VIBE-keuzefiche Vloerbekleding
VIBE-keuzefiche Vloerbekleding
VIBE-keuzefiche Vloerbekleding
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3<br />
7<br />
<strong>Vloerbekleding</strong><br />
Samenstelling – eigenschappen – milieu- en gezondheidsaspecten –keuze van <strong>VIBE</strong><br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>VIBE</strong>-<strong>keuzefiche</strong><br />
✱ <strong>Vloerbekleding</strong><br />
januari 2013<br />
blz 1 /22<br />
4<br />
10<br />
15 17
Inhoudstafel<br />
Inhoudhoudstafel 2<br />
1. Inleiding 3<br />
2. Soorten vloerbekleding 3<br />
2.1. Vloeren van minerale oorsprong 3<br />
2.1.1. Samenstelling 3<br />
2.1.1.1. Natuursteen 3<br />
2.1.1.2. Granito 4<br />
2.1.1.3. Keramische tegels of aardewerk 4<br />
2.1.1.4. Cementtegels 4<br />
2.1.1.5. Gepolierde betonvloer 5<br />
2.1.2. Bouwtechnische aspecten 5<br />
2.1.3. Milieu-impact 5<br />
2.1.4. Gezondheidsimpact 6<br />
2.2. Vloeren van hout en houtderivaten 6<br />
2.2.1. Massief parket 6<br />
2.2.1.1. Samenstelling 6<br />
2.2.1.2. Eigenschappen 7<br />
2.2.1.3. Milieu-impact 7<br />
2.2.1.4. Gezondheidsimpact 7<br />
2.2.2. Meerlagig of gelamelleerd parket 8<br />
2.2.2.1. Samenstelling 8<br />
2.2.2.2. Bouwtechnische aspecten 8<br />
2.2.2.3. Milieu-impact 8<br />
2.2.2.4. Gezondheidsaspecten 9<br />
2.2.3. Laminaatparket 9<br />
2.2.3.1. Samenstelling 9<br />
2.2.3.2. Bouwtechnische aspecten 9<br />
2.2.3.3. Milieu-impact 10<br />
2.2.3.4. Gezondheidsimpact 10<br />
2.3. Zachte vloerbekleding 10<br />
2.3.1. Kunststof vloerbekledingen (Vinyl, PVC) 10<br />
2.3.1.1. Samenstelling 10<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
Inhoud blz 2 / 22<br />
2.3.1.2. Bouwtechnische aspecten 10<br />
2.3.1.3. Milieu-impact 11<br />
2.3.1.4. Gezondheidsimpact 11<br />
2.3.2. Linoleum 12<br />
2.3.2.1. Samenstelling 12<br />
2.3.2.2. Bouwtechnische aspecten 12<br />
2.3.2.3. Milieu-impact 12<br />
2.3.2.4. Gezondheidsimpact 13<br />
2.3.3. Kurken vloerbekledingen 13<br />
2.3.3.1. Samenstelling 13<br />
2.3.3.2. Bouwtechnische aspecten 14<br />
2.3.3.3. Milieu-impact 14<br />
2.3.3.4. Gezondheidsimpact 14<br />
2.4. Gietvloeren - kunstharsvloeren 15<br />
2.4.1.1. Samenstelling 16<br />
2.4.1.2. Bouwtechnische eigenschappen 16<br />
2.4.1.3. Milieu-impact 16<br />
2.4.1.4. Gezondheidsimpact 16<br />
2.5. Textiel vloerbekleding 16<br />
2.5.1. Tapijt 16<br />
2.5.1.1. Samenstelling 16<br />
2.5.1.2. Eigenschappen 17<br />
2.5.1.3. Milieu-impact 17<br />
2.5.1.4. Gezondheidsimpact 18<br />
2.6. Vergelijkingstabel 19<br />
2.6.1. technische aspecten 19<br />
2.6.2. Gezondheids- en milieu-aspecten 20<br />
3. Keuze <strong>VIBE</strong> 21<br />
3.1. Vloeren van minerale oorsprong 21<br />
3.2. Vloeren van hout en houtderivaten 21<br />
3.3. Zachte vloerbekledingen 21<br />
3.4. Textiel vloerbekledingen 21<br />
Deze fiche werd opgemaakt door <strong>VIBE</strong> vzw. Enkel <strong>VIBE</strong> vzw<br />
kan verantwoordelijk worden gesteld voor de inhoud ervan.
1. Inleiding<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 3 /22<br />
Denk twee keer na voor je een vloerbekleding kiest, zeker als het over grote oppervlaktes gaat. Een vloerbekleding<br />
die geen schadelijke stoffen afgeeft, geen allergieën veroorzaakt, antistatisch en dampopen is en hygiënisch blijft,<br />
ook na verloop van tijd, daar droomt toch iedereen van?<br />
2. Soorten vloerbekleding<br />
2.1. Vloeren van minerale oorsprong<br />
Stenen vloerbekledingen zijn gemakkelijk in onderhoud en gaan lang mee, maar ze zijn niet of moeilijk recupereerbaar,<br />
laat staan verhuisbaar.<br />
Er is keuze tussen natuursteen, granito, gebakken tegels, cementtegels of gepolierde beton.<br />
2.1.1.Samenstelling<br />
2.1.1.1. Natuursteen<br />
Natuursteen is een verzamelnaam voor natuurlijke gesteenten zoals kalksteen, marmer, blauwe hardsteen,<br />
leisteen, elk met hun eigen specifieke eigenschappen.<br />
Natuursteen verwerkt men op verschillende manieren: gezaagd, geslepen, gezoet … Dit zal ook het uiteindelijk<br />
uitzicht bepalen. 1<br />
Natuursteen wordt wereldwijd in groeven gewonnen. Meestal in grote blokken waaruit men later platen of tegels<br />
zaagt. Leisteen en kwartsiet wint men in schollen.<br />
Bij gebruik als vloerbekleding plaatst men natuursteentegels in een mortelbed of verlijmt men ze met een<br />
kleefmortel.<br />
1: Meer informatie hierover vind je op www.wtcb.be, zoekopdracht ‘TV 228 : Natuursteen’
2.1.1.2. Granito<br />
2.1.1.3. Keramische tegels of aardewerk<br />
2.1.1.4. Cementtegels<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 4 / 22<br />
De samenstelling van granito lijkt sterk op die van<br />
het traditionele beton. Alleen vervangt men het<br />
zand of het grind in het beton door stukjes natuursteen.<br />
De composiet tegels bestaan uit twee lagen:<br />
bovenaan een sierlaag en onderaan de steunlaag<br />
uit beton. De hydraulische geperste sierlaag bestaat<br />
uit een mengeling van marmer- en/of granietkorrels<br />
met eventueel glasstukjes, cement, kleurpigment en<br />
chemische verharders.<br />
Granito plaatst men op dezelfde manier als natuursteen :<br />
in een mortelbed of verlijmd met een speciale kleefmortel.<br />
Keramische tegels zijn samengesteld uit een mengsel<br />
van klei, zand en andere natuurlijke substanties. De<br />
mengsels worden gemalen in de benodigde diktes,<br />
gedroogd tot een bepaalde vochtigheidsgraad, in de<br />
gewenste vorm gebracht en vervolgens gebakken met<br />
temperaturen van 900 tot 1250° C afhankelijk van de<br />
gewenste type tegels.<br />
De meest toegepaste keramische tegels zijn<br />
geglazuurd. Het email maakt de tegels ondoorlatend<br />
en onderhoudsvriendelijk. Ongeglazuurde keramische<br />
tegels, ook wel ‘terracotta’ genoemd, worden op<br />
temperaturen van 1100°C gebakken.<br />
Keramische tegels worden met een tegelmortel<br />
verlijmd of in cement geplaatst.<br />
Een cementtegel is opgebouwd uit twee afzonderlijke<br />
lagen. De toplaag met een dikte van ongeveer 4mm,<br />
bestaat uit een mengeling van gekleurd pigment,<br />
marmerpoeder en fijnkorrelig cement. De onderste<br />
structuurlaag bestaat uit zand, grijs cement en grind<br />
