Het Nederlandstalig onderwijs in Brussel zit in de - Vlaamse ...

Het Nederlandstalig onderwijs in Brussel zit in de lift. Tien jaar terug
telden de 227 Nederlandstalige scholen in Brussel nog 31.500 leerlingen,
nu zijn dat er al 37.500. Daarnaast is Brussel een belangrijke
studentenstad, met bijna 23.000 inschrijvingen in de Nederlandstalige
hogescholen en universiteiten.
De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) heeft drie belangrijke opdrachten in verband met onderwijs.
Eerst en vooral zorgen we ervoor dat het Nederlandstalig onderwijs in Brussel van een hoge kwaliteit is en
blijft. Daarvoor ondersteunen we leerkrachten en directies professioneel bij uitdagingen die typisch zijn voor
Brussel. Kwaliteitsvol onderwijs betekent ook goed uitgeruste infrastructuur. Daarom investeert de VGC bijzonder
veel in de renovatie van de schoolgebouwen. Een tweede belangrijke opdracht is het verbeteren van
de sociale positie van niet-Nederlandstaligen door hun Nederlands taalgevoel te stimuleren.
Tot slot promoten we studierichtingen en opleidingen waarmee je later een knelpuntberoep kan uitoefenen.
Knelpuntberoepen zijn beroepen waarvoor men maar moeilijk geschikt personeel vindt.
De VGC is ook verantwoordelijk voor een aantal eigen onderwijsinstellingen: Kasterlinden, Zaveldal en de
COOVI-Elishout-campus, met een secundaire school voor voeding en een centrum voor volwassenen-
onderwijs. De opleidingen die deze scholen aanbieden, vullen de bestaande onderwijsrichtingen aan. Daarmee
hebben deze scholen oog voor de talenten van ieder kind.
Om al deze taken tot een goed einde te brengen, trekt de VGC dit jaar ruim 40 miljoen euro uit. Dat is 27
procent van het totale VGC-budget. Verderop in deze katern vertellen we u graag welke concrete projecten
en activiteiten hiermee worden uitgevoerd.
De algemene directie Onderwijs en Vorming van de VGC, haar partners en schoolteams zijn dagelijks in de
weer voor het Nederlandstalig onderwijs in onze hoofdstad. Niet omdat het moet, maar omdat we ervan
overtuigd zijn dat onderwijs en vorming zeer belangrijke bouwstenen zijn om alle Brusselaars een mooie
toekomst te bieden.
Minister Guy Vanhengel,
Collegevoorzitter van de VGC bevoegd voor Onderwijs en Vorming
Wil je meer info over ...
· www.vgc.be/onderwijs: informatie over het Brussels Nederlandstalig onderwijs en ondersteunende diensten
· www.bop.vgc.be/brusseldirect: nieuwsbrief voor en over het Brussels Nederlandstalig onderwijs
· www.bop.vgc.be/vacatures: vacatures in het Brussels Nederlandstalig onderwijs
· www.wordeenheld.be: informatie over de studiekeuzebeurs
· www.samennaarschool.be: e-platvorm voor ouders die hun kinderen gezamenlijk willen inschrijven
· www.inschrijveninbrussel.be: de inschrijfprocedure in het Brussels Nederlandstalig basisonderwijs
· www.qlb.irisnet.be: een kot zoeken in Brussel? Dat kan via Quartier Latin
· www.elishout.be: een secundaire school voor voeding en volwassenenonderwijs met internaat
· kasterlinden.vgc.be: school voor buitengewoon onderwijs type 6 en type 7 met internaat
· zaveldal.vgc.be: school voor aangepast secundair beroepsonderwijs
· www.brucovo.be: overleg, samenwerking en initiatieven in het volwassenenonderwijs
· www.ond.vlaanderen.be: portaalsite van het Vlaams ministerie voor onderwijs en vorming
Beste leerkrachten en directies,
Zin in een avondje uit met het volledige schoolteam? De avonden van het Nederlandstalig onderwijs
vinden plaats op 13, 14 en 16 januari in de AB te Brussel. Op het programma staat Bart Peeters met
‘De Hemel in het Klad’. Meer informatie vindt u op www.vgc.be/onderwijs.
