31.08.2013 Views

VIBE-keuzefiche Vloerbekleding

VIBE-keuzefiche Vloerbekleding

VIBE-keuzefiche Vloerbekleding

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

3<br />

7<br />

<strong>Vloerbekleding</strong><br />

Samenstelling – eigenschappen – milieu- en gezondheidsaspecten –keuze van <strong>VIBE</strong><br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>VIBE</strong>-<strong>keuzefiche</strong><br />

✱ <strong>Vloerbekleding</strong><br />

januari 2013<br />

blz 1 /22<br />

4<br />

10<br />

15 17


Inhoudstafel<br />

Inhoudhoudstafel 2<br />

1. Inleiding 3<br />

2. Soorten vloerbekleding 3<br />

2.1. Vloeren van minerale oorsprong 3<br />

2.1.1. Samenstelling 3<br />

2.1.1.1. Natuursteen 3<br />

2.1.1.2. Granito 4<br />

2.1.1.3. Keramische tegels of aardewerk 4<br />

2.1.1.4. Cementtegels 4<br />

2.1.1.5. Gepolierde betonvloer 5<br />

2.1.2. Bouwtechnische aspecten 5<br />

2.1.3. Milieu-impact 5<br />

2.1.4. Gezondheidsimpact 6<br />

2.2. Vloeren van hout en houtderivaten 6<br />

2.2.1. Massief parket 6<br />

2.2.1.1. Samenstelling 6<br />

2.2.1.2. Eigenschappen 7<br />

2.2.1.3. Milieu-impact 7<br />

2.2.1.4. Gezondheidsimpact 7<br />

2.2.2. Meerlagig of gelamelleerd parket 8<br />

2.2.2.1. Samenstelling 8<br />

2.2.2.2. Bouwtechnische aspecten 8<br />

2.2.2.3. Milieu-impact 8<br />

2.2.2.4. Gezondheidsaspecten 9<br />

2.2.3. Laminaatparket 9<br />

2.2.3.1. Samenstelling 9<br />

2.2.3.2. Bouwtechnische aspecten 9<br />

2.2.3.3. Milieu-impact 10<br />

2.2.3.4. Gezondheidsimpact 10<br />

2.3. Zachte vloerbekleding 10<br />

2.3.1. Kunststof vloerbekledingen (Vinyl, PVC) 10<br />

2.3.1.1. Samenstelling 10<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

Inhoud blz 2 / 22<br />

2.3.1.2. Bouwtechnische aspecten 10<br />

2.3.1.3. Milieu-impact 11<br />

2.3.1.4. Gezondheidsimpact 11<br />

2.3.2. Linoleum 12<br />

2.3.2.1. Samenstelling 12<br />

2.3.2.2. Bouwtechnische aspecten 12<br />

2.3.2.3. Milieu-impact 12<br />

2.3.2.4. Gezondheidsimpact 13<br />

2.3.3. Kurken vloerbekledingen 13<br />

2.3.3.1. Samenstelling 13<br />

2.3.3.2. Bouwtechnische aspecten 14<br />

2.3.3.3. Milieu-impact 14<br />

2.3.3.4. Gezondheidsimpact 14<br />

2.4. Gietvloeren - kunstharsvloeren 15<br />

2.4.1.1. Samenstelling 16<br />

2.4.1.2. Bouwtechnische eigenschappen 16<br />

2.4.1.3. Milieu-impact 16<br />

2.4.1.4. Gezondheidsimpact 16<br />

2.5. Textiel vloerbekleding 16<br />

2.5.1. Tapijt 16<br />

2.5.1.1. Samenstelling 16<br />

2.5.1.2. Eigenschappen 17<br />

2.5.1.3. Milieu-impact 17<br />

2.5.1.4. Gezondheidsimpact 18<br />

2.6. Vergelijkingstabel 19<br />

2.6.1. technische aspecten 19<br />

2.6.2. Gezondheids- en milieu-aspecten 20<br />

3. Keuze <strong>VIBE</strong> 21<br />

3.1. Vloeren van minerale oorsprong 21<br />

3.2. Vloeren van hout en houtderivaten 21<br />

3.3. Zachte vloerbekledingen 21<br />

3.4. Textiel vloerbekledingen 21<br />

Deze fiche werd opgemaakt door <strong>VIBE</strong> vzw. Enkel <strong>VIBE</strong> vzw<br />

kan verantwoordelijk worden gesteld voor de inhoud ervan.


1. Inleiding<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 3 /22<br />

Denk twee keer na voor je een vloerbekleding kiest, zeker als het over grote oppervlaktes gaat. Een vloerbekleding<br />

die geen schadelijke stoffen afgeeft, geen allergieën veroorzaakt, antistatisch en dampopen is en hygiënisch blijft,<br />

ook na verloop van tijd, daar droomt toch iedereen van?<br />

2. Soorten vloerbekleding<br />

2.1. Vloeren van minerale oorsprong<br />

Stenen vloerbekledingen zijn gemakkelijk in onderhoud en gaan lang mee, maar ze zijn niet of moeilijk recupereerbaar,<br />

laat staan verhuisbaar.<br />

Er is keuze tussen natuursteen, granito, gebakken tegels, cementtegels of gepolierde beton.<br />

2.1.1.Samenstelling<br />

2.1.1.1. Natuursteen<br />

Natuursteen is een verzamelnaam voor natuurlijke gesteenten zoals kalksteen, marmer, blauwe hardsteen,<br />

leisteen, elk met hun eigen specifieke eigenschappen.<br />

Natuursteen verwerkt men op verschillende manieren: gezaagd, geslepen, gezoet … Dit zal ook het uiteindelijk<br />

uitzicht bepalen. 1<br />

Natuursteen wordt wereldwijd in groeven gewonnen. Meestal in grote blokken waaruit men later platen of tegels<br />

zaagt. Leisteen en kwartsiet wint men in schollen.<br />

Bij gebruik als vloerbekleding plaatst men natuursteentegels in een mortelbed of verlijmt men ze met een<br />

kleefmortel.<br />

1: Meer informatie hierover vind je op www.wtcb.be, zoekopdracht ‘TV 228 : Natuursteen’