en geeft de tegel sterkte. De gekleurde motieflaag<br />
wordt aangebracht met een mal. Cementtegels worden<br />
niet gebakken maar harden uit door te drogen in<br />
open lucht. Kleuren en motieven bekomt men met het<br />
marmer poeder, aangevuld met pigment.<br />
De tegels worden in cement geplaatst
2.1.1.5. Gepolierde betonvloer<br />
2.1.2. Bouwtechnische aspecten<br />
Stenen vloerbekledingen zijn hard, sterk, trekken<br />
niet krom, zijn hygiënisch, niet ontvlambaar en vuurbestendig.<br />
Omwille van hun massa hebben stenen<br />
vloerbekledingen een zekere opslagcapaciteit voor<br />
warmte in de winter en werken ze verkoelend in de<br />
zomer. Dit effect bereikt men enkel indien de tegels<br />
geplaatst zijn op een geïsoleerde grondvloer. Tegels op<br />
een niet-geïsoleerde grondvloer voelen in de winter<br />
koud aan. Stenen vloerbekledingen zijn ideaal bij<br />
vloerverwarming. Kunststeen (Granito) is uitzonderlijk<br />
sterk, zeer hard en duurzaam, en daarom uiterst<br />
geschikt voor zeer druk belopen ruimtes. Een ander<br />
voordeel van stenen vloerbekledingen is de levensduur.<br />
Stenen vloerbekledingen zijn doorgaans zeer onderhoudsvriendelijk.<br />
De vlek- en vochtweerstand van ste-<br />
2.1.3. Milieu-impact<br />
De aardkorst bestaat voor een belangrijk deel uit<br />
natuursteen. De winning van natuursteen kost relatief<br />
weinig energie. Wel ontstaat schade aan het landschap.<br />
Goedkopere natuursteen is vaak afkomstig uit China,<br />
en dat brengt een hoog energieverbruik voor transport<br />
met zich mee. Er is ook geen zekerheid over de milieu-<br />
en arbeids omstandigheden waarin men natuursteen in<br />
Azië wint.<br />
Kies daarom eerder voor natuursteen uit eigen regio.<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 5 / 22<br />
Een industriële betonvloer is samengesteld uit stortbeton,<br />
een mengsel van zand, grind, cement en water.<br />
De vloer heeft doorgaans een dikte van 10 cm. Na nivellering<br />
wordt het beton machinaal gepolierd, eigenlijk<br />
‘gevlinderd’, door het machinaal glad draaien van<br />
het betonoppervlak. Daarna wordt het voorzien van<br />
een slijtlaag (met kwarts en eventueel kleurpigmenten).<br />
Na het polijsten wordt over het vloeroppervlak<br />
een product verneveld en geboend met een poriënvuller<br />
die een waterdichte film vormt.<br />
Geef de voorkeur aan watergedragen nabehandelingsproducten,<br />
vermijdt producten met solventen.<br />
nen vloerbekledingen verschillen naargelang het type.<br />
Bepaalde natuurstenen zijn gevoeliger voor vlekken<br />
doordat ze poreuzer zijn. Je kan ze best vooraf impregneren.<br />
Een vloer uit natuursteen vereist regelmatig<br />
onderhoud met bijvoorbeeld natuurlijke zeep. Terracottategels<br />
zijn zeer gevoelig voor vlekken en vereisen<br />
daarom een oppervlaktebehandeling met een harde<br />
olie of met wasolie. Ook cementtegels zijn poreus,<br />
maar na een goede behandeling met een speciale<br />
vloerzeep zijn ze perfect bruikbaar in badkamers en<br />
andere ruimtes. Cementtegels verdragen geen zuurhoudende<br />
producten zoals azijn of wijn. Gebruik dus<br />
nooit reinigings middelen die zuur bevatten.<br />
Het voornaamste nadeel bij stenen vloeren zijn de<br />
slechte akoestische eigenschappen.<br />
<strong>Vloerbekleding</strong>en die fabrieksmatig samengesteld zijn,<br />
kunnen bindmiddelen bevatten die schadelijk zijn voor<br />
het milieu. De productie van synthetische bindmiddelen<br />
geeft veel verontreinigende stoffen af, daarbovenop<br />
zijn die bindmiddelen vaak afkomstig van de<br />
petro chemische industrie. Kunststeen vervaardigd met<br />
synthetische bindmiddelen mag je niet zomaar storten.
Klei, de basis van keramische tegels, wordt lokaal ontgonnen.<br />
Hierdoor zijn de transportkosten beperkt. De<br />
productie van de tegels kost echter zoveel energie dat<br />
de bijdrage aan het broeikaseffect van gebakken tegels<br />
40 maal hoger is dan de bijdrage van andere gladde<br />
2.1.4. Gezondheidsimpact<br />
2.2.1. Massief parket<br />
2.2.1.1. Samenstelling<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 6 / 22<br />
vloer bedekkingen. Zacht gebakken kleitegels zorgen<br />
voor minder emissies en energieverbruik dan hard<br />
gebakken tegels. In het glazuur van gebakken tegels<br />
kunnen milieu onvriendelijke stoffen zitten, zoals zware<br />
metalen.<br />
Stenen vloerbekleding zorgen voor weinig stofophoping, zijn makkelijk in onderhoud, niet elektrostatisch oplaadbaar<br />
en allergeenarm. Dat maakt ze uiterst geschikt voor personen met allergieën.<br />
Afhankelijk van hun geologische afkomst kunnen sommige natuurstenen (vooral graniet en basalt) het radioactieve<br />
radon uitstoten. Bij de productie van granito worden soms hoogovenslakken als toeslagstof gebruikt. Dit kan<br />
leiden tot verhoogde radioactiviteit tijdens de productie.<br />
2.2. Vloeren van hout en houtderivaten<br />
Hout is een natuurlijk, teelbaar en gezond bouwmateriaal. Hout met het FSC-label of het PEFC-label biedt de<br />
garantie dat het hout uit duurzaam beheerde bossen komt.<br />
Als je hout kiest, ga dan zeker bij tropische houtsoorten voor hout met FSC-label.<br />
FSC is een internationale, onafhankelijke organisatie die garant staat voor hout<br />
uit duurzaam beheerde bossen. Zowel ecologische als sociale aspecten worden<br />
gecontroleerd. Dit geldt ook voor het PEFC label. PEFC is wereldwijd het grootste<br />
label voor boscertificatie (ongeveer 70% van de gecertificeerde oppervlakte).<br />
Massief parket is samengesteld uit houten planken<br />
die of door verlijming of met tand- en groefverbinding<br />
los liggend op een akoestische isolatie (bijvoorbeeld<br />
kurk of houtvezelplaten) worden geplaatst. Losliggende<br />
plaatsing heeft het voordeel dat je geen lijm hoeft te<br />
gebruiken.<br />
Parket kan ter plaatse of in de fabriek worden vernist of<br />
worden behandeld met wasolie, beits of zeep.<br />
Voor meer uitleg hierover zie de <strong>keuzefiche</strong> over verf.<br />
Parket wordt mooier met de jaren en je kan het ook<br />
recupereren. Bij handelaars in recuperatiematerialen<br />
kan je recuperatiehout vinden, zij het niet altijd in grote<br />
hoeveelheden.
