School! nr. 3 - VOS/ABB

taLentontwikkeLing
tekst: MiChieL jongewaard
beeLd: eriC MuijderMan
12 | sChooL! 3 - Mei 2013
Vrij om het zelf
te bedenken
de kracht van het openbaar onderwijs schuilt erin dat iedereen hier niet alleen acteur,
maar ook regisseur van zijn eigen leven kan zijn. steven pont, ontwikkelingspsycholoog en
gastspreker tijdens het congres ‘talentontwikkeling op school’, vindt dat openbare scholen
daarmee een grote troef in handen hebben.
mens is tegelijkertijd acteur
en regisseur. Ik bedoel daarmee
dat je de manier waarop je je eigen
‘Ieder
acteren vormgeeft, zelf bepaalt’,
aldus Pont, die betoogde dat dat in het bijzonder
onderwijs toch anders ligt. ‘Daar
bepaalt de Bijbel hoe je naar je eigen
gedrag kijkt. In de pedagogiek van het
christelijk onderwijs vind je dat terug.
En denk bijvoorbeeld aan deze spreuk
op de muur van een christelijke school:
‘Door de liefde van God ben je geduldig en
vriendelijk en doe je niet vervelend’. Je bepaalt
dus niet zelf wat voor mens je bent,
Steven Pont kreeg de handen op elkaar tijdens het VOO-congres.
dat wordt van buitenaf aangeleverd.’
‘Die luxe of pech heeft het openbaar onderwijs
niet. Als het niet bepaald is, is de
positieve kant dat je helemaal vrij bent
om het zelf te bedenken. Daarom moet
het openbaar onderwijs als geen ander
nadenken over de vraag wat voor mensen
we uiteindelijk van onze kinderen
willen maken. Daar ligt een taak voor
de onderwijzer. Hij speelt een belangrijke
rol in de ontwikkeling van het zelfbeeld
van kinderen. Er komt geen hulp van buiten,
er is geen boekje waar het in staat.
Onderwijzers in het openbaar onderwijs
moeten zelf dingen belangrijk maken.
Die bewustwording kan hier en daar nog
wel een kontje gebruiken.’
Zelfbeeld
Pont sprak op dit congres van de Vereniging
Openbaar Onderwijs voor ruim 100
directeuren, leerkrachten en ouders uit
het openbaar onderwijs. Voorafgaand
aan de workshops, die onder meer gingen
over talentontwikkeling en profilering,
gaf hij een inspirerend inkijkje in de
persoonlijke ontwikkeling van kinderen.
Daarin benadrukte Pont de sociaal-emotionele
taak van scholen. ‘Uit elk onderzoek
blijkt dat wanneer kinderen zich
ongelukkig voelen, gepest worden of zich
in sociaal opzicht buitengesloten voelen,
de cognitieve prestaties eronder lijden. Je
kunt als school niet de cognitieve prestaties
op nummer 1, 2 en 3 zetten zonder de
sociaal-emotionele ontwikkeling erbij te
betrekken.’
Volgens Pont wordt het zelfbeeld van
kinderen bepaald door de manier waarop
anderen reageren. ‘Gedrag is op zichzelf
betekenisloos. Wij geven het betekenis.
Hoe we reageren op een kind, dat vervliegt,
maar wat achterblijft, is de conclusie
van het kind. Een kind bouwt zijn
eigen zelfbeeld op basis van de reacties
die hij krijgt. Een voorbeeld; ik vertel
aan ouders dat hun kind ADHD heeft.
De vader omhelst zijn zoon en zegt: “Je
bent een echt Van Dijkje.” Bij een ander
gezin zegt de vader na een seconde of