2.1.1.2. Granito<br />

2.1.1.3. Keramische tegels of aardewerk<br />

2.1.1.4. Cementtegels<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 4 / 22<br />

De samenstelling van granito lijkt sterk op die van<br />

het traditionele beton. Alleen vervangt men het<br />

zand of het grind in het beton door stukjes natuursteen.<br />

De composiet tegels bestaan uit twee lagen:<br />

bovenaan een sierlaag en onderaan de steunlaag<br />

uit beton. De hydraulische geperste sierlaag bestaat<br />

uit een mengeling van marmer- en/of granietkorrels<br />

met eventueel glasstukjes, cement, kleurpigment en<br />

chemische verharders.<br />

Granito plaatst men op dezelfde manier als natuursteen :<br />

in een mortelbed of verlijmd met een speciale kleefmortel.<br />

Keramische tegels zijn samengesteld uit een mengsel<br />

van klei, zand en andere natuurlijke substanties. De<br />

mengsels worden gemalen in de benodigde diktes,<br />

gedroogd tot een bepaalde vochtigheidsgraad, in de<br />

gewenste vorm gebracht en vervolgens gebakken met<br />

temperaturen van 900 tot 1250° C afhankelijk van de<br />

gewenste type tegels.<br />

De meest toegepaste keramische tegels zijn<br />

geglazuurd. Het email maakt de tegels ondoorlatend<br />

en onderhoudsvriendelijk. Ongeglazuurde keramische<br />

tegels, ook wel ‘terracotta’ genoemd, worden op<br />

temperaturen van 1100°C gebakken.<br />

Keramische tegels worden met een tegelmortel<br />

verlijmd of in cement geplaatst.<br />

Een cementtegel is opgebouwd uit twee afzonderlijke<br />

lagen. De toplaag met een dikte van ongeveer 4mm,<br />

bestaat uit een mengeling van gekleurd pigment,<br />

marmerpoeder en fijnkorrelig cement. De onderste<br />

structuurlaag bestaat uit zand, grijs cement en grind<br />

en geeft de tegel sterkte. De gekleurde motieflaag<br />

wordt aangebracht met een mal. Cementtegels worden<br />

niet gebakken maar harden uit door te drogen in<br />

open lucht. Kleuren en motieven bekomt men met het<br />

marmer poeder, aangevuld met pigment.<br />

De tegels worden in cement geplaatst


2.1.1.5. Gepolierde betonvloer<br />

2.1.2. Bouwtechnische aspecten<br />

Stenen vloerbekledingen zijn hard, sterk, trekken<br />

niet krom, zijn hygiënisch, niet ontvlambaar en vuurbestendig.<br />

Omwille van hun massa hebben stenen<br />

vloerbekledingen een zekere opslagcapaciteit voor<br />

warmte in de winter en werken ze verkoelend in de<br />

zomer. Dit effect bereikt men enkel indien de tegels<br />

geplaatst zijn op een geïsoleerde grondvloer. Tegels op<br />

een niet-geïsoleerde grondvloer voelen in de winter<br />

koud aan. Stenen vloerbekledingen zijn ideaal bij<br />

vloerverwarming. Kunststeen (Granito) is uitzonderlijk<br />

sterk, zeer hard en duurzaam, en daarom uiterst<br />

geschikt voor zeer druk belopen ruimtes. Een ander<br />

voordeel van stenen vloerbekledingen is de levensduur.<br />

Stenen vloerbekledingen zijn doorgaans zeer onderhoudsvriendelijk.<br />

De vlek- en vochtweerstand van ste-<br />

2.1.3. Milieu-impact<br />

De aardkorst bestaat voor een belangrijk deel uit<br />

natuursteen. De winning van natuursteen kost relatief<br />

weinig energie. Wel ontstaat schade aan het landschap.<br />

Goedkopere natuursteen is vaak afkomstig uit China,<br />

en dat brengt een hoog energieverbruik voor transport<br />

met zich mee. Er is ook geen zekerheid over de milieu-<br />

en arbeids omstandigheden waarin men natuursteen in<br />

Azië wint.<br />

Kies daarom eerder voor natuursteen uit eigen regio.<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 5 / 22<br />

Een industriële betonvloer is samengesteld uit stortbeton,<br />

een mengsel van zand, grind, cement en water.<br />

De vloer heeft doorgaans een dikte van 10 cm. Na nivellering<br />

wordt het beton machinaal gepolierd, eigenlijk<br />

‘gevlinderd’, door het machinaal glad draaien van<br />

het betonoppervlak. Daarna wordt het voorzien van<br />

een slijtlaag (met kwarts en eventueel kleurpigmenten).<br />

Na het polijsten wordt over het vloeroppervlak<br />

een product verneveld en geboend met een poriënvuller<br />

die een waterdichte film vormt.<br />

Geef de voorkeur aan watergedragen nabehandelingsproducten,<br />

vermijdt producten met solventen.<br />

nen vloerbekledingen verschillen naargelang het type.<br />

Bepaalde natuurstenen zijn gevoeliger voor vlekken<br />

doordat ze poreuzer zijn. Je kan ze best vooraf impregneren.<br />

Een vloer uit natuursteen vereist regelmatig<br />

onderhoud met bijvoorbeeld natuurlijke zeep. Terracottategels<br />

zijn zeer gevoelig voor vlekken en vereisen<br />

daarom een oppervlaktebehandeling met een harde<br />

olie of met wasolie. Ook cementtegels zijn poreus,<br />

maar na een goede behandeling met een speciale<br />

vloerzeep zijn ze perfect bruikbaar in badkamers en<br />

andere ruimtes. Cementtegels verdragen geen zuurhoudende<br />

producten zoals azijn of wijn. Gebruik dus<br />

nooit reinigings middelen die zuur bevatten.<br />

Het voornaamste nadeel bij stenen vloeren zijn de<br />

slechte akoestische eigenschappen.<br />

<strong>Vloerbekleding</strong>en die fabrieksmatig samengesteld zijn,<br />

kunnen bindmiddelen bevatten die schadelijk zijn voor<br />

het milieu. De productie van synthetische bindmiddelen<br />

geeft veel verontreinigende stoffen af, daarbovenop<br />

zijn die bindmiddelen vaak afkomstig van de<br />

petro chemische industrie. Kunststeen vervaardigd met<br />

synthetische bindmiddelen mag je niet zomaar storten.


Klei, de basis van keramische tegels, wordt lokaal ontgonnen.<br />

Hierdoor zijn de transportkosten beperkt. De<br />

productie van de tegels kost echter zoveel energie dat<br />

de bijdrage aan het broeikaseffect van gebakken tegels<br />

40 maal hoger is dan de bijdrage van andere gladde<br />

2.1.4. Gezondheidsimpact<br />

2.2.1. Massief parket<br />

2.2.1.1. Samenstelling<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 6 / 22<br />

vloer bedekkingen. Zacht gebakken kleitegels zorgen<br />

voor minder emissies en energieverbruik dan hard<br />

gebakken tegels. In het glazuur van gebakken tegels<br />

kunnen milieu onvriendelijke stoffen zitten, zoals zware<br />

metalen.<br />

Stenen vloerbekleding zorgen voor weinig stofophoping, zijn makkelijk in onderhoud, niet elektrostatisch oplaadbaar<br />

en allergeenarm. Dat maakt ze uiterst geschikt voor personen met allergieën.<br />

Afhankelijk van hun geologische afkomst kunnen sommige natuurstenen (vooral graniet en basalt) het radioactieve<br />

radon uitstoten. Bij de productie van granito worden soms hoogovenslakken als toeslagstof gebruikt. Dit kan<br />

leiden tot verhoogde radioactiviteit tijdens de productie.<br />

2.2. Vloeren van hout en houtderivaten<br />

Hout is een natuurlijk, teelbaar en gezond bouwmateriaal. Hout met het FSC-label of het PEFC-label biedt de<br />

garantie dat het hout uit duurzaam beheerde bossen komt.<br />

Als je hout kiest, ga dan zeker bij tropische houtsoorten voor hout met FSC-label.<br />

FSC is een internationale, onafhankelijke organisatie die garant staat voor hout<br />

uit duurzaam beheerde bossen. Zowel ecologische als sociale aspecten worden<br />

gecontroleerd. Dit geldt ook voor het PEFC label. PEFC is wereldwijd het grootste<br />

label voor boscertificatie (ongeveer 70% van de gecertificeerde oppervlakte).<br />

Massief parket is samengesteld uit houten planken<br />

die of door verlijming of met tand- en groefverbinding<br />

los liggend op een akoestische isolatie (bijvoorbeeld<br />

kurk of houtvezelplaten) worden geplaatst. Losliggende<br />

plaatsing heeft het voordeel dat je geen lijm hoeft te<br />

gebruiken.<br />

Parket kan ter plaatse of in de fabriek worden vernist of<br />

worden behandeld met wasolie, beits of zeep.<br />

Voor meer uitleg hierover zie de <strong>keuzefiche</strong> over verf.<br />

Parket wordt mooier met de jaren en je kan het ook<br />

recupereren. Bij handelaars in recuperatiematerialen<br />

kan je recuperatiehout vinden, zij het niet altijd in grote<br />

hoeveelheden.


