 mengsel 40 stoot 42 roofdiertje
44 meisjesnaam 45 offerrook 47 plaaggeest
49 inham van rotsige kust 50 onderkomen in de
bergen 51 insluiting 52 scheepsherstelplaats
54 vlijm, lancet 56 bloem 58 achtergrond 61 oordeel
62 poeder 64 plaats in Limburg 66 geeuwen 67 uitwateringbuisje
69 noodzakelijk 70 ambtsgewaad
72 dichtbij 75 seconde 76 smalle plank 77 drinkbakje
80 nikkel (afk.) 81 luitenant (afk.)
In elk nummer van dit magazine staat een puzzel. Stuur uw oplossing met vermelding van bankrekeningnummer
vóór 1 augustus naar: redactie bondsmagazines, postbus 520, 3440 AM Woerden of stuur een e-mail met dezelfde
gegevens naar puzzel@fnvbouw.nl. U maakt dan kans op de hoofdprijs van 100 euro of de twee prijzen van 50 euro.
De oplossing van puzzel nr. 34 was: golfplaat. De eerste prijs van100 euro is gewonnen door M. Kopijn, Haren; de
twee prijzen van 50 euro door F. Goossen, Almelo en J. Gorissen, Groningen.
29