Bijlage

BIJLAGE
Bijlage nr. 1
Jaaractieplan 2013 Straathoekwerk JES
JES: Grootstedelijk welzijnsgericht straathoekwerk met
focus op jongeren
1
1. Straathoekwerk in het Brussels hoofdstedelijk gewest
Door aanwezig te zijn in hun respectievelijke wijken zijn de straathoekwerkers natuurlijke
actoren. Ze zijn vertrouwenspersonen van hun gasten. Vanuit die vertrouwensrelatie probeert de
straathoekwerker om individuele trajecten met de gasten af te leggen. De doelen en het ritme
van deze trajecten worden bepaald door de gasten zelf. De straathoekwerker fungeert als coach,
hij of zij luistert, reikt de gast informatie aan, stimuleert of geeft net dat ene zetje dat nodig is
om bepaalde drempels over te raken. Binnen deze relatie kunnen onderwerpen aan bod komen
over werk, schulden, gezondheid of justitie maar ook over sport, vrije tijd, relaties en dromen.
Deze relatie behelst een integrale benadering: de gasten worden niet gereduceerd tot hun
problemen, maar kunnen ook hun positieve kanten en aspiraties aan bod laten komen.
Er wordt altijd gestreefd naar een maximale levenskwaliteit bij gasten: door middel van
doorverwijzing, begeleiding, en soms ‘harm reduction’ of een babbel. Het uiteindelijk doel:
maximale zelfstandigheid, herstel van het vertrouwen in zichzelf en de maatschappij en dit door
vrijwilligerswerk, opleiding, werk, inzet in vrije tijd… De focus ligt hierbij op jongeren (12-35)
en hun netwerk.
Straathoekwerk gaat ‘aanklampend’ te werk, hiervoor steunen we op vier noodzakelijke pijlers:
o “Vindplaatsgericht werken”: straathoekwerkers zijn aanwezig zijn in de
leefwereld van de doelgroep. Concreet betreft dit hangplekken in Kuregem,
Brussel Stad en Historisch Molenbeek waar jongeren aanwezig zijn (pleintjes,
internetcafés, sportvelden, sociale woonblokken,…)
o “Proactief werken”: actief op zoek gaan naar de doelgroep en niet wachten tot
een jongere met zijn vraag naar de werker komt.
o “Oprechtheid”: de straathoekwerker is eerlijk en open over de mogelijkheden, de
gevolgen en de inzet van gestelde handelingen en trajecten. Hij of zij zet daarbij
maximaal in op de eigen verantwoordelijkheid van de gast.
o “Onvoorwaardelijkheid”: straathoekwerkers laten de gast niet vallen, op basis
van gestelde gedragingen. Als vertrouwenspersoon staat de straathoekwerker
naast zijn of haar gast, als brug naar verschillende instanties en netwerken.
Het team bestaat uit 5 straathoekwerkers, 2 groepswerkers een signaalwerker en een
coördinator.
2. Individueel sociaal straathoekwerk

De straathoekwerkers nemen binnen de hulpverleningscontext een positie in buiten de
geïnstitutionaliseerde werkingen (OCMW, CAW, VDAB, schuldbemiddeling,…). De
straathoekwerker bevindt zich als het ware tussen straat en diensten en is in deze positie een
cruciaal vertrouwensfiguur voor jongeren in de wijk. De straathoekwerkers zijn expliciet geen
trajectbegeleiders, sociaal assistenten of dossierbeheerders, maar versterken deze werkingen
wel. Jongeren die behoefte hebben aan dergelijke diensten, worden daarheen actief
doorverwezen.
