31.08.2013 Views

Postnatale depressie / Acné / Giftige planten / Wondverzorging

Postnatale depressie / Acné / Giftige planten / Wondverzorging

Postnatale depressie / Acné / Giftige planten / Wondverzorging

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Gratis<br />

EEN UITGAVE VAN DE NEDERLANDSTALIGE<br />

BEROEPSVERENIGINGEN VAN APOTHEKERS<br />

EDITIE LENTE 2003 - Nr.24<br />

Lente<br />

EDITIE<br />

• Boordevol<br />

interessante<br />

tips!<br />

• Met handig<br />

overzicht<br />

giftige<br />

<strong>planten</strong><br />

• Diabetes<br />

en voeding<br />

KRANT<br />

<strong>Postnatale</strong><br />

<strong>depressie</strong>!<br />

<strong>Acné</strong>! <strong>Giftige</strong><br />

<strong>planten</strong>!<br />

Wond-<br />

verzorging!<br />

Het verzorgen van brandwonden: eerst water, de rest komt later! (zie pag. 2)<br />

ACNE OF JEUGDPUISTJES:<br />

combinatietherapie is troef!<br />

De best gekende vorm van acne is<br />

acne juvenilis (ook acne vulgaris<br />

genoemd) of simpelweg jeugdpuistjes.<br />

Acne is een huidaandoening die voorkomt<br />

bij 80% van de jongeren tussen<br />

11 en 30 jaar. Maar acne kan<br />

ook voorkomen vóór de puberteitsjaren<br />

en zelfs tot de leeftijd van 70<br />

jaar. Bij de één zijn het enkele<br />

puistjes, bij de ander is het een uitgebreide<br />

huidaandoening die veel<br />

psychische problemen kan geven en<br />

het plezier in het dagelijks leven kan<br />

vergallen. Met veel puistjes ga je<br />

immers liever niet naar feestjes. Net nu<br />

je in de leeftijdsfase bent gekomen<br />

waarin sociaal contact heel belangrijk<br />

is! De huidige behandelingsmethoden<br />

hebben dan ook tot doel om de ernst<br />

en de duur van de huidaandoening te<br />

verminderen, het ontstaan van littekens<br />

te voorkomen en het zelfbeeld<br />

van de patiënt terug op te krikken. Om<br />

een optimale controle over deze aandoening<br />

te verkrijgen worden meestal<br />

een aantal therapieën gecombineerd.<br />

Hoe ontstaat acne?<br />

Acne is een ontsteking van de afvoerkanaaltjes<br />

van de talgkliertjes in de huid.<br />

Talgkliertjes zijn verbonden aan een haarzakje,<br />

de groeiplaats van onze lichaamshaartjes.<br />

Talg (huidsmeer) is een olieachtige<br />

stof die wordt aangemaakt in<br />

talgkliertjes en via een afvoerkanaaltje<br />

naar de huidporiën wordt afgevoerd. Zo<br />

wordt de huid en het lichaamshaartje, dat<br />

uit diezelfde porie uit de huid komt, soepel<br />

gehouden . Acne komt vooral voor op<br />

plaatsen waar veel talgkliertjes aanwezig<br />

zijn, zoals je gezicht, nek, borst, boven-<br />

rug of bovenarmen.<br />

De symptomen<br />

van acne<br />

worden veroorzaakt<br />

door een<br />

combinatie van<br />

verschillende factoren.<br />

Overproductie<br />

van talg onder<br />

invloed van mannelijke<br />

geslachtshormonen<br />

Vanaf de puberteit beginnen talgklieren<br />

onder invloed van mannelijke hormonen<br />

meer talg te produceren. Ook meisjes<br />

(vrouwen) produceren mannelijke hormonen,<br />

maar de hoeveelheid is kleiner dan<br />

bij jongens (mannen). Het mannelijk hormoon<br />

testosteron wordt in de talgklier<br />

omgezet tot dihydrotestosteron. Deze<br />

stof stimuleert de aanmaak van talg. Het<br />

geproduceerde huidsmeer wordt afgevoerd<br />

naar de huid via een kanaaltje. Dit<br />

is geen probleem zolang de talgafvoerkanaaltjes<br />

niet verstopt geraken!<br />

Verstopping van het<br />

talgafvoerkanaaltje<br />

door een sterk<br />

verhoornde huid<br />

Onze huidcellen worden regelmatig<br />

vervangen door nieuwe cellen waarbij<br />

de oude cellen netjes afschilferen en<br />

afgestoten worden. Dit wordt mooi geïllustreerd<br />

door het verbleken van de huid<br />

bij terugkomst in onze streken na een<br />

verblijf in een zonnig klimaat. Bij acne<br />

gebeurt dit afstoten niet snel genoeg. De<br />

afgeschilferde dode cellen blijven kleven<br />

op het huidoppervlak rond de afvoerkanaaltjes<br />

van de talgklier. Dit heeft als<br />

gevolg dat de afvoerkanaaltjes worden<br />

afgesloten. Samen met de overproductie<br />

aan talg, die nu niet meer wordt afgevoerd,<br />

ontstaat er een propje. Dit is het<br />

startsignaal voor de vorming van meeeters<br />

(comedonen). Er bestaan twee soorten<br />

meeëters: de open vorm (zwarte puntjes)<br />

en de gesloten vorm (witte puntjes).<br />

De zwarte kleur bij open meeëters is te<br />

wijten aan melanine (huidkleurstof)<br />

afkomstig van dode huidcellen. De witte<br />

kleur bij gesloten meeëters is afkomstig<br />

van de grote hoeveelheid opgestapelde<br />

talg.<br />

Bacteriële infectie<br />

Elk haarzakje bevat bacteriën (Propionibacterium<br />

acnes). Deze bacterie voedt<br />

zich met talg en breekt het huidsmeer af<br />

tot irriterende stoffen (vrije vetzuren)<br />

waardoor er een huidontsteking ontstaat.<br />

Dit is een normale lichaamsreactie en<br />

heeft tot doel de huid te beschermen<br />

tegen een overmatige groei van acnebacteriën<br />

en de vrijgekomen afvalproducten<br />

uit een opengesprongen meeëter (afgebroken<br />

talg, haren, dode huidcellen) op te<br />

ruimen. Helaas verergeren al deze goed<br />

bedoelde lichaamsreacties de huidaandoening.<br />

Ontstoken haarzakjes worden<br />

een harde rode pukkel (papel), een zacht<br />

puistje met etter (pustel) of een grotere<br />

ontsteking (cyste) met later eventueel<br />

abcessen en littekens. In een zuurstofarme<br />

omgeving, zoals een afgesloten<br />

talgafvoerkanaaltje, vermenigvuldigt de<br />

acnebacterie zich razendsnel.<br />

Vreemde stoffen<br />

Ook vreemde stoffen kunnen acne veroorzaken:<br />

smeerolie (garagehouder), teer<br />

(dakbekleders, wegenwerkers), broom,<br />

fluor, chloor, gechloreerde koolwaterstoffen<br />

(verven, lakken, vernissen,…).<br />

Daarnaast kunnen sommige geneesmiddelen<br />