Michael De Lausnay

In het hart van Brussel, in de Marcqstraat 16-18, ligt het gloednieuwe Huis
voor het Nederlandstalig Onderwijs. Dit Huis biedt onderdak aan twee organisaties:
het Onderwijscentrum Brussel en Brusselleer, het Brussels Centrum
voor Basiseducatie. Nu deze organisaties een eigen uitvalsbasis hebben, kunnen
leerkrachten en cursisten ze heel wat vlotter bereiken en aanspreken.
Hoeveel investeert de VGC?
3 miljoen euro voor de aankoop en de grondige verbouwing van het pand.
Het onderWijscentruM Brussel, één loket
Tot voor kort hielpen verschillende ondersteuners de Nederlandstalige basisscholen in Brussel op het
vlak van taal, diversiteit, ouder- en buurtbetrokkenheid. De VGC heeft al deze diensten samengebracht
in één organisatie: het Onderwijscentrum Brussel. Nu is er dus één loket waar de basisscholen kunnen
aankloppen met al hun pedagogisch-didactische vragen. Ook secundaire scholen kunnen een beroep
doen op het Onderwijscentrum, onder meer voor nascholing van hun leerkrachten. Omdat de ondersteuners
keien in hun vak zijn, is het Onderwijscentrum ook een kenniscentrum.
Hoeveel trekt de VGC hiervoor uit? Jaarlijks 3,7 miljoen euro.
Marcqstraat 16-18 • 1000 Brussel • 02 210 63 90 • onderwijscentrumbrussel@vgc.be
Basisscholen zitten al eens met een vraag. Hoe kunnen ze de leerlingen meer betrekken bij voorleesactiviteiten?
Of hoe combineer je ouderavonden met het lesgeven zelf? En kan je de taalvaardigheid
van leerlingen opkrikken tijdens de les wiskunde? Het Onderwijscentrum heeft de antwoorden in huis,
net als de deskundigen die in de scholen kunnen helpen.
Leerkrachten, ondersteuners en studenten van de lerarenopleiding kunnen in het expertisecentrum
lesmaterialen inkijken en ontdekken, om ze later ook in de klas te gebruiken. Een leraar Nederlands
kan bijvoorbeeld een discussiespel ontlenen om de spreekvaardigheid van zijn leerlingen te verbeteren.
Het centrum besteedt speciale aandacht aan taal en de diversiteit in Brussel.
Brusselleer, Met de nadruk op leer www.brusselleer.be
Mensen die niet lang naar school geweest zijn, kunnen terecht bij Brusselleer, het Centrum voor Basiseducatie
in Brussel. Daar kunnen ze o.a. (beter) leren lezen, schrijven en rekenen, zodat ze makkelijker
werk vinden of nieuwe mensen leren kennen. De lessen zijn gratis, maar je moet wel minstens 18 zijn.
De VGC zorgt niet alleen voor huisvesting voor Brusselleer. Ze geeft het Centrum ook een bijkomende
opdracht: taallessen Nederlands organiseren, voor ouders met kinderen in het Nederlandstalig onderwijs
bijvoorbeeld.
Hoeveel trekt de VGC uit voor Brusselleer? Jaarlijks 350.000 euro.

Onze Brusselse scholen moeten er netjes uitzien. Iedereen houdt toch
van een aangename schoolomgeving? Goed onderwijs kan trouwens
niet zonder goede infrastructuur. Kinderen steken meer op in de klas
als ze zich ook goed voelen op school.
drinGend GeVraaGd: scHolen in Goede staat
Nogal wat Brusselse scholen kunnen een renovatiebeurt gebruiken. Met meer en meer leerlingen in het
Nederlandstalig onderwijs, moeten we dringend schoolgebouwen herstellen of bijbouwen. Sinds 2002
helpt de VGC de scholen hierbij. Het zogenaamde urgentiefonds draagt ruim 70 procent van de totale
renovatiekosten. Voor scholen in uitzonderlijk moeilijke omstandigheden betaalt de VGC zelfs de volledige
renovatie.