2.2.1.2. Eigenschappen<br />
2.2.1.3. Milieu-impact<br />
2.2.1.4. Gezondheidsimpact<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 7 / 22<br />
Massief parket heeft een lange levensduur en kan je<br />
verschillende keren opnieuw opschuren. De planken<br />
variëren in dikte. Hun eigenschappen (hardheid, kleur,<br />
uitzetting) zijn afhankelijk van de gekozen houtsoort.<br />
Hout reageert van nature op vochtigheid en dan gaat het<br />
trekken. Bamboe biedt een grotere dimensionale stabiliteit<br />
bij schommelingen in luchtvochtigheid, wat deze<br />
houtsoort geschikt maakt voor toepassingen in vochtige<br />
lokalen.<br />
Hout is UV-gevoelig, waardoor de kleur kan wijzigen. Een vernislaag op het hout kan dit voorkomen. Een vernislaag<br />
zorgt enerzijds voor een gemakkelijk onderhoud en een sterke toplaag. Bij krassen kan water onder de vernislaag<br />
kruipen en het hout aantasten. Vloeren oliën, behandelen met was en/of boenen geeft eigenlijk een beter<br />
resultaat dan vernissen en laat toe dat het hout kan ademen.<br />
Hout heeft een lange levensduur. Door een massief<br />
houten vloer op te schuren, kan je de levensduur<br />
gemakkelijk verdubbelen of zelfs verdrievoudigen.<br />
Hout is een natuurlijk, hernieuwbaar materiaal. De<br />
afkomst van het hout is een belangrijk criterium voor<br />
de duurzaamheid. Uit milieuoverwegingen kies je bij<br />
voorkeur inheems hout (Belgisch of Europees) in plaats<br />
van exotisch hout, dat uit overzeese gebieden wordt<br />
geïmporteerd. Hout met het FSC-label of PEFC-label<br />
biedt de garantie dat het hout uit duurzaam beheerde<br />
bossen komt.<br />
Hout is een gezond bouwmateriaal. Het dampopen<br />
karakter en de vochtregulerende werking van hout<br />
bevorderen de kwaliteit van de binnenlucht. Bij het<br />
aanbrengen van een vernislaag verdwijnen deze<br />
positieve eigenschappen. Synthetische vernissen<br />
kunnen de vloer elektrostatisch opladen.<br />
Een massieve houten parket of planken vloer is vrij van<br />
Eén van de belangrijkste troeven van hout is de biologische<br />
afbreekbaarheid. Bij afbraak kan hout hergebruikt,<br />
gerecycleerd of gecomposteerd worden. Bepaalde afwerkingen<br />
zoals vernissen, verhinderen het recycleren<br />
of composteren achteraf.<br />
Bamboe is een snelgroeiende grasachtige plant, waardoor<br />
het als handelsproduct meer aansluit bij land- dan<br />
bij de bosbouw. De werkomstandigheden op de bamboeplantages<br />
moeten echter in aanmerking worden<br />
genomen, alsook de vervoerkost over lange afstanden<br />
in verhouding tot de meer lokale houtsoorten.<br />
schadelijke emissies indien hij niet behandeld is met<br />
petrochemische middelen. De gebruikte afwerkingslaag<br />
en de manier van plaatsen kunnen gevolgen hebben<br />
voor het binnenklimaat. Lijmen bevatten VOS (vluchtig<br />
organische stoffen), die tijdens het uitdrogen uit de lijm<br />
verdampen. Sommige lijmen bevatten formaldehyde,<br />
een kankerverwekkende stof, die je dus best vermijdt.
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 8 / 22<br />
VOS verdampen bij kamertemperatuur. Ze zijn terug te vinden in oplosmiddelen in verven, lakken, beitsen, lijmen,<br />
in meubilair, vloerbekleding, gordijnen en spaanplaten. Sommige van deze stoffen hebben een typische geur. Denk<br />
maar aan geur van een pas geverfde woning.<br />
VOS dringen via de huid en de luchtwegen het lichaam binnen. Lage concentraties kunnen een schilferige huid,<br />
irritaties en jeuk veroorzaken. Bepaalde VOS hebben een prikkelende werking op de slijmvliezen van ogen en<br />
luchtwegen. Hoge concentraties leiden tot misselijkheid, braken, hartkloppingen, hoofdpijn en duizeligheid. Een<br />
te lange blootstelling zorgt voor moeheid, slapeloosheid, angstdromen en pijnen. Kinderen zijn gevoeliger voor de<br />
effecten van VOS.<br />
2.2.2. Meerlagig of gelamelleerd parket<br />
2.2.2.1. Samenstelling<br />
2.2.2.2. Bouwtechnische aspecten<br />
Doordat meerlagig parket stabieler is en het beter<br />
temperatuurschommelingen opvangt, zal het minder<br />
kromtrekken dan volhout. Het is dus bruikbaar bij vloerverwarming.<br />
Bij fineerparket wordt de sterkte van de vloer niet<br />
2.2.2.3. Milieu-impact<br />
Gelamelleerd parket heeft een kortere levensduur dan<br />
massief parket. In tegenstelling tot massief parket is<br />
het aantal keren dat je meerlagig parket kan opschuren<br />
beperkt. Dit is afhankelijk van de dikte en kwaliteit van<br />
de toplaag. Een fineervloer kan je niet opnieuw opschuren<br />
of afwerken met een vernislaag.<br />
Gelamelleerd parket bestaat uit verschillende houtlagen:<br />
een onderlaag, meestal uit naaldhout of multiplex,<br />
een tussenlaag van dennenhout of spaanplaat<br />
en ten slotte een toplaag (slijtlaag) van harder massief<br />
hout (edelhout). Meerlagig parket wordt in de fabriek<br />
volledig geschuurd en vernist en voorzien van tand- en<br />
groef. Hierdoor kan je het op dezelfde manier plaatsen<br />
als laminaatparket. Een ‘fineerparket’ bestaat uit een<br />
houten onderlaag met een veel dunnere toplaag in<br />
fineer (edelhout).<br />
meer bepaald door de sterkte van het gebruikte hout,<br />
maar wel door de drager, meestal MDF of spaanplaat.<br />
Fineervloeren zijn ook verkrijgbaar met een rugzijde<br />
van kurk, die de vloer geluiddempende eigenschappen<br />
verleent.<br />
Composietmaterialen die met lijm gebonden zijn<br />
verminderen de recyclagemogelijkheden. Bij renovatie<br />
of afbraak bemoeilijkt lijm de demontage van de<br />
verschillende componenten van de bouwmaterialen en<br />
beperkt ze dus hun recyclage.