en cosmetica comedogeen zijn. Dit<br />

betekent dat ze bij veelvuldig gebruik het<br />

ontstaan van meeëters veroorzaken of<br />

verergeren. Daarom is het veiliger zogenaamde<br />

niet-comedogene cosmetica te<br />

gebruiken. Dit staat meestal op de verpakking<br />

vermeld. Bij twijfel kan je raad<br />

vragen aan je apotheker.<br />

Behandelingsmethoden<br />

Acne verdwijnt niet van de ene dag op de<br />

andere. Zelfs lichtere vormen van acne<br />

vereisen vaak langdurige aandacht. Een<br />

optimale behandeling omvat een passen-<br />

de huidhygiëne, een controle over de<br />

symptomen (verhoogde talgafscheiding,<br />

toegenomen verhoorning en huidontstekingsreactie)<br />

en huidhydratatie als irriterende<br />

stoffen (zoals isotretinoïne) worden<br />

gebruikt tijdens de therapie. De meeste<br />

van de beschreven producten worden in<br />

de vorm van een crème, gel of vloeistof<br />

op de huid aangebracht. Sommige stoffen<br />

moeten worden ingenomen (capsules).<br />

Vraag aan je apotheker de nodige<br />

uitleg om wegwijs te raken in het uitgebreide<br />

assortiment.<br />

Een aangepaste<br />

huidhygiëne<br />

Het dagelijks gebruik van een adequate<br />

huidreiniger is onontbeerlijk om dode cellen,<br />

make-up en overtollige talg te verwijderen.<br />

Gewone zepen zijn meestal alkalisch<br />

(hoge pH) en moeten vervangen<br />

worden door synthetische producten met<br />

een lagere pH (pH 5.5) die de normale pH<br />

van de huid (pH 5.5) nabootsen. Deze<br />

producten worden soms aangeduid met<br />

de afgekorte term "syndets" en komen<br />

voor in tabletten, gels, oliën, lotions en<br />

melk. Dankzij deze aangepaste pH wordt<br />

de groei van de acnebacteriën niet beïnvloed.<br />

Gewone zeep daarentegen stimuleert<br />

de bacteriegroei, wat acne in de<br />

hand werkt. Syndets kunnen de huid<br />

hydrateren (vocht inbrengen), dit is zeker<br />

van toepassing tijdens het gebruik van<br />

irriterende producten zoals isotretinoïne.<br />

Het verwijderen van<br />

meeëters: voorkom<br />

erger door eraf te<br />

blijven!<br />

Door op meeëters te duwen, worden de<br />

symptomen meestal erger. Door het<br />

duwen komt de inhoud (talgresten, bacteriën,<br />

dode huidcellen) terecht in het<br />

omliggende weefsel waardoor een ernstige<br />

ontstekingsreactie ontstaat.<br />

vervolg op pagina 2<br />

1


Vroeger dacht men dat een wonde het<br />

best kon genezen door ze te laten drogen<br />

aan de lucht. Als je hierover vandaag een<br />

steekproef binnen de Belgische bevolking<br />

houdt, dan zal de meerderheid nog<br />

steeds overtuigd zijn van dit principe. En<br />

toch is het fout! Een wonde zal meestal<br />

veel beter genezen als ze afgedekt wordt<br />

en vochtig wordt gehouden. Talrijke<br />

onderzoeken hebben aangetoond dat het<br />

vocht dat door de wonde zelf geproduceerd<br />

wordt alle stoffen bevat die nodig<br />

zijn om de wonde snel te genezen!<br />

Wat gebeurt er tijdens<br />

het genezen van een<br />

wonde?<br />

Het herstellen van beschadigde huid<br />

gebeurt in drie grote fasen. Het helingsproces<br />

begint met een ontstekingsreactie<br />

die tot doel heeft de wonde tegen infecties<br />

te beschermen en het bloedverlies<br />

te beperken. Het bloed gaat stollen.<br />

Deze ontstekingsreactie gaat gepaard<br />

2<br />

KRANT<br />

WONDVERZORGING:<br />

vocht als ‘wond’-ermiddel!<br />

Het nieuwe zonnegamma voor de gevoelige huid<br />

van de Dermatologische Laboratoria Avène<br />

vervolg van pagina 1<br />

ACNE<br />

Vermijd het zelf uitknijpen van meeëters,<br />

je doet er best aan om dit over te laten<br />

aan ervaren huidspecialisten! Als je toch<br />

dat ene zwart puntje wenst te verwijderen<br />

was dan eerst je handen en ontsmet de<br />

huid voor en na met alcohol. Gebruik<br />

voor het uitduwen een speciaal apparaatje<br />

(vraag raad aan je apotheker).<br />

Cosmetisch pellen<br />

(peeling)<br />

Je kan bij de huidspecialist ook terecht<br />

voor een peeling. Dit heeft het meest<br />

effect bij acne met meeëters. Papels en<br />

pustels reageren veel trager. De peeling<br />

(afpellen) wordt uitgevoerd met alfahydroxyzuren<br />

(vooral glycolzuur) en verbetert<br />

het afschilferen van de huid.<br />

Chemische peelings zijn ten strengste<br />

verboden tijdens een infectie met het<br />

herpesvirus (koortsblaasjes) om verspreiding<br />

van dit virus te vermijden. Tijdens<br />

deze behandeling mag je absoluut niet in<br />

de zon komen zonder afdoende bescherming.<br />

Soorten acne en de<br />

behandeling<br />

Om een aangepaste behandeling voorop<br />

te stellen worden er twee vormen van<br />

acne onderscheiden: acne met vooral<br />

meeëters (open en/of gesloten) en acne<br />

met voornamelijk papels en pustels<br />

(ontstekingen).<br />

Bij acne met vooral meeëters volstaat het<br />

om een aangepaste huidreiniger te com-<br />

met roodheid, warmte, zwelling en pijn.<br />

Als reactie op de kwetsuur en om lokale<br />

infecties te bestrijden zullen de bloedvaten<br />

die in de omgeving van de wonde liggen<br />

meer bloed aanvoeren (dit verklaart<br />

het rood en warm worden) en zullen de<br />

kleine bloedvaatjes (haarvaatjes) beter<br />

doorlaatbaar worden voor weefselvocht<br />

(dat rijk is aan belangrijke stoffen) en cellen<br />

van ons afweersysteem. Door deze<br />

vochtopstapeling kan er rond de wonde<br />

een pijnlijke zwelling ontstaan. De cellen<br />

van ons afweersysteem bestaan uit witte<br />

bloedcellen die een eventuele infectie<br />

bestrijden en macrofagen. Macrofagen<br />

zijn cellen die dood weefsel en bacteriën<br />

kunnen opeten waardoor de wonde<br />

wordt gereinigd. Het woord macrofaag<br />

komt uit het Grieks en betekent letterlijk<br />

"het opeten van grote deeltjes". Deze<br />

macrofagen zijn heel speciaal omdat ze<br />