Hoeveel investeert de VGC in de renovatie en uitbreiding van scholen? Jaarlijks 4,4 miljoen euro.
FaceliFt Voor de Façade
Met het Gevelplan van de VGC kunnen scholen hun gevels laten renoveren. Een mooie en goed onderhouden
schoolgevel maakt een goede indruk. Ook de leerlingen zelf gaan liever naar een school die het
bekijken waard is.
Hoeveel kostte dit project aan de VGC? In totaal 2,5 miljoen euro.
plassen Met klasse
Scholen beschouwen sanitair wel eens als bijzaak. Onterecht. Dankzij het VGC-project Plassen met Klasse
worden oude of defecte toiletten grondig vernieuwd. Scholen kunnen nog altijd inschrijven om ook hun
leerlingen te laten plassen met klasse. De scholen rechtsonder hebben dit al gedaan.
Hoeveel investeert de VGC hiervoor? 3,3 miljoen euro.
opGeknapt staat netjes www.schoolinterventieteam.be
Voor onderhouds- en herstellingswerken kunnen scholen de hulp inroepen van het Schoolinterventieteam, kortweg
SIT. Het SIT kan met zijn schrijnwerkers, schilders en een ploeg voor tuin- en metselwerken heel snel een school
helemaal opfrissen. De personeelsleden van het SIT zijn voornamelijk laaggeschoolden die al lange tijd werkloos
zijn. Dankzij het SIT kunnen ze werkervaring opdoen én helpen ze mee de Brusselse schoolgebouwen verfraaien.
De school zelf moet bovendien maar een klein deel van de kosten betalen.
Er zijn tal van SIT-projecten, bijvoorbeeld de schilderwerken in het Koninklijk Instituut Woluwe in Sint-Lambrechts-
Woluwe, een nieuwe vloer in de turnzaal van de Cardijnschool in Anderlecht en een nieuw plafond voor de Sint-
Paulusschool in Brussel.
Hoeveel ontvangt het SIT van de VGC? Elk jaar 350.000 euro.
een Gezonde Geest in een Gezond licHaaM
Wie veel beweegt, voelt zich goed in zijn vel en doet het beter op school. Dankzij de VGC kan iedere school sport-
en spelmateriaal kopen of vernieuwen. Trampolines bijvoorbeeld, of Zweedse banken, hoepels en basketballen.
Ook sportclubs uit de buurt mogen het materiaal gebruiken, zodat het optimaal benut wordt.
Hoeveel trekt de VGC hiervoor uit? Maximaal 6.000 euro per school.
BouWWerken op eiGen scHolen Van de VGc
Op de Elishout-COOVI-campus werd onlangs de eerste steen gelegd voor een groot bouwproject, met een totale
kostprijs van 25 miljoen euro. De campus krijgt zo een aangepaste infrastructuur voor zijn opleidingen hotel,
bakkerij, slagerij en tuinbouw. Diploma’s waarmee je makkelijk een boeiende job vindt!
In een later stadium worden ook bouwwerken voorzien voor Kasterlinden en Zaveldal.