2
5 straathoekwerkers
Taken: Mensen uit de doelgroep opzoeken in hun leefomgeving en werken aan een
vertrouwensrelatie, zicht krijgen op de situatie van deze mensen en hun context, de jongeren
ondersteunen en stimuleren om terug een plek in de samenleving te verwerven; werken aan
competentieherkenning en ontwikkeling; door samenwerking, signaalfunctie en
belangenbehartiging de lokale maatschappelijke voorzieningen beïnvloeden zodat er een
betere aansluiting en betrokkenheid ontstaat tussen de doelgroep en de voorzieningen;
administratie bijhouden (registratie en dagboek),
Indicatoren: Wij zetten vijf straathoekwerkers in in de precairste wijken van het Brussels
hoofdstedelijk gewest. Twee mensen in Laag Molenbeek, één in Kuregem en twee in Brussel
Centrum. Dit wordt zowel beschrijvend kwantitatief als kwalitatief geregistreerd met het
nieuwe registratiesysteem (cf. infra).
Aantal straathoekwerkers: 5
Bereik: 50 intensieve trajecten per straathoekwerker
Doorstroom: doorverwijzing, bemiddeling en toeleiding naar instanties
die relevant zijn inzake bestendiging van het individueel traject (bv.
OCMW’s, Actiris, Werkwinkels/Mission Locale, opleidingsinstanties,
afkickcentra, medische instanties, Integrale Jeugdhulp,…).
Rapportage via jaarverslag aan de hand van profiel van de gasten,
aantal en aard van de contacten en ondernomen acties.

3
3. Groepswerk: competentietrajecten
Naast de individuele contacten en trajecten, geloven we in de complementariteit van
groepswerk. Jongeren uit de verschillende wijken waar we actief zijn, worden door onze
groepswerker meegenomen in competentietrajecten. Het leren kennen van de eigen talenten
en mogelijkheden en het versterken van deze competenties staan in deze trajecten centraal. Het
gaat om sociale activering in de brede zin van het woord.
2 Groepswerkers telkens ondersteund door een straathoekwerker:
Taken: De groepswerker heeft twee opdrachten. Enerzijds ondersteunt hij, via outreachende
activiteiten, de straathoekwerkers bij het contact leggen met groepen jongeren. Anderzijds
zet hij competentietrajecten op waarbij een groep jongeren (door de verschillende
straathoekwerkers aangebracht) samen een doelgericht programma doorlopen, gebaseerd op
het verwerven van competenties in informele en non-formele context (EVC).
Competentieherkenning en –ontwikkeling, aan de hand van uitgewerkte en vooropgestelde
methodieken, staan hier centraal. Waar mogelijk worden linken gelegd met opleidingen,
onderwijs of arbeidsmarkt.
Indicatoren:
1. Focus 18-25: socioprofessionele screening waarbij gasten gedurende een week
getest worden op allerhande individuele en groepscompetenties in een arbeidsetting.
Daarna volgt een individuele opvolging in de zoektocht naar werk of opleiding. De
groepswerker van straathoekwerk zet mee in bij het contact leggen en blijvend motiveren
van de jongeren. Elke deelnemer wordt door de medewerkers “BOOT” van JES
individueel nabegeleid in de zoektocht naar werk, school, opleiding of vorming. Om dit
project alle kans op slagen te geven willen we met Tracé en DBROEJ een proces opstarten
van gestructureerde samenwerking en expertise-deling.
Intensiteit: 2 trajecten ; 6 maand begeleiding/traject
Bereik: 8 jongeren, 18-25 jaar
Partners: BOOT (Brussels Opleidings Orientatie en
Tewerkstellingsteam JES) , Tracé, DBROEJ
Middelen: UB3
2. Papenvest: jongeren uit de Brusselse Haard verzorgen
intergenerationele/interculturele animatie in de sociale blokken, zowel voor de kinderen als
voor de senioren. Plan op lange termijn is een dynamiek op gang te brengen in en rond de
sociale blokken, zodat zij zelf actor worden in het sport- en vrijetijdsaanbod. Tegelijkertijd
wordt aan de leefbaarheid gewerkt door het verbeteren van de wederzijdse beeldvorming
bewoners/jongeren/senioren. Tenslotte wordt in het kader van Wijkcontract Bloemenhof de
kinderen, jongeren en volwassen betrokken via participatietrajecten bij de herinrichting van
zowel de fysieke ruimte als het sociaal weefsel. Dit gebeurt aan de hand van
inspraakmomenten, overleg met betrokken instanties om voorstellen te realiseren en
realisatie van voorstellen met doelgroep zelf.