2.2.1.2. Eigenschappen<br />

2.2.1.3. Milieu-impact<br />

2.2.1.4. Gezondheidsimpact<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 7 / 22<br />

Massief parket heeft een lange levensduur en kan je<br />

verschillende keren opnieuw opschuren. De planken<br />

variëren in dikte. Hun eigenschappen (hardheid, kleur,<br />

uitzetting) zijn afhankelijk van de gekozen houtsoort.<br />

Hout reageert van nature op vochtigheid en dan gaat het<br />

trekken. Bamboe biedt een grotere dimensionale stabiliteit<br />

bij schommelingen in luchtvochtigheid, wat deze<br />

houtsoort geschikt maakt voor toepassingen in vochtige<br />

lokalen.<br />

Hout is UV-gevoelig, waardoor de kleur kan wijzigen. Een vernislaag op het hout kan dit voorkomen. Een vernislaag<br />

zorgt enerzijds voor een gemakkelijk onderhoud en een sterke toplaag. Bij krassen kan water onder de vernislaag<br />

kruipen en het hout aantasten. Vloeren oliën, behandelen met was en/of boenen geeft eigenlijk een beter<br />

resultaat dan vernissen en laat toe dat het hout kan ademen.<br />

Hout heeft een lange levensduur. Door een massief<br />

houten vloer op te schuren, kan je de levensduur<br />

gemakkelijk verdubbelen of zelfs verdrievoudigen.<br />

Hout is een natuurlijk, hernieuwbaar materiaal. De<br />

afkomst van het hout is een belangrijk criterium voor<br />

de duurzaamheid. Uit milieuoverwegingen kies je bij<br />

voorkeur inheems hout (Belgisch of Europees) in plaats<br />

van exotisch hout, dat uit overzeese gebieden wordt<br />

geïmporteerd. Hout met het FSC-label of PEFC-label<br />

biedt de garantie dat het hout uit duurzaam beheerde<br />

bossen komt.<br />

Hout is een gezond bouwmateriaal. Het dampopen<br />

karakter en de vochtregulerende werking van hout<br />

bevorderen de kwaliteit van de binnenlucht. Bij het<br />

aanbrengen van een vernislaag verdwijnen deze<br />

positieve eigenschappen. Synthetische vernissen<br />

kunnen de vloer elektrostatisch opladen.<br />

Een massieve houten parket of planken vloer is vrij van<br />

Eén van de belangrijkste troeven van hout is de biologische<br />

afbreekbaarheid. Bij afbraak kan hout hergebruikt,<br />

gerecycleerd of gecomposteerd worden. Bepaalde afwerkingen<br />

zoals vernissen, verhinderen het recycleren<br />

of composteren achteraf.<br />

Bamboe is een snelgroeiende grasachtige plant, waardoor<br />

het als handelsproduct meer aansluit bij land- dan<br />

bij de bosbouw. De werkomstandigheden op de bamboeplantages<br />

moeten echter in aanmerking worden<br />

genomen, alsook de vervoerkost over lange afstanden<br />

in verhouding tot de meer lokale houtsoorten.<br />

schadelijke emissies indien hij niet behandeld is met<br />

petrochemische middelen. De gebruikte afwerkingslaag<br />

en de manier van plaatsen kunnen gevolgen hebben<br />

voor het binnenklimaat. Lijmen bevatten VOS (vluchtig<br />

organische stoffen), die tijdens het uitdrogen uit de lijm<br />

verdampen. Sommige lijmen bevatten formaldehyde,<br />

een kankerverwekkende stof, die je dus best vermijdt.


voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 8 / 22<br />

VOS verdampen bij kamertemperatuur. Ze zijn terug te vinden in oplosmiddelen in verven, lakken, beitsen, lijmen,<br />

in meubilair, vloerbekleding, gordijnen en spaanplaten. Sommige van deze stoffen hebben een typische geur. Denk<br />

maar aan geur van een pas geverfde woning.<br />

VOS dringen via de huid en de luchtwegen het lichaam binnen. Lage concentraties kunnen een schilferige huid,<br />

irritaties en jeuk veroorzaken. Bepaalde VOS hebben een prikkelende werking op de slijmvliezen van ogen en<br />

luchtwegen. Hoge concentraties leiden tot misselijkheid, braken, hartkloppingen, hoofdpijn en duizeligheid. Een<br />

te lange blootstelling zorgt voor moeheid, slapeloosheid, angstdromen en pijnen. Kinderen zijn gevoeliger voor de<br />

effecten van VOS.<br />

2.2.2. Meerlagig of gelamelleerd parket<br />

2.2.2.1. Samenstelling<br />

2.2.2.2. Bouwtechnische aspecten<br />

Doordat meerlagig parket stabieler is en het beter<br />

temperatuurschommelingen opvangt, zal het minder<br />

kromtrekken dan volhout. Het is dus bruikbaar bij vloerverwarming.<br />

Bij fineerparket wordt de sterkte van de vloer niet<br />

2.2.2.3. Milieu-impact<br />

Gelamelleerd parket heeft een kortere levensduur dan<br />

massief parket. In tegenstelling tot massief parket is<br />

het aantal keren dat je meerlagig parket kan opschuren<br />

beperkt. Dit is afhankelijk van de dikte en kwaliteit van<br />

de toplaag. Een fineervloer kan je niet opnieuw opschuren<br />

of afwerken met een vernislaag.<br />

Gelamelleerd parket bestaat uit verschillende houtlagen:<br />

een onderlaag, meestal uit naaldhout of multiplex,<br />

een tussenlaag van dennenhout of spaanplaat<br />

en ten slotte een toplaag (slijtlaag) van harder massief<br />

hout (edelhout). Meerlagig parket wordt in de fabriek<br />

volledig geschuurd en vernist en voorzien van tand- en<br />

groef. Hierdoor kan je het op dezelfde manier plaatsen<br />

als laminaatparket. Een ‘fineerparket’ bestaat uit een<br />

houten onderlaag met een veel dunnere toplaag in<br />

fineer (edelhout).<br />

meer bepaald door de sterkte van het gebruikte hout,<br />

maar wel door de drager, meestal MDF of spaanplaat.<br />

Fineervloeren zijn ook verkrijgbaar met een rugzijde<br />

van kurk, die de vloer geluiddempende eigenschappen<br />

verleent.<br />

Composietmaterialen die met lijm gebonden zijn<br />

verminderen de recyclagemogelijkheden. Bij renovatie<br />

of afbraak bemoeilijkt lijm de demontage van de<br />

verschillende componenten van de bouwmaterialen en<br />

beperkt ze dus hun recyclage.