2.2.2.4. Gezondheidsaspecten<br />
Het gebruik van spaanplaten in een meerlagig parket<br />
of fineerparket maakt het verschil met een ‘natuurlijke’<br />
houten vloer veel groter omdat er een belangrijk<br />
aandeel lijm is verwerkt in de platen. Het gebruik van<br />
lijmen en vernissen heeft een impact op het binnenklimaat.<br />
Kies bij voorkeur voor natuurlijke producten<br />
met een lage emissie. Vloeren die over de gehele<br />
2.2.3. Laminaatparket<br />
2.2.3.1. Samenstelling<br />
2.2.3.2. Bouwtechnische aspecten<br />
Laminaat plaats je zwevend. Door de tand- en groefverbinding<br />
kan het heel eenvoudig en zonder verlijming<br />
gebeuren. Na het plaatsen kan je laminaat<br />
onmiddellijk belopen.<br />
Laminaat is behoorlijk krasvast. Anderzijds zijn krassen<br />
of beschadigingen in laminaat niet of moeilijk bij te<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 9 / 22<br />
oppervlakte verlijmd worden kunnen heel wat vluchtige<br />
organische stoffen afgeven. Dit kan je vermijden door<br />
de houten vloer met tand- en groefverbindingen te<br />
plaatsen, zonder verlijming. Bepaalde vernissen kunnen<br />
formaldehyde bevatten, een schadelijke stof die bij<br />
kamertemperatuur vrijkomt.<br />
Een laminaat of gestratifieerd parket wordt vaak in één<br />
adem genoemd met parket, maar eigenlijk gaat het<br />
om een volledig andere vloerbedekking. Het bestaat uit<br />
meerlagige planken met een onderlaag, een tussenlaag<br />
- die in grote mate de stevigheid van de laminaat<br />
bepaald - en een decoratieve toplaag uit kunststof. De<br />
tekening van deze laag is meestal een fotografische<br />
reproductie van een parketvloer. Die foto wordt gedrukt<br />
op papier dat wordt gedrenkt in melamine hars.<br />
Een zeer sterke transparante beschermlaag komt hier<br />
boven op. Onder hoge temperatuur en druk worden de<br />
melaminelagen geperst op de onderliggende lagen. In<br />
de toplaag van het laminaat wordt bovendien nog een<br />
houtstructuur geperst.<br />
werken. Het belopen van laminaat veroorzaakt meer<br />
geluid dan bij parket. Met een aangepaste ondervloer<br />
kan je het geluid dempen.<br />
Laminaat is onderhoudsvriendelijk, vernissen of boenen<br />
is niet nodig.
2.2.3.3. Milieu-impact<br />
2.2.3.4. Gezondheidsimpact<br />
2.3. Zachte vloerbekleding<br />
2.3.1. Kunststof vloerbekledingen (Vinyl, PVC)<br />
2.3.1.1. Samenstelling<br />
2.3.1.2. Bouwtechnische aspecten<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 10 / 22<br />
Laminaat is minder duurzaam omdat je het niet kan opschuren. Herstellingen van krassen of andere<br />
beschadigingen zijn niet mogelijk. Bovendien is het niet recycleerbaar of composteerbaar. Bij zorgvuldige afbraak<br />
kan laminaat eventueel hergebruikt worden.<br />
Laminaat heeft niet de vochtregulerende en dampopen eigenschappen van een massief houten vloer en draagt<br />
dus niet bij tot een gezonder binnenklimaat.<br />
Zoals eerder gezegd heeft het gebruik van lijmen en vernissen een impact op het binnenklimaat. Ze kunnen giftige<br />
VOS en/of formaldehyde bevatten. Bovendien kunnen synthetische vernissen elektrostatisch opladen.<br />
De meeste vloerbekledingen uit kunststof zijn op basis<br />
van polyvinylchloride. Enkele voorbeelden hiervan zijn<br />
vinyl en PVC. Een vinylvloer is opgebouwd uit meerdere<br />
lagen: de onderlaag of rug, een beschermende glasvezellaag,<br />
de tekening en de toplaag. De duurzaamheid<br />
van vinyl is afhankelijk van de dikte van de toplaag<br />
en de stevigheid van de onderstructuur. Een extra<br />
bescherm laag verhoogt de kras- en slijtvastheid. Vinyl<br />
is verkrijgbaar in de vorm van stroken of tegels.<br />
Vinyl vloerbekleding is goedkoop en gemakkelijk zelf te plaatsen. Er zijn echter grote verschillen in kwaliteit.<br />
Kunststof vloerbekledingen worden omwille van gemakkelijk onderhoud meestal gebruikt in keukens, badkamers,<br />
slaapkamers.
2.3.1.3. Milieu-impact<br />
2.3.1.4. Gezondheidsimpact<br />
Tijdens de productie en bij het gebruik van PVC-vloerbekledingen<br />
komen emissies van dioxines vrij. Buiten<br />
de VOS zoals tolueen, butyl en ethylbenzeen, bevatten<br />
PVC-vloerbekledingen ook 10 tot 50% plastificeermiddelen,<br />
waaruit ftalaten kunnen vrijkomen. Deze semivluchtige<br />
organische stoffen zijn voornamelijk di-nbutylftalaat,<br />
diethylhexylf talaat en diisonylftalaat. Net<br />
zoals bij VOS, verhoogt de emissie van semivluchtige<br />
organische stoffen bij een hogere luchtvochtigheid.<br />
Kunststof vloerbekledingen veroorzaken statische<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 11 / 22<br />
Kunststof vloerbekledingen zijn vervaardigd uit petrochemische<br />
grondstoffen. De productie ervan is zeer<br />
energievretend en het gaat gepaard met de nodige<br />
emissies. Tijdens de productie en tijdens het gebruik<br />
van PVC-vloerbekledingen treden emissies van schadelijke<br />
stoffen op van onder andere dioxines.<br />
Kunststof vloerbekledingen worden meestal gekleefd<br />
of gegoten, zodat ze bij vervanging meestal moeilijk<br />
scheidbaar zijn van de ondergrond.<br />
Als het niet te veel vermengd is, kan het PVC-afval<br />
schoongemaakt en vermalen worden om opnieuw als<br />
granulaat gebruikt te worden. Na vermenging met<br />
nieuwe PVC kan men bijvoorbeeld PVC-buizen maken.<br />
elektriciteit, die je enkel kan vermijden door de<br />
vloerbekleding te aarden.<br />
Bij brand komen toxische koolwaterstoffen vrij uit PVCvloerbekledingen.<br />
Dit gas veroorzaakt ernstige irritaties<br />
aan ogen.<br />
Let op met het afsteken van oude vinylvloeren: de<br />
onderkant daarvan bevat soms asbest (zie kadertje<br />
‘asbestvinyl!’ op de volgende pagina).<br />
Vluchtige organische stoffen zijn stoffen die bij kamertemperatuur verdampen. Ze zijn terug te vinden in<br />
oplosmiddelen in verven, lakken, beitsen, lijmen … Ook in meubilair, vloerbekleding, gordijnen, spaanplaten,<br />
tabaksrook en uitlaatgassen komen ze voor. Typisch voor deze stoffen is de geur: denk maar aan de geur van een pas<br />
geverfde woning. Dit is de geur van de VOS.<br />
VOS dringen via de huid en de luchtwegen het lichaam binnen. Lage concentraties veroorzaken een schilferige huid,<br />
irritaties en jeuk. Het heeft een prikkelende werking op de slijmvliezen van ogen en luchtwegen. Hoge concentraties<br />
leiden tot misselijkheid, braken, hartkloppingen, hoofdpijn en duizeligheid. Een te lange blootstelling zorgt voor<br />
moeheid, slapeloosheid, angstdromen en pijnen. Kinderen zijn gevoeliger voor de effecten van VOS.1
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 12 / 22<br />
Let op: asbestvinyl!<br />
Tot en met 1998 gebruikte men asbest in verschillende bouwmaterialen. Ook de rugkant van ‘cushion-vinyl’- vloer- en<br />
wandbekleding bevatte asbestvezels. Asbest heeft de eigenschap om zich in uiterst fijne vezeltjes te splitsen, die<br />