bepaalde groeistoffen kunnen aanmaken<br />

die de vorming van nieuw weefsel stimuleren.<br />

De macrofagen scheiden deze<br />

groeistoffen af in het weefselvocht in de<br />

wonde.<br />

Zo komen we in de tweede fase van het<br />

helingsproces: de aanmaak van nieuw<br />

weefsel. Eerst en vooral zijn er weefselcellen<br />

(fibroblasten) die antwoorden op<br />

de groeistoffen van de macrofagen door<br />

snel te gaan delen en de wonde op te vullen.<br />

Deze opvulling wordt granulatieweefsel<br />

genoemd en heeft een typische rozige<br />

rode kleur, omdat er ook nieuwe bloedvaatjes<br />

worden gevormd. Deze kleine<br />

bloedvaatjes voeren noodzakelijke zuurstof<br />

en bouwstoffen aan om de vermenigvuldiging<br />

van de cellen mogelijk te<br />

maken. De wonde is nu gesloten.<br />

In de derde en laatste fase zal er een<br />

nieuw laagje huid over dit granulatie-<br />

bineren met een product dat de afschilfering<br />

van de huid verbetert. Om vlugger<br />

resultaat te hebben kan je de meeëters<br />

laten verwijderen in twee tot drie sessies.<br />

Bij acne met ontstekingsverschijnselen<br />

(papels, pustels en cysten) is het nodig<br />

om producten die de afschilfering van de<br />

huid verbeteren ook te combineren met<br />

ontstekingswerende producten (crème of<br />

capsules). Bij heel ernstige acné is het<br />

onvermijdelijk om het huidirriterende isotretinoïne<br />

te slikken. Vergeet in dit laatste<br />

geval echter niet je huid voldoende te<br />

rehydrateren met een aangepast huidhygiënemiddel.<br />

Laat je niet ontmoedigen door een eerder<br />

langzame verbetering. Denk eraan: de<br />

aanhouder wint en een behandeling kan<br />

vier tot zes maanden duren.<br />

Interessante weetjes<br />

• Zonnen verergert op lange termijn de<br />

symptomen van acne (laat je niet vangen<br />

door het meestal gunstige effect<br />

op korte termijn!) Veel anti-acne producten<br />

maken de huid trouwens<br />

gevoeliger voor zonlicht! Informeer je<br />

tijdig bij je apotheker.<br />

• Sommige anti-acne producten (tretinoïne,<br />

isotretinoïne, adapaleen,…) mogen<br />

niet gebruikt worden tijdens een<br />

zwangerschap of wanneer je plant het<br />

te worden. Aarzel niet om aan je huisarts,<br />

huidspecialist, apotheker meer informatie<br />

te vragen over een specifiek<br />

product.<br />

• Voeding is niet rechtstreeks de oorzaak<br />

van acne. Een volledig verbod op chocolade,<br />

frietjes en kaas is niet nodig.<br />

Alhoewel een te vette voeding het terrein<br />

voor acne voorbereidt. Vermijd<br />

daarom zoveel als mogelijk vette voedingsstoffen.<br />

• Acne is niet besmettelijk.<br />

• Acne is erfelijk.<br />

• Benzoylperoxide ontkleurt kledij.<br />

weefsel groeien. Al naargelang de diepte<br />

van de wonde ontstaat deze nieuwe huid<br />

door de vermenigvuldiging van nog intacte<br />

huidcellen afkomstig van cellen aan de<br />

wondranden of van cellen afkomstig uit<br />

de dieper gelegen zweetkliertjes of haarwortelzakjes.<br />

De aangemaakte huidcellen<br />

kruipen naar elkaar toe, van de wondranden<br />

naar het midden van de wonde toe.<br />

Deze verplaatsing van cellen gaat<br />

gemakkelijker als er weefselvocht aanwezig<br />

is. Het wondoppervlak wordt kleiner,<br />

de structuur van het granulatieweefsel<br />

wordt een beetje herschikt, en er wordt<br />

een litteken gevormd dat eerder wit van<br />

kleur is, omdat er minder bloedvaatjes in<br />

voorkomen. Het werk zit er immers op: er<br />

moeten geen zuurstof en bouwstoffen<br />

meer aangevoerd worden waardoor een<br />

deel van de gevormde bloedvaatjes weer<br />

afgebroken worden.<br />

Zo zie je maar dat het vocht dat door de<br />

wonde geproduceerd wordt heel belangrijke<br />

bestanddelen bevat om de drie<br />

fasen van de wondheling te doorlopen.<br />

Als we de wonde uitdrogen dan vertraagt<br />

het helingsproces!<br />

Het verzorgen van<br />

snij- en schaafwonden<br />

Een eenvoudige wonde is niet te groot,<br />

niet te diep, weinig bevuild, zonder vreemde<br />

voorwerpen (splinter, glas, …) en<br />

bloedt weinig. Deze wonden kunnen we<br />

gerust zelf aan zonder een arts te raadplegen.<br />

Hoe gaan we te werk?<br />

• Was altijd eerst je handen!<br />

• Reinig de wondranden en de wonde<br />

met leidingwater. Verwijder eerst al het<br />

vuil rond de wonde door vanaf de<br />

wondranden weg van de kwetsuur te<br />

wrijven en maak dan de wonde zelf<br />

ook schoon. Een bloedende wonde<br />

kan je het best even laten doorbloeden,<br />

zodat ze wordt schoongespoeld.<br />

• Ontsmet de wondranden en de wonde<br />

met een niet-irriterend product. Gebruik<br />

een pijnloos, niet- of licht gekleurd,<br />

waterig ontsmettingsmiddel.<br />

Wrijf opnieuw vanaf de wondranden<br />

weg van de kwetsuur; in de wonde<br />

wrijf je vanuit het centrum naar de<br />

wondranden toe. Laat het ontsmettingsmiddel<br />

drogen. Gebruik een ontsmettingsmiddel<br />

waarop je niet allergisch<br />

reageert, vraag advies aan je<br />

apotheker.<br />

• Dek de wonde af om besmetting te<br />

voorkomen. Als de wonde niet ettert<br />

kan je een gewone pleister of steriel<br />

gaasje gebruiken. Als de wonde wel<br />

ettert dan gebruik je beter een speciaal<br />

ontworpen verbandje dat niet in de<br />

wonde kan kleven. Deze verbandjes<br />

absorberen de etter. Heb je het verkeerde<br />

verband gebruikt en plakt het verband<br />

toch in de wonde? Dan kan je het<br />

losweken met lauw water of een fysiologische<br />

oplossing.<br />

Deze afdekmethodes mogen enkel<br />

toegepast worden om kleine, oppervlakkige<br />

wondjes te verzorgen. Zowel<br />

de gewone pleister, het steriele gaasje<br />

als de niet-klevende verbandjes zullen<br />

de wonde uitdrogen. Zoals hier boven<br />

beschreven zal de genezing hierdoor<br />

Cedium ®<br />

Kleurloos<br />

ontsmettingsmiddel<br />