2.2.2.4. Gezondheidsaspecten<br />

Het gebruik van spaanplaten in een meerlagig parket<br />

of fineerparket maakt het verschil met een ‘natuurlijke’<br />

houten vloer veel groter omdat er een belangrijk<br />

aandeel lijm is verwerkt in de platen. Het gebruik van<br />

lijmen en vernissen heeft een impact op het binnenklimaat.<br />

Kies bij voorkeur voor natuurlijke producten<br />

met een lage emissie. Vloeren die over de gehele<br />

2.2.3. Laminaatparket<br />

2.2.3.1. Samenstelling<br />

2.2.3.2. Bouwtechnische aspecten<br />

Laminaat plaats je zwevend. Door de tand- en groefverbinding<br />

kan het heel eenvoudig en zonder verlijming<br />

gebeuren. Na het plaatsen kan je laminaat<br />

onmiddellijk belopen.<br />

Laminaat is behoorlijk krasvast. Anderzijds zijn krassen<br />

of beschadigingen in laminaat niet of moeilijk bij te<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 9 / 22<br />

oppervlakte verlijmd worden kunnen heel wat vluchtige<br />

organische stoffen afgeven. Dit kan je vermijden door<br />

de houten vloer met tand- en groefverbindingen te<br />

plaatsen, zonder verlijming. Bepaalde vernissen kunnen<br />

formaldehyde bevatten, een schadelijke stof die bij<br />

kamertemperatuur vrijkomt.<br />

Een laminaat of gestratifieerd parket wordt vaak in één<br />

adem genoemd met parket, maar eigenlijk gaat het<br />

om een volledig andere vloerbedekking. Het bestaat uit<br />

meerlagige planken met een onderlaag, een tussenlaag<br />

- die in grote mate de stevigheid van de laminaat<br />

bepaald - en een decoratieve toplaag uit kunststof. De<br />

tekening van deze laag is meestal een fotografische<br />

reproductie van een parketvloer. Die foto wordt gedrukt<br />

op papier dat wordt gedrenkt in melamine hars.<br />

Een zeer sterke transparante beschermlaag komt hier<br />

boven op. Onder hoge temperatuur en druk worden de<br />

melaminelagen geperst op de onderliggende lagen. In<br />

de toplaag van het laminaat wordt bovendien nog een<br />

houtstructuur geperst.<br />

werken. Het belopen van laminaat veroorzaakt meer<br />

geluid dan bij parket. Met een aangepaste ondervloer<br />

kan je het geluid dempen.<br />

Laminaat is onderhoudsvriendelijk, vernissen of boenen<br />

is niet nodig.


2.2.3.3. Milieu-impact<br />

2.2.3.4. Gezondheidsimpact<br />

2.3. Zachte vloerbekleding<br />

2.3.1. Kunststof vloerbekledingen (Vinyl, PVC)<br />

2.3.1.1. Samenstelling<br />

2.3.1.2. Bouwtechnische aspecten<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 10 / 22<br />

Laminaat is minder duurzaam omdat je het niet kan opschuren. Herstellingen van krassen of andere<br />

beschadigingen zijn niet mogelijk. Bovendien is het niet recycleerbaar of composteerbaar. Bij zorgvuldige afbraak<br />

kan laminaat eventueel hergebruikt worden.<br />

Laminaat heeft niet de vochtregulerende en dampopen eigenschappen van een massief houten vloer en draagt<br />

dus niet bij tot een gezonder binnenklimaat.<br />

Zoals eerder gezegd heeft het gebruik van lijmen en vernissen een impact op het binnenklimaat. Ze kunnen giftige<br />

VOS en/of formaldehyde bevatten. Bovendien kunnen synthetische vernissen elektrostatisch opladen.<br />

De meeste vloerbekledingen uit kunststof zijn op basis<br />

van polyvinylchloride. Enkele voorbeelden hiervan zijn<br />

vinyl en PVC. Een vinylvloer is opgebouwd uit meerdere<br />

lagen: de onderlaag of rug, een beschermende glasvezellaag,<br />

de tekening en de toplaag. De duurzaamheid<br />

van vinyl is afhankelijk van de dikte van de toplaag<br />

en de stevigheid van de onderstructuur. Een extra<br />

bescherm laag verhoogt de kras- en slijtvastheid. Vinyl<br />

is verkrijgbaar in de vorm van stroken of tegels.<br />

Vinyl vloerbekleding is goedkoop en gemakkelijk zelf te plaatsen. Er zijn echter grote verschillen in kwaliteit.<br />

Kunststof vloerbekledingen worden omwille van gemakkelijk onderhoud meestal gebruikt in keukens, badkamers,<br />

slaapkamers.


2.3.1.3. Milieu-impact<br />

2.3.1.4. Gezondheidsimpact<br />

Tijdens de productie en bij het gebruik van PVC-vloerbekledingen<br />

komen emissies van dioxines vrij. Buiten<br />

de VOS zoals tolueen, butyl en ethylbenzeen, bevatten<br />

PVC-vloerbekledingen ook 10 tot 50% plastificeermiddelen,<br />

waaruit ftalaten kunnen vrijkomen. Deze semivluchtige<br />

organische stoffen zijn voornamelijk di-nbutylftalaat,<br />

diethylhexylf talaat en diisonylftalaat. Net<br />

zoals bij VOS, verhoogt de emissie van semivluchtige<br />

organische stoffen bij een hogere luchtvochtigheid.<br />

Kunststof vloerbekledingen veroorzaken statische<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 11 / 22<br />

Kunststof vloerbekledingen zijn vervaardigd uit petrochemische<br />

grondstoffen. De productie ervan is zeer<br />

energievretend en het gaat gepaard met de nodige<br />

emissies. Tijdens de productie en tijdens het gebruik<br />

van PVC-vloerbekledingen treden emissies van schadelijke<br />

stoffen op van onder andere dioxines.<br />

Kunststof vloerbekledingen worden meestal gekleefd<br />

of gegoten, zodat ze bij vervanging meestal moeilijk<br />

scheidbaar zijn van de ondergrond.<br />

Als het niet te veel vermengd is, kan het PVC-afval<br />

schoongemaakt en vermalen worden om opnieuw als<br />

granulaat gebruikt te worden. Na vermenging met<br />

nieuwe PVC kan men bijvoorbeeld PVC-buizen maken.<br />

elektriciteit, die je enkel kan vermijden door de<br />

vloerbekleding te aarden.<br />

Bij brand komen toxische koolwaterstoffen vrij uit PVCvloerbekledingen.<br />

Dit gas veroorzaakt ernstige irritaties<br />

aan ogen.<br />

Let op met het afsteken van oude vinylvloeren: de<br />

onderkant daarvan bevat soms asbest (zie kadertje<br />

‘asbestvinyl!’ op de volgende pagina).<br />

Vluchtige organische stoffen zijn stoffen die bij kamertemperatuur verdampen. Ze zijn terug te vinden in<br />

oplosmiddelen in verven, lakken, beitsen, lijmen … Ook in meubilair, vloerbekleding, gordijnen, spaanplaten,<br />

tabaksrook en uitlaatgassen komen ze voor. Typisch voor deze stoffen is de geur: denk maar aan de geur van een pas<br />

geverfde woning. Dit is de geur van de VOS.<br />

VOS dringen via de huid en de luchtwegen het lichaam binnen. Lage concentraties veroorzaken een schilferige huid,<br />

irritaties en jeuk. Het heeft een prikkelende werking op de slijmvliezen van ogen en luchtwegen. Hoge concentraties<br />

leiden tot misselijkheid, braken, hartkloppingen, hoofdpijn en duizeligheid. Een te lange blootstelling zorgt voor<br />

moeheid, slapeloosheid, angstdromen en pijnen. Kinderen zijn gevoeliger voor de effecten van VOS.1


voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 12 / 22<br />

Let op: asbestvinyl!<br />

Tot en met 1998 gebruikte men asbest in verschillende bouwmaterialen. Ook de rugkant van ‘cushion-vinyl’- vloer- en<br />

wandbekleding bevatte asbestvezels. Asbest heeft de eigenschap om zich in uiterst fijne vezeltjes te splitsen, die<br />

gemakkelijk ingeademd worden. In de longen veroorzaken ze heel ernstige ziektes zoals asbestose en longkanker.<br />