gemakkelijk ingeademd worden. In de longen veroorzaken ze heel ernstige ziektes zoals asbestose en longkanker.<br />
Vooral in de jaren ’70 en in het begin van de jaren ’80 werd onder vloerbedekkingen van vinyl (zowel zeil als tegels)<br />
dikwijls een laag asbestvilt of asbestkarton aangebracht, dat voor 70 tot 80 % bestond uit asbest. Soms werd in de<br />
vinyltegel zelf ook asbest verwerkt. Zolang deze vloerbekledingen intact zijn en het asbest in gebonden toestand is,<br />
vormen ze geen probleem. Verwijdering ervan zonder voorzorgen kan een sterke blootstelling van asbestvezels tot<br />
gevolg hebben. Besteed deze werken uit aan specialisten. Een lijst van gespecialiseerde aannemers kan je vinden bij<br />
de Federale overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van Voedselketen en Leefmilieu<br />
(www.environment.fgov.be/Root/Pub/Asbest/annex_nl.htm).<br />
2.3.2. Linoleum<br />
2.3.2.1. Samenstelling<br />
2.3.2.2. Bouwtechnische aspecten<br />
Linoleum heeft een heleboel technische voordelen: het<br />
is soepel, brandbestendig, antistatisch, antibacterieel.<br />
Het is een zeer slijtvast materiaal en dus een aan rader<br />
voor druk belopen oppervlakken. Ook voor kamers die<br />
regelmatig in contact komen met water (zoals keukens,<br />
badkamers en toiletten ) is linoleum een ideale keuze.<br />
2.3.2.3. Milieu-impact<br />
Linoleum bestaat uit natuurlijke, hernieuwbare grondstoffen<br />
en is een milieuvriendelijk alternatief voor<br />
kunststof vloerbekledingen. Het is biologisch afbreekbaar<br />
en kan zonder problemen gestort worden. Dit in<br />
tegenstelling tot kunststofvloerbekledingen die mee<br />
Linoleum is een 100% natuurlijk product uit teeltbare<br />
grondstoffen. Het hoofdbestanddeel is lijnolie<br />
afkomstig uit de zaden van olievlas. Dit wordt aangevuld<br />
met natuurlijke harsen, houtmeel of kurk, minerale<br />
toeslagstoffen en pigmenten en samen aangebracht<br />
op een rug van jute.<br />
De plaatsing van linoleum gebeurt door verlijming op<br />
een harde, vlakke, gladde en droge ondergrond. De uitvoeringskwaliteit<br />
van de naden waarborgt een langere<br />
levensduur van het linoleum.<br />
zorgen voor enorme afvalproblemen.<br />
Linoleum is bovendien zeer duurzaam : het gaat tot 20<br />
à 30 jaar mee en het kan ook gerecycleerd worden.
2.3.2.4. Gezondheidsimpact<br />
Nieuw geplaatste linoleum kan een irriterende geur<br />
hebben. Dat komt door de oxidatie van lijnolie. Deze<br />
geur verdwijnt na verloop van tijd.<br />
Linoleum is warmte-isolerend, dampopen en antistatisch,<br />
waardoor het minder stof aantrekt. Het is zeer<br />
onderhoudsvriendelijk, hygiënisch en bijgevolg een<br />
2.3.3. Kurken vloerbekledingen<br />
2.3.3.1. Samenstelling<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 13 / 22<br />
aanrader voor astmatische of allergische personen.<br />
Net zoals voor de andere vloerbekledingen zal de keuze<br />
van de lijm bepalend zijn voor mogelijke emissies<br />
en de kwaliteit van de binnenlucht. Meer info hierover<br />
kan je vinden in de <strong>keuzefiche</strong> ‘Lijmsoorten voor muuren<br />
vloerbekledingen’.<br />
Verschillende soorten linoleum van Forbo Flooring GmbH kregen het natureplus-label omdat zij voldoen aan drie<br />
essentiële criteria: de gebruiksgeschiktheid, de veiligheid voor de menselijke gezondheid en de veiligheid voor het<br />
milieu. Linoleum, Forbo Flooring GmbH bestaat voor minstens 95% uit hernieuwbare en/of minerale grondstoffen en<br />
is onderworpen aan enkele samenstellings- en kwaliteitscriteria.<br />
Voor een overzicht van gelabelde soorten zie www.natureplus.org.<br />
Kurk bestaat uit natuurlijke, teelbare grondstoffen<br />
afkomstig van de kurkeik. Ongeveer om de negen jaar<br />
wordt de kurkeik ontschorst. Deze schors wordt vervolgens<br />
een half jaar te drogen gelegd, gekookt en<br />
opnieuw gedroogd. Nadat de schors gemalen is, voegt<br />
men er (natuurlijke of kunst)harsen en andere toeslagstoffen<br />
aan toe. Hierna perst men ze tot grote blokken<br />
en verzaagt me ze.<br />
Kurkparket bestaat uit een onderste kurklaag, een<br />
MDF-laag en een decoratieve kurklaag. Het parket kan<br />
gelijmd of zwevend (met kliksysteem) gelegd worden.<br />
Kurklaminaat heeft grotendeels dezelfde opbouw als<br />
kurkparket. Het verschil is dat kurklaminaat een transparante<br />
vinyltoplaag heeft als extra bescherming. Voor<br />
meer intensief gebruik kan kurk afgewerkt worden<br />
met een laklaag. Massieve kurktegels worden meestal<br />
verlijmd. De vloer kan je afwerken met een was, olie of<br />
vernislaag om de nodige bescherming te bieden.
2.3.3.2. Bouwtechnische aspecten<br />
Kurk biedt de gebruiker tal van voordelen. Zo is kurk<br />
warmte-isolerend en voelt het bijgevolg aangenaam<br />
aan. Kurk is ook geluiddempend. De antistatische<br />
eigenschap maakt het ook zeer onderhoudsvriendelijk.<br />
Kurk is bruikbaar in vochtige ruimtes zoals de bad-<br />
2.3.3.3. Milieu-impact<br />
2.3.3.4. Gezondheidsimpact<br />
Kurk is antistatisch, waardoor het minder stof aantrekt.<br />
Kurk heeft ook een ademend vermogen.<br />
Let wel op: het merendeel van de kurkvloeren zijn<br />
afgewerkt met niet-natuurlijke afwerkingsmiddelen die<br />
het ademend vermogen teniet doen. Een afwerking<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 14 / 22<br />
kamer of sauna.<br />
Hoe hoger densiteit, hoe veerkrachtiger en duurzamer<br />
de vloer. Informeer naar densiteit, eventueel kan je ook<br />
afgaan op het gewicht van de tegels (hoe zwaarder,<br />
hoe beter).<br />
Kurk is een natuurvriendelijk product, vervaardigd uit<br />
de schors van de kurkeik. De schors groeit volledig<br />
terug waardoor kurk een hernieuwbare natuurlijke bron<br />
is. Bovendien is kurk volledig recycleerbaar. Het kan<br />
vermalen worden tot schroot, waarna het bij verwarming<br />
weer wordt gebonden.<br />
Opgelet! De milieu-impact van kurk wordt vooral<br />
bepaald door de toplaag en de gebruikte lijmen bij<br />
plaatsing. Een toplaag waarin polyurethaan in verwerkt<br />
zit scoort op milieuvlak niet goed.<br />
met natuurlijke wassen of vernissen geniet de voorkeur.<br />
Ook de keuze van de lijm heeft een invloed op de gezondheid.<br />
Meer info hierover kan je vinden in de <strong>keuzefiche</strong><br />
‘lijmsoorten voor muur-en vloerbekledingen’.<br />
Natureplus is een onafhankelijk internationaal label voor bouwmaterialen en<br />
-producten die voldoen aan de hoogste milieu- en gezondheidsvereisten. Het is in<br />
die zin vergelijkbaar met het bio-garantielabel voor de voedingssector. Het label<br />
natureplus is het strengste label voor bouwproducten op de markt.<br />
Kurkproducten met het ‘Das kork’-logo bevatten in hun toplaag geen ongezonde<br />
weekmakers, vluchtige organische stoffen of formaldehyde.<br />
Das Kork ontstond in 1999 uit een samenwerkingsverband tussen de Duitse<br />
kurkvereniging (Deutschen Kork- Verband e.v.) en het ECO-Umweltinstitut GmbH.