Intensiteit: 30 woensdagnamiddagen; 1 maand zomerprogramma, 4
vormingsweekends
Bereik: 8 animatoren, 30 individuele kinderen, 20 individuele bewoners

4
Partners: Habitat et Rénovation, Yota
Middelen: VGC aparte subsidies Jeugd en Welzijn (2012-2015)
3. Springplank aan de Zenne : jongeren (18-25) uit de Brusselse Haard worden ingezet
voor renovatiewerken in de appartementsblokken van de Papenvest. Zij hebben geen
middelbaar diploma en zijn werkzoekend. Naast de uitvoering worden de jongeren actief
betrokken in de voorbereiding en de evaluatie. Daarbij wordt er aandacht besteed aan de
sleutelcompetenties (op tijd komen, omgaan met kritiek, elkaar evalueren,…) als aan de
technische competenties (schilderen, netheid,…) aan bod. Het benoemen leidt enerzijds tot
een bijsturen of appreciëren van besproken competenties, en anderzijds tot het zelf
benoemen van opgedane competenties (bewustmaking). Dit laatste is vooral van belang bij
het opstellen van een CV, wat telkens na het beëindigen van de werken wordt gedaan met de
jongeren. Toeleiding naar werk, vorming of opleiding staat centraal bij de natrajecten.
Intensiteit: 3 trajecten; 5 weken; 6 maand nabegeleiding
Bereik: 6 jongeren/traject, 18-25 jaar
Partners: Buurtwinkel (technische omkadering), Habitat et Rénovation
Middelen: Brusselse Haard
4. Brussels Cup: een ploeg jongeren van Graaf van Vlaanderen en Zwarte Vijvers
neemt deel aan de Brussels Homeless Cup, georganiseerd door Buurtsport en Hobo. Er
wordt gestreefd naar maximale zelforganisatie van de 8 deelnemende jongeren.
Intensiteit: wekelijkse training, geprogrammeerde matchen
Bereik: 8 jongeren
Partners: Hobo, Buurtsport
Middelen: VGC Welzijn (Convenant)

5
4. Signaalwerk: werken aan structurele verandering
Jaarlijks bereiken de straathoekwerkers een 300-tal gasten. De individuele trajecten die daaruit
voortvloeien zijn de kern van ons werk. De signaalwerking is complementair: het helpen
wegnemen van structurele obstakels geeft ons werk meer draagwijdte. Voor deze functie is ons
team versterkt door één signaalwerker (4/5) (ondersteund door straathoekwerkers).
Taken: De ruimere maatschappelijke problemen waarmee de straathoekwerkers
geconfronteerd worden signaleren bij de betrokken overheden en voorzieningen. Het
organiseren van gerichte acties; deelname aan overleg; schrijven van signaalnota’s.
Daarnaast ondersteunt de signaalwerker de straathoekwerkers bij het opnemen van hun
lokale signaalfunctie. De signaalwerker neemt deel aan tal van thematische overlegtafels
(Thuislozenoverleg, Brussels platform armoede, Ministerie van de wooncrisis…) en deelt
daar de bevindingen vanuit het straathoekwerk.
- Realisaties:
o De relatie tussen de politie en de jongeren van Molenbeek:
Er worden uitwisselingen georganiseerd tussen jongern uit
Molenbeek en de nieuw startende agenten en inspecteurs (ism Politie
Zone West, COMAC Quartier)
Indicatoren: 2 uitwisselingen per jaar
Er wordt een meld- en opvolgingsnummer politiegeweld opgezet (ism.