Vooral in de jaren ’70 en in het begin van de jaren ’80 werd onder vloerbedekkingen van vinyl (zowel zeil als tegels)<br />

dikwijls een laag asbestvilt of asbestkarton aangebracht, dat voor 70 tot 80 % bestond uit asbest. Soms werd in de<br />

vinyltegel zelf ook asbest verwerkt. Zolang deze vloerbekledingen intact zijn en het asbest in gebonden toestand is,<br />

vormen ze geen probleem. Verwijdering ervan zonder voorzorgen kan een sterke blootstelling van asbestvezels tot<br />

gevolg hebben. Besteed deze werken uit aan specialisten. Een lijst van gespecialiseerde aannemers kan je vinden bij<br />

de Federale overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van Voedselketen en Leefmilieu<br />

(www.environment.fgov.be/Root/Pub/Asbest/annex_nl.htm).<br />

2.3.2. Linoleum<br />

2.3.2.1. Samenstelling<br />

2.3.2.2. Bouwtechnische aspecten<br />

Linoleum heeft een heleboel technische voordelen: het<br />

is soepel, brandbestendig, antistatisch, antibacterieel.<br />

Het is een zeer slijtvast materiaal en dus een aan rader<br />

voor druk belopen oppervlakken. Ook voor kamers die<br />

regelmatig in contact komen met water (zoals keukens,<br />

badkamers en toiletten ) is linoleum een ideale keuze.<br />

2.3.2.3. Milieu-impact<br />

Linoleum bestaat uit natuurlijke, hernieuwbare grondstoffen<br />

en is een milieuvriendelijk alternatief voor<br />

kunststof vloerbekledingen. Het is biologisch afbreekbaar<br />

en kan zonder problemen gestort worden. Dit in<br />

tegenstelling tot kunststofvloerbekledingen die mee<br />

Linoleum is een 100% natuurlijk product uit teeltbare<br />

grondstoffen. Het hoofdbestanddeel is lijnolie<br />

afkomstig uit de zaden van olievlas. Dit wordt aangevuld<br />

met natuurlijke harsen, houtmeel of kurk, minerale<br />

toeslagstoffen en pigmenten en samen aangebracht<br />

op een rug van jute.<br />

De plaatsing van linoleum gebeurt door verlijming op<br />

een harde, vlakke, gladde en droge ondergrond. De uitvoeringskwaliteit<br />

van de naden waarborgt een langere<br />

levensduur van het linoleum.<br />

zorgen voor enorme afvalproblemen.<br />

Linoleum is bovendien zeer duurzaam : het gaat tot 20<br />

à 30 jaar mee en het kan ook gerecycleerd worden.


2.3.2.4. Gezondheidsimpact<br />

Nieuw geplaatste linoleum kan een irriterende geur<br />

hebben. Dat komt door de oxidatie van lijnolie. Deze<br />

geur verdwijnt na verloop van tijd.<br />

Linoleum is warmte-isolerend, dampopen en antistatisch,<br />

waardoor het minder stof aantrekt. Het is zeer<br />

onderhoudsvriendelijk, hygiënisch en bijgevolg een<br />

2.3.3. Kurken vloerbekledingen<br />

2.3.3.1. Samenstelling<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 13 / 22<br />

aanrader voor astmatische of allergische personen.<br />

Net zoals voor de andere vloerbekledingen zal de keuze<br />

van de lijm bepalend zijn voor mogelijke emissies<br />

en de kwaliteit van de binnenlucht. Meer info hierover<br />

kan je vinden in de <strong>keuzefiche</strong> ‘Lijmsoorten voor muuren<br />

vloerbekledingen’.<br />

Verschillende soorten linoleum van Forbo Flooring GmbH kregen het natureplus-label omdat zij voldoen aan drie<br />

essentiële criteria: de gebruiksgeschiktheid, de veiligheid voor de menselijke gezondheid en de veiligheid voor het<br />

milieu. Linoleum, Forbo Flooring GmbH bestaat voor minstens 95% uit hernieuwbare en/of minerale grondstoffen en<br />

is onderworpen aan enkele samenstellings- en kwaliteitscriteria.<br />

Voor een overzicht van gelabelde soorten zie www.natureplus.org.<br />

Kurk bestaat uit natuurlijke, teelbare grondstoffen<br />

afkomstig van de kurkeik. Ongeveer om de negen jaar<br />

wordt de kurkeik ontschorst. Deze schors wordt vervolgens<br />

een half jaar te drogen gelegd, gekookt en<br />

opnieuw gedroogd. Nadat de schors gemalen is, voegt<br />

men er (natuurlijke of kunst)harsen en andere toeslagstoffen<br />

aan toe. Hierna perst men ze tot grote blokken<br />

en verzaagt me ze.<br />

Kurkparket bestaat uit een onderste kurklaag, een<br />

MDF-laag en een decoratieve kurklaag. Het parket kan<br />

gelijmd of zwevend (met kliksysteem) gelegd worden.<br />

Kurklaminaat heeft grotendeels dezelfde opbouw als<br />

kurkparket. Het verschil is dat kurklaminaat een transparante<br />

vinyltoplaag heeft als extra bescherming. Voor<br />

meer intensief gebruik kan kurk afgewerkt worden<br />

met een laklaag. Massieve kurktegels worden meestal<br />

verlijmd. De vloer kan je afwerken met een was, olie of<br />

vernislaag om de nodige bescherming te bieden.


2.3.3.2. Bouwtechnische aspecten<br />

Kurk biedt de gebruiker tal van voordelen. Zo is kurk<br />

warmte-isolerend en voelt het bijgevolg aangenaam<br />

aan. Kurk is ook geluiddempend. De antistatische<br />

eigenschap maakt het ook zeer onderhoudsvriendelijk.<br />

Kurk is bruikbaar in vochtige ruimtes zoals de bad-<br />

2.3.3.3. Milieu-impact<br />

2.3.3.4. Gezondheidsimpact<br />

Kurk is antistatisch, waardoor het minder stof aantrekt.<br />

Kurk heeft ook een ademend vermogen.<br />

Let wel op: het merendeel van de kurkvloeren zijn<br />

afgewerkt met niet-natuurlijke afwerkingsmiddelen die<br />

het ademend vermogen teniet doen. Een afwerking<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 14 / 22<br />

kamer of sauna.<br />

Hoe hoger densiteit, hoe veerkrachtiger en duurzamer<br />

de vloer. Informeer naar densiteit, eventueel kan je ook<br />

afgaan op het gewicht van de tegels (hoe zwaarder,<br />

hoe beter).<br />

Kurk is een natuurvriendelijk product, vervaardigd uit<br />

de schors van de kurkeik. De schors groeit volledig<br />

terug waardoor kurk een hernieuwbare natuurlijke bron<br />

is. Bovendien is kurk volledig recycleerbaar. Het kan<br />

vermalen worden tot schroot, waarna het bij verwarming<br />

weer wordt gebonden.<br />

Opgelet! De milieu-impact van kurk wordt vooral<br />

bepaald door de toplaag en de gebruikte lijmen bij<br />

plaatsing. Een toplaag waarin polyurethaan in verwerkt<br />

zit scoort op milieuvlak niet goed.<br />

met natuurlijke wassen of vernissen geniet de voorkeur.<br />

Ook de keuze van de lijm heeft een invloed op de gezondheid.<br />

Meer info hierover kan je vinden in de <strong>keuzefiche</strong><br />

‘lijmsoorten voor muur-en vloerbekledingen’.<br />

Natureplus is een onafhankelijk internationaal label voor bouwmaterialen en<br />