benzalkonii chlorid. 0,1%<br />

Spray<br />

Cedium ®<br />

• ontsmettingsmiddel<br />

• kleurloos<br />

• prikt niet<br />

• druppels en spray<br />

vertraagd worden. Er zal ook een korst<br />

gevormd worden waaronder het littekenweefsel<br />

zich moet vormen.<br />

Een ernstige wonde is groter, dieper,<br />

sterk bevuild, bevat vreemde voorwerpen<br />

en kan ernstig bloeden. Raadpleeg in<br />

deze gevallen altijd je huisarts!<br />

• Bij een ernstige bloeding moet je die<br />

altijd proberen te stelpen. Als er helderrood<br />

bloed ritmisch uit de wonde<br />

hutst (ritme van de hartslag) dan zal er<br />

een grote slagader geraakt zijn en<br />

moet je de wonde stelpen door de<br />

dichtstbijzijnde slagader (tussen hart<br />

en wonde) dicht te drukken op een bot.<br />

Dit vraagt enige ervaring. Zoek daarom<br />

zo snel mogelijk je huisarts op!<br />

• Vreemde voorwerpen (zand, stukjes<br />

steen, glas, splinters, …) die niet aan<br />

de oppervlakte zitten, mag je niet zelf<br />

verwijderen. Dek de wonde steriel af<br />

en zoek gespecialiseerde hulp.<br />

• Je huisarts kan een sterk bevuilde<br />

wonde onder verdoving reinigen.<br />

• Een grote, diepe of rafelige snijwonde<br />

moet gehecht worden. Zorg ervoor<br />

dat de hechting binnen de zes uur<br />

gebeurt. Je huisarts zal je ook vertellen<br />

wanneer de hechtingen verwijderd<br />

moeten worden. Sommige hechtmaterialen<br />

worden door het lichaam vanzelf<br />

opgelost. Als de wondranden gemakkelijk<br />

bijeengehouden kunnen worden<br />

en de wonde op een plaats zit waar<br />

niet veel trekkracht op gebeurt, dan<br />

kunnen speciale hechtpleisters volstaan<br />

om de wonde samen te houden.<br />

• Een ernstige wonde moet altijd afgedekt<br />

worden met een verband dat de<br />

wonde vochtig houdt! Niet alleen zal<br />

de wonde hierdoor sneller genezen,<br />

het litteken zal ook mooier zijn. Er<br />

bestaat een heel gamma aan verfijnde<br />

wondverbanden die ervoor zorgen dat<br />

het teveel aan etter wordt geabsorbeerd,<br />

terwijl de wonde toch niet kan<br />

uitdrogen. Deze moderne "interactieve<br />

verbanden" versnellen de wondheling<br />

volgens het vochtige principe. Meestal<br />

mag je deze verbanden meerdere<br />

dagen aanhouden. Sommige zijn zelfs<br />

transparant zodat je het verloop van<br />

het wondproces kan volgen. Je apotheker<br />

kan je het nodige advies bezorgen.<br />

Tetanusvaccinatie<br />

Vaccinatie tegen de klem (tetanus) moet<br />

om de tien jaar herhaald worden. Of de<br />

wonde nu groot of klein is, er bestaat<br />

altijd gevaar voor infectie. Als deze infectie<br />

bestaat uit tetanusbacillen dan kan de<br />

besmetting een fatale afloop kennen.<br />

Neem dus je voorzorgen en laat je om de<br />

tien jaar opnieuw vaccineren. Tetanusbacillen<br />

zijn bijna altijd aanwezig in aarde,<br />

mesthopen, geroeste spijkers, maar kunnen<br />

ook overgebracht worden door een<br />

beet van een huisdier (hond, kat). Bij verdachte<br />

wonden zal je huisarts beslissen<br />

om vroeger de herhalingsinjectie te<br />

geven.<br />

Het verzorgen<br />

van brandwonden:<br />

eerst water,<br />

de rest komt later!<br />

Brandwonden zijn misschien wel de<br />

meest voorkomende ongelukjes in huiselijke<br />

kring. Naast hete vloeistof, vuur en<br />

extreme koude, kunnen ook ontploffingen<br />

en scheikundige stoffen (vb. poetsmiddelen)<br />

verbrandingen veroorzaken.<br />

De ernst van het letsel hangt af van de<br />

diepte, de uitgebreidheid en de plaats<br />

van de wonde.<br />

Algemene regel: houd het verbrande<br />

lichaamsdeel minstens vijftien minuten<br />

onder koud stromend leidingwater.<br />

Gebruik desnoods water uit vijver, beek<br />

of zwembad! Dit afkoelen met water kalmeert<br />

de pijn, beperkt het verder doorbranden<br />

en vermindert de latere zwelling.<br />

Koeling is tot een half uur na de verbranding<br />

nog zinvol, maar probeer er zo snel<br />

mogelijk mee te beginnen.<br />

Bij een eerstegraads brandwonde is de<br />

huid rood en droog, maar zonder blaren.<br />

De verbrande plaats doet pijn. De genezing<br />

gaat vlug en laat geen littekens achter.<br />

Een tweedegraads brandwonde kan<br />

oppervlakkig of diep zijn. Bij een oppervlakkige<br />

tweede graad is de huid rood en<br />

nat, ze vertoont blaren en is pijnlijk. De<br />

genezing duurt ongeveer twee weken. Is<br />

de wonde dieper dan treden er wollige<br />

rode vlekken op, al dan niet pijnloos.<br />

Herstel duurt al vlug een maand. De huid<br />

ziet er nadien bleek en vlakglanzend uit<br />

zonder haartjes.<br />

Bij een derdegraads brandwonde is het<br />

huidoppervlak vuilwit tot bruinzwart<br />

gekleurd. De diepere huidlagen waarin de<br />

zenuwen liggen, zijn aangetast. Daarom<br />

voel je ook geen pijn meer. Na een langdurig<br />

genezingsproces blijven er altijd<br />

duidelijke littekens achter.<br />

Wanneer moet je<br />

deskundige hulp<br />

inschakelen (huisarts,<br />

apotheker,<br />

spoedopname)?<br />

• Diepe tweedegraads en derdegraads<br />

brandwonden worden altijd in een ziekenhuis<br />

verzorgd.<br />

• Als bij volwassen meer dan 10% van<br />

het lichaamsoppervlak verbrand is.<br />

Om dit te kunnen inschatten worden<br />

de lichaamsdelen ingedeeld in percentages:<br />

arm (9%), been, borst en rug<br />

(elk 18%). Bij kinderen mag niet meer<br />

dan 5% van het totale lichaamsoppervlak<br />

verbrand zijn.<br />

• Als de brandwonden de ogen, mond,<br />

handen en voeten hebben aangetast.<br />

vervolg op pagina 4


GIFTIGE PLANTEN:<br />

een vermomming van de natuur<br />

De natuur of "natuurlijk" is zeker niet<br />

altijd synoniem voor veilig. Onze mooie<br />

natuur herbergt immers een hele reeks<br />

giftige <strong>planten</strong>. <strong>Giftige</strong> <strong>planten</strong> zijn <strong>planten</strong><br />