DBROEJ, COMAC, AMO Atmosphères en La Ligue des Droits des
Hommes).
Indicatoren: evaluatie eind 2013
o Dringende medische hulp voor mensen zonder wettig verblijf en daklozen
(ism Meeting vzw, Pigment, Med’Immigrant, Dokters van de Wereld, Huis
der Gezondheid,…).
Indicatoren: Het in 2012 geschreven Memorandum
Dringende Medische Hulpverlening wordt actief
gepromoot bij verschillende overheden en uitvoerende
administraties.
Er worden 3 rondetafels georganiseerd met betrokken
OCMW’s en ziekenhuizen om verbeterpistes uit te werken
o Huisvestingstekort en toegankelijkheid sociale huisvesting: Project Leeggoed
beoogt het onderhandelen van tijdelijk gebruik van leegstand voor groepen
in precaire huisvestingsomstandigheden, te vergelijken met antikraak, met
een sociale dimensie. (ism Pigment vzw, Samenlevingsopbouw Brussel).
Indicatoren: 2 onderhandelde panden per jaar
o Het proces participatief signaalwerk, waarbij gasten ondersteund worden
om zelf hun boodschap te structureren en over te brengen, wordt verder
gezet binnen het kader van intergenerationeel werk aan de 5 blokken (zie
groepswerk).

6
o Er wordt actief meegewerkt aan de oprichting van een integraal en
multidisciplinair inloop- en drughulpverleningscentrum in de nabijheid van
Ribeaucourt
o Jeugdwerkloosheid: er wordt een actieonderzoek gevoerd binnen JES (over
de deelwerkingen en de drie steden (Antwerpen, Brussel en Gent)) naar
jeugdwerkloosheid. Specifieke aandacht gaat naar het formuleren en
operationaliseren van lokale, concrete en werkbare verbeterpistes. Er wordt
gewrkt aan een product dat enerzijds kan dienen als sensibilisering bij
organisaties, ondernemingen en instellingen en anderzijds werkbare ‘good
practices’ onder de aandacht wil brengen.
- Expertisedeling:
o We willen de informatie die we opdoen aan de onderkant van de samenleving
tot op beleidsniveau tillen, bijvoorbeeld door een inbreng te doen voor
thematische armoederapporten.
o De straathoekwerkers zijn lokaal ingebed in het welzijnsoverleg en andere
relevante overlegplatforms. Hun inbreng in deze vergaderingen is uniek
omdat het inzicht biedt in vaak verborgen drempels die de doelgroep ervaart.
De signaalwerker ondersteunt de straathoekwerkers bij hun lokale
signaalfunctie.
o Daarnaast werken we aan een genuanceerde beeldvorming over de
doelgroep. We organiseren daarom gerichte acties om onze signalen
duidelijk te maken, die inspelen op bepaalde trends in de actualiteit en de
media.
5. Ondersteuning: Vorming, training, opleiding en coaching
1 coördinator
Taken: Inhoudelijke en administratieve opvolging en ondersteuning van het team
(teamvergaderingen, individuele werkbesprekingen en evaluatiegesprekken,
opvolging vorming en opleiding), deelname aan overlegplatforms (VIA-B,
Thuislozenoverleg, Brusselse Welzijns- en Gezondheidsraad…), visie- en
methodiekontwikkeling; externe profilering van het straathoekwerk; jaarverslag,
organiseren van intervisie; uitwerken, opvolgen en evalueren van projecten,
meedenken en –werken aan de ontwikkeling van JES als organisatie.
VTO
1. Er staan inhoudelijke teamvergaderingen op de agenda, waarbij
telkens een spreker wordt uitgenodigd om zijn visie of werking rond
armoede te komen uitleggen. Deze uitwisselingsmomenten staan open
voor werkers uit partnerorganisaties.