-producten die voldoen aan de hoogste milieu- en gezondheidsvereisten. Het is in<br />

die zin vergelijkbaar met het bio-garantielabel voor de voedingssector. Het label<br />

natureplus is het strengste label voor bouwproducten op de markt.<br />

Kurkproducten met het ‘Das kork’-logo bevatten in hun toplaag geen ongezonde<br />

weekmakers, vluchtige organische stoffen of formaldehyde.<br />

Das Kork ontstond in 1999 uit een samenwerkingsverband tussen de Duitse<br />

kurkvereniging (Deutschen Kork- Verband e.v.) en het ECO-Umweltinstitut GmbH.


2.4. Gietvloeren - kunstharsvloeren<br />

2.4.1.1. Samenstelling<br />

2.4.1.2. Bouwtechnische eigenschappen<br />

Een epoxyvloer van 3 mm is even dragend als een<br />

gepolierde betonvloer van 10 cm. Een epoxyvloer<br />

is licht in gewicht, volledig waterdicht, niet poreus,<br />

slijtvast, maar niet krasvast. Vermits de vloer de<br />

kamer temperatuur aanneemt, voelt hij minder koud<br />

aan dan een betonvloer. Een epoxyvloer kan perfect<br />

gecombineerd worden met vloerverwarming.<br />

Door de luchtige structuur voelt een steentapijt niet<br />

zo koud aan als een tegelvloer en is zeer geschikt<br />

voor vloerverwarming. Het oppervlakte is niet zo glad<br />

als een gepolierde beton of een epoxyvloer. Door het<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 15 / 22<br />

Een gepolierde betonnen vloer en een epoxygietvloer<br />

worden vaak met elkaar verward. Ze zijn beiden<br />

naadloos, hebben dezelfde industriële look en zijn te<br />

verkrijgen in veel verschillende kleuren.<br />

Een gepolierde betonnen vloer bestaat uit beton. De<br />

toplaag wordt met een machine gladgeschuurd en gepolierd.<br />

Beton bestaat uit cement, water, zand en grind.<br />

Een gietvloer is vervaardigd uit kunststof (epoxyharsen<br />

of polyurethaan). Epoxy is een kunsthars dat bestaat uit<br />

2 componenten, namelijk een hars en een harder (en<br />

soms ook nog een vulstof zoals zand of grind).<br />

Een steentapijt of korrelvloer is eveneens een naadloze<br />

vloer uit de familie van de kunstharsvloeren die bestaat<br />

uit miljoenen kleine steentjes, vermengd met kunstharsen<br />

zoals polyurethaan- of epoxyharsen.<br />

Gietvloeren kunnen op alle ondergronden aangebracht<br />

worden.<br />

aanbrengen van een coating wordt een steentapijt<br />

waterdicht.<br />

Een gepolierde betonnen vloer is zwaarder, voelt koud<br />

aan en is slijtvast. Gepolierd beton is niet volledig<br />

water dicht en het vereist een oppervlaktebehandeling<br />

met was voor een gemakkelijker onderhoud en<br />

weerstand tegen vlekken. Soms gebruikt men een<br />

chemische verharder om beton hard en ondoor latend<br />

te maken. Beton heeft een lange levensduur en die<br />

kan door het opschuren van de beton nog verdubbelen.


2.4.1.1. Milieu-impact<br />

Epoxyvloeren bestaan uit petrochemische grondstoffen.<br />

Om epoxy te maken gebruikt men chloor en chloorverbindingen<br />

die schadelijk zijn voor het milieu. Epoxy<br />

is in de afvalfase meestal vastgehecht aan andere<br />

materialen, waardoor ze niet te recycleren zijn.<br />

Voor betonnen vloeren is het vooral de productie van<br />

cement die een negatieve invloed kan hebben op het<br />

milieu. Zowel hoogovencement als portlandcement<br />

2.4.1.2. Gezondheidsimpact<br />

De gezondheidsaspecten van beton zijn afhankelijk<br />

van de samenstelling ervan. Cement kan ernstige<br />

oogletsels veroorzaken bij contact. Oogontstekingen<br />

kunnen optreden bij herhaalde of langdurige blootstellingen.<br />

Cementpoeder kan bij inademing irritatie van<br />

de long- en luchtwegen veroorzaken. Cement kan ook<br />

eczeem veroorzaken.<br />

2.5. Textiel vloerbekleding<br />

2.5.1. Tapijt<br />

2.5.1.1. Samenstelling<br />

Tapijt bestaat uit twee delen : een onderlaag (rug)<br />

en een bovenlaag, de pool. Het rugtype kan van<br />

synthetische oorsprong zijn: PVC, polypropyleen, rubber<br />

of kunststofschuim (schuimrubber) of van natuurlijke<br />

oorsprong: jute. De meest gebruikte synthetische<br />

materialen voor de pool zijn polyamide, acryl, polypropyleen.<br />

Polyamide oogt mooi, is zeer veerkrachtig<br />

en het wordt beschouwd als de beste synthetisch<br />

vezel. Een pool van polypropyleen is ruwer en minder<br />

comfortabel, maar is slijtvast en vochtwerend. Polyester<br />

(met gerecycleerd PET ???) is een comfortabel en<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 16 / 22<br />

veroorzaken aanzienlijke hoeveelheden schadelijke<br />

emissies, zoals broeikas- en wintersmogemissies.<br />

In cement gebruikt men ook vliegasslakken, die vrijkomen<br />

bij verbranding van onder ander steenkool. Die<br />

vliegasslakken bevatten zware metalen en zijn radioactief.<br />

Toepassingen binnenshuis zijn niet aan te raden.<br />

Beton is daarbovenop ook niet recycleerbaar.<br />

Belangrijke vulstoffen voor beton zijn steenmeel en<br />

poederkoolvliegas. Deze toegevoegde stoffen kunnen<br />

een verhoogd gehalte aan zware metalen bevatten.<br />

Bepaalde kunstmatige harsen kunnen irritaties en<br />

huidallergieën veroorzaken.<br />

Mensen die met epoxy werken, kunnen blijvende<br />

allergische (huid)reacties ontwikkelen.<br />

zeer sterk maar niet erg veerkrachtig materiaal.<br />

Materialen op basis van natuurlijke vezels zijn wol,<br />

katoen, sisal of kokos. Kokosvezel wint men uit de<br />

bast van de kokosnoot. Kokosbast is industrieel afval<br />

afkomstig van de kokosnootindustrie. Sisal is een vezel<br />

gewonnen uit de agavecactus, die tot een kortpolige<br />

bekleding wordt geweven. De gladde vezel van zeegras<br />

wordt gewonnen uit algen die in estuaria van zoet en<br />

brak water groeien. Berggras groeit in hoge moerasgebieden.