2.4. Gietvloeren - kunstharsvloeren<br />
2.4.1.1. Samenstelling<br />
2.4.1.2. Bouwtechnische eigenschappen<br />
Een epoxyvloer van 3 mm is even dragend als een<br />
gepolierde betonvloer van 10 cm. Een epoxyvloer<br />
is licht in gewicht, volledig waterdicht, niet poreus,<br />
slijtvast, maar niet krasvast. Vermits de vloer de<br />
kamer temperatuur aanneemt, voelt hij minder koud<br />
aan dan een betonvloer. Een epoxyvloer kan perfect<br />
gecombineerd worden met vloerverwarming.<br />
Door de luchtige structuur voelt een steentapijt niet<br />
zo koud aan als een tegelvloer en is zeer geschikt<br />
voor vloerverwarming. Het oppervlakte is niet zo glad<br />
als een gepolierde beton of een epoxyvloer. Door het<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 15 / 22<br />
Een gepolierde betonnen vloer en een epoxygietvloer<br />
worden vaak met elkaar verward. Ze zijn beiden<br />
naadloos, hebben dezelfde industriële look en zijn te<br />
verkrijgen in veel verschillende kleuren.<br />
Een gepolierde betonnen vloer bestaat uit beton. De<br />
toplaag wordt met een machine gladgeschuurd en gepolierd.<br />
Beton bestaat uit cement, water, zand en grind.<br />
Een gietvloer is vervaardigd uit kunststof (epoxyharsen<br />
of polyurethaan). Epoxy is een kunsthars dat bestaat uit<br />
2 componenten, namelijk een hars en een harder (en<br />
soms ook nog een vulstof zoals zand of grind).<br />
Een steentapijt of korrelvloer is eveneens een naadloze<br />
vloer uit de familie van de kunstharsvloeren die bestaat<br />
uit miljoenen kleine steentjes, vermengd met kunstharsen<br />
zoals polyurethaan- of epoxyharsen.<br />
Gietvloeren kunnen op alle ondergronden aangebracht<br />
worden.<br />
aanbrengen van een coating wordt een steentapijt<br />
waterdicht.<br />
Een gepolierde betonnen vloer is zwaarder, voelt koud<br />
aan en is slijtvast. Gepolierd beton is niet volledig<br />
water dicht en het vereist een oppervlaktebehandeling<br />
met was voor een gemakkelijker onderhoud en<br />
weerstand tegen vlekken. Soms gebruikt men een<br />
chemische verharder om beton hard en ondoor latend<br />
te maken. Beton heeft een lange levensduur en die<br />
kan door het opschuren van de beton nog verdubbelen.
2.4.1.1. Milieu-impact<br />
Epoxyvloeren bestaan uit petrochemische grondstoffen.<br />
Om epoxy te maken gebruikt men chloor en chloorverbindingen<br />
die schadelijk zijn voor het milieu. Epoxy<br />
is in de afvalfase meestal vastgehecht aan andere<br />
materialen, waardoor ze niet te recycleren zijn.<br />
Voor betonnen vloeren is het vooral de productie van<br />
cement die een negatieve invloed kan hebben op het<br />
milieu. Zowel hoogovencement als portlandcement<br />
2.4.1.2. Gezondheidsimpact<br />
De gezondheidsaspecten van beton zijn afhankelijk<br />
van de samenstelling ervan. Cement kan ernstige<br />
oogletsels veroorzaken bij contact. Oogontstekingen<br />
kunnen optreden bij herhaalde of langdurige blootstellingen.<br />
Cementpoeder kan bij inademing irritatie van<br />
de long- en luchtwegen veroorzaken. Cement kan ook<br />
eczeem veroorzaken.<br />
2.5. Textiel vloerbekleding<br />
2.5.1. Tapijt<br />
2.5.1.1. Samenstelling<br />
Tapijt bestaat uit twee delen : een onderlaag (rug)<br />
en een bovenlaag, de pool. Het rugtype kan van<br />
synthetische oorsprong zijn: PVC, polypropyleen, rubber<br />
of kunststofschuim (schuimrubber) of van natuurlijke<br />
oorsprong: jute. De meest gebruikte synthetische<br />
materialen voor de pool zijn polyamide, acryl, polypropyleen.<br />
Polyamide oogt mooi, is zeer veerkrachtig<br />
en het wordt beschouwd als de beste synthetisch<br />
vezel. Een pool van polypropyleen is ruwer en minder<br />
comfortabel, maar is slijtvast en vochtwerend. Polyester<br />
(met gerecycleerd PET ???) is een comfortabel en<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 16 / 22<br />
veroorzaken aanzienlijke hoeveelheden schadelijke<br />
emissies, zoals broeikas- en wintersmogemissies.<br />
In cement gebruikt men ook vliegasslakken, die vrijkomen<br />
bij verbranding van onder ander steenkool. Die<br />
vliegasslakken bevatten zware metalen en zijn radioactief.<br />
Toepassingen binnenshuis zijn niet aan te raden.<br />
Beton is daarbovenop ook niet recycleerbaar.<br />
Belangrijke vulstoffen voor beton zijn steenmeel en<br />
poederkoolvliegas. Deze toegevoegde stoffen kunnen<br />
een verhoogd gehalte aan zware metalen bevatten.<br />
Bepaalde kunstmatige harsen kunnen irritaties en<br />
huidallergieën veroorzaken.<br />
Mensen die met epoxy werken, kunnen blijvende<br />
allergische (huid)reacties ontwikkelen.<br />
zeer sterk maar niet erg veerkrachtig materiaal.<br />
Materialen op basis van natuurlijke vezels zijn wol,<br />
katoen, sisal of kokos. Kokosvezel wint men uit de<br />
bast van de kokosnoot. Kokosbast is industrieel afval<br />
afkomstig van de kokosnootindustrie. Sisal is een vezel<br />
gewonnen uit de agavecactus, die tot een kortpolige<br />
bekleding wordt geweven. De gladde vezel van zeegras<br />
wordt gewonnen uit algen die in estuaria van zoet en<br />
brak water groeien. Berggras groeit in hoge moerasgebieden.