deze scHolen zijn BeziG Met BouWWerken dankzij de suBsidies Van de VGc:
· Anderlecht: Van Belle (BaO), Veeweide (BaO), Voorzienigheid (BaO),
Sint-Niklaasinstituut (BaO)
· Brussel: De Kleurdoos (BaO), Sint-Jan Berchmanscollege (BaO + SO)
· Elsene: Lutgardis (BaO)
· Etterbeek: KA Etterbeek ’t Beekje (BaO)
· Evere: De Weg-Wijzer (BaO), Heilig Hart van Maria (BaO)
· Ganshoren: T’Overbeek (BaO)
· Jette: Sint-Michielsschool (BaO), Van Asbroeck (BaO)
· Laken: Cardijnschool (SO), Regina Pacisinstituut (SO), Sint-Ursula (BaO)
· Schaarbeek: Champagnat (BaO), Maria Instituut (BaO)
· Sint-Agatha-Berchem: Zavelput (BaO)
· Sint-Jans-Molenbeek: De Klimpaal (BaO), Sint-Martinus (BaO), Imelda (BaO),
Regenboog (BaO), Paloke (BaO)
· Sint-Lambrechts-Woluwe: Angelusinstituut (BaO)
· Sint-Pieters-Woluwe: Sint-Jozefscollege (Bao+ SO)
· Ukkel: Sint-Vincentius (KO), Sint-Jozefschool (BaO),
Koninklijk Atheneum Ukkel (SO)
de VoorGeVels Van deze scHolen HeBBen een MetaMorFose onderGaan:
· Anderlecht: Koninklijk Atheneum Anderlecht (SO), Sint-Pieterschool (BaO),
Sint-Guido (BaO), Scheut (BaO)
· Brussel: Ten Nude (BaO), De Kleurdoos (BaO),
Sint-Jan Berchmanscollege (SO), Imelda Instituut (BaO)
· Elsene: De Wimpel (BaO)
· Etterbeek: ’t Regenboogje (BaO)
· Jette: Sint-Pieterscollege (SO)
· Koekelberg: De Kadeekes (BaO)
· Schaarbeek: Hendrik Conscience (BaO), De Buurt (BaO), Mariaschool (BaO),
Sint-Lukas Kunsthumaniora, Mozaïek (BaO)
· Sint-Gillis: De Bron (BaO), Sint-Gillisschool (BaO)
· Sint-Jans-Molenbeek: Sint-Albert (BaO), Imelda (BaO), Regenboog (BaO)
· Sint-Pieters-Woluwe: Don Bosco Technisch Instituut (SO)
· Vorst: De Bron (KO)
· Ukkel: De Bron (KO)
· Watermaal-Bosvoorde: Sint-Jozef (BaO)
VolGende scHolen laten Hun leerlinGen plassen Met klasse:
· Anderlecht: Regina Assumpta (BaO)
· Brussel: Sint-Joris (BaO), Maria-Boodschaplyceum (SO),
Imelda Instituut (SO), Maria Boodschap (BaO),
Sint-Jan Berchmanscollege (SO)
· Elsene: Lutgardis (SO)
· Etterbeek: Koninklijk Atheneum Etterbeek (SO), ’t Regenboogje (BaO)
· Evere: Sint-Jozef (BaO), Onze-Lieve-Vrouw (BaO)
· Ganshoren: De Goudenregen (BaO)
· Laken: Hoofdstedelijk Atheneum Karel Buls (SO)
· Schaarbeek: Boodschapinstituut (BaO), Instituut van de Heilige Familie (BaO),
Mozaïek (BaO)
· Sint-Jans-Molenbeek: Sint-Karel (BaO), De Klimpaal (BaO)
· Sint-Lambrechts-Woluwe: Voorzienigheid (BaO)
· Ukkel: Koninklijk Atheneum Ukkel (SO)
LEGENDE: BaO= basisonderwijs - KO= kleuteronderwijs - SO= secundair onderwijs

Onze samenleving verandert snel. Levenslang (bij)leren
is daarom heel belangrijk. Omdat iedereen de kans
moet krijgen zich bij te scholen, steunt de VGC verschillende
onderwijs- en vormingsprojecten voor volwassenen.
Huis Van Het nederlands www.huisnederlandsbrussel.be
In de straten van Brussel hoor je weinig Nederlands. Toch komt Nederlands meer en meer van
pas, bijvoorbeeld op het werk, of als je kind in het Nederlandstalig onderwijs school loopt. Nederlands
is een troef voor horecapersoneel, voor hulpdiensten, voor anderstalige nieuwkomers, voor
werknemers van internationale bedrijven… Het Huis van het Nederlands zoekt een taalcursus die
bij hen past. Het ontwikkelt ook cursussen Nederlands op maat van werknemers van bedrijven of
organisaties, bijvoorbeeld voor de spoeddiensten van de Brusselse ziekenhuizen. Het werkt daarvoor
samen met scholen en opleidingscentra.