2.5.1.2. Eigenschappen<br />

Tapijt voelt warm aan en is dus uitermate geschikt voor<br />

hal, slaap- en woonkamer. De thermische isolatiewaarde<br />

van tapijt is tien maal hoger dan die van tegels. Het<br />

dempt ook contactgeluid op de vloer.<br />

Ruggen van geweven jute zijn het sterkst en gezondst,<br />

maar zijn minder zacht en comfortabel. Ruggen van<br />

naaldvilt kunnen het comfort verbeteren. Deze zijn<br />

vaak voorzien van zelfklevende strips, die de plaatsing<br />

vergemakkelijken.<br />

Een pool van kokosvezel is zeer sterk, ietwat ruw,<br />

neemt weinig stof op en is de goedkoopste van de<br />

plantaardige vezels.<br />

Wol voelt warm en zacht aan en is in vele opzichten<br />

beter dan synthetische vezels. Wol is zeer veerkrachtig,<br />

waardoor de pool niet snel zal pletten. Bovendien is<br />

Synthetische tapijten hebben een veel grotere impact<br />

op het milieu dan tapijten vervaardigd uit plantaardige<br />

vezels. De kunststof voor synthetisch tapijt wordt gemaakt<br />

uit aardolie. Bij veel tapijten bestaat de boven- en<br />

onderkant uit verschillende petrochemische grondstoffen.<br />

De kleurstoffen en pigmenten in tapijten kunnen<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 17 / 22<br />

wol waterafstotend, vuilwerend en zeer brandwerend.<br />

Sisal is zeer bestand tegen slijtage maar het weerstaat<br />

geen vocht, direct zonlicht of vlekken. Van de plantaardige<br />

vezels laat sisal zich het gemakkelijkst kleuren.<br />

Hierbij moet je wel letten op het milieueffect van de<br />

gebruikte kleurstoffen.<br />

Zeegras heeft mooie natuurlijke kleuren en is zeer<br />

sterk. Door zijn aquatische oorsprong is deze vezel<br />

water- en vochtwerend en moet je ze zelfs eenmaal<br />

per maand worden bevochtigd zodat de vezels veerkrachtig<br />

en glanzend blijven.<br />

In tegenstelling tot zeegras is berggras niet vochtwerend<br />

en moet het dus in droge lokalen worden<br />

gelegd. Zeegras en berggras hebben een grove weefstructuur.<br />

Tapijt kan je leggen door het te verlijmen op de vloer of op een speciale onderlaag, het te plakken met dubbelzijdige<br />

plakband, het vast te zetten op spijkerlatten langs de randen van de kamer of het geheel los te laten. Dit<br />

werkt goed bij kleinere vertrekken waarbij het tapijt kamerbreed gelegd kan worden zonder naden.<br />

2.5.1.3. Milieu-impact<br />

zware metalen en andere chemische stoffen bevatten.<br />

Gebromeerde vlamvertragers die tijdens het productieproces<br />

worden toegevoegd kunnen in het afvalwater<br />

terecht komen. Het zijn persistente stoffen die bioaccumuleerbaar<br />

(de stof kan zich opstapelen in levende<br />

organismen) zijn. Het is onduidelijk in hoeverre deze


stoffen door waterzuivering volledig kunnen verwijderd<br />

worden. De productie van een polyamide tapijt kost drie<br />

maal zoveel energie als de productie van wol. Bij de teelt<br />

van (niet biologisch) katoen worden meestal grote hoeveelheden<br />

bestrijdingsmiddelen gebruikt. Heel vaak is<br />

het tapijt ook een reservoir van pesticiden zoals mottenwerende<br />

middelen. Dit is bijvoorbeeld vaak het geval bij<br />

wollen tapijten. De meeste milieu problemen verbonden<br />

aan wol zijn te wijten aan de chemische toeslagstoffen<br />

tegen vlekken of brand, terwijl schapenwol deze eigenschappen<br />

al van nature bezit. Wol kiezen zonder toeslagstoffen<br />

is dus een logische keuze.<br />

Zuiver wollen tapijten zullen net zoals tapijten uit andere<br />

natuurlijke vezels, aan het eind van hun levenscyclus<br />

2.5.1.4. Gezondheidsimpact<br />

Micro-organismen zoals sporenelementen, stofmijten<br />

en schimmels kunnen op verschillende manieren<br />

in tapijt terecht komen en zo een bron vormen van<br />

aller gieën, ademhalingsproblemen en infecties.<br />

Synthetische tapijten trekken veel stof aan, maar zijn<br />

minder gevoelig aan huisstofmijt. De grote vochtopnamecapaciteit<br />

(tot 30% van het eigen gewicht) van<br />

de natuurlijke vezels, maakt wollen tapijten geschikt<br />

voor ruimtes met een hoge luchtvochtigheid.<br />

De pool en/of de rug van tapijten kunnen VOS (koolwaterstoffen<br />

zoals benzeen, tolueen, xyleen) of formaldehyde<br />

bevatten. Er worden heel vaak pesticiden zoals<br />

mottenwerende middelen gebruikt. Dat is bijvoorbeeld<br />

het geval bij veel wollen tapijten.<br />

Aan tapijten voegt men ook producten toe om statische<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 18 / 22<br />

worden afgebroken zonder schade toe te brengen aan<br />

het milieu. Om biologisch afbreekbaar en recycleerbaar<br />

te zijn, mogen natuurlijke vezels niet met synthetische<br />

vezels gemengd worden. Tapijten die verlijmd worden<br />

kunnen schadelijke stoffen bevatten. 1 Door verlijming is<br />

hergebruik of recyclage van de grondstoffen niet optimaal<br />

en wordt het grootste gedeelte vooral verbrand.<br />

Maar onderzoek staat niet stil. Een consortium van<br />

Nederlandse bedrijven is bezig met de ontwikkeling van<br />

een biologisch afbreekbaar tapijt. Het tapijt zou aan het<br />

eind van de levenscyclus letterlijk aan de natuur teruggegeven<br />

kunnen worden. Voor de vezels worden natuurlijke<br />

grondstoffen gebruikt, die het milieu niet of nauwelijks<br />

belasten en uit hernieuwbare bronnen komen.<br />

elektriciteit tegen te gaan en brandwerende middelen<br />

zoals gebromeerde vlamvertragers om de ontvlambaarheid<br />

van het textiel te verminderen. Deze stoffen<br />

zijn persistent en bio accumulerend. Er zijn verschillende<br />

hormoonverstorende effecten gekend.<br />

Wollen tapijten of tapijten met plantaardige vezels zijn<br />

van nature antistatisch. Synthetische tapijten daarentegen,<br />

zorgen voor een verhoging van de statische<br />

elektriciteit. Tapijten met natuurlijke vezels kennen<br />

geen emissies van schadelijke stoffen op voorwaarde<br />

dat ze niet verlijmd zijn met lijmen die geen of een<br />

zwakke emissie hebben. Meer info hierover vind je in<br />

de fiche over lijmen.<br />

Op zoek naar milieuverantwoord en gezond? Kies dan voor tapijten met een ecolabel (Blaue-Engel, Gut, Nordic<br />

Swanlabel) of een ‘Cradle to Cradle’ -label. Een ‘Cradle to Cradle’-label garandeert dat het product gemaakt werd<br />

van positief beoordeelde materialen die makkelijk opnieuw gebruikt kunnen worden als grondstof voor nieuwe<br />

producten. Deze producten zijn gemaakt in productieprocessen die gebruik maken van duurzame energie, die<br />

bovendien waterbesparend en maatschappelijk verantwoord zijn.<br />

1 Meer info over de lijmen in tapijten vind je in de fiche over lijmen


voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 19 / 22<br />

Het onderhoud van tapijt kan problematisch zijn. Bij het stofzuigen worden de grotere stofdeeltjes opgezogen, maar<br />

de fijnste stofdeeljes, bacteriën enz. worden terug in de ruimte geblazen. Een HEPA-filter (die je om het half jaar moet<br />

vervangen) of een centraal stofzuigsysteem verhinderen het in de lucht blazen van stof in de omgeving.<br />