2. Elke straathoekwerker volgt één of meer vormingen betreffende
onderwerpen die gelinkt zijn aan zijn of haar doelgroep en wijk.
3. Het team participeert aan de driedaagse JES-kadervorming.

4. In november wordt een inhoudelijke plannings- en
evaluatietweedaagse gehouden.
5. Enkele straathoekwerkers zullen de opvolgingscursus van
VLASTROV (cf. infra) volgen.
6. Samenwerking met diverse partners om tot een effectiever vorm van
armoedebestrijding te komen
De samenwerkingsverbanden op lokaal en bovenlokaal vlak worden onderhouden, verdiept
en uitgebreid. Dit met het oog op het verhogen van de toegankelijkheid van voorzieningen, de
doorverwijzing, de afstemming, de samenwerking en de gezamenlijke signaalfunctie. Onze
partners zijn divers:
Met wie Doel
Werkingen met Maatschappelijk
Kwetsbare Jongeren
Afstemmen nuldelijnszorg met oog op betere toeleiding
gasten naar arbeidsmarkt.
Meldpunt Politiegeweld
Habitat et Rénovation Organiseren intergenerationeel project en Springplank aan
de Zenne
ABAKA/SOS Jeunes Stuurgroep onderzoek ‘La passage difficile entre minorité
et majorité’ (GGC)
Meeting Lid stuurgroep, samenwerking inzake rapport ‘Dringende
Medische Hulpverlening’
Samenlevingsopbouw Samenwerking Project Leeggoed
Pigment Samenwerking Project Leeggoed
Bonnevie Participatie jongeren bij heraanleg as Graaf Van
Vlaanderen – Voltaire inzake Wijcontract Bellevue
Vk* concerts Toeleiding/omkadering jongeren inzake
vrijwilligerstrajecten in de Vk*
COMAC-Quartier Uitwisselingen Jongeren en Politie
Politie Molenbeek Uitwisselingen Jongeren en Politie
Dokters van de Wereld samenwerking inzake rapport ‘Dringende Medische
Hulpverlening’
Med’immigrant samenwerking inzake rapport ‘Dringende Medische
Hulpverlening’
Buurtwinkel Samenwerking rond wijkcontract Bloemenhof –
Fontainaspark
Springplank aan de Zenne
Brusselse Haard Springplank aan de Zenne – Participatie heraanleg Site
Papenvest
Leefmilieu Brussel Acties rond Dauwpark Anderlecht
Brussel BRAVVO Opzetten traject rond Gemeenschapsvorming/centrum in
de Zennewijk
Cel ter Bestrijding van Sociale
Uitsluiting Molenbeek
Samenwerking Jongeren/Politie
VLASTROV Ondersteuning, signaalwerk en vorming
7

Brusselse Welzijnsraad Thuislozenoverleg
Integrale Jeugdhulp Stuurgroep Leerrecht (2013 overname van Tim Verheyen –
Vrijetijdsteam)
Ribeaupôle/Riboutique Stuurgroep/Raad van Bestuur inzake interventies rond
Ribeaucourt
Service Droits de Jeunes Overleg Jongeren/politiegeweld
Dune/reseau Nomade Werkgroep Peerhulp voor doelgroep
Comète AMO Activiteiten Anneessenswijk
Tracé Brussel Vraag naar afstemming nuldelijnszorg met oog op betere
toeleiding gasten naar arbeidsmarkt (in ontwikkeling).
8
7. Meetindicatoren
Het momenteel operationeel registratieprogramma wordt verder verfijnd. Voorts wordt op
vraag van partnerorganisaties nagegaan of het programma converteerbaar is voor hun
werkingen.
Gezien om gevoegd te worden bij Collegebesluit houdende de goedkeuring van het jaaractieplan
van het straathoekwerk nr. 20122013-0415 van 28-02-2013
De collegeleden,
Bruno DE LILLE Brigitte GROUWELS Guy VANHENGEL