die vergiftigingsverschijnselen veroorzaken<br />

wanneer er kleine hoeveelheden<br />

van worden opgegeten, of ontstekingen<br />

of andere huidaandoeningen veroorzaken<br />

wanneer ze worden aangeraakt. Bij<br />

sommige <strong>planten</strong> zijn alleen bladeren,<br />

vruchten, wortel, tak, bloem of sap giftig.<br />

Bij andere <strong>planten</strong> bevatten alle plantdelen<br />

giftige stoffen.<br />

<strong>Giftige</strong> <strong>planten</strong> kunnen slaap verwekken,<br />

de huid irriteren en/of overgevoelig<br />

maken voor zonlicht, de slijmvliezen aantasten,<br />

kramp of buikloop veroorzaken,<br />

de hartslag doen versnellen, de bloeddruk<br />

laten dalen... en zelfs dodelijk zijn.<br />

Het Antigifcentrum behandelt dagelijks<br />

een tiental oproepen voor <strong>planten</strong>: om de<br />

2 dagen is er een oproep afkomstig van<br />

iemand met een ernstige vergiftiging. De<br />

meeste ongevallen lopen gelukkig goed<br />

af, wat niet wegneemt dat deskundige<br />

hulp nodig is! Van zodra je vermoedt dat<br />

bepaalde lichamelijke ongemakken iets<br />

te maken kunnen hebben met het opeten<br />

of het aanraken van <strong>planten</strong> of plantdelen,<br />

neem je best contact op met je huisarts,<br />

je apotheker of het Antigifcentrum.<br />

ANTIGIFCENTRUM 070/245 245<br />

Wie loopt het<br />

grootste risico?<br />

Bij 60% van de vergiftigingen door <strong>planten</strong><br />

zijn jonge kinderen het slachtoffer:<br />

vooral kleine kinderen tussen nul en vier<br />

jaar. Het nieuwsgierige kind onderzoekt<br />

niet alleen met zijn ogen en zijn handen,<br />

maar ook met zijn mond. Kinderen kunnen<br />

geen onderscheid maken tussen giftige<br />

en eetbare vruchten. Bovendien reageren<br />

zij veel sneller op giftige stoffen<br />

dan volwassenen omdat hun lichaamsgewicht<br />

veel lager is. Omdat kleine kinderen<br />

doorgaans in huis of in de tuin spe-<br />

len is het niet verwonderlijk dat vooral<br />

ongevallen met kamer- en tuin<strong>planten</strong><br />

gebeuren.<br />

Naast de peuters en kleuters lopen ook<br />

volwassenen enig gevaar, vooral de mensen<br />

die aan zelfmedicatie doen met<br />

geneeskrachtige <strong>planten</strong>. Kruiden uit de<br />

tuin en medicijnen op basis van kruiden<br />

die vrij in de handel verkrijgbaar zijn, zijn<br />

niet altijd zonder gevaar. Volwassenen<br />

moeten ook steeds op hun hoede zijn<br />

voor <strong>planten</strong> die uiterlijk goed gelijken op<br />

eetbare <strong>planten</strong>. Er bestaan helaas anekdotes<br />

van soepbereidingen met narcisbladeren<br />

die aanzien werden als prei,<br />

bloembollen die verward werden met<br />

uien of mierikswortel die verwisseld werd<br />

met monnikskapwortel.<br />

Welke <strong>planten</strong> zijn giftig?<br />

Wegens plaatsgebrek is het onmogelijk<br />

om een volledige lijst van giftige <strong>planten</strong><br />

op te sommen. Bij het secretariaat van<br />

het antigifcentrum kan je terecht voor een<br />

brochure over giftige <strong>planten</strong>. Het is een<br />

lijst van kamer- en tuin<strong>planten</strong> en wilde<br />

<strong>planten</strong> (Tel. 02/264 96 36).<br />

Dat we niet zomaar wilde paddestoelen<br />

moeten eten, daar twijfelt niemand nog<br />

aan. Maar of onze mooie narcissen of<br />

bekoorlijke meiklokjes nu giftig of ongevaarlijk<br />

zijn, daar moeten sommige mensen<br />

nog over ingelicht worden. Ze zijn<br />

gevaarlijk! En zo is het ook gesteld met<br />

nog vele andere <strong>planten</strong> en bloemen die<br />

we dikwijls in onze tuin of huiskamer zien<br />

pronken. Deze onderstaande tabel geeft<br />

een overzicht van enkele veel voorkomende<br />

tuin- en kamer<strong>planten</strong> waarvoor<br />

het antigifcentrum vaak een oproep<br />

krijgt. De bedoeling van deze tabel is om<br />

je attent te maken op de mogelijke gevaren<br />

die jou er hopelijk zullen toe aanzetten<br />

om voorzichtiger om te springen met<br />

de natuur in je directe omgeving.<br />

vervolg op pagina 4<br />

12 <strong>planten</strong> die de meeste oproepen van het antigifcentrum veroorzaken<br />

Plant Latijnse naam Giftigheid Vergiftigingsverschijnselen<br />

Venijnboom Taxus<br />

Tuin<strong>planten</strong><br />

blad, schors, zaad en bessen bij inname, maag- en darmontsteking, duizeligheid,<br />

sap van de bast bij aanraking verwijding van de pupillen, spiersamentrek-<br />

(enkele bessen zijn voor een kind kingen, purperen huidvlekken, onregelmatige<br />

levensgevaarlijk) polsslag, bloeddrukdaling<br />

Lijsterbes Sorbus Zaden, bloemen en bladeren bij inname Bij inname van ‘grote’ hoeveelheden:<br />

maag- en darmontsteking<br />

Goudenregen Cytisus laburnum alle delen (vooral wortels, bast en zaad) braken, brandend gevoel in mond en keel,<br />

bij inname<br />

(acht zaden kunnen reeds dodelijk zijn)<br />

buikloop, opwinding overgaand naar verlamming<br />

Hulst Ilex bessen, blad bij inname<br />

(20 bessen kunnen voor kinderen dodelijk zijn)<br />

braken, buikloop, slaperigheid<br />

Vuurdoorn Pyracantha zaden, wortels, bladeren, bessen bij inname Misselijkheid, braken en droge mond,<br />

(een kind moet meer dan 20 besjes eten verwijding pupillen, versnelde hartslag en koorts<br />

om eventueel last van een beetje buikpijn<br />

te krijgen)<br />

bij inname van bessen, hete, droge huid<br />

Gevlekte Arum maculatum alle delen bij inname maag- en darmontsteking, buikloop, pijn in mond<br />

aronskelk alle delen bij aanraking<br />

(enkele bessen kunnen voor een kind<br />

en keel, krampen, huidontsteking<br />

al dodelijk zijn) Overgevoeligheid voor zonlicht!<br />

Meiklokje Convallaria alle delen bij inname (ook het water in de duizeligheid, braken, misselijkheid,<br />

vaas waarin meiklokjes staan) buikloop, hartstoornissen<br />

Narcis Narcissus blad, narcisbol bij inname (ook het water in<br />

de vaas waarin narcissen staan)<br />

Kamer<strong>planten</strong><br />

Braken, buikloop<br />

Rubberplant Ficus inname van blad - sap bij aanraking irritatie van maag- en darmkanaal<br />

allergische reactie (jeukende zwelling van de<br />

oogleden, tranende ogen, lopende neus,<br />

niezen, kortademigheid)<br />

Kerstster Euphorbia melksap van alle delen bij inname braken, maag- en darmontsteking, buikloop,<br />

pulcherrima en aanraking kramp, geëtste huid, blaren, oogbeschadiging<br />

Overgevoeligheid voor zonlicht!<br />

"dief van Dieffenbachia alle delen bij inname zeer giftig brandend gevoel en zwelling in mond en keel,<br />

Bagdad" sap bij aanraking maag- en darmontsteking, huidirritatie, oogbeschadiging<br />