Af en toe wordt tapijt ook met schuimmiddelen gereinigd. Dit zijn chemische kuisproducten die de belasting met<br />

chemische stoffen in huis verhogen. Dit kan je beter vermijden. Reinig liever met een gewoon zeepsopje. Als je toch<br />

chemische reinigers gebruikt verlucht deze kamers dan zeker extra.<br />

2.6. Vergelijkingstabel<br />

2.6.1. Technische aspecten<br />

droge ruimtes<br />

vochtige ruimtes<br />

(badkamer)<br />

slijtvast<br />

levensduur<br />

vloerverwarming<br />

plaatsing door<br />

doe-het-zlever<br />

akoestisch comfort<br />

onderhoudsvriendelijkheid<br />

natuursteen A A A A A h h 5<br />

granito A A A A A 5 h A<br />

terracotta A h A A A 5 h 5<br />

keramische tegel A A A A A A h A<br />

cementtegel A 5 A A A A h 5<br />

gepolierde betonvloer A A A A A h h 5<br />

massief parket A h 5 A 5 A A 5<br />

meerlagig parket A h 5 5 5 A 5 A<br />

laminaat A h h h A A h A<br />

linoleum A 5 A A A h A A<br />

kurk A 5 5 5 5 A A 5<br />

vinyl A A A h h A A A<br />

gietvloer A A A A A 5 A A<br />

tapijt A h h h 5 A A 5


2.6.2. Gezondheids- en milieuaspecten<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

dampopen<br />

(ademend)<br />

thermische inertie<br />

allergeenarm<br />

Invloed op<br />

binnenklimaat<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 20 / 22<br />

natuursteen 5 A A 5** A***** A<br />

granito 5 A A 5** A***** 5<br />

terracotta A A A A A A<br />

keramische tegel A/h A A 5*** 5 A<br />

cementtegel 5 A A A A***** A<br />

gepolierde betonvloer h A A 5** h A<br />

massief parket A h A A**** A***** A***<br />

meerlagig parket A h A A**** A***** A***<br />

laminaat h h 5 h h h<br />

linoleum A h A A A A<br />

kurk A h A A**** A A***<br />

vinyl h h h h h h<br />

gietvloer h h h h h h<br />

tapijt A h 5 5 A***** 5<br />

* Geglazuurde tegels zijn niet dampopen<br />

** mogelijk radon<br />

*** afhankelijk van glazuur mogelijk zware metalen<br />

**** indien afwerking met natuurlijk product (olie, beits, was…)<br />

***** afhankelijk van herkomst grondstoffen<br />

milieu-impact<br />

recycleerbaar


3. Keuze <strong>VIBE</strong><br />

3.1. Vloeren van minerale oorsprong<br />

1e keuze:<br />

Stenen vloerbekledingen met natureplus-label<br />

2e keuze:<br />

- Natuursteen (liefst natuursteen van eigen bodem; geen goedkope import uit lageloonlanden)<br />

- Tegels met EU-ecolabel.<br />

- Zachtgebakken kleitegels (terracotta)<br />

3.2. Vloeren van hout en houtderivaten<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 21 / 22<br />

1e keuze:<br />

Houten vloeren en afwerkingsproducten met natureplus-label: gebruiksklaar geoliede parket:<br />

- ‘2-schicht parkett’ van Bawart,<br />

- ‘2-Schicht Fertigparkett’ van Berg & Berg,<br />

- ‘3-Schicht Fertigparkett’ van Berg & Berg,<br />

- ‘Duo Solid’ van Parkett Herter GmbH,<br />

- Tabis Stratos van Bembé Parkettfabrik Juncker GmbH & Co KG.<br />

2e keuze:<br />

Massieve houten vloeren, genageld of los gelegd (niet aan ondergrond verlijmd) en afgewerkt met plantaardige<br />

olie, was of zeepbehandeling.<br />

- Bij voorkeur lokale houtsoorten<br />

- FSC en/of PEFC-gelabeld hout geniet de voorkeur. Indien tropisch hout, is het FSC-label zeker een vereiste.<br />

3.3. Zachte vloerbekledingen<br />

1e keuze:<br />

<strong>Vloerbekleding</strong>en met het natureplus-label: linoleum van Forbo Flooring GmbH<br />

2e keuze:<br />

<strong>Vloerbekleding</strong>en uit natuurlijke en nagroeibare grondstoffen, indien mogelijk geplaatst zonder verlijming:<br />

Linoleum, natuurkurk (bij voorkeur met het eco-label of het ‘Das Kork-logo’ ).<br />

3.4. Textiel vloerbekledingen<br />

1e keuze:<br />

Tapijten met een rug van jute en een pool van natuurlijke vezels met een ecolabel (Blaue-Engel, Gut, Nordic Swanlabel)<br />

of een ‘Cradle to Cradle’- label.<br />

2e keuze:<br />

Tapijten met een rug van jute en een pool van natuurlijke vezels met een ‘Cradle to Cradle’-label.


4. Bronnen/nuttige links<br />

voor meer informatie:<br />

www.vibe.be<br />

<strong>Vloerbekleding</strong> blz 22 / 22<br />

Gesamtverband Schadstoffsanierung GbR (Hrsg): Schadstoffe in Innenräumen und an Gebäuden. Rudolf Müller<br />

GmbH & Co. KG, Köln, 2010, 494p<br />

Bundesminiterium für Ernährung, landwirtschaft und Verbraucherschütz: Natürliche Fusböden aus nachwachsenden<br />

Rohstoffen, Fachagentur Nachwachsende Rohstoffe e.V. (FNR), 2010, 70 p.<br />

Drs Suzanne et Pierre Déoux: Le guide de l’habitat sain. Medieco Editions, Andorra-la-Vella, 2002, 409 p.<br />

APUG NRW: Leitfaden Gesundheidsbewusst modernisieren. Wohngebäude von 1950 bis 1975.<br />

Aktionsprogramm Umwelt und gesundheit Nordrhein-Westfalen,Düsseldorf, 2004, 160 p.<br />

Armin Radünz, Alexandra Krings: Selbst renovieren-öko-logisch! Verbraucher Zentrale, Düsseldorf, 1999, 238p.<br />

Interne berichten natureplus.<br />

www.natureplus.org<br />

www.bewustverbruiken.org<br />

www.labelinfo.be<br />

www.mmk.be<br />

www.milieucentraal.nl<br />

Foto’s<br />

Peter Steen & Co<br />

Alpinastone.com<br />

Habitos<br />

Vintagetimber.com<br />

Biohome<br />

Delangestreek.nl<br />

gruenerpunkt.de<br />

Forbo flooring<br />

Van Avermaet<br />

Redactie<br />

Sigrid Van Leemput<br />

Ann Vereycken<br />

Eindredactie<br />

Dimitri Alderweireldt<br />

Layout<br />

ID-advertising<br />

Colofon<br />

Nagelezen door<br />

Stuurgroep LNE<br />

Verantwoordelijke uitgever<br />

Thomas Lootvoet<br />

Grotesteenweg 91<br />

2600 Antwerpen-Berchem

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!