2.5.1.2. Eigenschappen<br />
Tapijt voelt warm aan en is dus uitermate geschikt voor<br />
hal, slaap- en woonkamer. De thermische isolatiewaarde<br />
van tapijt is tien maal hoger dan die van tegels. Het<br />
dempt ook contactgeluid op de vloer.<br />
Ruggen van geweven jute zijn het sterkst en gezondst,<br />
maar zijn minder zacht en comfortabel. Ruggen van<br />
naaldvilt kunnen het comfort verbeteren. Deze zijn<br />
vaak voorzien van zelfklevende strips, die de plaatsing<br />
vergemakkelijken.<br />
Een pool van kokosvezel is zeer sterk, ietwat ruw,<br />
neemt weinig stof op en is de goedkoopste van de<br />
plantaardige vezels.<br />
Wol voelt warm en zacht aan en is in vele opzichten<br />
beter dan synthetische vezels. Wol is zeer veerkrachtig,<br />
waardoor de pool niet snel zal pletten. Bovendien is<br />
Synthetische tapijten hebben een veel grotere impact<br />
op het milieu dan tapijten vervaardigd uit plantaardige<br />
vezels. De kunststof voor synthetisch tapijt wordt gemaakt<br />
uit aardolie. Bij veel tapijten bestaat de boven- en<br />
onderkant uit verschillende petrochemische grondstoffen.<br />
De kleurstoffen en pigmenten in tapijten kunnen<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 17 / 22<br />
wol waterafstotend, vuilwerend en zeer brandwerend.<br />
Sisal is zeer bestand tegen slijtage maar het weerstaat<br />
geen vocht, direct zonlicht of vlekken. Van de plantaardige<br />
vezels laat sisal zich het gemakkelijkst kleuren.<br />
Hierbij moet je wel letten op het milieueffect van de<br />
gebruikte kleurstoffen.<br />
Zeegras heeft mooie natuurlijke kleuren en is zeer<br />
sterk. Door zijn aquatische oorsprong is deze vezel<br />
water- en vochtwerend en moet je ze zelfs eenmaal<br />
per maand worden bevochtigd zodat de vezels veerkrachtig<br />
en glanzend blijven.<br />
In tegenstelling tot zeegras is berggras niet vochtwerend<br />
en moet het dus in droge lokalen worden<br />
gelegd. Zeegras en berggras hebben een grove weefstructuur.<br />
Tapijt kan je leggen door het te verlijmen op de vloer of op een speciale onderlaag, het te plakken met dubbelzijdige<br />
plakband, het vast te zetten op spijkerlatten langs de randen van de kamer of het geheel los te laten. Dit<br />
werkt goed bij kleinere vertrekken waarbij het tapijt kamerbreed gelegd kan worden zonder naden.<br />
2.5.1.3. Milieu-impact<br />
zware metalen en andere chemische stoffen bevatten.<br />
Gebromeerde vlamvertragers die tijdens het productieproces<br />
worden toegevoegd kunnen in het afvalwater<br />
terecht komen. Het zijn persistente stoffen die bioaccumuleerbaar<br />
(de stof kan zich opstapelen in levende<br />
organismen) zijn. Het is onduidelijk in hoeverre deze
stoffen door waterzuivering volledig kunnen verwijderd<br />
worden. De productie van een polyamide tapijt kost drie<br />
maal zoveel energie als de productie van wol. Bij de teelt<br />
van (niet biologisch) katoen worden meestal grote hoeveelheden<br />
bestrijdingsmiddelen gebruikt. Heel vaak is<br />
het tapijt ook een reservoir van pesticiden zoals mottenwerende<br />
middelen. Dit is bijvoorbeeld vaak het geval bij<br />
wollen tapijten. De meeste milieu problemen verbonden<br />
aan wol zijn te wijten aan de chemische toeslagstoffen<br />
tegen vlekken of brand, terwijl schapenwol deze eigenschappen<br />
al van nature bezit. Wol kiezen zonder toeslagstoffen<br />
is dus een logische keuze.<br />
Zuiver wollen tapijten zullen net zoals tapijten uit andere<br />
natuurlijke vezels, aan het eind van hun levenscyclus<br />
2.5.1.4. Gezondheidsimpact<br />
Micro-organismen zoals sporenelementen, stofmijten<br />
en schimmels kunnen op verschillende manieren<br />
in tapijt terecht komen en zo een bron vormen van<br />
aller gieën, ademhalingsproblemen en infecties.<br />
Synthetische tapijten trekken veel stof aan, maar zijn<br />
minder gevoelig aan huisstofmijt. De grote vochtopnamecapaciteit<br />
(tot 30% van het eigen gewicht) van<br />
de natuurlijke vezels, maakt wollen tapijten geschikt<br />
voor ruimtes met een hoge luchtvochtigheid.<br />
De pool en/of de rug van tapijten kunnen VOS (koolwaterstoffen<br />
zoals benzeen, tolueen, xyleen) of formaldehyde<br />
bevatten. Er worden heel vaak pesticiden zoals<br />
mottenwerende middelen gebruikt. Dat is bijvoorbeeld<br />
het geval bij veel wollen tapijten.<br />
Aan tapijten voegt men ook producten toe om statische<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 18 / 22<br />
worden afgebroken zonder schade toe te brengen aan<br />
het milieu. Om biologisch afbreekbaar en recycleerbaar<br />
te zijn, mogen natuurlijke vezels niet met synthetische<br />
vezels gemengd worden. Tapijten die verlijmd worden<br />
kunnen schadelijke stoffen bevatten. 1 Door verlijming is<br />
hergebruik of recyclage van de grondstoffen niet optimaal<br />
en wordt het grootste gedeelte vooral verbrand.<br />
Maar onderzoek staat niet stil. Een consortium van<br />
Nederlandse bedrijven is bezig met de ontwikkeling van<br />
een biologisch afbreekbaar tapijt. Het tapijt zou aan het<br />
eind van de levenscyclus letterlijk aan de natuur teruggegeven<br />
kunnen worden. Voor de vezels worden natuurlijke<br />
grondstoffen gebruikt, die het milieu niet of nauwelijks<br />
belasten en uit hernieuwbare bronnen komen.<br />
elektriciteit tegen te gaan en brandwerende middelen<br />
zoals gebromeerde vlamvertragers om de ontvlambaarheid<br />
van het textiel te verminderen. Deze stoffen<br />
zijn persistent en bio accumulerend. Er zijn verschillende<br />
hormoonverstorende effecten gekend.<br />
Wollen tapijten of tapijten met plantaardige vezels zijn<br />
van nature antistatisch. Synthetische tapijten daarentegen,<br />
zorgen voor een verhoging van de statische<br />
elektriciteit. Tapijten met natuurlijke vezels kennen<br />
geen emissies van schadelijke stoffen op voorwaarde<br />
dat ze niet verlijmd zijn met lijmen die geen of een<br />
zwakke emissie hebben. Meer info hierover vind je in<br />
de fiche over lijmen.<br />
Op zoek naar milieuverantwoord en gezond? Kies dan voor tapijten met een ecolabel (Blaue-Engel, Gut, Nordic<br />
Swanlabel) of een ‘Cradle to Cradle’ -label. Een ‘Cradle to Cradle’-label garandeert dat het product gemaakt werd<br />