Clivia Clivia blad, wortel bij inname braken, buikloop<br />

Sommige vrouwen krijgen na de bevalling<br />

een akelig of zelfs <strong>depressie</strong>f gevoel. Dit is<br />

niet zo verwonderlijk: het leven van de<br />

jonge moeder staat na de bevalling compleet<br />

op zijn kop. De belangstelling gaat nu<br />

uit naar de pasgeborene waardoor de moeder<br />

zich alleen voelt. De moeder is nog verzwakt<br />

en toch rust er een zware verantwoordelijkheid<br />

op haar schouders. Het<br />

kindje eist dat de moeder op de vreemdste<br />

tijdstippen komt opdagen om (borst)voeding<br />

te geven. Op zo’n moment kan er<br />

getwijfeld worden aan de eigen capaciteiten<br />

om het kind te verzorgen. Naast het feit dat<br />

er in het lichaam veel verandert, zal het<br />

lichaam ook uiterlijk niet onmiddellijk<br />

dezelfde vorm aannemen van voor de<br />

zwangerschap. Hierdoor voelen sommige<br />

vrouwen zich te dik en onaantrekkelijk. Dit<br />

alles kan ervoor zorgen dat sommige pas<br />

bevallen vrouwen zich niet lekker voelen in<br />

de nieuwe situatie wat tot de ontwikkeling<br />

van een ernstige <strong>depressie</strong> kan leiden.<br />

Bij een postnatale <strong>depressie</strong> ben je maandenlang<br />

bang, onrustig en <strong>depressie</strong>f. De<br />

<strong>depressie</strong>ve stemming begint meestal niet<br />

onmiddellijk, maar binnen een paar weken<br />

na de geboorte. Deze neerslachtige toestand<br />

kan zich ook op een later tijdstip tijdens<br />

het volledige eerste jaar na de geboorte<br />

van de baby ontwikkelen. <strong>Postnatale</strong><br />

<strong>depressie</strong> komt bij ongeveer 10% van de<br />

jonge moeders voor.<br />

Wat is het verschil<br />

tussen een lichte<br />

normale <strong>depressie</strong> na<br />

de bevalling en een<br />

postnatale <strong>depressie</strong>?<br />

In tegenstelling tot de postnatale <strong>depressie</strong><br />

ontstaat de lichte <strong>depressie</strong> bijna<br />

onmiddellijk na de bevalling. De ontlading<br />

van stress en het gevoel niet tegen de<br />

opgaven van het plotse moederschap<br />

opgewassen te zijn, kunnen leiden tot een<br />

toestand van overgevoeligheid en emotionele<br />

labiliteit. Dertig tot tachtig procent van<br />

de vrouwen hebben er tussen de derde en<br />

tiende dag na de bevalling last van. Bij<br />

een lichte <strong>depressie</strong> begin je te huilen zonder<br />

enige aanleiding, je bent prikkelbaar,<br />

gespannen en leeft in angst. Je bent ongerust<br />

en bang voor de nieuwe verantwoordelijkheid<br />

die een kind met zich meebrengt.<br />

Dit is een logische reactie op de nieuwe<br />

situatie. Na een paar dagen verdwijnt deze<br />

zogeheten "babyblues" spontaan en kun je<br />

van je kind genieten. Behandeling bij deze<br />

vorm van <strong>depressie</strong> is meestal niet nodig.<br />

Bij een postnatale <strong>depressie</strong> ben je voortdurend<br />

ongelukkig. Je hebt het gevoel<br />

tekort te schieten, je voelt je geen goede<br />

moeder. Je piekert voortdurend en vraagt je<br />

af waarom je <strong>depressie</strong>f bent, terwijl een<br />

geboorte toch een blijde gebeurtenis moet<br />

zijn. Zo zadel je jezelf op met een schuldgevoel.<br />

Als de sombere bui weken blijft duren,<br />

is het raadzaam je huisarts te raadplegen.<br />

Uit een gesprek kan hij afleiden of je<br />

<strong>depressie</strong> licht, matig of ernstig te noemen<br />

valt. Bij een matige en ernstige vorm kan je<br />

goed geholpen worden met medicijnen.<br />

KRANT<br />

<strong>Postnatale</strong> <strong>depressie</strong>:<br />

van "baby blues"<br />

tot schuldgevoel<br />

Een lichte vorm kan je ook te boven komen<br />

met gesprekstherapie waarbij je levenspartner<br />

voor jou het ideale luisterende oor kan<br />

betekenen.<br />

Sommige vrouwen vervallen in een ernstiger<br />

aandoening, die psychose wordt<br />

genoemd. Het ene moment zijn ze hyperactief<br />

en uitgelaten, terwijl ze het volgende<br />

moment heel <strong>depressie</strong>f zijn met paniekaanvallen,<br />

zelfmoordneigingen en een verlangen<br />

naar de dood van het kind. Bij een<br />

psychose kan de moeder het kind zelfs<br />

afstoten en weigeren het te zien. Ze kan hallucineren<br />

en waanideeën hebben, stemmen<br />

horen of dingen zien of ruiken, die een<br />

ander niet waarneemt. Gelukkig komt dit<br />

zelden voor. Gemiddeld zal slechts 2 op de<br />

1000 vrouwen na een bevalling in deze ernstige<br />

psychose terechtkomen. Vrouwen die<br />

een psychose ontwikkelen hebben hier vermoedelijk<br />

wel een aanleg voor, want het<br />

komt bijvoorbeeld meer voor in bepaalde<br />

families.<br />

Typische<br />

eigenschappen<br />

• Baby blues: huilbuien.<br />

• <strong>Postnatale</strong> <strong>depressie</strong>: schuldgevoelens.<br />

• <strong>Postnatale</strong> psychose: zelfmoordneigingen<br />

en hallucinaties.<br />

Welke factoren<br />

spelen een rol?<br />

Een postnatale <strong>depressie</strong> heeft altijd te<br />

maken met een combinatie van verschillende<br />

factoren. Het is zeker geen aanstellerij,<br />

geen zoeken naar aandacht en geen teken<br />

van zwakte. Het gaat daarbij om een combinatie<br />

van lichamelijke, geestelijke en maatschappelijke<br />

factoren.<br />

Na de bevalling ondergaat je lichaam heel<br />

grote veranderingen!<br />

vervolg op pagina 4<br />

of… surf naar www.GezondGewicht.be<br />

Minder gewicht voor meer gezondheid.<br />

3


vervolg van pagina 3<br />

4<br />

<strong>Postnatale</strong><br />

<strong>depressie</strong><br />

Vaak zijn er tekorten aan vitaminen (vitamine<br />

B6 en B12) en mineralen (zink, ijzer,<br />

magnesium), te weinig suiker in je bloed of<br />

minder functionele rode bloedcellen (bloedarmoede)<br />

waardoor je verzwakt wordt. Er<br />

zijn grote hormonale veranderingen: het<br />

zwangerschapshormoon progesteron zal in<br />

het bloed sterk gaan dalen, terwijl het<br />

borstvoedingshormoon prolactine in grote<br />

hoeveelheden wordt aangemaakt. Sommige<br />

vrouwen hebben na de bevalling last van<br />

een verstoorde schildklierwerking. Dit kan<br />

aanleiding geven tot <strong>depressie</strong>ve stemmingen.<br />

Ook de cholesterolconcentratie in het<br />

bloed daalt heel snel bij de geboorte. Lage<br />

cholesterolgehaltes kunnen angst veroorzaken.<br />

Vrouwen die heel perfectionistisch zijn,<br />

lopen een groter gevaar <strong>depressie</strong>f te worden<br />

als ze niet slagen in het geven van<br />

borstvoeding. Als je na een eerste zwangerschap<br />

geleden hebt aan een postnatale<br />

<strong>depressie</strong> dan heb je een verhoogd risico te<br />

hervallen na een tweede zwangerschap. Dit<br />

is eveneens zo als je eerder een <strong>depressie</strong><br />

hebt gehad zonder dat een geboorte een rol<br />

speelde. Bepaalde karaktertrekjes zoals<br />

weinig eigenwaarde of zelfvertrouwen en<br />

zichzelf snel wegcijferen ten gunste van<br />

anderen, zijn eigen aan vrouwen die last<br />

krijgen van postnatale <strong>depressie</strong>s. Als je<br />

meestal last hebt van stemmingswisselingen<br />

rond de menstruatie betekent dit dat je<br />

gevoelig bent aan hormonale veranderingen,<br />

wat bij de postnatale <strong>depressie</strong> zeker<br />

een rol speelt. Ook een knagende onrust<br />

door onverwerkte problemen of het verlies<br />

van een geliefd persoon kunnen een aanleiding<br />

zijn om in een postnatale <strong>depressie</strong><br />

terecht te komen.<br />

De situatie waarin je verkeert, speelt een<br />

enorm grote rol! Weinig steun vanuit de<br />

omgeving, relatieproblemen of financiële<br />

problemen zijn zeker niet bevorderlijk.<br />

Stresssituaties zoals een verhuizing tijdens<br />

de zwangerschap of in de kraamtijd zijn<br />

zelfs een goede voedingsbodem voor een<br />

postnatale <strong>depressie</strong>.<br />

Hoe wordt een<br />

postnatale <strong>depressie</strong><br />

behandeld?<br />

Behalve rust, begrip en goede voeding<br />

(eventueel met supplementen aan vitamines<br />

en mineralen) zijn er ook mogelijkheden<br />

voor het mentaal en medisch behandelen<br />

van postnatale <strong>depressie</strong>. Sommige mensen<br />

voelen zich beter met homeopathie,<br />

aromatherapie, massage, enz…. Het allerbelangrijkste<br />