Hoeveel kent de VGC toe aan het Huis van het Nederlands? Jaarlijks 300.000 euro.
een tWeede kans www.cvobrussel.be
In Brussel zijn er heel wat mensen die geen diploma behaalden. Geen nood, wie de middelbare
school niet afmaakte, kan een diploma secundair onderwijs behalen via het tweedekansonderwijs
(TKO). Momenteel kan je vijf richtingen uit met het TKO: Jeugd- en Gehandicaptenzorg, Kantoor,
Kinderzorg, Secretariaat-Talen en Polyvalent Verzorgende.
Hoeveel kent de VGC toe aan het tweedekansonderwijs? Jaarlijks 145.000 euro.
VolWassenen toeGelaten www.brucovo.be
Volwassenen die een extra opleiding willen volgen, kunnen terecht in de twaalf Brusselse centra
voor volwassenenonderwijs. Het aanbod, voor beginners en gevorderden, is erg ruim. Bovendien
kan je er, dankzij de VGC en Brusselleer, extra individuele begeleiding krijgen, als dat nodig is.
GezocHt: VakMensen in spe
Ondanks de hoge werkloosheid in Brussel, vindt men niet altijd het juiste personeel, vooral in
de zorg, bouw en horeca. In een tiental opleidingsprojecten leren werkzoekenden zo’n knelpuntberoep
uitoefenen. De ervaring die ze er opdoen, is dikwijls een opstap naar een vaste job. Taverne
Elan in Schaarbeek is zo’n project. Je kan er genieten van een drankje of een lunch. Een aanrader!
Hoeveel draagt de VGC hieraan bij? Jaarlijks 500.000 euro.
Elan, Vooruitgangstraat 331, 1030 Schaarbeek.

Veel kinderen in ons onderwijs spreken thuis geen Nederlands.
Na de schooluren horen ze onze taal ook maar weinig. Daardoor hebben
sommige leerlingen moeite om de lessen te begrijpen. Met Nederlandstalige
activiteiten krijgen ze de kans onze taal ook buiten de school
te gebruiken. En hun schoolresultaten? Die gaan er alleen maar op vooruit!
www.vgc.be/onderwijs
joepie! de zoMerscHool BeGint!
Hoe kunnen anderstalige kinderen en kinderen die nog niet zo lang in België wonen makkelijk onze
taal bijleren? In de grote vakantie! In juli leren ze tijdens de Zomerschool op een speelse manier
Nederlands. In het jeugdcentrum Aximax doen de kinderen (van 6 tot 12 jaar) taalspelletjes en een
piratenquiz. Ze bezoeken ook het Atomium of maken een vriendschapsboek… De begeleiders zijn
voornamelijk leerkrachten, die hier vrijwillig aan meewerken. De medewerkers van het Onderwijscentrum
staan dan weer in voor de voorbereiding en de ontwikkeling van het materiaal.
Hoeveel maakt de VGC vrij voor de Zomerschool? Al voor het derde jaar op rij is dat 125.000 euro.
scHool is Meer dan scHool alleen
Jongeren voorbereiden op de grotemensenwereld kan de school niet alleen. Om hierbij te helpen,
slaan scholen, ouders en buurtorganisaties de handen in elkaar. Zo kunnen kinderen ook buiten
de school hun taalgevoel en talenten ontwikkelen. Zo’n samenwerking noemen we Brede School.
Een voorbeeld hiervan is ‘Spelen in Verbondenheid’ van de basisschool Voorzienigheid in de Anderlechtse
wijk Kuregem.
Hoeveel trekt de VGC uit voor Brede School-projecten? Jaarlijks een totale subsidie van 75.000 euro.
zin in kunst?
Kinderen, jongeren en volwassenen met een artistieke aanleg kunnen zich in Brussel uitleven in het
deeltijds kunstonderwijs (DKO): naschoolse academies voor muziek, woord, dans en beeldende kunst.
Vanaf 5 jaar kunnen kinderen muziek maken of met woorden goochelen in de zogenaamde ‘preacademielessen’.
Dankzij de VGC is het inschrijvingsgeld zo laag mogelijk.