van positief beoordeelde materialen die makkelijk opnieuw gebruikt kunnen worden als grondstof voor nieuwe<br />
producten. Deze producten zijn gemaakt in productieprocessen die gebruik maken van duurzame energie, die<br />
bovendien waterbesparend en maatschappelijk verantwoord zijn.<br />
1 Meer info over de lijmen in tapijten vind je in de fiche over lijmen
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 19 / 22<br />
Het onderhoud van tapijt kan problematisch zijn. Bij het stofzuigen worden de grotere stofdeeltjes opgezogen, maar<br />
de fijnste stofdeeljes, bacteriën enz. worden terug in de ruimte geblazen. Een HEPA-filter (die je om het half jaar moet<br />
vervangen) of een centraal stofzuigsysteem verhinderen het in de lucht blazen van stof in de omgeving.<br />
Af en toe wordt tapijt ook met schuimmiddelen gereinigd. Dit zijn chemische kuisproducten die de belasting met<br />
chemische stoffen in huis verhogen. Dit kan je beter vermijden. Reinig liever met een gewoon zeepsopje. Als je toch<br />
chemische reinigers gebruikt verlucht deze kamers dan zeker extra.<br />
2.6. Vergelijkingstabel<br />
2.6.1. Technische aspecten<br />
droge ruimtes<br />
vochtige ruimtes<br />
(badkamer)<br />
slijtvast<br />
levensduur<br />
vloerverwarming<br />
plaatsing door<br />
doe-het-zlever<br />
akoestisch comfort<br />
onderhoudsvriendelijkheid<br />
natuursteen A A A A A h h 5<br />
granito A A A A A 5 h A<br />
terracotta A h A A A 5 h 5<br />
keramische tegel A A A A A A h A<br />
cementtegel A 5 A A A A h 5<br />
gepolierde betonvloer A A A A A h h 5<br />
massief parket A h 5 A 5 A A 5<br />
meerlagig parket A h 5 5 5 A 5 A<br />
laminaat A h h h A A h A<br />
linoleum A 5 A A A h A A<br />
kurk A 5 5 5 5 A A 5<br />
vinyl A A A h h A A A<br />
gietvloer A A A A A 5 A A<br />
tapijt A h h h 5 A A 5
2.6.2. Gezondheids- en milieuaspecten<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
dampopen<br />
(ademend)<br />
thermische inertie<br />
allergeenarm<br />
Invloed op<br />
binnenklimaat<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 20 / 22<br />
natuursteen 5 A A 5** A***** A<br />
granito 5 A A 5** A***** 5<br />
terracotta A A A A A A<br />
keramische tegel A/h A A 5*** 5 A<br />
cementtegel 5 A A A A***** A<br />
gepolierde betonvloer h A A 5** h A<br />
massief parket A h A A**** A***** A***<br />
meerlagig parket A h A A**** A***** A***<br />
laminaat h h 5 h h h<br />
linoleum A h A A A A<br />
kurk A h A A**** A A***<br />
vinyl h h h h h h<br />
gietvloer h h h h h h<br />
tapijt A h 5 5 A***** 5<br />
* Geglazuurde tegels zijn niet dampopen<br />
** mogelijk radon<br />
*** afhankelijk van glazuur mogelijk zware metalen<br />
**** indien afwerking met natuurlijk product (olie, beits, was…)<br />
***** afhankelijk van herkomst grondstoffen<br />
milieu-impact<br />
recycleerbaar
3. Keuze <strong>VIBE</strong><br />
3.1. Vloeren van minerale oorsprong<br />
1e keuze:<br />
Stenen vloerbekledingen met natureplus-label<br />
2e keuze:<br />
- Natuursteen (liefst natuursteen van eigen bodem; geen goedkope import uit lageloonlanden)<br />
- Tegels met EU-ecolabel.<br />
- Zachtgebakken kleitegels (terracotta)<br />
3.2. Vloeren van hout en houtderivaten<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 21 / 22<br />
1e keuze:<br />
Houten vloeren en afwerkingsproducten met natureplus-label: gebruiksklaar geoliede parket:<br />
- ‘2-schicht parkett’ van Bawart,<br />
- ‘2-Schicht Fertigparkett’ van Berg & Berg,<br />
- ‘3-Schicht Fertigparkett’ van Berg & Berg,<br />
- ‘Duo Solid’ van Parkett Herter GmbH,<br />
- Tabis Stratos van Bembé Parkettfabrik Juncker GmbH & Co KG.<br />
2e keuze:<br />
Massieve houten vloeren, genageld of los gelegd (niet aan ondergrond verlijmd) en afgewerkt met plantaardige<br />
olie, was of zeepbehandeling.<br />
- Bij voorkeur lokale houtsoorten<br />
- FSC en/of PEFC-gelabeld hout geniet de voorkeur. Indien tropisch hout, is het FSC-label zeker een vereiste.<br />
3.3. Zachte vloerbekledingen<br />
1e keuze:<br />
<strong>Vloerbekleding</strong>en met het natureplus-label: linoleum van Forbo Flooring GmbH<br />
2e keuze:<br />
<strong>Vloerbekleding</strong>en uit natuurlijke en nagroeibare grondstoffen, indien mogelijk geplaatst zonder verlijming:<br />
Linoleum, natuurkurk (bij voorkeur met het eco-label of het ‘Das Kork-logo’ ).<br />
3.4. Textiel vloerbekledingen<br />
1e keuze:<br />
Tapijten met een rug van jute en een pool van natuurlijke vezels met een ecolabel (Blaue-Engel, Gut, Nordic Swanlabel)<br />
of een ‘Cradle to Cradle’- label.<br />
2e keuze:<br />
Tapijten met een rug van jute en een pool van natuurlijke vezels met een ‘Cradle to Cradle’-label.
4. Bronnen/nuttige links<br />
voor meer informatie:<br />
www.vibe.be<br />
<strong>Vloerbekleding</strong> blz 22 / 22<br />
Gesamtverband Schadstoffsanierung GbR (Hrsg): Schadstoffe in Innenräumen und an Gebäuden. Rudolf Müller<br />
GmbH & Co. KG, Köln, 2010, 494p<br />
Bundesminiterium für Ernährung, landwirtschaft und Verbraucherschütz: Natürliche Fusböden aus nachwachsenden<br />
Rohstoffen, Fachagentur Nachwachsende Rohstoffe e.V. (FNR), 2010, 70 p.<br />
Drs Suzanne et Pierre Déoux: Le guide de l’habitat sain. Medieco Editions, Andorra-la-Vella, 2002, 409 p.<br />
APUG NRW: Leitfaden Gesundheidsbewusst modernisieren. Wohngebäude von 1950 bis 1975.<br />
Aktionsprogramm Umwelt und gesundheit Nordrhein-Westfalen,Düsseldorf, 2004, 160 p.<br />
Armin Radünz, Alexandra Krings: Selbst renovieren-öko-logisch! Verbraucher Zentrale, Düsseldorf, 1999, 238p.<br />
Interne berichten natureplus.<br />
www.natureplus.org<br />
www.bewustverbruiken.org<br />
www.labelinfo.be<br />
www.mmk.be<br />
www.milieucentraal.nl<br />
Foto’s<br />
Peter Steen & Co<br />
Alpinastone.com<br />
Habitos<br />
Vintagetimber.com<br />
Biohome<br />
Delangestreek.nl<br />
gruenerpunkt.de<br />
Forbo flooring<br />
Van Avermaet<br />
Redactie<br />
Sigrid Van Leemput<br />
Ann Vereycken<br />
Eindredactie<br />
Dimitri Alderweireldt<br />
Layout<br />
ID-advertising<br />
Colofon<br />
Nagelezen door<br />
Stuurgroep LNE<br />
Verantwoordelijke uitgever<br />
Thomas Lootvoet<br />
Grotesteenweg 91<br />
2600 Antwerpen-Berchem