is dat je de kans krijgt en<br />

benut om die <strong>depressie</strong> op alle fronten te<br />

bestrijden! Neem contact op met patiëntenverenigingen<br />

in je buurt waar je via<br />

gesprekstherapieën weer beter kan worden.<br />

Helpen gesprekken onvoldoende dan<br />

kan je huisarts een passend geneesmiddel<br />

voorschrijven.<br />

Met gespecialiseerde hulp en een goed<br />

gekozen antidepressivum, is het mogelijk<br />

om <strong>depressie</strong> te overwinnen. De huidige<br />

antidepressiva geven weinig nevenwerkingen<br />

en werken geen verslaving in de hand.<br />

Je moet wel even geduld (twee tot drie<br />

weken) oefenen vooraleer je de positieve<br />

effecten merkt.<br />

Als je goede effecten bekomt met een antidepressivum<br />

dan mag je er zeker niet<br />

onmiddellijk mee stoppen. Om te voorkomen<br />

dat je terug in een <strong>depressie</strong> terechtkomt<br />

moet je het antidepressivum nog een<br />

4 tot 6 tal maanden verder innemen.<br />

Bij een lichte tot matige <strong>depressie</strong> kan je<br />

ook Sint-Janskruid gebruiken. Bij ernstige<br />

<strong>depressie</strong>s werkt het echter niet. Sint-<br />

Janskruid charmeert in de maand juni<br />

ongeveer iedere veldweg en spoorwegberm<br />

met zijn gele bloemen. Van deze plant worden<br />

aftreksel gemaakt die dan in de vorm<br />

van druppeltjes, capsules of tabletten te<br />

koop worden aangeboden. Vraag steeds<br />

advies aan je apotheker. Gebruik je nog<br />

andere geneesmiddelen? Meld dat dan aan<br />

je apotheker of huisarts. Sint-Janskruid kan<br />

het effect van andere medicijnen beïnvloeden<br />

en maakt je overgevoelig aan zonlicht.<br />

KRANT<br />

Je mag in geen geval Sint-Janskruid combineren<br />

met een ander voorgeschreven<br />

antidepressivum.<br />

Medicijnen<br />

en borstvoeding<br />

Wat je zeker niet mag doen dat is pertinent<br />

weigeren om antidepressiva te<br />

gebruiken, uit schrik dat deze medicijnen<br />

via de borstvoeding een slechte<br />

invloed op je baby zouden hebben.<br />

Een <strong>depressie</strong> onbehandeld laten heeft<br />

immers meer schadelijke gevolgen<br />

voor je baby: de band met je kind kan<br />

nooit zo intens worden en je kind kan<br />

er later leerproblemen en emotionele<br />

problemen (angst, onzekerheid) aan<br />

over houden.<br />

Het innemen van antidepressiva betekent<br />

niet dat je geen borstvoeding mag<br />

geven! Antidepressiva mogen gecombineerd<br />

worden met het geven van<br />

borstvoeding. Gebruik dan wel liever<br />

geen Sint-Janskruid: er zijn nog geen<br />

negatieve gevolgen van gemeld, maar<br />

er is nog onvoldoende over geweten.<br />

Door te kiezen voor borstvoeding kan<br />

je de baby beschermen tegen maagdarmproblemen,ademhalingsproblemen<br />

of allergieën. Spreek erover met je<br />

arts. Hij kan ervoor zorgen dat de<br />

keuze en de dosis van het medicijn<br />

worden aangepast aan jou wensen.<br />

Om je gerust te stellen, ga je het best<br />

ook regelmatig op dokterscontrole met<br />

je baby.<br />

Enkele tips voor<br />

<strong>depressie</strong>ve jonge<br />

moeders<br />

• Neem je klachten serieus en probeer ze<br />

te accepteren.<br />

• Neem tijd en rust voor jezelf, met en zonder<br />

de baby.<br />

• Zorg voor gevarieerd en gezond eten op<br />

regelmatige tijdstippen: veel fruit en<br />

rauwkost, liever geen snoep, koekjes of<br />

chips.<br />

• Laat je partner ook voor de baby zorgen.<br />

• Laat iemand anders de huishoudelijke<br />

taken overnemen.<br />

• Plan hoogstens twee keer per dag kraambezoek<br />

(houd het bezoek kort).<br />

• Praat met je omgeving over je gevoelens<br />

en zorgen, ook al vind je dat moeilijk.<br />

• Sta jezelf 'fouten' toe: moeder zijn leer je<br />

met vallen en opstaan.<br />

• Zoek deskundige hulp als de klachten<br />

lang aanhouden of te hevig zijn.<br />

Meer info:<br />

Oase: 052/21 79 88 of<br />

http://users.skynet.be/oase<br />

Similes: 016/23.23.82 (Nederlandstalig),<br />

02/511.99.99 (Franstalig) of<br />

www.similes.be<br />

vervolg van pagina 2<br />

WONDVERZORGING<br />

Wat kan je zelf doen<br />

bij een eerste- of<br />

oppervlakkige tweedegraads<br />

brandwonde?<br />

• Blaren worden het best niet geopend,<br />

omwille van infectiegevaar. Als ze te<br />

veel pijn doen, kan je ze toch openen<br />

met een steriele naald.<br />

• Ontsmet, na het afkoelen met water,<br />

de wonden met een pijnloos en ongekleurd<br />

ontsmettingsmiddel.<br />

• Dek de wonde af met ontsmettende<br />

brandwondencrème. Gebruik dagelijks<br />

een laag van twee tot drie mm<br />

zalf, gedurende een week. Bovenop<br />

komt dan een steriel gaasje.<br />

• Ook hier zullen "interactieve verbanden"<br />

hun nut bewijzen. Ze absorberen<br />

overtollig vocht en houden de wonde<br />

vochtig om de genezing te versnellen.<br />

Vraag advies aan je apotheker, want<br />

het aanbod is inmiddels heel groot<br />

geworden.<br />

Het verzorgen van<br />

chronische wonden<br />

Sommige wonden willen maar niet genezen.<br />

Het zijn vieze, verzwerende, vaak<br />

slechtruikende wonden. Denken we<br />

maar aan doorligwonden, diepe veneuze<br />

zweren (met aantasting van een ader) of<br />

de diabetische voet. Chronische wonden<br />

worden altijd verzorgd met "interactieve<br />

verbanden" gebaseerd op het vochtig<br />

herstelprincipe. Sommige verbanden zijn<br />

zo gemaakt dat ze de vorm van de<br />

wonde kunnen aannemen, zelfs als er<br />

diepe putten zijn ontstaan.<br />

Naast deze verbanden worden er oplossingen<br />

en zalfjes gebruikt die het stilgevallen<br />

genezingsproces terug op gang<br />

moeten krijgen. Ze bevatten bestanddelen<br />

(o.a. groeifactoren) van normaal weefselvocht<br />

en/of producten die dood weefsel<br />

kunnen afbreken. Ook maden van<br />

groene vleesvliegjes kunnen worden<br />

gebruikt om wonden te reinigen. In de<br />

diabetische voetkliniek (UZ Antwerpen)<br />

kunnen ze je er alles over vertellen. De<br />

maden kunnen je wonde tot op het bot<br />

schoon maken waardoor amputatie<br />

overbodig wordt. Verder zijn er succesrijke<br />

behandelingen met menselijk huidweefsel<br />

dat in laboratoria wordt opgekweekt<br />

en als verband op de wonde<br />

wordt gebruikt.<br />

DIABETES: ongeveer 400.000 patiënten in België…<br />

Insuline laat onze lichaamscellen toe op een weldoordachte manier de glucose uit het bloed te gebruiken.<br />

Bij diabetes gaat dit proces niet zoals het moet. De glucose blijft in het bloed zitten en kan niet<br />

goed verwerkt worden. Diabetes is dus een chronische ziekte die gekenmerkt wordt door een verhoogd<br />

suikergehalte in het bloed.<br />

De eigenlijke oorzaak is nog onbekend. Wel weet men dat deze aandoening vooral volwassenen treft,<br />

ouder dan 40 jaar en vaak zwaarlijvig.<br />

Uw apotheker besteedt bijzondere aandacht aan diabetes. Belangrijke aspecten die hierbij aan bod<br />

komen zijn: het juiste gebruik van de voorgeschreven geneesmiddelen, de voeding, de goede verzorging<br />

van de voeten en de meting van de bloedglucose.<br />

Voorgeschreven medicatie:<br />

Wist je dat nog niet één op twee patiënten zijn geneesmiddelen op een correcte manier gebruikt?<br />

Nochtans is dit erg belangrijk wil men een maximaal effect halen uit de behandeling. Bespreek daarom<br />

met uw apotheker hoe u uw geneesmiddelen precies inneemt en vraag om concrete uitleg en<br />

advies.<br />

Voeding:<br />

De voeding is tevens een belangrijke hoeksteen in de behandeling van diabetes type 2. Hierbij wordt<br />

de nadruk gelegd op: 1) het bestrijden van het overgewicht, het beperken van het vetgehalte, 3) het<br />

matigen van het suikerverbruik.<br />

80 % van de diabeten type 2 zijn zwaarlijvig. Het bereiken van een goed gewicht door middel van energiebeperking<br />

kan in vele gevallen de gestoorde suikerwaarden corrigeren. Het energieverbruik is<br />

afhankelijk van het geslacht, de leeftijd, de lichaamsbouw en de dagelijkse activiteit. De diëtiste kan<br />

berekenen hoeveel energie men per dag nodig heeft.<br />

Eveneens de diëtiste maar ook uw apotheker -(waar u zeer vaak komt )- kunnen u helpen op een verantwoorde<br />

wijze te eten, zodat overgewicht wordt bestreden en teveel aan vet en suiker wordt vermeden.<br />