Hoeveel voorziet de VGC voor het kunstonderwijs? In totaal 113.000 euro.
leren en Werken
In het deeltijds onderwijs combineren jongeren hun opleiding met werk. Sommige van deze jongeren
hebben nood aan een sterk begeleide stage. Dat kan bij plaatselijke overheden en vzw’s. De VGC voorziet
daar een (taal-)begeleider op de werkvloer.
alle kansen, Voor iedereen
Leerlingen leren niet alleen op school. Dankzij de VGC kunnen de scholen extra subsidies krijgen
voor bosklassen, museumbezoeken, sportactiviteiten, enzovoort. Zo kan elk kind aan deze activiteiten
deelnemen, zonder grote kosten voor de school of de ouders. Kinderen doen hiermee niet alleen
allerlei interessante ervaringen op, ze leren ook de Nederlandstalige activiteiten binnen en buiten Brussel
beter kennen. Organisaties die speciale activiteiten inlassen voor kinderen in het Nederlandstalig
onderwijs, zoals de kinderboerderij Neerhof of Bronks Jeugdtheater, krijgen extra steun van de VGC.
Hoeveel voorziet de VGC voor al deze activiteiten? 900.000 euro.

Van de Brusselse jongeren heeft 70 procent een job. Dat is veel,
maar nog niet genoeg. Brussel heeft nood aan veel en goed
opgeleide vakmensen. Daarom ondersteunt en promoot de VGC
het technisch en beroepsonderwijs (TSO/BSO). Het zijn sterke studierichtingen
waarmee je later zonder problemen een goede job vindt.
Als leerlingen naar de middelbare school gaan, kiezen ze best van bij het begin een studierichting
die bij hen past. Helaas vinden ouders technische richtingen soms minderwaardig. Om hen ervan
te overtuigen dat het TSO/BSO wel degelijk een positieve keuze is, organiseert de VGC een communicatiecampagne.
Bovendien steunt ze de TSO/BSO-scholen voluit.
www.wordeenheld.be
een Vak? Werk!
Een promotiecampagne moet leerlingen warm maken voor een technische vorming. Handige
onderwijsgidsen, een website en een studiekeuzebeurs tonen aan wat allemaal mogelijk is in
het Nederlandstalig technisch en beroepsonderwijs en helpen leerlingen en hun ouders bij hun
studiekeuze.
De studiekeuzebeurs van dit schooljaar vindt plaats in gemeenschapscentrum De Markten in Brussel,
van 9 tot 13 maart 2009. 1.600 leerlingen van 10 tot 14 jaar kunnen er verschillende beroepen
ontdekken die je in Brusselse scholen kan leren, zoals schilder, kapper of autotechnicus.
Hoeveel trekt de VGC uit voor deze promotiecampagne? Jaarlijks 420.000 euro.
Goed uitGerust Werkt Beter
Bakker, timmerman of schoonheidsspecialiste zijn maar enkele van de vele studierichtingen in
Brusselse TSO- en BSO-scholen. Om deze beroepen te leren, hebben leerlingen geschikt materiaal
nodig. Vaak kunnen scholen dit gereedschap niet zelf betalen. Daarom steekt de VGC een handje
toe. Zo kunnen de leerlingen werken met modern en degelijk materiaal. Tot nu toe kregen 34
studierichtingen uit 15 scholen nieuwe materialen, onder meer een draaibank, een ziekenhuisbed,
etalagepoppen en een plooitoestel.
Hoeveel materiaal verdeelt de VGC aan deze scholen? Jaarlijks 200.000 euro.
juMp naar Werk
Hoewel er heel wat vraag is naar technisch geschoolde mensen in Brussel, vinden veel jonge
(geschoolde) werkzoekenden geen gepaste job. Het vormingsprogramma Jump naar Werk van de
VGC wil hen daarom helpen. Laatstejaarsleerlingen uit het secundair onderwijs bezoeken bedrijven
en leren solliciteren. Ieder jaar volgen een 330-tal leerlingen het programma, waardoor ze
sneller werk vinden.
verantwoordelijke uitgever: Eric VERREPT, Leidend ambtenaar, Sainctelettesquare 17, 1000 Brussel