Dit verantwoorde eten is vaak niet meer dan een gezonde voeding die goed is voor iedereen<br />

en gemakkelijk haalbaar is. Praat er regelmatig over en vraag uw apotheker om advies.<br />

vervolg van pagina 3<br />

GIFTIGE<br />

PLANTEN<br />

Een goede raad is ook dat je de namen<br />

van de <strong>planten</strong> uit je huis en tuin zou kennen<br />

(indien mogelijk zelfs de Latijnse<br />

naam). Als er iets gebeurt zal je de deskundigen<br />

de nodige informatie kunnen<br />

geven waardoor je sneller zal weten wat<br />

de gevolgen zijn en daarom ook sneller<br />

zal kunnen handelen.<br />

Ongevallen voorkomen<br />

• De meest drastische vorm om vergiftiging<br />

door <strong>planten</strong> te voorkomen is alle<br />

giftige <strong>planten</strong> uit de woonkamer en de<br />

tuin te verwijderen. Dit is niet altijd<br />

prettig, maar giftige <strong>planten</strong> wegnemen,<br />

betekent niet dat alle groen en<br />

iedere bloem moeten verdwijnen. Er<br />

zijn meer niet-giftige dan giftige <strong>planten</strong>.<br />

• Wanneer er kleine kinderen zijn, verwijder<br />

je toch best de giftige <strong>planten</strong>.<br />

Indien je dit niet wenst te doen, zorg<br />

dan dat kinderen niet bij giftige <strong>planten</strong><br />

kunnen komen. Houd er rekening mee<br />

dat kinderen graag ergens op klauteren.<br />

• Laat kleine kinderen niet alleen achter.<br />

Momenten van onoplettendheid (rinkelende<br />

telefoon, deurbel) geven vaak<br />

aanleiding tot ongelukjes. Kinderhandjes<br />

zijn zeer vlug.<br />

• Leer de kinderen zo vroeg mogelijk dat<br />

ze niet van kamer- en tuin<strong>planten</strong><br />

mogen eten.<br />

• Leer hen ten gepaste tijde het verschil<br />

tussen eetbare en niet-eetbare, giftige<br />

<strong>planten</strong> en vruchten kennen.<br />

• Leer de kinderen wat er gevaarlijk is.<br />

Laat kinderen bijvoorbeeld nooit fluitjes<br />

maken uit de holle stengel van de<br />

reuzenbereklauw.<br />

• Plant geen gevaarlijke <strong>planten</strong> in de<br />

nabijheid van speeltuinen, zandbakken<br />

of kindercrèches.<br />

• Gebruik tijdens het tuinieren handschoenen<br />

en wrijf niet in je ogen.<br />

Voor de arts of het<br />

Antigifcentrum is het<br />

nuttig als je de<br />

volgende inlichtingen<br />

kan geven:<br />

• De naam van de plant. Ken je de naam<br />

niet, neem dan een stukje van de plant<br />

mee en/of beschrijf ze nauwkeurig.<br />

• Het deel van de plant dat de oorzaak<br />

kan zijn van vergiftiging: bes, tak, blad,<br />

wortel, bloem...<br />

• De (vermoedelijke) hoeveelheid: enkele<br />

Colofon<br />

Hoofdredacteur: Apr. G. Vergote<br />

Redactie: Aprs.: W. Aerts, F. Babylon, E. Blomme, G. De Munck, E. De Troch, G. De Grève, J. Desmidt, J. Janssens, C. François,<br />

M. Haems, P. Hendrickx, L. Hooft, R. Lasseel, A. Lecroart, B. Lelong, A. Masy, J.L. Moens, G. Mues, E. Nerinckx, J. Penne, B. Staelens,<br />

D Van Besien, C. Verhamme - Dr. J. De Rooi, Dr. S. Reubens - mw Veerle De Meyer - dhr Nico Carpriau.<br />

Verantwoordelijke uitgever:<br />

Nederlandstalige versie:<br />

Apr. W. Geerts - Lysenstraat 34 - 2600 Berchem<br />

Franstalige versie:<br />

Apr. E. Blomme - Place du Châtelain 15 - 1050 Brussel<br />

Reclame regie:<br />

KAVA - "Apotheekkrant" en "Le Journal de la Pharmacie"<br />

zijn © KAVA, - Consciencestraat 41 - 2018 Antwerpen<br />

Tel.: 03/280.15.11 - Fax: 03/218.57.40 - http://www.kava.be<br />

e-mail: info@kava.be<br />

Alle rechten voorbehouden.<br />

De Apotheekkrant verschijnt vier maal per jaar.<br />

KAVA D/2003/3286/01<br />

Nieuw<br />

bessen...<br />

• De manier waarop het contact met het<br />

gif tot stand kwam: eten, zuigen, aanraken,<br />

inslikken...<br />

• Het tijdstip waarop het gebeurde.<br />

• De reacties die het slachtoffer vertoont:<br />

buikloop, jeuk, huiduitslag, verwijding<br />

van de pupillen...<br />

• Leeftijd en gewicht van het slachtoffer.<br />

• Typische bijzonderheden in verband<br />

met de gezondheid van het slachtoffer:<br />

geneesmiddelen die ingenomen worden,<br />

doorgemaakte ziekten...<br />

Concrete hulp<br />

Bij vergiftiging door het eten van <strong>planten</strong>,<br />

of delen ervan, waarbij het slachtoffer<br />

bij bewustzijn is:<br />

• Verwijder de <strong>planten</strong>resten uit de<br />

mond en houd ze bij.<br />

• Laat het slachtoffer veel water drinken<br />

(geen zoutwater dit zou kunnen aanleiding<br />

geven tot andere vergiftigingsverschijnselen;<br />

geen melk toedienen,<br />

melk is geen tegengif).<br />

• Bel je huisarts of het antigifcentrum<br />

070/245 245. Wacht zeker niet op de<br />

symptomen vooraleer je contact opneemt!<br />

• Doe het slachtoffer enkel braken op<br />

advies van het antigifcentrum of je<br />

huisarts. Dit kan op volgende manier:<br />

geef het slachtoffer zoveel mogelijk<br />

water, laat het hoofd voorover buigen<br />

en met een omwonden vinger (met zuiver<br />

linnen) in de keel wrijven (de huig<br />

prikkelen).<br />

• Geef medicinale houtskool. Deze<br />

houtskool wordt ook actieve kool<br />

genoemd en is verkrijgbaar bij je apotheker.<br />

Zorg dat je dit in huis hebt,<br />

want het gebruik van actieve houtskool<br />

kan aangeraden worden bij alle soorten<br />

<strong>planten</strong>vergiftigingen (vraag raad<br />

aan je apotheker). Dankzij deze sterk<br />

absorberende houtskool zullen er minder<br />

giftige stoffen uit het maagdarmkanaal<br />

in je lichaam terechtkomen.<br />

Bij aanraking met giftige <strong>planten</strong> die huidirritatie<br />

veroorzaken:<br />

• De huid overvloedig spoelen met water<br />

(10 tot 15 minuten).<br />

• Het slachtoffer uit de zon houden.<br />

• Niet experimenteren met zalfjes en<br />

lotions.<br />

• Raadpleeg liever je huisarts, apotheker<br />

of het Antigifcentrum om een correcte<br />

medicatie te verkrijgen. Dit moet je<br />

zeker doen als de irritatie ernstig is (vb.<br />

brandwonden na contact met reuzenbereklauw).<br />

Meer info: Antigifcentrum, secretariaat<br />

02/264 96 36, urgentielijn 070/245 245;<br />

Rode kruis 02/645 44 58 of<br />

www.redcross.be<br />

www.accu-chek.be<br />

De vertrouwde<br />

bloedglucosemeter<br />

in de kleur van<br />

uw keuze.<br />

Overname van artikels uit de Apotheekkrant is toegestaan, mits dit onder bronvermelding<br />

gebeurt en er een bewijsnummer wordt toegezonden aan de redactie van de Apotheekkrant.<br />

MARKAD

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!